Η «καταβύθιση» της ελληνικής οικονομίας στην ύφεση και η παράλληλη υποχώρηση ή αποθάρρυνση της πολιτιστικής δημιουργίας αφορά πολλούς, όχι όμως και την ομάδα που συσπειρώνεται γύρω από το ηλεκτρονικό περιοδικό GreekArchitects.gr. Η ομάδα πέρυσι έδωσε δείγμα γραφής και χαρακτήρα, όταν οργάνωσε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό με θέμα την ανάπλαση των όψεων των κτιρίων, που διαμεσολαβούν μεταξύ του «Ιερού βράχου» και του νέου Μουσείου της Ακρόπολης. Τα κτίρια αυτά προορίζονταν αρχικά για κατεδάφιση, όμως ύστερα από κινητοποιήσεις διασώθηκαν, ενώ ο δημόσιος διάλογος που συνόδευσε την όλη εξέλιξη έθεσε το γενικό πρόβλημα της «συμβατότητας» των νέων κατασκευαστικών επεμβάσεων με τον προϋπάρχοντα περίγυρο. Για να κατανοήσει κανείς το συγκεκριμένο πρόβλημα, αξίζει να αναφερθεί ότι πρόσφατα, με αφορμή ένα σύνολο προγραμματιζόμενων επεμβάσεων στην πλατεία Τιεν Αν Μεν του Πεκίνου, οι κινεζικές αρχές απέρριψαν 40 (!) αρχιτεκτονικές προτάσεις από διεθνείς μελετητικούς οργανισμούς υψηλού κύρους, διότι τα σχέδιά τους δεν «προσαρμόζονταν» στην ιδιαιτερότητα του χώρου και πιο συγκεκριμένα στο υφιστάμενο επί της πλατείας «Ανάκτορο του Λαού»…
Ο νέος διαγωνισμός του GreekArchitects.gr – που ήταν σε συνεργασία με τη DuPont – έδωσε έναυσμα για τη δημιουργική παρέμβαση αρχιτεκτόνων, πολ.μηχανικών, μηχανολόγων, φοιτητών, καλλιτεχνών και άλλων, με στόχο τη «διαχείριση» της όψης του Πύργου του Πειραιά με τους 22 ορόφους και τα 84 μέτρα ύψους. Ο Πύργος βρίσκεται ως γνωστόν σε κατάσταση «παρατεταμένης ύπνωσης» περισσότερο από 30 χρόνια, ενώ η παρουσία του τροφοδοτεί με θλιβερές σκέψεις αυτούς που οραματίζονται ένα λιμάνι λειτουργικό αλλά και καλαίσθητο, χωρίς τέτοια κραυγαλέα μνημεία αποτυχίας της εγχώριας πολεοδομίας …
.
Ο διαγωνισμός του GreekArchitects.gr αναφερόταν μόνο στην ανακατασκευή των εξωτερικών όψεων του κτηρίου, ώστε να αναδειχθεί μία συνεκτική και ξεκάθαρη θέση για τον τρόπο με τον οποίο συνδιαλέγεται η μορφή του Πύργου με το αστικό τοπίο του Πειραιά καθώς και τον τρόπο με τον οποίο η νέα αυτή «όψη» συμμετέχει και διαμορφώνει εν μέρει τη σχέση του Λιμανιού, ως σημαντικής εισόδου και εξόδου από την πρωτεύουσα, με το αστικό συγκρότημα της Αθήνας. Κύριο ζητούμενο ήταν η ανάδειξη του Πύργου ως « τοπόσημο» του λιμανιού και η αναβάθμισή του σε σημαντικό αρχιτεκτονικό έργο, για τον άμεσο περίγυρο αλλά και για ολόκληρη την Αθήνα.
