Τηλεφωνική συνέντευξη της Νάντιας Βαλαβάνη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και στον δημοσιογράφο Μιχάλη Ψύλο (28.8.2014)
Τα κύρια σημεία της συνέντευξης όπως
δημοσιοποιήθηκαν από το ΑΠΕ-ΜΠΕ:
-Κυρία
Βαλαβάνη, η κυβερνητική κρίση στη Γαλλία και κυρίως οι απόψεις που διατύπωσε ο
αποπεμφθείς υπουργός Οικονομίας Αρνό Μοντεμπούρ, ο οποίος που απέδωσε την
πρωταρχική ευθύνη για την παράταση της κρίσης στις πολιτικές λιτότητας αλλά και
στην πολιτική που επιβάλλει στην Ευρώπη η Γερμανική δεξιά, όπως είπε,
μονοπωλούν το ενδιαφέρον της Ευρωπαϊκής κοινής γνώμης. Ποιά είναι η άποψη του
ΣΥΡΙΖΑ;
Η κυβερνητική κρίση στη Γαλλία
έχει δύο αναγνώσεις: Η μία είναι ότι δυστυχώς με αυτή ολοκληρώνεται η
μετατόπιση από τις προεκλογικές θέσεις με βάση τις οποίες εκλέχθηκε τον Ιούνιο
του 2012 ο Ολάντ σε μια πολιτική πλήρους προσαρμογής στην αυτοκτονική
νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση Προεκλογικά ο Ολάντ έλεγε ότι θα ακολουθήσει μια
πολιτική ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας και αυτό θα γίνει
αντιμετωπίζοντας τις τράπεζες και το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο σαν εχθρούς της
χώρας, αυξάνοντας τους φόρους στους πλουσίους και καταλογίζοντας σαφώς ευθύνες
στην πολιτική που ακολουθεί η ΕΕ υπό την ηγεσία της Γερμανίας. Μια πολιτική η
οποία έχει σαν συνέπεια η Ευρώπη σήμερα να στενάζει κυριολεκτικά κάτω από ένα
τριπλό ζυγό χρέους - στασιμοανάπτυξης (γύρω στο μηδέν) - και των λεγόμενων
«κόκκινων δανείων». Αυτή η πολιτική η οποία ενώ έχει οδηγήσει στο σημερινό
αδιέξοδο την Ευρώπη σε σημείο πολύ χειρότερο από το 2012, δεν εγκαταλείπεται
αλλά πλέον έχει δημιουργήσει ρήγματα. Εδώ πρόκειται για Αριστερές δυνάμεις όχι
με τον παραδοσιακό προοδευτικό λόγο αλλά με μια διαδικασία αποσύνθεσης της
σοσιαλδημοκρατίας που γίνεται σοσιαλφιλελεύθερη. Από αυτή τη διαδικασία
άνθρωποι με ρεαλιστική πολιτική προσέγγιση εμφανίζονται σαν ακραίες
φωνές.
-Πιθανότατα σε λίγο
διάστημα να έχουμε εκλογές και ενδεχομένως ο ΣΥΡΙΖΑ να σχηματίσει κυβέρνηση.
Πιστεύετε ότι μπορεί μέσα στο πλαίσιο που μας περιγράφετε να αλλάξει κάτι από
μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στην μικρή Ελλάδα;
Μια ανάγνωση της γαλλικής κρίσης
είναι ότι ολοκληρώνεται ο μετασχηματισμός του Ολάντ σε τέτοιο βαθμό ώστε χθες ο
Γάλλος πρωθυπουργός Βαλς στον λόγο του να φωνάξει τρεις φορές «αγαπώ τις επιχειρήσεις».
Αποτέλεσμα ήταν να δηλώσει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Γάλλων Βιομηχάνων ότι τη
χθεσινή ημερομηνία πρέπει να την κρατήσουμε γιατί ίσως αποδειχθεί στο μέλλον
ότι υπήρξε στη Γαλλία ένα πριν και ένα μετά, εννοώντας την πλήρη προσαρμογή
βέβαια. Εάν αυτή είναι μια ανάγνωση ουσιαστικά θλιβερή, υπάρχει και η άλλη
πλευρά: Έπεσε η γαλλική κυβέρνηση, παραιτήθηκε ο αυστριακός υπουργός Οικονομίας
δηλώνοντας ότι δεν μπορεί να εφαρμόσει μια τέτοια πολιτική λιτότητας, δηλαδή σε
παρεμφερή περίπου γραμμή και ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι που δεν είναι
κανένας ριζοσπάστης αριστερός, αλλά έχει προέλθει μέσα από το σύστημα, κάνει
μια προσπάθεια «αναδιαπραγμάτευσης». Και όλα αυτά γιατί κάτω «βράζει το
πράγμα». Αυτό δείχνει τη δυνατότητα να υπάρξουν νέα μπλοκ και νέες συμμαχίες.
Έχει τεράστια σημασία για την Ευρώπη το παράδειγμα του ΣΥΡΙΖΑ, όπως φάνηκε και
σε όλη την πορεία των ευρωεκλογών. Από τη μία πλευρά ως υπόδειγμα για την
ενότητα των δυνάμεων της Αριστεράς και από την άλλη ως ελπίδα για μια άλλη
διέξοδο, για την αλλαγή πλεύσης υπέρ των συμφερόντων των λαών της Ευρώπης και
των εργαζομένων, με βάση την οικοδόμηση συμμαχιών σε όλα τα επίπεδα. Έτσι ώστε
να μην οδηγηθούμε σε μια γερμανική Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε το 2017 να έχουμε την
Μαρίν ΛεΠέν στη θέση του Ολάντ στη γαλλική προεδρία.
-Τα
ανοικτά μέτωπα στην περιοχή μας είναι πολλά. Σε ανοικτά ψυχροπολεμικούς τόνους
κινείται η διπλωματική διαμάχη γύρω από την Ουκρανία ενώ το μέτωπο των
συγκρούσεων στις ανατολικές επαρχίες διευρύνεται. Οι ΗΠΑ βλέπουν «αντεπίθεση
των ενόπλων με καθοδήγηση της Ρωσίας» ενώ η Μόσχα προαναγγέλλει πως θα
αναθεωρήσει τον στρατιωτικό της σχεδιασμό αναλόγως όσων αποφασιστούν στην
επικείμενη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στην Ουαλία στις αρχές Σεπτεμβρίου. Ποια είναι η
θέση σας;
-Το έχω ζήσει στα διεθνή φόρα που
μετέχω, όπως στη διακοινοβουλευτική συνέλευση των χωρών μελών της ΕΕ τον
περασμένο Ιούνιο στην Αθήνα υπό την ελληνική προεδρία. Ακόμη και ο Έλληνας
υπουργός Εξωτερικών εκεί δέχθηκε επιθέσεις ως εξαιρετικά μετριοπαθής. Στα
διεθνή φόρα, όπως στην κοινοβουλευτική συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης,
όπου μετέχω, έχει διαμορφωθεί ένα μπλοκ που αποτελείται από τις δημοκρατίες της
Βαλτικής και την Πολωνία -χώρες που έχουν άμεση σύνδεση με την αμερικανική
παρέμβαση- οι οποίες όταν μιλούν, αντί να προσπαθούν να υπάρξει μια συνδιαλλαγή
και κάποιοι συμβιβασμοί, είναι σαν να φωνάζουν «τα σκυλιά του πολέμου». Με πολύ
μεγάλη ευθύνη της ΕΕ, το Ουκρανικό από μία διαμάχη για την εξουσία και τη
δημοκρατία, διεθνοποιήθηκε. Υπήρξαν οι εξελίξεις στην Κριμαία, τα αντίποινα της
ΕΕ, τα αντίμετρα της Ρωσίας. Όλα αυτά θα έχουν δυστυχώς άμεσες και πολύ σοβαρές
οικονομικές συνέπειες και στη χώρα μας τόσο στον αγροτικό τομέα, όσο και στον
τουρισμό και την ενέργεια και εύχομαι μάλιστα να μην δούμε ενδεχόμενες
συνέπειες στην επάρκεια και στις τιμές του φυσικού αερίου αυτόν τον
χειμώνα.
