Εν αρχή ην η ταινία του Μίκλος Γιάντσο, «Ιδιωτικά βίτσια, δημόσιες αρετές» (1976). Αυτή η αντιθετικότητα της ιδιωτικής με την δημόσια συμπεριφορά , δηλωνόταν σε ένα πρόσφατο κείμενο του Κώστα Βεργόπουλου , από όπου ανθολογώ κάποια σημεία : "Πόση αδαημοσύνη χρειάζεται για να κατανοήσει κάποιος πως ό,τι είναι δημόσιο έλλειμμα αποτελεί ιδιωτικό πλεόνασμα; Είναι αδύνατον να περικοπεί απότομα το πρώτο, χωρίς συνέπειες στα εισοδήματα των νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Το κυριότερο: εάν η μεταφορά εισοδήματος από τον ιδιωτικό τομέα στον δημόσιο συνεπάγεται μακροχρόνια ύφεση της Oικονομίας και αποπληθωρισμό εισοδημάτων, τότε θα πρέπει να εξετασθεί εάν το τελικό όφελος είναι μεγαλύτερο η μικρότερο από το κόστος για ολόκληρη την Oικονομία. O Μάρτιν Γουλφ στους Φαϊνάνσιαλ Τάϊμς υπογραμμίζει ότι το πρόβλημα δεν είναι η ισοσκέλιση του δημοσιονομικού ελλείμματος…. αλλά πώς αυτή θα επιτευχθεί βαθμιαία και ήπια, χωρίς ύφεση και αποπληθωρισμό. Πρόγραμμα σταθερότητος μέσω ύφεσης αποτελεί αξιοθρήνητο ευφημισμό. Η υφεσιακή δυναμική πυροδοτεί αυτοτροφοδοτούμενο καθοδικό φαύλο κύκλο και ουδεμία σταθερότητα είναι εφικτή……... Δεν είναι δυνατόν η εξυγίανση του Δημοσίου να βασίζεται στην μετάθεση της ασθένειας στον ιδιωτικό τομέα……….. O σημερινός πρωθυπουργός τιμήθηκε με την λαϊκή ψήφο όχι για να πληρώσει τον λογαριασμό των προηγούμενων Kυβερνήσεων, αλλά για να βγάλει την χώρα από το αδιέξοδο των προκατόχων του, εφαρμόζοντας διαφορετική οικονομική πολιτική. Η τελευταία παραμένει μέχρι σήμερα ανύπαρκτη…. εκτός από την ετεροχρονισμένη ανακάλυψη της «παντογνωσίας» των αγορών, που πάντως σήμερα αμφισβητείται διεθνώς όλο και περισσότερο……… Στη Xώρα μας, η επέκταση του δημόσιου χώρου οφείλεται στην καχεκτικότητα του ιδιωτικού και συνεπώς, το Kράτος δεν είναι αιτία, αλλά επιφαινόμενο. ……..Εάν έπειτα από 112 έτη επιστρέφουμε στον 19ου αιώνα, στον οποίο δεν υπήρχε Ευρωζώνη, αλλά μόνον ιμπεριαλισμός, τότε κάποιο πρόβλημα σοβεί στο Ευρωσύστημα: αντί της επαγγελλόμενης συνεταιρικής σχέσης μεταξύ ισχυρών και αδυνάμων της Zώνης, αποκαλύπτεται σχέση ανταγωνιστική και πιθανώς αποικιοκρατική............ Η Ελλάδα αποδείχθηκε ιδιαίτερα χρήσιμη στη Γερμανία, σημειώνει ο Μάρτιν Γουλφ στους Φαινάνσιαλ Τάϊμς: δέχθηκε γερμανικές πιστώσεις και τοποθετήσεις, τις οποίες μετέτρεψε σε διαρκή ζήτηση γερμανικών προϊόντων και εξοπλιστικών προγραμμάτων, που τροφοδότησαν γερμανικά πλεονάσματα. «Τώρα, η Γερμανία οφείλει να επιστρέψει το ασανσέρ», στηρίζοντας οικονομικά τις Xώρες από τις οποίες αντλεί πλεονάσματα. Αντ’ αυτού, η Xώρα αυτή ηγείται στην Ευρώπη δυσφημιστικής ανθελληνικής εκστρατείας. Ίσως, φαντάζεται ότι, εάν αποδείξει πως οι Έλληνες παραμένουν «απείθαρχοι, σπάταλοι