Ο αριθμός των συμμετοχών ξεπέρασε κάθε αρχική προσδοκία της ομάδας που συντόνισε την όλη υπόθεση (Βασίλης Μιστριώτης, διευθυντής του GreekArchitects και Οργανωτική επιτροπή διαγωνισμού από τους :Αλέξιος Βανδώρος, αρχιτέκτων, αρχισυντάκτης & εκπρόσωπος τύπου του διαγωνισμού,Μανώλης Αναστασάκης, αρχιτέκτων, οργανωτικός Υπεύθυνος του διαγωνισμού, Μαρία Παπαδημητρίου, αρχιτέκτων, Β. Δ. Σύνταξης,Σάντρα Καλλιάγρα, αρχιτέκτων, Β. Αρχισυντάκτρια,Σίμος Γερασιμίδης, Πολ. Μηχανικός, επιστημονικός συνεργάτης)
Συνολικά στάλθηκαν 380 προτάσεις στις οποίες συμμετείχαν 949 μελετητές από 44 χώρες. Το γεγονός δε ότι πολλοί συμμετέχοντες επισκέφτηκαν τον Πύργο Πειραιά για να συλλέξουν ακόμη περισσότερα στοιχεία, αλλά και το ότι ο διαγωνισμός τέθηκε από Πολυτεχνεία του κόσμου ως μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας, έδειξε ότι το θέμα του Πύργου εξελίχτηκε από διαγωνισμός ιδεών σε πεδίο έρευνας και προβληματισμού. Τα αποτελέσματα του διαγωνισμού και το σκεπτικό τους παρουσιάζονται στο http://www.greekarchitects.gr/competition2010/piraeus/gr/results
Η ευρύτατη απήχηση αυτού του διαγωνισμού τον μήνα που μας πέρασε, φαίνεται ότι επέδρασε και στους επίσημους διαχειριστές των αστικών τοπίων, εξωθώντας τους σε παράλληλες δράσεις – ή μάλλον αναγγελίες. Έτσι το ΥΠΕΚΑ έσπευσε να ανακοινώσει στις 1.7.2010 ένα « Ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την αναβάθμιση της εικόνας και λειτουργίας της πόλης αρχής γενομένης από την Οδό Πειραιώς». Το πρόγραμμα («Αττική 2014») περιλαμβάνει τη ζωγραφική των τυφλών όψεων των κτιρίων, τη φύτευση στεγών και δωμάτων, την αποξήλωση παράνομων διαφημιστικών πινακίδων κλπ. Οι κύκλοι του ΥΠΕΚΑ υποστηρίζουν ότι οι επεμβάσεις αυτές δεν κοστίζουν πολλά χρήματα και είναι καθοριστικές για την καθημερινότητα του πολίτη, τη βελτίωση της εικόνας της πρωτεύουσας και κυρίως της ποιότητας ζωής των κατοίκων ….
Τελευταία και σχετική με το θέμα των επεμβάσεων στους αστικούς χώρους, είναι η «νότα» των αρχιτεκτόνων τοπίου για την ανάγκη της συμμετοχής γεωτεχνικών και άλλων παρεμφερών ειδικοτήτων, στον αστικό σχεδιασμό. .......Πρόσφατα λοιπόν, στον δικτυακό τόπο PEEGEP και μέσα από τη δηκτική γραφή του Σ.Σεκλιζιώτη, με αφορμή διαγωνισμό για τη πλατεία Θεάτρου από τον ΕΑΧΑ Α.Ε((http://www.astynet.gr/article.php?c=10&a=123) σημειώνεται :
«Ο Διαγωνισμός για τον ανοικτό αυτό χώρο είναι μόνον για Αρχιτέκτονες (και όποιος επιθυμεί μπορεί να συμμετέχει μόνο μέσα από σώβρακο αρχιτέκτονα....), Η επιτροπή αποτελείται και αυτή από Αρχιτέκτονες και μόνον Αρχιτέκτονες.........Ούτε λόγος βέβαια για Αρχιτέκτονες Τοπίου, πόσο μάλλον για Γεωτεχνικούς ……» Και καταλήγει ο Σεκλιζιώτης- γνωστός μεταξύ πολλών άλλων και για τη διαμαρτυρία του για τις αδέξιες φυτεύσεις γύρω από το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης - υπενθυμίζοντας κάποιες αστοχίες της ελληνικής αρχιτεκτονικής στον τομέα της διαμόρφωσης πλατειών :
«Η Ομόνοια και το Μοναστηράκι παραμένουν "αρνητικά ιστορικά γεγονότα" όχι μόνο για την κατακαημένη Ελληνική πρωτεύουσα αλλά και για τη ντόπια "φοβισμένη" Αρχιτεκτονική νοοτροπία, της μοναδικής στον τόπο μας αποκλειστικής νοσηλεύτριας του αστικού περιβάλλοντος......»
Πιστεύω ότι η παραπάνω «βολή» είναι ιδιαίτερα σημαντική, όταν χρησιμοποιείται αντίθετα σε όλων των ειδών τις περιχαρακώσεις, τους αποκλεισμούς, τις συντεχνιακές λογικές. Είναι μια «βολή» εναντίον της αυθεντίας , που δεν πρέπει όμως να φτάνει μέχρι την αντίληψη ότι οι πάντες μπορούν να κάνουν τα πάντα….
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου