Του Βασίλη
Τσολακίδη*
Το ρεύμα πρέπει και μπορεί πλέον να παράγεται κατά προτεραιότητα εκεί όπου χρησιμοποιείται….
Είναι μακροπρόθεσμα επιτεύξιμος ο στόχος του ενεργειακού εφοδιασμού 100 % με ΑΠΕ χωρίς συμβιβασμούς σε ότι αφορά την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος;
ΝΑΙ ισχυρίζονται οι ειδικοί και οι φίλοι της φύσης : η επίτευξη του ενεργειακού στόχου 100 % με ΑΠΕ είναι εφικτή ταυτόχρονα με την οικολογική ισορροπία, την προστασία του φυσικού τοπίου και της πολιτιστικής κληρονομιάς.
ΔΕΝ χρειαζόμαστε πλέον βιομηχανικές ΑΠΕ.
Η σύγχρονη τεχνολογία επιτρέπει την διευρυμένη χρήση αποκεντρωμένων ΑΠΕ. Ο ίδιος ο τρόπος λειτουργίας των ΑΠΕ οδηγεί στην αποκεντρωμένη ενεργειακή παραγωγή και διάθεση.
Αντίθετα, οι μεγάλο-επενδυτές ισχυρίζονται ότι για να περιοριστεί το υψηλό κόστος της ενέργειας, πρέπει μεταξύ άλλων να γίνουν μεγάλες (ιδιωτικές) επενδύσεις σε βιομηχανικές μονάδες ΑΠΕ, με εκπτώσεις σε ότι αφορά τους αυστηρούς περιβαλλοντικούς όρους και να κατασκευαστούν αναγκαστικά τεράστια ενεργειακά δίκτυα μεταφοράς προς τα κέντρα κατανάλωσης της ενέργειας. Προς αυτήν την κατεύθυνση πιέζουν τα ενεργειακά Lobby την ΕΕ και τα κράτη - μέλη, κατεύθυνση η οποία τελευταία φαίνεται σταδιακά να μετουσιώνεται σε ευρωπαϊκούς κανονισμούς, εθνικές νομοθεσίες και οικονομική πολιτική παντού, σε βάρος μιας πραγματικής πράσινης ανάπτυξης. Στα πλαίσια αυτά για παράδειγμα προωθούν και στην Ελλάδα μεγάλες βιομηχανικές ΑΠΕ (Αιολικά, Φωτοβολταϊκά, Ηλιοθερμικά Πάρκα, επαναδραστηριοποίηση του σχεδίου «ΗΛΙΟΣ» κλπ, ακόμη και στα νησιά, μέσα στα δάση, στις προστατευόμενες περιοχές, περιοχές ΝΑΤΟΥΡΑ και παντού, όπου οι επενδυτές επιθυμούν), στα ίδια πλαίσια εξαγγέλλουν την υποθαλάσσια ενεργειακή διασύνδεση των νησιών του Αιγαίου (όχι μόνο την Κρήτη) με το επιχείρημα της αντιμετώπισης του «υψηλού οικονομικού και περιβαλλοντικού κόστους του ρεύματος στα νησιά» για να μην το πληρώνουμε δήθεν εμείς όλοι οι «κακόμοιροι» οι καταναλωτές...
Τα μεγάλα πανάκριβα, αντι-οικολογικά και ανθυγιεινά, καταστροφικά για τη φύση και την οικονομία εναέρια και υποθαλάσσια ενεργειακά δίκτυα εξυπηρετούν αποκλειστικά και μόνο τους μεγάλο-επενδυτές (fast – track) μεγάλων βιομηχανικών ενεργειακών συμβατικών μονάδων και βιομηχανικών ΑΠΕ.
Οι μεγάλες βιομηχανικές μονάδες παραγωγής ενέργειας, συμβατικές και ΑΠΕ, καθώς και τα απαραίτητα για αυτές μεγάλα ενεργειακά δίκτυα, εξυπηρετούν αποκλειστικά τα μεγάλα μονοπωλιακά οικονομικά συμφέροντα και ταυτόχρονα την πλήρη εξάρτηση των καταναλωτών πολιτών από τις ορέξεις του πολιτικοοικονομικού κατεστημένου.
Το ρεύμα πρέπει και μπορεί πλέον να παράγεται κατά προτεραιότητα εκεί όπου και χρησιμοποιείται.
ΔΕΝ χρειαζόμαστε πλέον βιομηχανικές ΑΠΕ.
Η σύγχρονη τεχνολογία επιτρέπει την διευρυμένη χρήση αποκεντρωμένων ΑΠΕ.
Όταν η ιδιοκατανάλωση φωτοβολταϊκής ενέργειας αρχίζει και συμφέρει.
Τα Φωτοβολταϊκά συστήματα παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας γίνονται όλο και φθηνότερα. Η λεγόμενη «ισοτιμία δικτύου» επιτεύχθηκε προ καιρού: το ρεύμα από τη «στέγη του σπιτιού» κοστίζει λιγότερο από το ηλεκτρικό ρεύμα που αγοράζουμε από το συμβατικό δίκτυο. Και τούτο διότι οι τιμές για τα ηλιακά συστήματα μειώθηκαν περαιτέρω ενώ ταυτόχρονα αυξήθηκε η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας σε όλα τα ευρωπαϊκά ηλεκτρικά δίκτυα και πιθανότητα θα συνεχίσει να αυξάνεται περαιτέρω.
