Διαταγή εκτέλεσης

Η αστυνομία εκτιμά ότι η έρευνα θα χρειαστεί «πολλούς μήνες», αλλά η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι έχει ήδη βρει τον ένοχο: η διαταγή εκτέλεσης του Σεργκέι Σκριπάλ ήρθε από το Κρεμλίνο.

Του Serge Halimi*

Η αστυνομία εκτιμά ότι η έρευνα θα χρειαστεί «πολλούς μήνες», αλλά η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι έχει ήδη βρει τον ένοχο: η διαταγή εκτέλεσης του Σεργκέι Σκριπάλ ήρθε από το Κρεμλίνο. Για τον υπουργό Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον, η «επικίνδυνη συμπεριφορά του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν» αποτελεί πράγματι την «κόκκινη κλωστή» η οποία συνδέει την απόπειρα δηλητηρίασης του πρώην συνταγματάρχη των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών που είχε βρει καταφύγιο στο Ηνωμένο Βασίλειο με όλα τα προηγούμενα εγκλήματα της Μόσχας: «την προσάρτηση της Κριμαίας», «τις κυβερνοεπιθέσεις στην Ουκρανία», «το χάκινγκ της γερμανικής Βουλής», «την ανάμειξη σε πολλές εκλογές στην Ευρώπη», «την επιείκεια απέναντι στις συνεχείς φρικαλεότητες του Άσαντ στη Συρία»¹. Με δύο λόγια, ο Πούτιν είναι ικανός να το κάνει, άρα είναι ο ένοχος.

Από τον παγοκόφτη στο τσάι με πολώνιο και από τον Λέον Τρότσκι (που δολοφονήθηκε στο Μεξικό) μέχρι τον Αλεξάντρ Λιτβινένκο (που δηλητηριάστηκε στο Λονδίνο), οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες έχουν σίγουρα εκκαθαρίσει κάμποσους αντιφρονούντες που ζούσαν στο εξωτερικό. Κι άλλες κυβερνήσεις έχουν προσφύγει σε εξίσου απεχθείς πρακτικές, χωρίς όμως αυτό να ξεσηκώσει τον ίδιο διπλωματικό πανικό. Η «μακρά ιστορία των δολοφονιών που παρήγγειλε η κυβέρνηση», που σοκάρουν σήμερα τον Μπόρις Τζόνσον, κηλίδωσαν ηθικά και κάποιες από τις δυτικές πρωτεύουσες (Παρίσι, Βερολίνο, Ουάσιγκτον) που, παίρνοντας τη σκυτάλη από την Τερέζα Μέι, έσπευσαν να βγάλουν κοινό ανακοινωθέν ενάντια στη Ρωσία.

Αντίθετα, το Ισραήλ είχε την σωφροσύνη να απόσχει, χωρίς αμφιβολία γιατί βρίσκεται ανάμεσα στις πρώτες χώρες που «προχωρούν σε τέτοιου επιχειρήσεις, τις οποίες αποκαλούν 'εξωχώριες εξουδετερώσεις'»². Η λίστα των Παλαιστινίων, ανάμεσά τους και επίσημοι εκπρόσωποι, που σκοτώθηκαν από τις μυστικές υπηρεσίες στο εξωτερικό θα έκανε, όντως, τους Ρώσους να μοιάζουν με ερασιτέχνες: τουλάχιστον μισή ντουζίνα, μόνο στο Παρίσι, χωρίς να υπάρξουν ιδιαίτερες κυρώσεις. Στο Παρίσι, όπου «εξαφανίστηκε» επίσης ο Μαροκινός αντιφρονών Μεχντί Μπεν Μπαρκά και όπου δολοφονήθηκαν η Νοτιοαφρικανή Ντούλτσε Σεπτέμπερ, αντιπρόσωπος του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου (ANC), και πιο πρόσφατα τρεις Κούρδοι ακτιβιστές. Όσο για την Ουάσιγκτον, εκεί σκοτώθηκε από πράκτορες του Αουγούστο Πινοσέτ ο Χιλιανός Ορλάντο Λετελιέ, πρώην υπουργός του Σαλβαδόρ Αλιέντε. Δεν ήταν λόγος για να σταματήσει ο Ρόναλντ Ρίγκαν να συνδιαλέγεται με τον δικτάτορα ούτε για να μην πάρει η Μάργκαρετ Θάτσερ το τσάι της (χωρίς πολώνιο) μαζί του στο Λονδίνο, ούτε για να μην του προσφέρει ένα ασημένιο τάσι για ενθύμιο.

Οι «εξωχώριες εξουδετερώσεις» ορίζουν επίσης εξίσου καλά την αμερικανική πρακτική, που συνίσταται στην εξολόθρευση στο εξωτερικό υπόπτων για τρομοκρατία μέσω drones. Κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, ο Μπάρακ Ομπάμα επέτρεψε επίσημα περισσότερες από 2.300 δολοφονίες τέτοιου είδους. Από την πλευρά του, ο Φρανσουά Ολάντ παραδέχθηκε ότι είχε διατάξει πολλές εξωδικαστικές εκτελέσεις «εχθρών του κράτους» - περίπου μία τον μήνα κατά τη διάρκεια της θητείας του. Όταν ρωτήθηκαν για το ζήτημα οι πολιτικοί του συναγωνιστές πέρσι κατά τη διάρκεια ενός ντιμπέιτ για τις προκριματικές εκλογές στο Σοσιαλιστικό Κόμμα, κανείς δεν βρήκε κάτι να του προσάψει³. Μάλιστα ο Φρανσουά ντε Ρουγκί, σημερινός πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης, εξήγησε ότι «ναι, μερικές φορές είναι απαραίτητο».

Επιμέλεια: Βάλια Καϊμάκη

 

¹ Άρθρο που δημοσιεύτηκε στην «Le Parisien», 16 Μαρτίου 2018.

² Για να χρησιμοποιήσουμε την έκφραση του ερευνητή Ματιέ Μπουλέγκ, «L’Opinion», Παρίσι, 13 Μαρτίου 2018.

³ Τηλεοπτικό ντιμπέιτ, στο κανάλι TF1, 12 Ιανουαρίου 2017

 

* Ο Serge Halimi είναι ο διευθυντής της «Le Monde diplomatique»