Ιχσάν Αλή - Ένας φωτισμένος Κύπριος

 

του Γιαννάκη Ομήρου

Στις 7 Νοεμβρίου 1978 έφυγε από τη ζωή μια φωτισμένη προσωπικότητα της κυπριακής δημόσιας ζωής. Ένας ακούραστος σκαπανέας της οικοδόμησης μιας ενωμένης Κύπρου, κοινής πατρίδας Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Ο Δρ Ιχσάν Αλή.

Είχα το προνόμιο όχι απλώς να τον γνωρίσω, αλλά και να συνεργαστώ μα­ζί του και να έχω μακρές συζητήσεις. Ο Ιχσάν Αλή δεν υπήρξε μόνο ένας ακούραστος εργάτης και ένας με­γάλος αγωνιστής της ειρηνικής συμβίωσης Ελλήνων και Τούρκων στην Κύπρο. Ήταν κάτι πολύ περισσότερο. Ήταν ένας πολιτικός που απέφευγε τις επιφανειακές και συνήθως ανούσιες αναλύσεις για την αναγκαιότητα της συνύπαρξης των δύο κοινοτήτων. Είχε άποψη για τα αίτια και τα αι­τιατά της κυπριακής κρίσης και είχε καταλήξει σε σαφή συμπεράσματα για τους ενόχους και τις ευθύνες τους. Είχε ολοκληρωμένη αντίληψη για την ε­ξωκυπριακή συνωμοσία που στόχευε στη διάλυση της Κυπριακής Δημο­κρατίας. Κατονόμαζε την Άγκυρα ως την πηγή της συνωμοσίας κατά της Κύπρου και υποδείκνυε ως συνένοχο τον βρετανικό παράγοντα,

ιδιαίτερα για την περίοδο αμέσως μετά την ανεξαρτησία, ενώ, μετά την εγκαθίδρυση της δικτατορίας στην Ελλάδα, θεωρούσε τη χούντα θανάσιμο εχθρό της α­νεξαρτησίας και της ενότητας του κυπριακού κράτους. Παράλληλα, χωρίς κανέναν δισταγμό, έκρινε εξίσου επικίνδυνες για τις δύο κοινότητες του νησιού τις παράνομες οργανώσεις ΤΜΤ και ΕΟΚΑ Β΄, γιατί διαπίστωνε και στις δύο τον ίδιο τυφλό σοβινιστικό φανατισμό, που οδηγούσε στην κατα­στροφή της πατρίδας μας.

Μετά την τραγωδία του 1974, ο Ιχσάν Αλή καταδίκασε χωρίς καμιάν αμφιταλάντευση ή επιφύλαξη την τουρκική εισβολή και κατοχή, και δεν δί­στασε να προβάλει την αδήριτη ανάγκη του κοινού αντικατοχικού αγώνα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.

Ο μεγάλος αυτός Κύπριος δεν μιλούσε ποτέ για επαναπροσέγγιση, γιατί διαφωνούσε απολύτως με απόψεις που έβλεπαν το Κυπριακό, πριν και με­τά το 1974, ως πρόβλημα που προέκυψε από διχογνωμίες, έριδες και συ­γκρούσεις μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Γι’ αυτόν άλλωστε τον λόγο καταδίκαζε τη σύγχυση ανάμεσα στις παραχωρήσεις προς τους Τουρκοκυπρίους και τις υποχωρήσεις προς τα κατοχικά δεδομένα και τις απαιτήσεις της Τουρκίας – μια σύγχυση την οποία καλλιεργούσαν και καλ­λιεργούν ακόμα και σήμερα κάποιοι θιασώτες του συμβιβασμού με την κα­τοχή, που αλλοιώνουν και διαστρέφουν τις θέσεις και τις απόψεις του Ιχ­σάν Αλή. Ο Ιχσάν Αλή πίστευε και διακήρυσσε ανοιχτά πως οι υποχωρή­σεις απέναντι στις διχοτομικές απαιτήσεις της Τουρκίας θα μονιμοποιού­σαν την κατοχική παρουσία, θα ενίσχυαν τον πληρεξουσιακό ρόλο της τουρκοκυπριακής ηγεσίας και θα εξουδετέρωναν οριστικά τον ρόλο και την υπόσταση των ίδιων των Τουρκοκυπρίων.

Σαράντα τρία χρόνια από τον θάνατο του πρωτοπόρου και πρωτομάχου οραματιστή της ειρηνικής και αρμονικής συνύπαρξης Ελλήνων και Τούρκων της Κύπρου, η ζωή και το παράδειγμά του μπορούν και πρέπει να εμπνέουν τους αγώνες και τις προσπάθειες για μια λυτρωτική λύση του Κυπριακού.

(δημοσιεύθηκε στη «Σημερινή της Κυριακής», 07/11/2021)