Υμηττός για πάντα

ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΧΙΖΑΣ Ο Υμηττός

Από την εποχή των Πελασγών ως τον Πεισίστρατο, τον Πλάτωνα, τον Οβίδιο, τον Μιχαήλ Ακομινάτο, τους Ευρωπαίους περιηγητές επί Τουρκοκρατίας και τον Εβλιά Τσελεπή και παραπέρα στην εποχή του Μπάρμπα Γιάννη του Κανατά, των προσφύγων του ’22, των «ξυλάδων» της γερμανικής κατοχής, του Μάριου Χάκκα και των σχεδίων «ανάπλασης» της δεκαετίας του 1970, ο Υμηττός δένεται με τη ζωή της Αττικής περισ­σότερο από κάθε άλλο στοιχείο της περιαστικής φύσης. Η πό­λη, αυτή η «κατάσχεση της φύσης από τον άνθρωπο» (Λε Κορμπυζιέ), είναι υποχρεωμένη να σέβεται τη «διαφορετικότητα» στην περίμετρο της. Αλλιώτικα εκφυλίζεται σε μια αστική δομή χωρίς συνοχή, σε ένα άθροισμα σπιτιών που δεν συνθέτουν ανθρώπινο «βιότοπο». Εκεί ψηλά στον Υμηττό, όπου το «μυστικό» του Χατζηδάκη και της Νανάς Μούσχουρη, σήμερα «φυτρώνουν» οι κεραίες των ραδιοφωνικών σταθμών. Χαμένος πλέον ο «Υμήττειος Ζευς» αλλά και τα χρώματα του βουνού «το γκρίζο που γινό­ταν πράσινο και παραπέρα μωβ και μπλε» κατά πως έγραφε ο Γιώργος Κανδύλης. Σημαντικό στοιχείο της περιαστικής φύσης της Αττικής, ο Υμηττός συναντιέται με την Αθήνα σε μια σχέ­ση έρωτα και καταστροφής. Η δυνατότητα της οικολογικής και πολιτιστικής ανάπλασης του με την ανάδειξη στοιχείων φυσικού και ιστορικού ενδιαφέροντος, συγκρούεται με την ανορθολογική επέκταση του αστικού χώρου. Εκθέτοντας τα κυριότερα ιστορικά στοιχεία από την πελασ­γική περίοδο μέχρι το πρόσφατο παρόν, ο συγγραφέας στοιχειοθετεί μια πρόταση «ειρηνικής συνύπαρξης» πόλης και περιαστικής φύσης. Γιατί διατηρεί την ελπίδα, ότι η δυνατότητα της οικολογικής και πολιτιστικής ανάπλασης είναι ακόμη πα­ρούσα. Στα πλαίσια μίας νέας προσέγγισης των προβλημάτων του αττικού χώρου -δομημένου και κυκλοφοριακού- ο Υμητ­τός μπορεί να γίνει μια κιβωτός για τις μνήμες και τα όνειρα. Για τα υπαρκτά και αυτά που πρόκειται να υπάρξουν.