Προϋπολογισμός 2024: στην …αντιλαϊκή πλευρά της ιστορίας!

 

Γιάννης Τόλιος, διδάκτωρ Οικονομικών

Εφημερίδα των Συντακτών, 27.11.2023

Ο νέος προϋπολογισμός βρίσκει της ελληνική οικονομία να παραδέρνει στα κρισιακά αδιέξοδα, ενώ η κοινωνία βιώνει άλματα ακρίβειας, υψηλή ανεργία, συρρίκνωση αγοραστικής δύναμης μισθών, συντάξεων και εισοδήματος αυτοαπασχολούμενων και λαϊκών στρωμάτων, με παράλληλη υποβάθμιση της δημόσιας υγείας, παιδείας, πρόνοιας, πολιτισμού, κλπ. Σύμφωνα με την Εισηγητική Έκθεση, οι ρυθμοί ανάπτυξης (ΑΕΠ) το 2024, θα αυξηθούν οριακά (από 2,4% σε 2,9% ή από 222,8 δις σε 233,8 δις€). Ωστόσο η αύξηση είναι επίπλαστη (ονομαστική), ενώ η πραγματική θα είναι χαμηλότερη αν λάβουμε υπ’ όψιν τον πληθωρισμό. Ο τελευταίος εκτιμάται σε 2,8% από 3,9% το 2023, ωστόσο δεν αντανακλά το αληθινό επίπεδο αύξησης σε βασικά είδη (στα τρόφιμα είναι πόλλαπλάσιος), με αποτέλεσμα συρρίκνωση αγοραστικής δύναμης λαϊκών εισοδημάτων. Εξ αιτίας της ακρίβειας και υπερ-φορολόγησης, η ιδιωτική κατανάλωση θα αυξηθεί μόλις 1,3%, ενώ η δημόσια θα μειωθεί -6% με αρνητική επίδραση στην ενεργό ζήτηση και αύξηση του ΑΕΠ. Τέλος η ανεργία παραμένει πάνω από 10%, απ’τα υψηλότερα ποσοστά των χωρών της ΕΕ. Παράλληλα η εντεινόμενη εργασιακή απορρύθμιση, υποβαθμίζει τις συνθήκες εργασίας.

Φορολογική πολιτική και δημόσιες δαπάνες

Με το νέο Προϋπολογισμό διαιωνίζεται το κοινωνικά άδικο και αντιλαϊκό φορολογικό σύστημα, ενώ οι κοινωνικές δαπάνες υστερούν της προσφοράς σύγχρονων υπηρεσιών υγείας, παιδείας, πρόνοιας, πολιτισμού, κλπ. Στον τομέα της φορολογίας συνεχίζεται η υπερ-φορολόγησης λαϊκών στρωμάτων, κυρίως μέσω έμμεσης φορολογίας. Το 2024 τα φορολογικά έσοδα θα αυξηθούν κατά 1,7 δις (από 61,3 δις το 2023, σε 63 δις το 2024), από τα οποία ο κύριος όγκος (1,5 δις) θα είναι έμμεσοι φόροι (από 33,7 δις σε 35,2 δις), κυρίως από ΦΠΑ (από 23,2 δις σε 24,4 δις). Αντί για μείωση ΦΠΑ σε βασικά είδη και εφαρμογή μηδενικού συντελεστή σε είδη βιοτικής ανάγκης, η κυβέρνηση αποφάσισε αύξηση σε αναψυκτικά και μη αλκοολούχα ποτά από 13% στο 24%! Δηλ. τέρμα …τα «κεράσματα» με πορτοκαλάδες, κλπ, σε καφενεία και εστιατόρια!!

Επίσης στο μεγάλο πρόβλημα της φοροδιαφυγής, η κυβέρνηση επιχειρεί να τη χρεώσει στους ελεύθερους επαγγελματίες, ενώ παραμένουν στο απυρόβλητο η φοροδιαφυγή μεγαλο-εισοδηματιών και εταιριών (υπερ/υπό-τιμολογήσεις, off-shore σε φορολογικούς παραδείσους, ανυπαρξία ελέγχου εισροών-εκροών στα καύσιμα, κλπ), πέρα από τα θεσμοθετημένα φορολογικά προνόμια, εφοπλιστών, τραπεζών και πολυεθνικών. Ειδικότερα η αύξηση εσόδων κατά 700 εκατ. από φόρους εισοδήματος (από 20,9 δις σε 21,6 δις€), προέρχεται αποκλειστικά από υπερ-φορολόγηση φυσικών προσώπων (από 12,3 σε 13,3 δις€), που είναι κυρίως από μισθωτούς-συνταξιούχους, ενώ τα νομικά πρόσωπα (ΑΕ, ΕΠΕ) θα πληρώσουν λιγότερα (από 7 δις σε 6,7 δις€). Ουσιαστικά μισθωτοί-συνταξιούχοι επιδοτούν τη μείωση φορολογίας κερδών, προκειμένου να αυξηθούν τα συνολικά φορολογικά έσοδα!!