και καλοπερασάκηδες», αυτό την απαλλάσσει από την κοινοτική και συνεταιρική αλληλεγγύη, που θα έπρεπε να διέπει τις σχέσεις μεταξύ εταίρων της αυτής νομισματικής Zώνης. Ακόμη και αν οι Έλληνες είναι έτσι, όπως παρουσιάζονται από τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης, επιβεβαιώνεται σήμερα η γερμανική ολιγωρία να στηρίξει τις αδύναμες περιοχές της Ευρωζώνης και αυτό υπονομεύει το μέλλον του ευρωνομίσματος. Ποιος άραγε βλάπτει περισσότερο το ευρωσύστημα, διερωτάται η γαλλική Λε Μοντ, η ανεύθυνη και επιπόλαιη Ελλάδα, που αποτελεί 2% της Ευρωζώνης, ή μήπως η σοβαρή και εγωϊστική Γερμανία, που συγκεντρώνει 27% της Oικονομίας της Zώνης; Πόσο σπάταλο είναι το Eλληνικό Kράτος, όταν αποδεικνύεται το φθηνότερο στην Ευρώπη; Κοστίζει στη Xώρα μας 17,3% του ΑΕΠ, ενώ το Kράτος στη Γερμανία 19,9%, στη Γαλλία 24%, στη Βρετανία 23,7%, στην Ευρωζώνη 21,8%. ……... Η φτωχότερη Xώρα στην Ευρώπη, με τις χαμηλότερες αποδοχές, την υψηλότερη φτώχεια, νεανική ανεργία, κοινωνικούς αποκλεισμούς, εγκαλείται από την πλουσιότερη, να περικόψει το ήδη χαμηλό βιοτικό επίπεδό της, να απεμπολήσει κάθε φιλοδοξία σύγκλισης. «Η Ελλάδα πρέπει να ματώσει», διαβεβαιώνουν εμβριθώς Γερμανοί εμπειρογνώμονες. Εντάξει, το αίμα να ρεύσει, αλλά αυτό, εκτός από τα τρωκτικά, σε τι άραγε θα ωφελήσει είτε την ίδια είτε τους εταίρους της; ΟΛΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ του Βεργόπουλου στο : http://www.xristianiki.gr/arkheio-ephemeridas/835/demosio-elleimma-idiotiko-pleonasma.html Οι επισημάνσεις του Βεργόπουλου είναι σωστές, αν και θα περίμενε κανείς κάτι «σωστότερο» - δηλαδή την ένταξή τους σε μια προβληματική περί υφεσιακών επεισοδίων ως επεισοδίων υστέρησης της κατανάλωσης σε σχέση με την καλπάζουσα παραγωγή υπό συνθήκες άγριου ανταγωνισμού. Ο υποφαινόμενος έχει καταθέσει στο παρελθόν – σε σχετικά ανύποπτο χρόνο – κάποια άρθρα στην εφημερίδα ΕΠΟΧΗ για την περιοδικότητα των κρίσεων, που δείχνουν βασικά την αδυναμία του καπιταλισμού για μια ομαλή ανάπτυξη - συμβατική ή πράσινη….Τον Σεπτέμβρη του 2001, στην αιχμή μιας άλλης υφεσιακής διαδικασίας, έγραφα στην ΕΠΟΧΗ(«Κρίσεις και ποιότητα ζωής») : «Σε αντίθεση με τον παλιό «ετεροχρονισμό» των κρίσεων στις διάφορες χώρες, όπου η εκδήλωση και η διάδοση της υφεσιακής διαδικασίας από τον ένα εθνικό σχηματισμό στον άλλο αφενός δεν συνέπιπτε και αφετέρου έπαιρνε χρόνο, η παγκοσμιοποιημένη καπιταλιστική οικονομία εκτίθεται στον «συγχρονισμό» των κρίσεων. Ο «συγχρονισμός αυτός εγκυμονεί μεγάλους κινδύνους καταρρεύσεων, κατά τον ίδιο τρόπο που πριν μερικούς μήνες ο συγχρονισμός των χορευτικών βημάτων σε ένα γάμο στο Ισραήλ είχε σαν αποτέλεσμα την καθίζηση ενός ορόφου πολυκατοικίας ! Και κατέληγα στο