Ήδη στην Γερμανία την μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ηλεκτρική αγορά το φωτοβολταϊκό ρεύμα κόστιζε 10-14 Σεντ KWh (Νοέμβριος 2013, Fraunhofer Institut, χώρα με σχετικά δυσμενή χαμηλή μέση ηλιοφάνεια 900 ωρών/έτος), φθηνότερο δηλαδή κατά 50% σε σχέση με το ρεύμα του συμβατικού ηλεκτρικού δικτύου που ανέρχονταν σε 27- 30 Σεντ/KWh.
Και τι έκανε το «πρωτοπόρο φίλο-οικολογικό» γερμανικό κράτος για να επιβραβεύσει αυτή την εξέλιξη; Αποφάσισε πρόσφατα δια νόμου την επιβολή φόρου, αρχικά 2,5 Σεντ /KWh σε κάθε αυτόνομο φωτοβολταϊκό σύστημα (και βλέπουμε για το μέλλον!!!). Και μην αναρωτηθείτε παρακαλώ με ποιο τρόπο θα αναζητήσει και θα βρει τους ιδιοκτήτες αυτόνομους καταναλωτές για τους φορολογήσει. Πολύ απλά, επειδή όλα αυτά από πολύ πριν ήταν σχεδιασμένα , τα αυτόνομα φωτοβολταϊκά οικιακά συστήματα είχαν ενταχθεί σε επιδοτούμενα και δανειοδοτούμενα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης κτηρίων και συνεπώς όλα είναι καταγεγραμμένα στα κατάστιχα του κράτους και της εφορίας.
Η τάση αυτή- δηλαδή της μείωσης τους κόστους του «ηλιακού ρεύματος» με ταυτόχρονη αύξηση του συμβατικού ρεύματος - εξαρτάται από διαφόρους παράγοντες. Για τις χώρες με έντονη ηλιοφάνεια (> 1600 ώρες/έτος) όπως η Ελλάδα η τάση αυτή εμφανίζεται ακόμη ισχυρότερη, αφού το κόστος των φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων παραμένει όπως και στις υπόλοιπες χώρες με χαμηλή ηλιοφάνεια, ενώ οι μονάδες αποδίδουν σχεδόν την διπλάσια ηλεκτρική ενέργεια και συνεπώς εξ αυτού του λόγου έχουν σχετικά μεγαλύτερη οικονομική απόδοση. Με τρέχουσες τιμές κόστους εξοπλισμού το κόστος παραγωγής του «φωτοβολταϊκού ρεύματος» στην Ελλάδα ανέρχεται σε 5 Σεντ / KWh, χωρίς την αποθήκευσή του, η οποία αν γίνει αποκεντρωμένα με συσσωρευτές (μπαταρίες) βαθιάς εκφόρτωσης θα έχει πρόσθετο κόστος επίσης 5 Σεντ / KWh, δηλαδή συνολικά 10 Σεντ/KWh για τον οικιακό τελικό αυτόνομο καταναλωτή, (πολύ φθηνότερα από 17 Σεντ /KWh που ανέρχεται σήμερα η χαμηλότερη συνολική χρέωση της ΔΕΗ)
Αφού λοιπόν ο Ήλιος αρχίζει να μας προσφέρει φθηνή ηλεκτρική ενέργεια γίνεται πλέον προφανές ότι κάτι αντίστοιχο με την Γερμανία μας περιμένει και μας στην Ελλάδα. Τι δηλαδή, θα μας αφήσουν να προμηθευόμαστε «τζάμπα» ρεύμα από τον ήλιο χωρίς να πληρώνουμε μίζα σε αυτούς που «αγόρασαν» την «κομματιασμένη» ΔΕΗ;
Και αν ο ένας μετά το άλλον αποκτάει το δικό του «ηλικιακό ρεύμα» και γίνεται αυτάρκης τι θα κάνουμε τα δίκτυα; Ποιός θα τα πληρώνει; Και οι μεγάλοι ηλεκτροπαραγωγοί συμβατικών μονάδων και ΑΠΕ σε ποιους πελάτες θα πωλούν το ρεύμα τους; (και μάλιστα σε εγγυημένες τιμές;), τα υποθαλάσσια δίκτυα διασύνδεσης νησιών που άρον-άρον θέλουν να κατασκευάσουν ποιόν θα εξυπηρετούν?
Για όλους αυτούς τους λόγους τα οικονομικά συμφέροντα που λυμαίνονται την ενέργεια εμποδίζουν στην Ελλάδα την ανάπτυξη των ΑΠΕ, με ορθολογικό τρόπο, προσαρμοσμένες στο ντόπιο κλίμα, στο περιβάλλον, στις ανάγκες της φύσης και των κατοίκων της. Και αυτή η ανάπτυξη δεν μπορεί παρά να ακολουθεί την τάση για σταδιακή αποκέντρωση, τη μέγιστη δυνατή αυτονομία και οικοδόμηση συνθηκών οικονομίας στην κατοικία και στο τρόπο ζωής, με στόχο την πλήρη ενεργειακή απεξάρτηση από τα δίκτυα.
Σύμφωνα με την επιστήμη και την τεχνολογία δεν υπάρχει κανένα απολύτως εμπόδιο να εφαρμοστούν από τώρα διάφοροι αποδοτικοί τύποι αυτόνομων ενεργειακών συστημάτων, ενώ , μαζικά, δημοκρατικά, τοπικά και υπερτοπικά κινήματα διαμορφώνουν σταδιακά αντίστοιχα αιτήματα είτε αντίστασης σε φαραωνικά ενεργειακά έργα είτε προώθησης της αποκέντρωσης των ΑΠΕ και της ιδέας της ενεργειακής αυτάρκειας.
* Ο Βασίλης Τσολακίδης
είναι διπλωματούχος Μηχανικός