Θέλουν Πρόεδρο «ευέλικτης πολιτικής» και να είναι του χεριού τους

 

του Γιάννου Χαραλαμπίδη

Γιατί οι Βρετανοί επιδιώκουν κοινή διακήρυξη και ευθυγράμμιση του Κόλιν Στιούαρτ με την πολιτική τους - Το ορόσημο του 2023 και πώς το Λονδίνο περνά τις θέσεις μέσω των Ην. Εθνών, γιατί έχει το πάνω χέρι στο Κυπριακό και ποιοι έχουν επαφές με την Yπάτη Αρμοστεία

Οι Βρετανοί είναι αυτοί που έχουν το πάνω χέρι στο Κυπριακό, καθότι οι υπόλοιποι εμπλεκόμενοι, είτε αυτοί είναι οι Αμερικανοί είτε αυτοί είναι οι Ευρωπαίοι εταίροι μας, έχουν στραμμένη την προσοχή τους αλλού και δεν θεωρούν ότι υπάρχει ακόμη το κατάλληλο κλίμα για να επαναρχίσουν οι συνομιλίες, επειδή οι δυο πλευρές παραμένουν στις θέσεις τους. Επειδή ακριβώς το ίδιο διαπιστώνουν και οι Βρετανοί, αναμένουν τον νέο αντιπρόσωπο του Αντόνιο Γκουτέρες, δηλαδή τον Καναδό Κόλιν Στιούαρτ, για να τον μυήσουν στους σχεδιασμούς τους που στοχεύουν, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, στην καλλιέργεια κλίματος για την έκδοση μιας κοινής δήλωσης, μιας κοινής διακήρυξης, μεταξύ των δυο ηγετών, επί τη βάσει της οποίας θα ήταν δυνατός ο τετραγωνισμός του κύκλου και η επανέναρξη των συνομιλιών.

Η διακήρυξη των Βρετανών και η συνέχεια της ΚΔ

Τι σημαίνει η άνοδος των Κεμαλιστών και συμμάχων τους στην εξουσία

Πώς μπορεί η Τουρκία να στραφεί στις ΗΠΑ και οι επιπτώσεις στο Κυπριακό

Η απογραφή πληθυσμού στα κατεχόμενα και ο νέος εποικισμός

Η επένδυση του Λονδίνου

Η βρετανική αντίληψη στηρίζεται στην αποκεντρωμένη ομοσπονδία, συνομοσπονδιακού χαρακτήρα. Έχουν, μάλιστα, γίνει επαφές στην Υπάτη Αρμοστεία με στελέχη τόσο του ΔΗΣΥ όσο και του ΑΚΕΛ, επί των οποίων επενδύουν προεκλογικά και μετεκλογικά. Αυτό το παρασκήνιο είναι σε γνώση της Κυβέρνησης. Όπως διπλωματικές πληροφορίες αναφέρουν, οι Βρετανοί θα ήθελαν όπως ο επόμενος Πρόεδρος είναι έτοιμος να προχωρήσει με τη δική τους κάλυψη και στήριξη σε νέες υποχωρήσεις, οι οποίες θα εμφανιστούν ως «ευέλικτες κινήσεις» για την επανέναρξη των συνομιλιών.

Προς αυτήν την κατεύθυνση, όπως επισημαίνεται, θα προσπαθήσουν να ευθυγραμμίσουν και τον Κόλιν Στιούαρτ, για να περνούν τις δικές τους θέσεις ως θέσεις των Ην. Εθνών.

