Από τη διοικούσα Επιτροπή του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας: Καλεί την κυβέρνηση και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να επανεξετάσουν την απόφαση για τον πρόωρο τερματισμό της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη και ζητά από τη διοίκηση της ΔΕΗ να λάβει όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα για την αξιοποίηση του λιγνίτη και την αποκατάσταση των εδαφών.
Μπορεί η κεντρική διοίκηση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας να εμφανίζεται όλο και περισσότερο ως «συνεταίρος» της κυβέρνησης, αναλαμβάνοντας έργα και αναθέσεις εκ μέρους της, η Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ, πάντως, αποφάσισε να εκδώσει ψήφισμα με «σοβαρές επιφυλάξεις» κατά της πρόωρης απολιγνιτοποίησης που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός τον Σεπτέμβριο του 2019.
Με βάση εκείνες τις ανακοινώσεις του Κ. Μητσοτάκη, η ΔΕΗ ξεκίνησε να σβήνει τη μία μετά την άλλη όλες τις λιγνιτικές της μονάδες, εξαγγέλλοντας ότι ακόμη και η πανάκριβη «Πτολεμαΐδα 5», που δεν έχει ακόμη κατασκευαστεί, θα μετατραπεί για να καίει φυσικό αέριο. Υποτίθεται ότι αυτό εξυπηρετεί τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, αλλά προς το παρόν ο κύριος κερδισμένος είναι οι εταιρείες που εισάγουν φυσικό αέριο, καθώς αυτό χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο για την παραγωγή ηλεκτρισμού.
Σύμφωνα με το ψήφισμα της Διοικούσας Επιτροπής στις 10/8/2021, το ΤΕΕ εκφράζει «σοβαρές επιφυλάξεις για την απόφαση του πρόωρου τερματισμού της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη», για τους ακόλουθους λόγους:
1. Επρεπε να προηγηθεί εκτενής δημόσιος διάλογος και ουσιαστική μελέτη, όπως επιβάλλεται για ένα τόσο σοβαρό, στρατηγικής σημασίας για τη χώρα θέμα, χωρίς μάλιστα να επιβάλλεται από διεθνείς υποχρεώσεις ή συνθήκες. Για παράδειγμα, δεν εκτιμήθηκε και δεν προβλέφθηκε επί της ουσίας ο τρόπος της δίκαιης μετάβασης των λιγνιτικών περιοχών της Ελλάδας (Περιφέρεια Δυτ. Μακεδονίας και Δήμος Μεγαλόπολης). Με την πρόωρη απολιγνιτοποίηση, η θερμική παραγωγή, δηλαδή το μεγαλύτερο τμήμα της ενέργειας βάσης, που είναι ο κρίσιμος παράγοντας για την εύρυθμη λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας αλλά και την ασφάλεια εφοδιασμού και τη λειτουργία της, θα είναι εκτεθειμένο στις διεθνείς τιμές του φυσικού αερίου και στα γεωπολιτικά δεδομένα.
2. Το εξαγγελθέν και ψηφισθέν master-plan για τη Δίκαιη Μετάβαση απορρίφθηκε πρόσφατα από τις Περιφερειακές Αρχές στις δύο θιγόμενες περιοχές, διότι δεν έγιναν δεκτές, ούτε συζητήθηκαν οι προτάσεις των τοπικών φορέων και της κοινωνίας. Μέσα σε 19 μήνες, χάθηκαν πάνω από 2.500 θέσεις εργασίας, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις απουσιάζουν από τον σχεδιασμό, απουσιάζει ο χρονικός και ο χωρικός προσδιορισμός των νέων θέσεων εργασίας. Τα δεσμευμένα κονδύλια από την Ευρωπαϊκή Ενωση είναι πολύ λίγα για μια σωστή και δίκαιη μετάβαση, μόλις που ξεπερνούν τα 700 εκατ. ευρώ, πολύ χαμηλότερο από τα 5 δισ. της εξαγγελθείσας «μόχλευσης» και θα πρέπει να δεσμευθεί η περιοχή και ο ελληνικός λαός με νέα δάνεια.
3. Στα θέματα του χωρικού σχεδιασμού δεν φαίνεται να υπάρχει ετοιμότητα. Παρουσιάζονται Ζώνες Απολιγνιτοποίησης, οι οποίες δεν έχουν θεσμοθετηθεί ακόμη, χωρίς ανάλυση των υφιστάμενων και εν δυνάμει χρήσεων, δεδομένου ότι στη Δυτική Μακεδονία απαιτείται η έγκριση αναθεωρημένου χωροταξικού σχεδίου που θα δώσει και τις κατευθύνσεις για τη χωρική οργάνωση.