-Στο πλαίσιο αυτό πόσο
κρίσιμη είναι η σύνοδος του ΝΑΤΟ στο Κάρντιφ της Ουαλίας; Τι θα ζητούσε η
αξιωματική αντιπολίτευση από τον πρωθυπουργό Α. Σαμαρά, που θα μετάσχει στη
σύνοδο;
-Με τη σύνοδο του ΝΑΤΟ φαίνεται
να περνάμε σε μια στρατιωτικοποίηση της αντιπαράθεσης ΕΕ-ΗΠΑ-Ρωσίας. Η σύνοδος
προετοιμάζεται με τεράστια μυστικότητα και από την πλευρά της ελληνικής
κυβέρνησης. Γίνονται συσκέψεις σε ανώτερα κλιμάκια αλλά η Βουλή και τα κόμματα
δεν έχουν ιδέα για το τι θα συζητηθεί. Ξεκινώντας από τη χώρα μας και όχι από
το γενικότερο θέμα της περικύκλωσης της Ρωσίας που είναι ο κύριος στόχος αυτής
της συνόδου -και γι' αυτό λένε ότι θα είναι η πιο αποφασιστική σημασίας σύνοδος
από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου μέχρι σήμερα-λέγεται ότι τίθενται δύο ζητήματα
για την Ελλάδα: Πρώτον η στάθμευση μη επανδρωμένων αεροσκαφών (Drones) για τα
οποία υπάρχει ένα διεθνές κίνημα για την απαγόρευσή τους. Λέγεται ότι
συζητείται η στάθμευση τέτοιων αεροσκαφών στη Σούδα και στην Καλαμάτα. Δεύτερον
και εξίσου σοβαρό είναι το γεγονός ότι λέγεται πως υπάρχει πρόταση για την
εγκατάσταση ενός τμήματος της λεγόμενης αντιπυραυλικής ασπίδας στη Ρουμανία και
την Ελλάδα. Η αντιπυραυλική αυτή ασπίδα μέχρι σήμερα είχε θεωρητικά στόχο το
Ιράν -αλλά μετά την επαναπροσέγγιση της Τεχεράνης με την Ουάσιγκτον- γίνεται
πιο σαφές ότι στρέφεται κατά της Ρωσίας.
Μπαίνει λοιπόν ζήτημα στο
πλαίσιο της στρατηγικής αναδιάταξης των δυνάμεων του ΝΑΤΟ που ανήγγειλε ήδη ο
ΓΓ της Συμμαχίας, Πολ Ράσμουσεν σε συνέντευξή του ενόψει της συνόδου του ΝΑΤΟ,
ένα τμήμα της αντιπυραυλικής ασπίδας να εγκατασταθεί στην Ελλάδα και τη
Ρουμανία. Ίσως μάλιστα επιχειρήσουν να το δικαιολογήσουν στο πλαίσιο της
αποσταθεροποίησης στη Μέση Ανατολή και την ευρύτερη περιοχή. Θα ήταν λοιπόν
εγκληματικό οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση να αποδεχτεί είτε την εγκατάσταση μη
επανδρωμένων αεροσκαφών είτε την αντιπυραυλική ασπίδα που έχει στόχο ουσιαστικά
την περικύκλωση της Ρωσίας.
Είμαστε μέλη της ΕΕ, ζούμε σε έναν
πολυπολικό κόσμο. Μια κυβέρνηση που νοιάζεται πραγματικά για τα συμφέροντα του
λαού και του τόπου χρειάζεται οτιδήποτε δίνει να το κάνει με άξονα αυτά τα
συμφέροντα. Ταυτόχρονα, να ξέρει ότι υπάρχουν συμμαχίες, που είναι διαφορετικές
από όργανο σε όργανο, να είναι ενδεχομένως ευκαιριακές, αλλά όλες αυτές οι
συμμαχίες πρέπει να αξιοποιηθούν. Μπορεί μέσα στο ΝΑΤΟ να ωθούν τα πράγματα σε
μια κατεύθυνση αντιπαράθεσης η Πολωνία, οι χώρες της Βαλτικής και η Βρετανία,
αλλά υπάρχει όμως η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία που δεν συμφωνούν, όπως και
η Γερμανία που βρίσκεται ανάμεσα σε δύο βάρκες και δεν έχει ακόμη πάρει θέση
γιατί έχει ήδη πληγεί από τα ρωσικά αντίμετρα και μια τέτοια πολιτική θα έχει
μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην οικονομία της. Εμείς μπορεί να βγαίνουμε
ξεκάθαρα ενάντια σε μια γερμανική Ευρώπη στο πλαίσιο της ΕΕ, αλλά για να μην
περάσει μια πολιτική αντιπαράθεσης στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ πρέπει να κάνουμε
συμμαχίες. Η Ελλάδα έχει μια συγκεκριμένη γεωπολιτική θέση, η οποία μέχρι τώρα
αντί να αποτελεί πλεονέκτημα συνιστούσε μειονέκτημα. Ακόμη και στο θέμα του
χρέους σήμερα, και όχι μόνο ζητήματα πολέμου και ειρήνης, πρέπει να ληφθεί
υπόψη στη διαπραγμάτευση η γεωπολιτική θέση της χώρας. Η εξωτερική πολιτική
είναι μια πολιτική πραγματιστική. Μια αριστερή κυβέρνηση πρέπει αυτά τα
ζητήματα να τα βάζει στο λαό. Δεν μπορεί να τα συζητά και να τα
διαπραγματεύεται σε κλειστές αίθουσες που καλύπτονται από το απόρρητο.