της Χαράς Καφαντάρη, βουλευτίνας του ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ
Όλες οι κυβερνήσεις μέχρι σήμερα ουσιαστικά καταλήστευσαν τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων. Μεταπολεμικά τα αποθεματικά των ταμείων κατατίθεντο υποχρεωτικά σε άτοκους λογαριασμούς στην Τράπεζα της Ελλάδας. Αν και ουσιαστικά χρησιμοποιήθηκαν και στήριξαν την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, κανένα κέρδος από τα αναπτυξιακά οφέλη δεν εισέρρευσε στα Ταμεία. Η καταλήστευση των ταμείων συνεχίστηκε με αμείωτο ρυθμό από όλες τις πρόσφατες κυβερνήσεις. Πολύ πρόσφατο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα δομημένα ομόλογα της εποχής των κυβερνήσεων Καραμανλή, σκάνδαλο καταλήστευσης των ασφαλιστικών εισφορών για το οποίο κανένας δεν έχει πληρώσει. Αποκορύφωμα όλων είναι οι πολιτικές των μνημονιακών κυβερνήσεων, που εφάρμοσαν το γνωστό PSI, που τελικά σαν μόνο στόχο είχε το κούρεμα των αποθεματικών των ταμείων. Γιατί τα αποτελέσματα του PSI ήταν το κούρεμα των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων, το κούρεμα των αποταμιεύσεων των ομολουγιούχων, το κούρεμα της περιουσίας νοσοκομείων, πανεπιστημίων και επιμελητηρίων, αφού οι ξένοι ομολογιούχοι πληρώθηκαν και πληρώνονται ακόμα και σήμερα στο ακέραιο.
Οι συνεχείς παρεμβάσεις της πολιτείας όλα τα τελευταία χρόνια, τελικά κατάφεραν να υποβαθμίσουν και να καταστρέψουν τον ερευνητικό τομέα. Αν και από τους πρώτους μεταπολιτευτικούς μήνες επιχειρήθηκε η δημιουργία κρατικού φορέα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, η υποταγή σε νεοφιλελεύθερες ιδεοληψίες τύπου «μικρότερο κράτος», οδήγησε στην οριστική διάλυση την ΔΕΠ –ΕΚΥ, ενώ τώρα στο στόχαστρο μπαίνει και το ΙΓΜΕ. Προφανώς δε, με το παράδειγμα των διαδικασιών που ξεκίνησαν για την ΕΡΤ. Ο στόχος και το διακύβευμα είναι σημαντικός. Στόχος σοβαρός, ώστε να μην υπάρχουν ειδικοί επιστήμονες που να ερευνούν, αξιολογούν σωστά την κατάσταση και να ελέγχουν την εφαρμογή της νομοθεσίας. Να ελέγχουν όχι μόνο την ορθολογική αξιοποίηση των φυσικών πόρων, αλλά να εφαρμόζουν τους κανόνες ασφαλείας και να συμβάλλουν στην περιβαλλοντική προστασία. Στόχος είναι να παραμείνει ο Ελληνικός λαός έρμαιο της παραπληροφόρησης, των απόρρητων εκθέσεων αυτοαποκαλούμενων συμβούλων, προσωπικών εκτιμήσεων, πολιτικών σκοπιμοτήτων και εκθέσεων αναρμοδίων φορέων όπως ξένων τραπεζών, που αναμασούν αναληθή δημοσιεύματα.
Όμως για ποιά έσοδα ποιών υδρογονανθράκων μιλάμε; Σήμερα που συζητιέται το Σ/Ν δεν γνωρίζουμε τι αποθέματα και κοιτάσματα υδρογονανθράκων διαθέτει η χώρα μας. Μπορεί, και όλοι μας συμφωνούμε σε αυτό, να είμαστε σίγουροι για την ύπαρξη υδρογονανθράκων, αλλά κανένας δεν γνωρίζει τί και πώς. Κανένας δεν γνωρίζει αν υπάρχουν εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα, αφού όσα ακούγονται τον τελευταίο καιρό βασίζονται σε προσωπικές εκτιμήσεις και μόνο. Αφενός μεν δεν έχει ακόμα τελειώσει η ερμηνεία των σεισμικών δεδομένων, που συγκέντρωσε η νορβηγική εταιρεία, που σκοπό έχουν να δείξουν κάποιες πιθανές περιοχές που επιδεικνύουν ενδιαφέρουσες δομές για την ύπαρξη υδρογονανθράκων. Αφ’ ετέρου δε, δεν έχει τελειώσει η διαγωνιστική διαδικασία «open door» και δεν έχει καν αρχίσει η ανάθεση των 3 περιοχών της Δ. Ελλάδας που προκηρύχθηκαν για έρευνα και εκμετάλλευση. Ούτε καν έχει αρχίσει η προσπάθεια για την τεχνική προεργασία ανακήρυξης της ΑΟΖ, που θα μας επιτρέψει την εκμετάλλευση των όποιων υδρογονανθράκων βρεθούν μέσα στα όρια της.
Για να γίνει δυνατή η εκμετάλλευση των όποιων κοιτασμάτων χρειάζεται να γίνει σοβαρή επιστημονική έρευνα, σεισμικές διασκοπήσεις, γεωλογικές και γεωχημικές έρευνες, ερευνητικές γεωτρήσεις και βέβαια γεωλογικές, κοιτασματολογικές και γεωοικονομικές αναλύσεις . Ο χρόνος είναι μακρύς και ακόμα βρισκόμαστε στην αρχή. Ακόμα και στην Κύπρο, παρόλο που είναι βεβαιωμένη η ύπαρξη οικονομικά εκμεταλλεύσιμου κοιτάσματος, τώρα μόλις, αυτές τις μέρες, άρχισε η ερευνητική γεώτρηση που θα καθορίσει το μέγεθος του κοιτάσματος. Τα πρώτα αναμενόμενα έσοδα από την εκμετάλλευση αυτή αναμένονται το 2018!, όσο και αν γίνει οποιαδήποτε επιτάχυνση. Εμείς στον τομέα αυτό είμαστε ακόμα στο αρχικό στάδιο, και ακόμα κι αν υπάρχουν θετικά αποτελέσματα, χρειαζόμαστε τουλάχιστον 7-10 χρόνια για να υπάρξουν τα πρώτα έσοδα. Η πρόταση που κατατέθηκε από του βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και η εισηγητική του έκθεση, εκθειάζει το Νορβηγικό μοντέλο. Πράγματι η Νορβηγία έχει τέτοιο ταμείο. Μόνο που τα έσοδα της Νορβηγίας δεν είναι 20% όπως υπολογίζεται στην πρόταση του ΠΑΣΟΚ. Τα κρατικά έσοδα της Νορβηγίας είναι 28% για royalties και 50% πρόσθετη φορολογία στις πετρελαϊκές εταιρείες. Επιπλέον το ταμείο αλληλεγγύης έχει επιπλέον έσοδα, έσοδα από τα μερίσματα και τις συμμετοχές που έχει στις εταιρείες που εκμεταλλεύονται τους φυσικούς πόρους της χώρας.
Όμως η Νορβηγία είναι μια οργανωμένη χώρα γι αυτό και διαθέτει δημόσιο φορέα υδρογονανθράκων, σχεδιασμένο που λειτουργεί. Αυτό που νομίζει ο πρωθυπουργός ότι εξήγγειλε. Όμως τι εξήγγειλε ο πρωθυπουργός, την λειτουργία της ΕΔΕΥ ΑΕ του νόμου4001/11 που ψήφισε η Βουλή; Αυτόν τον φορέα που δύο χρόνια τώρα δεν μπορούν να επανδρώσουν και να λειτουργήσουν; Η μήπως τελικά έναν φορέα για βόλεμα ημετέρων, με την γνωστή τρικομματική αναλογία; Γιατί μόνο αυτό μπορεί να εξήγγειλε αφού υπάρχει σχετικός νόμος και σχετικός φορέας, που όμως, όπως είπαμε ακόμα δεν έχει στελεχωθεί. Όμως όλα αυτά είναι για το θεαθήναι. Γιατί στο γνωστό μοντέλο της Νορβηγίας, το κράτος έχει κρατική εταιρεία η οποία όχι μόνο ελέγχει αλλά συμμετέχει σε όλα τα κονσόρτσιουμ της εκμετάλλευσης, εισπράττοντας επιπρόσθετα κέρδη.
Πέρα όμως, η πρόταση που συζητάμε, πάσχει και από άλλα. Μέσα στο σχέδιο νόμου προτείνεται το 20% των εσόδων να αποδίδεται στο πράσινο ταμείο για περιβαλλοντικά έργα. Μα κανένας δεν μπόρεσε να υπενθυμίσει στους συντάκτες του ότι τελικά τα χρήματα του πράσινου ταμείου, σε ποσοστό 97,5% !!! κατευθύνονται στον βωμό της «αποπληρωμής του χρέους» και όχι σε περιβαλλοντικά έργα. Κανένας πια δεν θυμάται τα έργα και τις ημέρες του υπόδικου πλέον πρώην υπουργού Παπακωνσταντίνου, που μείωσε τα έσοδα του πράσινου ταμείου κατά 95%; Κανένας δεν θυμάται ότι ψήφισαν ακόμα περαιτέρω μείωση;
Πόσο υποκριτικά ακούγεται η δήλωση ότι τα λεφτά του ταμείου δεν θα τα αγγίξει κανείς! Πώς λοιπόν εγγυώνται ότι τα «έσοδα» αυτά που προσδοκούν ότι θα φέρουν μετά από μια δεκαετία τελικά θα είναι για το ταμείο αλληλεγγύης γενεών και όχι με μια μονοκοντυλιά θα πάνε και αυτά στο βαρέλι δίχως πάτο για την αποπληρωμή του χρέους που συνεχώς αυξάνεται; Άλλωστε την άδεια του ΤΑΙΠΕΔ για να γίνει μια τέτοια πρόταση την πήραν;
Η Νορβηγία έφτιαξε το ταμείο αλληλεγγύης γενεών με τα έσοδα από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων της, αλλά το έστησε το 1990, 20 χρόνια μετά τα πρώτα έσοδα, όταν βέβαια διαπίστωσαν ότι οι πολιτικές τους απέδιδαν. Δεν το έφτιαξαν δέκα χρόνια πριν εντοπίσουν το όποιο κοίτασμα και έχουν έστω ένα ευρώ έσοδο ! Αυτό το παράδοξο μόνο μάλλον η τρικομματική κυβέρνηση μπορεί να εξηγήσει. Ίσως να είναι ένα από τα επιχειρήματα που καθημερινά προσπαθούν να στήσουν για να υποστηρίξουν το ονειρικό success story!