Η ΥΠΑΙΘΡΟΣ το 2020

Στη δεκαετία του 1950 Η «Καταστασιακή Διεθνής» μιλούσε για μια  μελλοντική «ψυχαγωγική ψευτοϋπαιθρο», που θα κυριαρχούσε πάνω στα ερείπια της παραδοσιακής  παραγωγικής υπαίθρου. Στην Ελλάδα το έργο αυτό το είδαμε να παίζεται σε πολλές εκδοχές και σε πολλά σενάρια : Είδαμε την αποδυνάμωση του χωριού και αντίστροφα τον επανεποικισμό της υπαίθρου από τα εξοχικά των οικιστικών συνεταιρισμών, είδαμε την φθίση της περιαστικής γεωργίας και την οικοπεδοποίηση των αντίστοιχων περιοχών με  βάση την ψυχαγωγική γαιοπρόσοδο που μπορούσαν να αποφέρουν, είδαμε τη μείωση του γεωργικού τομέα ως ποσοστό του ΑΕΠ και την εξαιρετικά δυσμενή εξέλιξη του «ισοζυγίου» αγροτικών προϊόντων -  ακόμη και παρά την ύπαρξη εγχώριων συγκριτικών πλεονεκτημάτων σε συγκεκριμένους τομείς… Ο Αγρότης περιθωριοποιήθηκε ή απαξιώθηκε σε σχέση με τον μεταμοντέρνο και  εξωστραφή «αγροβιομήχανο», ενώ το παλιό αγροτικό νοικοκυριό έχασε τη σημασία του σε σχέση με το νέο αεριτζήδικο πνεύμα της πάσης φύσεως «αρπαχτής»   : Γεωργικοί συνεταιρισμοί, επιδοτήσεις για την κατάργηση παραδοσιακών προϊόντων, πολιτικές κουμπαριές και φυγή από τις πατροπαράδοτες εστίες….

Σήμερα η υπόθεση της «παραγωγικής υπαίθρου» επανέρχεται στην επιφάνεια, ενώ  γίνονται όλο και πιο αντιληπτές οι στοχεύσεις  της Νέας Τάξης για μια ύπαιθρο ολιγοκαλλιέργειας ή και μονοκαλλιέργειας, εξαρτημένη από τις τράπεζες και τις μεγάλες επιχειρήσεις, άσχετης με τις επιδιώξεις για πιο ορθολογική διασπορά του πληθυσμού και «εκ του σύνεγγυς»  προστασία  του περιβάλλοντος.

Η Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών (ΠΕΝΑ) ανήκει σε εκείνες τις δυνάμεις που αναπτύσσουν μια ευρύτερη προβληματική για την αγροτική οικονομία και δίνουν κάποια  συμβολή  στην υπέρβαση του Οικονομισμού : Δηλαδή για τη θεώρηση της αγροτικής οικονομίας ως οικονομίας που εκτός από «ανταγωνιστικά»  προϊόντα χαμηλού κόστους μπορεί να παράγει ποιότητα προϊόντων , ποιότητα ζωής, προστασία του περιβάλλοντος , βιώσιμες κοινότητες και  αποκέντρωση.

Στις 17.12.2012 έγινε  διευρυμένη συνεδρίαση του ΔΣ της ΠΕΝΑ στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, στην οποία συμμετείχαν οι  Ελένη Αλευρίτου (ΕΚΠΟΙΖΩ),  Κωνσταντίνα Μπόγρη (ΥΠοΤ),  Γεώργιος Λώλης (ΓΕΩΤΕΕ),  Παναγιώτης Παπαδάκης,  Δημήτρης Μιχαηλίδης, Ανδροκλής Γιάτσογλου (ΑΓΡΟΡΑΜΑ),  Λεωνίδας Πολυμενάκος (ΠΕΝΑ),  Βασίλειος Κόλλιας και . Παναγιώτης Γκιοργκίνης. Στη τρέχουσα περίοδο η ΠΕΝΑ  ασχολείται με τη διαμόρφωση μιας στρατηγικής πρότασης, (« ΥΠΑΙΘΡΟΣ 2020») , που

 «αφορά στη δημιουργία μιας νέας γενιάς επαγγελματιών αγροτών, με οργανωμένη συλλογική δράση σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο και, με την μεγαλύτερη δυνατή αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ικανής να προσφέρει αγροτικά προϊόντα πιστοποιημένων προδιαγραφών, που θέλουν οι καταναλωτές, και ανταγωνιστικού κόστους, τα οποία θα προσδιορίζουν, ανά μονάδα προϊόντος την μικρότερη συνολική περιβαλλοντική επιβάρυνση και την μεγαλύτερη δυνατή παραγωγή δημόσιων περιβαλλοντικών αγαθών».