Η επόμενη μέρα των εκλογών σε Κύπρο και Τουρκία

Μέχρι τις εκλογές του Φεβρουαρίου του 2023 θεωρείται δύσκολη η πρόοδος στο Κυπριακό. Το ίδιο έτος θα διεξαχθούν και οι προεδρικές εκλογές στην Κύπρο αλλά και στην Τουρκία. Υπό αυτές τις συνθήκες θα έχει δημιουργηθεί πιο σαφές σκηνικό. Δηλαδή θα γνωρίζουν όλοι τους νέους παίκτες, όσοι θα είναι νέοι, καθώς και τις απόψεις τους. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δεν φαίνεται ότι, μέχρι το τέλος της θητείας του, είναι διατεθειμένος να προβεί σε άλλες υποχωρήσεις. Ο δε Τούρκος Πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν, δεν πρόκειται να βάλει νερό στο κρασί του, που σημαίνει ότι δεν πρόκειται να εγκαταλείψει τη νέα οθωμανική του πολιτική, με την οποία θα πορευτεί μέχρι τις εκλογές του 2023. Το ζητούμενο είναι κατά πόσον θα υπάρξουν αλλαγές εντός της Τουρκίας προς το θετικότερον στην περίπτωση που χάσει τις εκλογές. Εάν λάβει κάποιος υπόψη τι πραγματικά συμβαίνει στο τουρκικό στρατόπεδο, θα διαπιστώσει ότι οι θέσεις των Κεμαλιστών είναι πολύ πιο σκληρές στο Κυπριακό και στα ελλαδοτουρκικά από αυτές του AKP και του Τούρκου Προέδρου. Ο Ερντογάν κατά καιρούς κατηγορείται από την αντιπολίτευση ότι έχει αποδεχθεί την παράδοση των ελληνικών νησιών του Αιγαίου, ενώ επί του Κυπριακού η κεμαλική αντίληψη είναι ότι αυτό, κατ’ ελάχιστον, έχει επιλυθεί το 1974. Στην παρούσα φάση, ο Ερντογάν έχει ταυτιστεί με την καθαρή κεμαλική αντίληψη περί των δύο κρατών. Η διαφορά των Κεμαλιστών και όσων έχουν πιθανότητα να συμμαχήσουν μαζί τους για την κατάληψη της εξουσίας, εάν χάσει ο Ερντογάν, είναι η εξής: Λογικό είναι ότι θα ακολουθήσουν δυτικόστροφη πολιτική και θα ζητήσουν αποκατάσταση των σχέσεων με τις ΗΠΑ, οπότε τα μεγέθη είναι τέτοια, που σε περίπτωση επανέναρξης των συνομιλιών, οι πιέσεις θα στραφούν πάνω στη δική μας πλευρά, και όχι πάνω στην τουρκική. Η αποκατάσταση σχέσεων με την Άγκυρα συνιστά επιδίωξη και των Αμερικανών. Μια τέτοια διαδικασία είναι συνδεδεμένη με την αγορά των S-400, η οποία δύσκολα ακυρώνεται, αλλά ακόμη και αν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο εξουδετερωθεί για χάρη της βελτίωσης των σχέσεων Τουρκίας και ΗΠΑ, η Άγκυρα θα διεκδικήσει σοβαρά ισοδύναμα ανταλλάγματα, που αφορούν και σε προμήθεια αντιαεροπορικών συστημάτων και στα F-35, καθώς και στη διατύπωση μιας πιο ευνοϊκής θέσης από την πλευρά των Αμερικανών στα ζητήματα του φυσικού αερίου, τα οποία βρίσκονται εντός της Κυπριακής ΑΟΖ, της Κρήτης και του Αιγαίου. Και, ως εκ τούτου, θα αξιώσει ανταλλάγματα και στη λύση του Κυπριακού.

Γι’ αυτούς και για άλλους λόγους, οι Βρετανοί θεωρούν ότι, ανεξαρτήτως του ποιος θα κυβερνήσει την Τουρκία, για να εξευρεθεί λύση στο Κυπριακό μετά το 2023, εκείνο που θα πρέπει να συμβεί είναι να αποδεχθούν οι Ελληνοκύπριοι τις συγκαλυμμένες υποχωρήσεις. Στην παρούσα φάση επενδύουν επί των υποσχέσεων που λαμβάνουν από τις ηγεσίες του ΔΗΣΥ και του ΑΚΕΛ για μια «ευέλικτη πολιτική» μετά τις εκλογές. Το θέμα είναι ποιος και με ποιους θα εκλεγεί τελικά.

Οι γεωπολιτικές παράμετροι…

Βεβαίως, το Κυπριακό έχει πλέον καταστεί πιο περίπλοκο πρόβλημα απ’ ό,τι στο παρελθόν, διότι για τη μορφή της τελικής λύσης υπάρχουν και άλλες παράμετροι, οι οποίες θα πρέπει να ληφθούν υπόψη, όπως είναι αυτή του φυσικού αερίου, που περνά πλέον:

1) Μέσα από τα γαλλικά συμφέροντα στην περιοχή.

2) Μέσα από τα συμφέροντα κυρίως του Ισραήλ και τη διαρκή ανταγωνιστική σχέση που έχει με την Τουρκία. Μια σχέση που ομοιάζει με εκείνην της Αθήνας και της Σπάρτης. Το ερώτημα που εγείρεται έχει ως εξής: Ακόμη και αν υποθέσουμε ότι φεύγει ο Ερντογάν από την εξουσία, ποιος εγγυάται ότι η νέα Κυβέρνηση θα εγκαταλείψει την πολιτική της Γαλάζιας Πατρίδας, που πλήττει τα συμφέροντα του Ισραήλ, ειδικώς εάν η λύση του Κυπριακού ενισχύει τον γεωπολιτικό και δη θαλάσσιο ρόλο της Τουρκίας; Το Κυπριακό δεν είναι ζήτημα μεταξύ δύο Κοινοτήτων, αλλά και πολλών άλλων συμφερόντων, αμερικανικών, ρωσικών, γαλλικών σε μικρότερο βαθμό, ισραηλινών, ακόμη και αιγυπτιακών. Η Άγκυρα θέτει ήδη τη λύση στο πλαίσιο του επανακαθορισμού των ΑΟΖ στην περιοχή σε σχέση με την υφαλοκρηπίδα της.