Ευθύνες της ΔΕΗ
Επίσης, ενώ η ΔΕΗ είναι απολύτως υπεύθυνη για τις αποκαταστάσεις, έχει εξαγγείλει φωτοβολταϊκά πάρκα για παραγωγή πάνω από 2,5 Γιγαβατώρες και αυτό δεσμεύει εκτάσεις πέραν των 60.000 στρεμμάτων, αποστερώντας τη γεωργική χρήση -και όχι μόνο- των ζωνών αποκατάστασης.
Το ΤΕΕ επισημαίνει ότι οι θιγόμενες περιοχές χρειάζονται ένα πραγματικό σχέδιο, με αναπτυξιακή στρατηγική, ενώ για τη «Δίκαιη Μετάβαση» απαιτούνται άμεσες και βραχυπρόθεσμες δράσεις, καθώς ήδη υπάρχουν άνθρωποι που καθημερινά χάνουν τη δουλειά τους και μεσοπρόθεσμες αναπτυξιακές δράσεις στο πλαίσιο του ολοκληρωμένου χωρικού αναπτυξιακού σχεδιασμού, με την προϋπόθεση ενός τοπικού συμμετοχικού σχήματος διακυβέρνησης, με τη ΔΕΗ να παίζει σημαντικό ρόλο.
Επίσης, προτείνονται μέτρα αποφυγής της εξάρτησης από το φυσικό αέριο. «Επιβάλλεται η εξάντληση των περιθωρίων αξιοποίησης του εγχώριου πόρου, του λιγνίτη, με μελέτη και λήψη μέτρων (όπως αν χρειασθεί κατακράτηση του C02), για παραγωγή από τις πλέον σύγχρονες λιγνιτικές μονάδες, με ανταγωνιστικό κόστος και σε κατάλληλη ποσότητα, για την τήρηση των περιβαλλοντικών στόχων. Για λόγους διασφάλισης της ηλεκτρικής επάρκειας αλλά και ως στρατηγική εφεδρεία, προτείνεται ένα ποσοστό συμμετοχής λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα της τάξης 10-12%, για τα επόμενα χρόνια.
Ο επίσημος τεχνικός σύμβουλος της πολιτείας προτείνει:
■ Να ζητηθεί αποζημίωση απόσυρσης για όσες μονάδες θα αποσυρθούν πρόωρα, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Τα ποσά της αποζημίωσης να διατεθούν για τις ανάγκες της δίκαιης μετάβασης.
■ Να προβλεφθεί η αξιοποίηση του λιγνίτη σε εξωηλεκτρικές χρήσεις, καθώς ο λιγνίτης αποτελεί ένα εθνικό στρατηγικό απόθεμα (αεριοποίηση, χουμικά προϊόντα κ.λπ.).
■ Να βρεθεί βιώσιμη λύση για τη λειτουργία των τηλεθερμάνσεων, λαμβάνοντας υπόψη το κριτήριο της βιώσιμης ανάπτυξης, το οποίο μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στη χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους.
■ Να υπάρξει σχεδιασμός και πρόβλεψη για τη μη περαιτέρω επιβάρυνση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας για τον ελληνικό λαό και τη βιομηχανία.
■ Να χαρακτηριστεί το εγχείρημα της απολιγνιτοποίησης ως μια στρατηγική επένδυση, όπως ορίζεται στον Ν. 4608/2019, ώστε να επιλυθούν ζητήματα που προκύπτουν ως προς τα κίνητρα και τα χρονοδιαγράμματα του σχεδιασμού.
■ Σε βάθος χρόνου και μετά το σταδιακό κλείσιμο δραστηριοτήτων, να αξιοποιηθεί η τεχνογνωσία των Μηχανικών Μεταλλείων και λοιπών ειδικοτήτων μηχανικών της ΔΕΗ στη διαχείριση και εκμετάλλευση μεταλλείων, σε σχετικές με το αντικείμενο κρατικές υπηρεσίες και το «reskilling» των ιδιωτών μηχανικών να πραγματοποιηθεί υπό την αιγίδα του ΤΕΕ.
Τέλος, το ΤΕΕ καλεί την κυβέρνηση και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να επανεξετάσουν την απόφαση για την πρόωρη απολιγνιτοποίηση και τη διοίκηση της ΔΕΗ να λάβει όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα για την αξιοποίηση του λιγνίτη και την αποκατάσταση των εδαφών. Για το θέμα της απολιγνιτοποίησης – δίκαιης μετάβασης θα συσταθεί μόνιμη ομάδα εργασίας και θα διοργανωθεί ημερίδα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου