ΕΘΝΟΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ

Το ερώτημα που βάζει η εφημερίδα ΕΘΝΟΣ σε μια σειρά από αρχιτέκτονες http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=12128&subid=2&pubid=40774952
, μέσω της δημοσιογράφου Ελίνας Μπέη, είναι χιλιοδιατυπωμένο και χιλιοαπαντημένο, όμως διατηρεί στο ακέραιο την αξία του από τη στιγμή που τα προβλήματα, «απαντημένα» ή μη , εξακολουθούν να υπάρχουν :

Μπορεί η Αθήνα να μετατραπεί σε μια όμορφη και, κυρίως, φιλόξενη για τους κατοίκους της πόλη; Υπάρχουν περιθώρια αναστροφής στην άναρχη οικοδόμηση της Ελλάδας;


Η δική μου γενική παρατήρηση όσον αφορά τις απαντήσεις των αρχιτεκτόνων, (Τάσος Ζέππος, Βασίλης Μπασκόζος & Δαρεία Τσαγκαράκη, Μπάμπης Ιωάννου, Θεοφάνης Μπομπότης, Ρένα Σακελλαρίδου , Κώστας Μωραΐτης, Δημήτρης & Λιάνα Ποτηροπούλου ) αφορά πρώτα απ’ όλα την παραγνώριση του στοιχείου του χρόνου : Οι αρχιτέκτονές μας ασχολούνται με τον αστικό χώρο, όχι όμως και με τον χρόνο, δηλαδή με τον «χρονισμό» των επεμβάσεων και επομένως με τη σκιαγράφηση αλλαγών στην τρέχουσα, την μεσοπρόθεσμη και την μακροπρόθεσμη περίοδο. Αυτή η κατηγοριοποίηση με βάση το χρονισμό, μας επιτρέπει να βλέπουμε τις δυνατότητες για άμεσες αλλαγές και ταυτόχρονα να «αγναντεύουμε» και να προλειαίνουμε το έδαφος για όσες απαιτούν χρόνια…..

Τι μπορεί να γίνει άμεσα, τι μπορεί να επιτευχθεί σε μια μεσοπρόθεσμη περίοδο και τι σε μια μακροπρόθεσμη, οπότε παύουν να ισχύουν ορισμένα χωροταξικά ,κυκλοφοριακά και κοινωνικά δεδομένα;


· Έχοντας κάνει - ο υποφαινόμενος - τη τελευταία 25ετία αρκετά «ένσημα» στην υπόθεση της πολεοδομίας των τριών διαστάσεων, στην υποστήριξη της υπόγειας και υπέργειας δόμησης με στόχο την απελευθέρωση επιφανειακού χώρου και την άμβλυνση των πιέσεων εναντίον της περιαστικής φύσης, και μάλιστα έχοντας μια πρόσφατη αναφορά σε αυτό το θέμα στο διαδικτυακό κανάλι http://www.gratv.gr/ σε συζήτηση με τον Αλέξη Βανδώρο, ήταν επόμενο να προσέξω την απάντηση που έδωσαν στο ΕΘΝΟΣ οι Βασίλης Μπασκόζος & Δαρεία Τσαγκαράκη. Την καταθέτω ολόκληρη :

«Πιστεύουμε ότι η κατάσταση Αθήνα δεν είναι τραγική, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μπορεί να γίνει Βερολίνο. Εάν θέλουμε να διορθώσουμε αυτήν την πόλη, είναι απαραίτητο να αποκτήσουμε κοινωνική συνείδηση, όραμα και καλαισθησία. Θα προτείναμε τη δημιουργία όσο το δυνατόν περισσότερων υπόγειων σταθμών αυτοκινήτων, κάτω από δημόσιους χώρους. Μια σκέψη είναι να κατασκευαστούν από ιδιώτες με το σύστημα της αυτοχρηματοδότησης, κρατώντας την εκμετάλλευση για ορισμένο χρόνο. Και πρέπει, επιτέλους, τα κοινωφελή δίκτυα να γίνουν υπόγεια και να αυξηθούν οι ποδηλατόδρομοι και οι πεζόδρομοι. Θα προτείναμε να επιτραπεί επιλεκτικά η ψηλή δόμηση με παράλληλη παραχώρηση των ακάλυπτων σε κοινή χρήση. Φανταστείτε όλους αυτούς τους κατακερματισμένους άχρηστους ακάλυπτους χώρους, ενωμένους με πεζόδρομους και πράσινο. Επίσης, αλλαγή στον γενικό οικοδομικό κανονισμό, ώστε να λαμβάνεται υπόψη μόνον ο όγκος του κτιρίου, το μόνο στοιχείο δόμησης που επηρεάζει το περιβάλλον. Η λεγόμενη πράσινη αρχιτεκτονική έχει πολλούς τρόπους εφαρμογής».

Συμφωνώ γενικά με τους δυο αρχιτέκτονες, αν και πιστεύω ότι πιο πολύ κι από τον άγκο του κτιρίου, το (μικρο)περιβάλλον της πόλης επηρεάζεται από τις κτιριακές αποστάσεις, οι οποίες με τη σειρά τους καθορίζουν το βάθος του αστικού τοπίου : Το κατά πόσο αυτό θα μας παρέχει αέρα και ήλιο, το κατά πόσο θα μας πνίγει ή θα μας δίνει ανάσες «ανοικτότητας»…...

Επαναλαμβάνοντας κάποια πράγματα που έγραφα εδώ κι εκεί, και ιδιαίτερα σε ένα κείμενο στην ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ («Από τους πεζοδρόμους στην πεζόπολη», Οκτώβρης 1999, τεύχος 16 ) θα έλεγα λοιπόν :
Τα υπόγεια γκαράζ με στόχο την εκτόπιση των σταθμευόντων αυτοκινήτων από την επιφάνεια, τα υψηλότερα κτίρια με χαμηλότερο ποσοστό κάλυψης, οι ράμπες για τη διακίνηση πεζών μεταξύ κτιρίων, τα διώροφα (!) πεζοδρόμια, οι ανισόπεδες διαβάσεις πεζών, ακόμη και η «μηχανική υποστήριξη των πεζών» με κυλιόμενους ιμάντες ή κυλιόμενες σκάλες σε προβληματικές περιοχές του χώρου (συμβαίνει στο Λουξεμβούργο και στην Ιταλική πόλη Περούτζια…), όλα αυτά μπορούν να δημιουργήσουν ένα «βιότοπο» για τον πιο σημαντικό χρήστη της πόλης, δηλαδή τον πεζό….Αυτόν που εγγυάται την ασφάλεια του αστικού χώρου καλύτερα και από την Αστυνομία, αυτόν που συνδιαλέγεται με την αισθητική της πόλης περισσότερο από οποιονδήποτε «τεχνικό» και αρχιτέκτονα…...

ΥΓ.

Η φωτογραφία ενός υπέργειου γκαράζ στη Νέα Υόρκη, είναι της Νέτας Γαζίλα