3) Μέσα από μια νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας, η οποία περιλαμβάνει τον ευρύτερο γεωπολιτικό χώρο από τα Βαλκάνια ώς τη Μέση Ανατολή. Εκ των πραγμάτων, σε αυτό το πλαίσιο εμπλέκεται και η Ελλάδα και η δική της υφαλοκρηπίδα, σε συνάρτηση με εκείνην της Τουρκίας.

Η ασφάλεια και το κεφάλαιο 7

Στα θέματα της ασφάλειας εμπίπτει και αυτό της αποχώρησης ή όχι των τουρκικών στρατευμάτων σε περίπτωση λύσης. Εάν μείνει στο τραπέζι η φόρμουλα των δύο κρατών πώς θα αποχωρήσει ο Αττίλας, όταν θα έχει η λεγόμενη "Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου" το κυριαρχικό δικαίωμα μονομερούς υπογραφής για τη συμφωνία παραμονής τους; Ακόμη όμως και αν δεν είναι έτσι τα πράγματα και προχωρήσει η διαδικασία για μια ομοσπονδία με κατάλοιπα εξουσίας, δηλαδή με πρωτογενή εξουσία στα δυο κρατίδια, αλλά με τα ζητήματα ασφάλειας να ανήκουν στην κεντρική χαλαρή εξουσία, πώς θα πεισθούν οι Τούρκοι να αποχωρήσουν; Και γιατί να αποχωρήσουν; Ποιο θα είναι το αντάλλαγμα; Και αν θα αποχωρήσουν, θα είναι πλήρης η αποχώρησή τους ή μερική και στη βάση χρονοδιαγραμμάτων με δικαίωμα ανανέωσης, γεγονός που θα αποτελεί μόνιμο εκβιασμό και απειλή για διάλυση του πολιτειακού συστήματος εάν δεν γίνουν δεκτές οι πολιτικές της Άγκυρας; Ακόμη και αν τεθεί, για παράδειγμα, χρονοδιάγραμμα αποχώρησης και δεν αποχωρήσουν τελικά τα τουρκικά στρατεύματα, ποιος θα τα διώξει; Το Συμβούλιο Ασφαλείας; Πώς; Με κυρώσεις; Πώς αυτές θα επιβληθούν; Μόνο εάν το Κυπριακό τεθεί κάτω από το κεφάλαιο 7 μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο. Αλλά και αν τεθεί κάτω από το κεφάλαιο 7, οι αποφάσεις χρειάζονται ομοφωνία... Θα υπάρξει;

Επιτήρηση της λύσης και η κατάλυση του κράτους

Υπό αυτές λοιπόν τις συνθήκες, μόνο οι καθαρές λύσεις μπορούν να εγγυηθούν τη βιωσιμότητα, που σημαίνει την πλήρη αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων. Και την επιτήρηση της εφαρμογής της λύσης από τον ΟΗΕ και στην ΕΕ, διότι η τελευταία είναι αυτή που θα εξετάσει εάν και πώς θα εφαρμοστούν σε ολόκληρο το νησί οι αρχές και αξίες της, καθώς και αν και σε ποιους τομείς θα υπάρξουν αποκλίσεις και ποιες. Η παγίδα εδώ είναι η εξής: Εάν υπάρξουν αποκλίσεις, θα πρέπει να συνάδουν με την εφαρμογή πρωτογενούς δικαίου, που σημαίνει μερική κατάλυση έστω της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτό άλλωστε συνάδει και με το γεγονός ότι δεν θα έχουμε αναθεώρηση και βελτίωση των κακώς εχόντων του υφιστάμενου Συντάγματος, αλλά την κατάργησή του και την αντικατάστασή του από ένα νέο, που θα προκύψει εκ του μηδενός. Δεν θα στηρίζεται στην υφιστάμενη ενιαία πολιτειακή δομή, αλλά στη διχοτόμηση μεταξύ βορρά και νότου. Ακόμη και σε αυτό το σημείο επιβάλλονται καθαρές λύσεις. Ότι, δηλαδή, το νέο πολιτειακό σύστημα θα είναι συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας, που σημαίνει ότι στην όποια νέα κοινή διακήρυξη θα πρέπει, κάτι τέτοιο, να αναφέρεται ρητώς. Συν του ότι η λύση θα πρέπει να στηρίζεται στις αρχές και αξίες της ΕΕ και στην αποκατάσταση της παραβιασθείσας από την Τουρκία έννομης τάξης της Κυπριακής Δημοκρατίας και όχι στις αποκλίσεις από το Ευρωπαϊκό Δίκαιο για να δημιουργηθεί ένα πρωτογενές εντός της ΕΕ Δίκαιο, που θα νομιμοποιεί το σημερινό ψευδοκράτος ως ισότιμο συνιστών κράτος στην αντίληψη των δυο χωριστών κρατών που θα είναι ενωμένα με μια χαλαρή κοινή κεντρική διακυβέρνηση. Ούτε καν εξουσία δεν θα είναι, αφού κατά μεγάλο βαθμό θα προκύψουν χωριστές κυριαρχίες.