Η κυβέρνηση αντί για καθιέρωση αφορολόγητου ορίου 12.000€, επιβάλλει τεκμαρτό εισόδημα 10.900 € στους ελεύθερους επαγγελματίες, με βασικό στόχο την άντληση 600 εκατ. φορολογικών εσόδων! Από την άλλη δίνει χαμηλότερες από τον πληθωρισμό αυξήσεις μισθών και συντάξεων, διατηρεί την Εισφορά Αλληλεγγύης που λειτουργεί σαν δεύτερη φορολογία, ενώ αρνείται αναπροσαρμογή επικουρικών συντάξεων και τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας. Αυτά είναι ορισμένα χαρακτηριστικά του αντιλαϊκού φορολογικού συστήματος της κυβέρνησης της ΝΔ.

Όσον αφορά το σκέλος των κρατικών δαπανών, διαιωνίζεται η υπο-χρηματοδότηση κοινωνικών δαπανών, αναπτυξιακών και αυτοδιοίκησης. Ειδικότερα της Υγείας αυξάνονται οριακά (από 5,6 δις σε 6 δις), Παιδείας (από 6,4 δις σε 6,5 δις) και Πρόνοιας (από 3,50 σε 3,54 δις), ενώ στον Πολιτισμό μειώνονται (από 416 σε 400 εκατ.€). Από την άλλη οι δαπάνες του Υπ. Άμυνας αυξάνονται (από 5,7 σε 6,1 δις), όπως και Υπ. Εσωτερικών (3,6 σε 3,7 δις€), ενώ μειώνονται στο Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης (από 1,5 σε 1,2 δις€), Υπ. Κοινωνικής Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης (από 18,8 σε 18,6 δις€) κ.ά. Όσον αφορά τις αναπτυξιακές (ΠΔΕ και Ταμείο Ανάκαμψης), προβλέπεται μικρή αύξηση κατά 1,3 δις€ (από 10,8 σε 12,1 δις), ενώ οι επιχορηγήσεις στους ΟΤΑ (Α’+Β’), αυξάνονται οριακά (από 2,37 σε 2,39 δις€). Τέλος το δημόσιο χρέος παραμένει στα ίδια επίπεδα (356 δις€), ενώ σε ποσοστό του ΑΕΠ εκτιμάται μειωμένο (από 160,3% σε 152,3%), κυρίως λόγω ονομαστικής (πληθωριστικής) αύξησης του ΑΕΠ. Όσο για τις δαπάνες εξυπηρέτησης (τόκοι), θα αυξηθούν από 6,1 δις σε 6,4 δις€ και με τα τοκοχρεολύσια από 18,4 σε 20,3 δις€!! Όσο για το «πρωτογενές πλεόνασμα», προβλέπεται  από 1,1% σε 2,1% του ΑΕΠ (ή από 2,5 δις σε 5 δις€), έχοντας ουσιαστικά πηγή, τα «πλεονάσματα» λιτότητας και φτωχοποίησης του ελληνικού λαού και ξεπουλήματος δημόσιας περιουσίας!!

Ο νέος προϋπολογισμός φέρνει στο προσκήνιο την ανάγκη μιας εναλλακτικής οικονομικής πολιτικής, με στόχο την κάλυψη των κοινωνικών αναγκών και δικαιότερη κατανομή φορολογικών βαρών και εθνικού εισοδήματος, υπέρ των λαϊκών τάξεων. Η προώθηση της είναι υπόθεση αγωνιστικής παρέμβασης μισθωτών, συνταξιούχων, λαϊκών στρωμάτων και ριζοσπαστικής νεολαίας, για να ανοίξει ελπιδοφόρος δρόμος στο σήμερα και μέλλον της ελληνικής κοινωνίας.