Η πρωτοβουλία της ΠΕΝΑ ήρθε σαν φυσικό επακόλουθο της έντονης κινητικότητας που παρουσίασε η ίδια το 2011, με 170 περίπου εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα.  Η δημόσια παρουσίαση της πρότασης της ΠΕΝΑ ΥΠΑΙΘΡΟΣ 2020 θα γίνει στις 14 Οκτ 2012 στην Αθήνα.

Κατά την δήλωση των εμπνευστών της, η ΥΠΑΙΘΡΟΣ 2020 θα προσπαθήσει να καταγράψει τις αναγκαίες σχέσεις μεταξύ Αγροτικού κόσμου και Καταναλωτών (ΕΚΠΟΙΖΩ, ΙΝΚΑ, ΚΕΠΚΑ κλπ), σε μια βάση που εξασφαλίζεται από το ΥπΑΑ&Τ, το ΥΠοΤ και το ΥΠΕΚΑ, ενώ τεχνικός σύμβουλος θα είναι το ΓΕΩΤΕΕ και συνομιλητές για τον καθορισμό του περιβάλλοντος (φυσικό, τεχνολογικό, κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό, πολιτιστικό κλπ) θα είναι οι Κοινωνικοί Εταίροι, όπως η ΓΣΕΕ, ΑΔΕΔΥ, ΣΕΒ, ΣΕΤΕ κλπ.

Μέσα στις συνθήκες της  τρέχουσας κρίσης, η προβληματική για τον πρωτογενή τομέα και για την δυνατότητα να στηρίξει δραστηριότητες του δευτερογενούς τομέα (π.χ βιομηχανίες χυμοποίησης προϊόντων) και του τριτογενούς (αγροτουρισμός) έχουν προσλάβει σημαντικές διαστάσεις. Μερικοί αποδίδουν σε αυτή τη προβληματική ένα «ρετρό»  χαρακτήρα – όμως η μομφή αυτή είναι μάλλον άστοχη, με δεδομένες τις «φρέσκες» και οικολογικές σκέψεις που εκφέρονται εντός και εκτός αυτού του  «νεοαγροτικού»  ρεύματος.  

 Λέει λόγου χάρη ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΕΝΤΟΜΑΣ , περιφερειακός σύμβουλος της Παράταξης «Πολίτες ενάντια στον καιρό» : «πρωταρχικός στόχος μας σαν Περιφέρεια θα πρέπει να είναι τα αγροτικά προϊόντα να παράγονται και να καταναλώνονται στον τόπο τους κι όχι να ταξιδεύουν. Όχι μόνο γιατί όσο περισσότερο ταξιδεύουν τα προϊόντα τόσο περισσότερο ρυπαίνουν, τόσο περισσότερη ενέργεια καταναλώνουν αλλά και γιατί έτσι συμβάλλουμε στο στόχο για διατροφική επάρκεια του τόπου μας, όταν οι προβλέψεις για επερχόμενη διατροφική κρίση όλο και πυκνώνουν.Σε μια τέτοια περίπτωση θα πρέπει να μελετηθούν και να διερευνηθούν όλες οι παραγωγικές δυνατότητες της περιοχής μας».

Κατά τα άλλα ο  Τεντόμας καταγγέλλει τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική της ΕΕ, την υποταγή της αγροτικής οικονομίας στα κελεύσματα των αγορών και  την Μνημονιακή έφοδο εναντίον των αγροτικών εισοδημάτων….

ΥΓ. Η φωτογραφία (Όλυμπος) είναι του Γιάννη Κοφινά