Η βόμβα του εποικισμού και το ανθρωπιστικό Δίκαιο…

Καθαρή θα πρέπει να είναι και η διευθέτηση στο θέμα των εποίκων, τους οποίους η έκθεση Λαάκσον του Συμβουλίου της Ευρώπης χαρακτηρίζει ως ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της όποιας λύσης. Οι έποικοι συνιστούν το μόνιμο στρατηγικό εργαλείο της Άγκυρας στο νησί. Είναι αυτό το οποίο έχει γράψει ο Τσαβούσογλου στο βιβλίο του «Στρατηγικό Βάθος»: Ότι, δηλαδή, ακόμη και αν δεν υπήρχαν Τούρκοι στο νησί, θα έπρεπε να τους εφεύρουν. Εξ αφορμής, δε, του μεταναστευτικού θα έπρεπε να εγερθεί ζήτημα απογραφής πληθυσμού στα κατεχόμενα από το Συμβούλιο της Ευρώπης ή ακόμη και τον ΟΗΕ με τη συνεργασία της ΕΕ. Ο εποικισμός είναι ζήτημα συναφές με την επιβίωση και την ασφάλειά μας. Είναι έγκλημα πολέμου, που αναφέρεται ρητώς στην Τέταρτη Συνθήκη της Γενεύης. Είναι αναπόσπαστο τμήμα του Ανθρωπιστικού Δικαίου, σε βάρος των εποίκων, όμως και όχι σε βάρος των νόμιμων πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας, που παρανόμως και βιαίως εκδιώχθηκαν από τη γη τους και τις περιουσίες τους. Εάν κάποιοι επιμένουν ότι το θέμα είναι ανθρωπιστικό για τους εποίκους και τα παιδιά τους και δεν είναι για τους πρόσφυγες και τα δικά τους παιδιά, ας υιοθετηθεί η αρχή της αναλογικότητας και ας ανακατανεμηθούν οι έποικοι κυρίως στη Βρετανία και στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες της ΕΕ. Ειδικώς οι παράτυποι μετανάστες μέσω κατεχομένων έχουν καταστεί πλέον εργαλεία νέου οιονεί εποικισμού σε βάρος των ελεύθερων περιοχών και έτσι θα πρέπει να τεθεί το θέμα στην ΕΕ, στον ΟΗΕ, καθώς και στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Διέρχονται μέσω εχθρικού κράτους, του κατακτητή μας, δηλαδή της Τουρκίας, η οποία τους στέλνει μέσω των κατεχομένων, και μάλιστα επί σκοπώ, στις ελεύθερες περιοχές, για την αλλαγή της δημογραφικής αλλαγής, καθώς και για την πρόκληση πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων. Εγείρεται θέμα ασφάλειας.

Ο εκβιασμός και η «ευέλικτη πολιτική»

Οι Βρετανοί προωθούν τη λογική της ευέλικτης πολιτικής των υποχωρήσεων, των οποίων όμως ποιο θα είναι το αποτέλεσμα; Η δημιουργία μιας λύσης τουρκικών και βρετανικών προδιαγραφών, που θα συνιστά ωρολογιακή βόμβα, την οποία θα ρυθμίζουν οι ίδιοι αναλόγως των δικών τους συμφερόντων. Και ως εκ τούτου θα μας εκβιάζουν λέγοντάς μας: Ή υπακούτε στις δικές μας υποδείξεις και θελήσεις ή πυροδοτούμε τον μηχανισμό και τινάζονται τα πάντα στον αέρα... Αυτή είναι η αντίληψη της «ευέλικτης πολιτικής», των καλυμμένων, δηλαδή, υποχωρήσεων για τη δημιουργία μιας ομοσπονδίας, συνομοσπονδιακού χαρακτήρα, στην οποία επενδύουν οι Βρετανοί μέσω της λύσης και με τη συνδρομή τους στην εκλογή ενός Προέδρου, ο οποίος θα ήθελαν να είναι του χεριού τους…

*Δρ των Διεθνών Σχέσεων

(δημοσιεύθηκε στη «Σημερινή της Κυριακής», 14/11/2021)