Σε κρίσιμη καμπή η υπόθεση των Κούρδων

ΓΣχ. Παλιά της τέχνη κόσκινο : Παραβιάζοντας το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης και αθετώντας την υποχρέωση της μη-επέμβασης στα εσωτερικά άλλων χωρών, η Τουρκία δείχνει το ποιόν της πολιτικής της.

ΙΣΚΡΑ : ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΤΡΑΠΕΙ ΚΟΥΡΔΙΚΗ ΟΝΤΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΣΥΡΙΑ  

Για δεύτερη κατά σειρά ημέρα, το τουρκικό πυροβολικό σφυροκοπά θέσεις της κουρδικής πολιτοφυλακής YPG, αλλά και του Ισλαμικού Κράτους (ΙΚ) στη βόρεια Συρία, σε μικρή απόσταση από τα τουρκικά σύνορα. Παράλληλα, περί τους 1.500 Σύροι αντικαθεστωτικοί αντάρτες, υποστηριζόμενοι από την Τουρκία, έχουν συγκεντρωθεί στη μεθοριακή, τουρκική πόλη Καρκαμίς και ετοιμάζονται να εισβάλουν στο συριακό Βορρά για να καταλάβουν τη στρατηγικής σημασίας πόλη Τζαραμπλούς, στη δυτική όχθη του Ευφράτη. Η Τζαραμπλούς είναι ο τελευταίος θύλακος του ΙΚ στην περιοχή και έχει στρατηγική σημασία, καθώς εμποδίζει τη συνένωση των υπό κουρδικό έλεγχο περιοχών σε μια μακρά λωρίδα γης, στο συριακό Βορρά, κάτι που θα δημιουργούσε μια ντε φάκτο αυτόνομη κουρδική οντότητα, κατ' αναλογία προς το ιρακινό Κουρδιστάν. Η αποτροπή αυτού του εφιαλτικού, για την Άγκυρα, σεναρίου αποτελεί τον κύριο στόχο της τουρκικής επέμβασης.

Οι δραματικές εξελίξεις των τελευταίων ημερών αναδεικνύουν και πάλι το Κουρδικό πρόβλημα ως καθοριστική παράμετρο της συριακής κρίσης. Οι δυνάμεις της YPG, με την υποστήριξη Αμερικανών συμβούλων που τις ενισχύουν, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην εκδίωξη των τζιχαντιστών του ΙΚ από την πόλη Μανμπίτζ, που απέχει μόλις 40 χιλιόμετρα από την Τζαραμπλούς, στις 10 Αυγούστου. Η σημαντική αυτή εξέλιξη άνοιξε το δρόμο για την τελική επίθεση των Κούρδων στην Τζαραμπλούς, η οποία βρίσκεται στα σκαριά. Η πρόσφατη σφαγή στη μεθοριακή, τουρκική πόλη Γκαζίαντεπ, με 54 νεκρούς, κυρίως Κούρδους, ήταν η απάντηση του ΙΚ στην κουρδική προέλαση. Η αποτρόπαιη τρομοκρατική επίθεση προσέφερε βάση νομιμοποίησης στην επέμβαση της Τουρκίας, η οποία, από κατηγορούμενη για υποστήριξη των τζιχαντιστών στο πρόσφατο παρελθόν, εμφανίζεται τώρα να πρωτοστατεί στον αγώνα εναντίον τους, αν και ο υπ' αριθμόν ένα στόχος της είναι η συντριβή των Κούρδων.

Παράλληλα, η Τουρκία προσπαθεί να αξιοποιήσει τις πολιτικές γέφυρες που έριξε το τελευταίο διάστημα στη Μόσχα, την Τεχεράνη, αλλά και τη Δαμασκό, μετά την αντικατάσταση του Αχμέτ Νταβούτογλου από τον Μπιναλί Γιλντιρίμ στο πρωθυπουργικό αξίωμα. Σε μια σημαντική στροφή, η τουρκική κυβέρνηση δήλωσε ότι είναι έτοιμη να αποδεχθεί την παραμονή του Σύρου προέδρου Μπασάρ Άσαντ στην προεδρία για μια μεταβατική περίοδο, μέχρις ότου δρομολογηθεί η πολιτική λύση στο συριακό δράμα. Οι Κούρδοι της Συρίας κινδυνεύουν να αποτελέσουν τα θύματα του διαφαινόμενου “ματωμένου γάμου” της Τουρκίας με τους χθεσινούς αντιπάλους της.

Δεν είναι ασφαλώς τυχαίο ότι, λίγες ημέρες μετά τη συνάντηση Πούτιν- Ερντογάν στην Αγία Πετρούπλη και τη στροφή της Άγκυρας στο Συριακό, η πολεμική αεροπορία του Άσαντ βομβάρδισε για πρώτη φορά θέσεις των Κούρδων στη Χασάκα, μια άλλη στρατηγικής σημασίας πόλη κοντά στα τουρκοσυριακά σύνορα, μοιρασμένη ανάμεσα στις κουρδικές δυνάμεις και τον κυβερνητικό στρατό.

Οι εξελίξεις αυτές προσθέτουν άλλον ένα σοβαρό παράγοντα τριβών στις σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και Ουάσιγκτον. Οι Αμερικανοί έχουν προσεταιριστεί την YPG, η οποία δέχθηκε να ενταχθεί στις λεγόμενες “Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις” (SDF), έναν χαλαρό συνασπισμό Κούρδων, Αράβων και Τουρκμενίων αντικαθεστωτικών που δημιούργησαν οι Αμερικανοί με στόχο, πλην των άλλων, να καθησυχάσουν την Άγκυρα. Το Πεντάγωνο ενισχύει τους Κούρδους με όπλα και Αμερικανούς συμβούλους, οι οποίοι πολεμούν μαζί τους τόσο στο Μανμπίτζ και την Τζαραμπλούς, όσο και στη Χασάκα. Το ενδεχόμενο να πέσουν νεκροί Αμερικανοί στρατιώτες από τουρκικούς βομβαρδισμούς είναι υπαρκτό και μπορεί να φανταστεί κανείς τι μεγέθους προβλήματα θα δημιουργούσε στις ήδη τεταμένες (ιδιαίτερα μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου εναντίον του Ερντογάν) αμερικανοτουρκικές σχέσεις.

Παράλληλα, οι εξελίξεις αυτές αναδεικνύουν τις αντιφάσεις και τα όρια της στρατηγικής των Κούρδων στη Συρία. Προφανώς η ηγεσία τους θεωρεί ότι ο συριακός εμφύλιος και η ένταση μεταξύ ΗΠΑ- Τουρκίας τους προσφέρει μια ιστορική ευκαιρία για τη δημιουργία αυτόνομης κουρδικής οντότητας στη Συρία, με την ανοχή της Ουάσιγκτον. Ωστόσο η ιστορία του κουρδικού αγώνα- στο Ιράν, το Ιράκ, τη Συρία και την Τουρκία- βρίθει παραδειγμάτων κατά τα οποία οι μεγάλες δυνάμεις, στις οποίες κατά καιρούς επιχείρησαν να στηριχτούν οι Κούρδοι, τους “άδειασαν” την κρίσιμη στιγμή, με δραματικές επιπτώσεις.  

Α.Θ.

Τρίτη 23 Αυγούστου 2016