ΚΑΤΙ ΟΛΙΓΑ ΠΕΡΙ ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑΣ

Στο Book press newsletter διαβάζω ένα άρθρο της Σώτης Τριανταφύλλου («Πολυπολιτισμικότητας» συνέχεια….) και απογοητεύομαι : Το άρθρο εκπέμπει μιαν άσκοπη ευρυμάθεια χωρίς να εμβαθύνει στο ζήτημα και δεν διασώζεται παρά το γεγονός ότι διαθέτει κάποιο «ψαχνό» : Λόγου χάρη μιαν αναφορά στους ακροαριστερούς «μιζεραμπιλιστές»(καλόοοο…) και μια σωστή κριτική ενός φαινομένου , που εγώ το αποκαλώ «προοδευτική ασχημοφιλία». Λέει η Τριανταφύλλου : «…. όταν βλέπω έναν νεαρό Μαύρο ράπερ με χρυσές αλυσίδες, δεν με ενοχλεί φυσικά που είναι Μαύρος, με ενοχλεί το λεγόμενο bling-bling, τα μπιχλιμπίδια που δίνουν κάποιες πληροφορίες για τον τρόπο ζωής και σκέψης. Ομοίως όταν βλέπω υπερβολικά βαμμένες γυναίκες με οξυζεναρισμένα μαλλιά, δεν με ενοχλεί που είναι λευκές, μ’ ενοχλεί που είναι χυδαίες. Και πάει λέγοντας. Κανείς και τίποτα δεν μπορεί να μας αναγκάσει να αποδεχόμαστε τη βλακεία και την ασχήμια επειδή προέρχεται και ανήκει σε «ευαίσθητες» κοινωνικές ομάδες…..»

Κατά τα άλλα, νομίζω ότι στο ζήτημα της πολυπολιτισμικότητας, η οικολογική οπτική δεν κάνει καθόλου κακό….Στη φύση υπάρχουν μικροοργανισμοί, θάμνοι, δέντρα, ζώα, που είναι ασύμβατα με συγκεκριμένα οικοσυστήματα…Υπάρχουν ολόκληρες αναλύσεις για τα «ξενικά» και εξωτικά είδη, για τις «βιοεπιδρομές» που επιφέρουν ζημιές στην εγχώρια χλωρίδα και πανίδα – χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει ότι οποιαδήποτε «συνεύρεση» ξενοφερμένων και εγχώριων ειδών είναι εξ ορισμού προβληματική.
Και το ερώτημα είναι : Μπορεί να μεταφερθεί αυτή η προβληματική περί της συμβατότητας κάποιων ειδών και περί της ασυμβατότητας κάποιων άλλων, στις ανθρώπινες κοινωνίες; Πριν κάποιοι εκτοξεύσουν το όποιο επιχείρημα αντίθετα σε αυτό τον «αναγωγισμό», θα υπογράμμιζα τούτο : Τα ανθρώπινα όντα λόγω ευφυϊας είναι μεν πιο προσαρμοστικά σε νέα κοινωνικά περιβάλλοντα από ό,τι οι μικροοργανισμοί, τα φυτά και τα ζώα, όμως από μιαν άλλη σκοπιά, ως όντα πιο σύνθετα και με μεγαλύτερες ανάγκες, έχουν μικρότερη προσαρμοστικότητα…Επομένως ο τελικός βαθμός προσαρμογής τους θα καθορισθεί από τη διελκυνστίδα των συγκεκριμένων αντίπαλων δυνάμεων….
Τα ανθρώπινα όντα είναι φορείς αξιακών συστημάτων, κοσμικών και μεταφυσικών, τα οποία πολλές φορές είναι ασύμβατα και εχθρικά μεταξύ τους. Σε ένα δυτικό σκηνικό, ένας Μωαμεθανός, ένας Χριστιανός, ένας Ινδουϊστής και ένας «Άθεος», θα μπορούσαν ενδεχομένως να τα βρουν μεταξύ τους και να συνυπάρξουν, παρά την απέχθεια όλων έναντι όλων και παρά την απώθηση που δημιουργεί η «αθεϊστική» θεώρηση στους υπόλοιπους, που είναι εξαρτημένοι από την βεβαιότητα της μεταφυσικής σωτηρίας…Όμως όσον αφορά κάποιες «δομικές κοινωνικές συνθήκες», αυτές αναμφίβολα στοιχειοθετούν πεδία σφοδρής αντιπαλότητας : Γιατί ο αυταρχισμός στη σχέση ανδρών-γυναικών συγκρούεται μετωπικά με το πνεύμα και την πρακτική της ισότητας, γιατί η πατριαρχία που θέλει τους νέους «ιμάντες μεταβίβασης» των θελήσεων της πατρικής γενιάς συγκρούεται με το δικαίωμα των νέων στη δική τους ταυτότητα, γιατί το κριτικό εκπαιδευτικό σύστημα συγκρούεται με τα συστήματα των εξ αποκαλύψεως αληθειών, γιατί ο ελεύθερος ερωτισμός συγκρούεται με την ποδηγέτηση της ερωτικής επιθυμίας. Η συσσώρευση μιας «κρίσιμης μάζας» συγκρουσιακών καταστάσεων δημιουργεί γκέτο, μικροκοινωνίες που δεν επικοινωνούν, ακόμη και εμφυλιοπολεμικές πολώσεις..

Ο παραδοσιακός αριστερός οικονομισμός θεωρούσε τα παραπάνω δομικά χαρακτηριστικά ως «σκιώδη», ενταγμένα στο «εποικοδόμημα», κάθε άλλο παρά ικανά να πυροδοτήσουν μια διαλυτική σύγκρουση. Ο σύγχρονος αριστερός οικονομισμός συνεχίζει βασικά το ίδιο τροπάριο, βολευόμενος με διάφορες ψευδοαναλύσεις «της διαφορετικότητας» και φαντασιώνοντας είτε τη δυνατότητα παραγωγής ενός πολιτιστικού πολτού, είτε την ειρηνική συνύπαρξη των διαφορετικοτήτων μέσω της μαγικής δράσης των «προοδευτικών ευχολογίων»….
Στη δεκαετία του 70 ο Χέρμπερτ Μαρκούζε διαπίστωνε τον συμβιβασμό της δυτικής εργατικής τάξης και ανέθετε την επαναστατική αλλαγή στις τριτοκοσμικές μάζες. Σήμερα κάποιοι εξακολουθούν να διαπνέονται από τη λογική της «έξωθεν» σωτηρίας, απηυδισμένοι από την επικοινωνιακή τους αδυναμία και τα μικροσκοπικά εκλογικά τους ποσοστά. Και το πρόβλημα είναι αν πρέπει να τους αφήνουμε να πειραματίζονται, όταν πολλά από τα προϊόντα των πειραμάτων τους είναι μη αντιστρεπτά…..