H Ιταλία μετά τις δηλώσεις του Πάπα Φραγκίσκου για τη γενοκτονία των Αρμενίων

της Ε. Σούλιου 

Το ζήτημα των αντιδράσεων της Τουρκίας για τις δηλώσεις του Πάπα Φραγκίσκου για τη γενοκτονία των Αρμενίων [βλ. σχετικά Επισκόπηση Τύπου ΓΤΕ Ρώμης 171/465/14-4-2015] εξακολουθεί να απασχολεί τον ιταλικό Τύπο, που επικεντρώνεται στις δηλώσεις των τούρκων αξιωματούχων, αλλά και σε πληροφορίες και σχόλια για τη στάση της ιταλικής κυβέρνησης.

Η ε/φ La Repubblica υποστηρίζει ότι η ιταλική κυβέρνηση έκανε μία διπλή επιλογή: αφενός στήριξε, με τις δηλώσεις του Υπουργού Εξωτερικών κ.Gentiloni, τον Πάπα Φραγκίσκο στο δικαίωμά του να διατυπώνει τις απόψεις του, αφετέρου αποφάσισε να μην χρησιμοποιεί τον όρο «γενοκτονία», σεβόμενη τις ευαισθησίες της Τουρκίας, και να μην αποστείλει κυβερνητική αποστολή στους εορτασμούς για την επέτειο στην Αρμενία. Όπως σημειώνει, η απόφαση ελήφθη χθες το βράδυ, μετά από συνεννόηση του Πρωθυπουργικού Μεγάρου, του Υπουργείου Εξωτερικών, της Βουλής και της Γερουσίας, και έτσι η Ιταλία θα αποστείλει στην Αρμενία «κοινοβουλευτική αποστολή υψηλού επιπέδου», αλλά όχι κυβερνητική αποστολή. Η ε/φ σχολιάζει ότι τελικά από τον πρωθυπουργό κ.Renzi επελέγη η στάση που αρχικά είχε διατυπωθεί από τον Υφυπουργό Ευρωπαϊκών Υποθέσεων κ.Gozi, στον οποίον ασκήθηκε έντονη κριτική για τις δηλώσεις του. Στο πλαίσιο αυτό κινήθηκαν και οι δηλώσεις του Υπουργού Εξωτερικών κ.Gentiloni χθες από τη Γερμανία: «Δεν εύχομαι όλα αυτά να προκαλέσουν μία κρίση στις σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ, η άποψή μου είναι ότι η συμμετοχή της Τουρκίας σε μία ευρωπαϊκή δυναμική βοηθά στη θετική εξέλιξη της χώρας».

«Γιατί η Ιταλία δεν εκφράζεται σχετικά με τη γενοκτονία των Αρμενίων; Είναι ζήτημα συμφέροντος», σημειώνει χαρακτηριστικά η ε/φ Il Sole/24 Ore, που παραθέτει εκτενώς το πλαίσιο των ιταλικών εμπορικών σχέσεων με την Τουρκία. Όπως εξηγεί, με την Τουρκία υπάρχουν εμπορικές συναλλαγές 20 δις δολαρίων ετησίως, που ο κ.Ερντογάν υποσχέθηκε να διπλασιάσει. Η ε/φ σημειώνει ότι στις 24 Απριλίου, ημέρα των εορτασμών της επετείου στην Αρμενία, η Άγκυρα διοργανώνει εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια από τη μάχη της Καλλίπολης. Όπως επισημαίνει, οι κ.κ. Hollande και Πόυτιν θα παρευρεθούν στο Ερεβάν, παρά τις σημαντικές συμφωνίες του ρώσου Προέδρου με την Τουρκία, και αναρωτιέται τι θα πράξει η Ιταλία. Η ε/φ καταληκτικά εκφράζει το φόβο ότι το θέμα, εν μέρει δικαιολογημένα, θα χρησιμοποιηθεί πολιτικά για να δυσκολέψει την είσοδο της Τουρκίας στην ΕΕ.

Σε διαφορετικό μήκος κύματος η ε/φ Corriere della Sera, που δημοσιεύει στο πρωτοσέλιδό της άρθρο γνώμης του δημοσιογράφου Ricardo Franco Levi με τίτλο «Τέρμα οι αυταπάτες: η Τουρκία πρέπει να μείνει εκτός ΕΕ». Το άρθρο σχολιάζει τις δηλώσεις του Υπουργού Εξωτερικών λέγοντας ότι η ιταλική κυβέρνηση έχει επιλέξει το δρόμο της «ακραίας σύνεσης» και ρωτώντας «από πού προέρχεται αυτή η εξαιρετική ατολμία της Ρώμης». Σύμφωνα με το δημοσιογράφο, η στάση προέρχεται εν μέρει από το γεγονός ότι η Τουρκία πρέπει να κριθεί για την ένταξή της στην ΕΕ με βάση τα στοιχεία του σήμερα και όχι τα γεγονότα του παρελθόντος. Ωστόσο, το δημοσίευμα υποστηρίζει ρητά ότι «είναι καιρός να αναγνωρίσουμε και να πούμε ανοιχτά ότι η Τουρκία δεν μπορεί να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση», καθώς «η Τουρκία είναι μια μεγάλη περιφερειακή δύναμη, που, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να συμφωνήσει να περιορίσει τις προσδοκίες και τις φιλοδοξίες της, στο πλαίσιο που ορίζεται από τα κοινά συμφέροντα των ευρωπαϊκών χωρών και δεν μπορεί, ως εκ τούτου, σε καμία περίπτωση να συγκριθεί με μία απλή χώρα μέλος της Ένωσης». «Με την Τουρκία πρέπει να βρούμε από κοινού αποτελεί μια σημαντική και πλούσια σε περιεχόμενο σχέση, αλλά διαφορετική από τη συμμετοχή στην Ένωση», καταλήγει το δημοσίευμα.

Η ε/φ Il Messaggero δημοσιεύει συνέντευξη του τούρκου Πρέσβη στην Ιταλία κ.Sezgin, στην οποία ο διπλωμάτης σημειώνει ότι με τα λόγια του ο Πάπας ξεκίνησε την κρίση, διαλύοντας την ειρηνική γραμμή για το ζήτημα που ο ίδιος  είχε εκφράσει κατά την επίσκεψή του στην Τουρκία. Ο τούρκος πρέσβης τονίζει, επιπλέον, ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να συμμετάσχει σε ένα διάλογο για το θέμα, όπως ζήτησαν αρκετές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ιταλία, ενώ υποστηρίζει ότι η Αρμενία δεν είναι πρόθυμη να συζητήσει.

Τέλος, η ε/φ Corriere della Sera επικεντρώνεται και στη στάση της Αγίας Έδρας, τονίζοντας ότι το Βατικανό επιλέγει να ρίξει τους τόνους και να υπενθυμίσει την προθυμία της Άγκυρας να συμμετάσχει σε μία κοινή Επιτροπή ιστορικών για το θέμα. Επιπλέον, τονίζει η ε/φ, ανακοινώθηκε και η επίσκεψη του Πάπα στο Σαράγιεβο για τις 6 Ιουνίου, μέρος συνδεδεμένο με μία άλλη σφαγή, μουσουλμάνων από χριστιανούς, σχολιάζει η ε/φ.