ίδιο άρθρο : Οι κρίσεις θίγουν όχι μόνο τα εισοδήματα αλλά και την ποιότητα ζωής. Οι κρίσεις σκοτώνουν τα όνειρα ή τα κάνουν μίζερα, καθηλώνουν την κοινωνία στον οικονομισμό, διαμορφώνουν στερητικά σύνδρομα και αποδυναμώνουν τις ψύχραιμες πλην ριζοσπαστικές φωνές που αξιώνουν ποιότητα στην κατανάλωση . Γι αυτό πρέπει να τις ερμηνεύουμε και να τις αντιπαλεύουμε, αποφεύγοντας κάθε ανόητη «συστράτευση» με τους πολιτικούς σπόνσορες της ανταγωνιστικότητας…… Μερικά χρόνια αργότερα σε ένα άλλο άρθρο υπό τον τίτλο «Οι κρίσεις δεν θεραπεύουν τον παχύσαρκο καπιταλισμό» (ΕΠΟΧΗ 8 .10.2008 και 1ο τεύχος περιοδικού ΟΙΚΟΛΟΓΕΙΝ, Ιανουάριος 2009) έβαζα σε πρώτο πλάνο μια αντίληψη που χαρακτήριζε την μεγάλη πλειοψηφία της σοσιαλιστικής σκέψης, πριν από την κατάρρευση του «υπαρκτού σοσιαλισμού» και τον «ιστορικό παλιμπαιδισμό» που ακολούθησε:
"Οι μείζονες και «ενδογενείς» κρίσεις της κεφαλαιοκρατικής οικονομίας ήταν πάντοτε κρίσεις υπερπαραγωγής. Ακόμη και όταν δεν έπαιρναν την ευδιάκριτη όψη της σώρευσης απούλητων καταναλωτικών αγαθών , οι κρίσεις εκδηλώνονταν με την αδρανοποίηση και υποαπασχόληση του παραγωγικού δυναμικού… . Στις ημέρες μας και μόνο στην αμερικανική οικονομία, δεκάδες χιλιάδες κατασχέσεις κατοικιών λόγω μη πληρωμής δόσεων, πιστοποιούν την υστέρηση της αγοραστικής δύναμης ως προς την προσφορά. Σε μια πρόσφατη γελιογραφία της International Herald Tribune , που φιλοξενούσε άρθρο του νομπελίστα οικονομολόγου Κρούγκμαν , τραπεζικοί παράγοντες «στημένοι» έξω από το σπίτι κάποιου ανώνυμου καταναλωτή, τον καλούσαν επίμονα να ξοδέψει(SPEND!).Σημείωνε ο Πωλ Κρούγκμαν : Οι λιανικές πωλήσεις στις ΗΠΑ έπεσαν κατακόρυφα, η ανεργία φτάνει στα επίπεδα υφεσιακής κατάστασης.. «Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι φωνασκίες κατά των κρατικών δαπανών και οι εκκλήσεις για «φορολογική υπευθυνότητα» εξακολουθούν να είναι της μόδας. Σήμερα όμως, η αύξηση των κρατικών δαπανών είναι η ενδεδειγμένη αγωγή».(3)
Θέλω να καταλήξω, με όλα αυτά, ότι λείπει δραματικά μια «μακροοικονομική» οπτική της κρίσης και μια δομική ανάλυση του καπιταλισμού, ως συστήματος με εγγενείς ανισορροπίες. Αντί αυτής της γενικής αλλά καθόλου απλουστευτικής εικόνας, πλεονάζουν οι «εξειδικευμένες» αναφορές που σαν τέτοιες δεν έχουν πολιτικό εκτόπισμα, ενώ ταυτόχρονα αφήνεται ασύδοτος ο νεοφιλελευθερισμός στους ιδεολογικούς βανδαλισμούς του : Να επιτίθεται στην ιδέα του κράτους, στα εργασιακά δικαιώματα, στην ποιότητα ζωής, ακόμη και στον ίδιο τον πολιτισμό . Γιατί ο πολιτισμός θέλει σχετική οικονομική άνεση, μαζικότητα, ποιότητα ζωής, ασφάλεια, ελεύθερο χρόνο : Δηλαδή όλα αυτά που απειλούν οι νεοφιλελεύθεροι ΝΕΑΝΤΕΡΝΤΑΛ…..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου