Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ

Θυμάμαι την περίοδο της μεγάλης «αεροπορικής» απόδρασης του Παλαιοκώστα από τον Κορυδαλό, είχα γράψει ένα κείμενο υπό τον τίτλο «η απόδραση ως τέχνη», συγκρίνοντάς την με τον πόλεμο και την ειρήνη, που είχαν επίσης χαρακτηρισθεί ως τέχνες από τον Ιούλιο Καίσαρα…Όμως ο κατάλογος των τεχνών – καλών τε και κακών – έμελλε να εμπλουτισθεί παραπέρα με την εισβολή της διαφημιστικής τέχνης. Αυτό στην Ελλάδα άργησε να έλθει, με αποτέλεσμα να υποστούμε για πολλές δεκαετίες τη χονδροειδή διαφημιστική προβολή προϊόντων και υπηρεσιών, με επαναλήψεις, μονοτονία και γενικώς πλήξη.

Τότε η διαφήμιση ήταν της κακιάς ώρας, απωθητική, κακόγουστη, αν και κάποτε- κάποτε συνδεόταν με τα κωμικά ευρήματα του κοινού και σαν τέτοια «τρωγόταν». Παραδείγματος χάρη η διαφήμιση του απορρυπαντικού ΒΙΜ τη δεκαετία του 70, όπου εμφανιζόταν στις οθόνες ένας σκληρός τύπος προτάσσοντας το συγκεκριμένο προϊόν . Όμως το κοινό που είχε δει και ξαναδεί το διαφημιστικό φιλμ , είχε πάρει χαμπάρι τον μικρό χρόνο που μεσολαβούσε μεταξύ της παρουσίασης του ΒΙΜ από τον «παίδαρο» και της εκφώνησης του κυρίου μηνύματος. Γι αυτό και έσπευδε να ερωτήσει δυνατά μέσα στις κινηματογραφικές αίθουσες : ΠΟΙΟΣ ΕΙΣΑΙ; Και η «απάντηση» ερχόταν αμέσως από την οθόνη: ΕΙΜΑΙ ΤΟ ΠΑΝΙΣΧΥΡΟ ΒΙΜ ! Η ιστορία παρήγαγε πολλά γέλια, όμως επίσης άφησε το «ΠΟΙΟΣ ΕΙΣΑΙ….», ως έκφραση δηλωτική ειρωνείας .....

Η διαφήμιση σπανίως υπηρετεί την ενημέρωση του κοινού, δεν υπηρετεί τη διαφάνεια της αγοράς, δεν υπηρετεί τίποτε διαφορετικότερο από τη χειραγώγηση του καταναλωτή. Όμως μπορεί τουλάχιστον να μην προκαλεί παράπλευρες απώλειες, μπορεί να σφάζει τα εισοδήματά μας με το βαμβάκι, μπορεί να μας κάνει να γελάμε, μπορεί να μας σέβεται ως αποδέκτες δημοσίων μηνυμάτων. Υποθέτω ότι ακόμη και στην Ελλάδα - χώρα κυριαρχίας του προσωρινού - οι διαφημίσεις του ΤΖΑΜΠΟ με τις εκπληκτικές τραγουδιστικές παρωδίες θα αφήσουν εποχή και θα επιβάλλουν ένα ρεκόρ «άθραυστο» για πολλές δεκαετίες. Ή εκείνη η τρομερή διαφήμιση της Εμπορικής Τράπεζας, με τον σκύλο που καμώνεται το άγαλμα για να μην καταλάβει η σπιτονοικοκυρά ότι ο νοικάρης έχει σκύλο…΄Η εκείνη με τον γάϊδαρο στο αεροπορικό γκισέ και την ερώτηση της υπαλλήλου ΠΕΤΑΕΙ Ο ΓΑΪΔΑΡΟΣ;

Αυτά όσον αφορά την πανελλήνια διαφημιστική ευρηματικότητα. Εννοείται ότι η διεθνής ευρηματικότητα είναι ακόμη μεγαλύτερη. Ιδού μια περίπτωση στην συνημμένη φωτογραφία: Χωρίς οθόνη, χωρίς λόγο, χωρίς σπουδαία εικαστική συμμετοχή. Είναι η διαφήμιση κάποιας μάρκας προφυλακτικών,σε ένα ευρωπαϊκό εθνικό δρόμο. Που σε κάνει να λες «καιγαμώ τις διαφημίσεις»….