Η Αμμόχωστος είναι η αρχή : Νέες τουρκικές κινήσεις για ταφόπετρα στο Κυπριακό

 του Γιάννου Χαραλαμπίδη

Σε αδιέξοδο και δρόμο χωρίς επιστροφή οδηγεί η Τουρκία το Κυπριακό, το οποίο Αθήνα και Λευκωσία έχουν παγιδεύσει στην πολιτική του εξευμενισμού και στο ναρκοπέδιο της Πενταμερούς, που έφερε στο προσκήνιο τη λογική των δύο κρατών και των νέων τετελεσμένων στην Αμμόχωστο. Ενώ Αθήνα και Λευκωσία τρέχουν και δεν φτάνουν, η Τουρκία ετοιμάζει νέες κινήσεις που θα την εδραιώνουν ως περιφερειακή δύναμη, με την Κύπρο να είναι αναπόσπαστο τμήμα του puzzle. Η Αμμόχωστος ήταν μόνο η αρχή μιας νέας περιόδου για την υλοποίηση της στρατηγικής της Άγκυρας.

Πώς η πολιτική του εξευμενισμού, της Πενταμερούς και της ομοσπονδίας τροφοδοτούν την Άγκυρα

«Αυτοκρατορικό» εξοπλιστικό πρόγραμμα made in Turkey

Η συνδρομή στην αποδοχή του ψευδοκράτους ως χωριστής οντότητας

Η απώλεια περιουσιών μέσω των επιτροπών στα κατεχόμενα περνά στα χέρια της Τουρκίας

Νέα οπλικά συστήματα

Σύμφωνα με τον τουρκικό σχεδιασμό, οι κινήσεις αυτές περιλαμβάνουν:

Πρώτη κίνηση: 1. Κατασκευή (α) μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενεάς (FT-X), (β) drones που θα δύνανται να φέρουν τόσους τόνους βομβών όσους και τα F-35, καθώς και drones θαλάσσης, (γ) μικρό αεροπλανοφόρο, που θα δρα πέραν του Αιγαίου, για την εδραίωση της Τουρκίας ως θαλάσσιας δύναμης, εκτός των ορίων της Γαλάζιας Πατρίδας. 2. Την αγορά νέας συστοιχίας S-400 από τη Ρωσία για να καλυφθεί η τουρκική αεράμυνα και να αποδυναμωθούν η ελληνική πολεμική αεροπορία, καθώς και αυτή των γειτονικών χωρών, όπως το Ισραήλ και η Αίγυπτος. 3. Την ενίσχυση των τουρκικών Βάσεων στο Κατάρ, στη Λιβύη, στη Σομαλία, στην Αλβανία, στο Αζερμπαϊτζάν και στην Κύπρο, η οποία καθίσταται αβύθιστο, για την Άγκυρα, αεροπλανοφόρο, αφού στις υφιστάμενες δυνάμεις του Αττίλα προστίθενται η βάση των drones στο Λευκόνοικο και η Ναυτική Βάση μεταξύ Τρικώμου και Μπογαζίου.

Κλιμάκωση έντασης και αγωγός

Δεύτερη κίνηση: Κλιμάκωση της έντασης στην περίπτωση κατά την οποίαν αρχίσουν οι έρευνες εντός της κυπριακής ΑΟΖ περί το φθινόπωρο από εταιρίες που ενεργούν προς όφελος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επί τούτου έχει προειδοποιήσει και τις εταιρίες και τις ΗΠΑ και την ΕΕ.

Τρίτη κίνηση: Νέες γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ από την Τουρκική Εταιρία Πετρελαίων εκεί όπου η Άγκυρα θεωρεί ότι βρίσκεται η υφαλοκρηπίδα της και τα «δικαιώματα» του ψευδοκράτους.

Τέταρτη κίνηση: Μελέτη για την κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου από την Τουρκία στα κατεχόμενα. Ήδη το ψευδοκράτος εξαρτάται από πλευράς οικονομίας, επικοινωνιών και νερού από τη «Μητέρα Πατρίδα».

Πέμπτη κίνηση: Ενίσχυση της διεθνούς οντότητας του ψευδοκράτους μέσω τουρκογενών και ισλαμικών κρατών, όπως το Αζερμπαϊτζάν και το Πακιστάν, στη λογική του acknowledgment, δηλαδή της αποδοχής του, που περιλαμβάνει εμπορικές και άλλες σχέσεις. Η Άγκυρα χρησιμοποιεί τη λογική των δύο κρατών, για να μπορεί να προσαρτά ακόμη περισσότερο το ψευδοκράτος, εμφανίζοντάς το ως χωριστό κράτος, που ανήκει στο παντουρκικό – οθωμανικό όραμα του Ερντογάν. Ότι, δηλαδή, το έθνος ξεπερνά τα όρια του κράτους.

Φουρτούνες σε Αιγαίο- Θράκη

Οι κινήσεις αυτές συνδέονται με ανάλογες νέες φουρτούνες στο Αιγαίο και στη Δ. Θράκη, όπου η κατάσταση είναι ήδη επικίνδυνη, ειδικώς εάν η Ελλάδα εφαρμόσει στην πράξη τα κυριαρχικά της δικαιώματα με σκοπό την εξεύρεση πηγών φυσικού αερίου στη θάλασσα.

Το κεφάλαιο 7 και ο ΟΗΕ

Ακόμη και στελέχη της Κυβέρνησης καθώς και ξένοι διπλωμάτες των μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας και της ΕΕ αντιλαμβάνονται ότι οι ρητορικές δηλώσεις, ακόμη και ένα νέο ψήφισμα του Σ. Ασφαλείας, δεν μπορούν να αποτρέψουν την τουρκική προέλαση, διότι το Κυπριακό δεν εμπίπτει στο κεφάλαιο 7 και, ως εκ τούτου, δεν υπάρχει η δυνατότητα επιβολής κυρώσεων και κόστους. Τα συμφέροντα και η ισχύς καθορίζουν τη μοίρα των κρατών και των εθνών. Όταν το δίκαιο δεν συνοδεύεται από την ανάλογη ισχύ, δεν εφαρμόζεται στην πράξη.

Η ακύρωση των κυρώσεων

Ως προς την ΕΕ, Αθήνα και Λευκωσία δείχνουν να χάνουν το παιγνίδι μέχρι στιγμής, διότι αποσύνδεσαν τις κυρώσεις με τη συμπεριφορά της Άγκυρας στην περίπτωση της Αμμοχώστου και της Κύπρου γενικότερα. Γνωρίζοντας ο Ερντογάν ότι ούτε η Αθήνα, ούτε η Λευκωσία είναι σε θέση να αποτρέψουν επαρκώς την τουρκική απειλή, χρησιμοποιεί τη σκιά της ισχύος του για να επιτύχει, αναίμακτα, νέα τετελεσμένα, εκεί όπου θεωρεί ότι βρίσκεται ο αδύνατος κρίκος. Δηλαδή, η Κύπρος. Ο Τούρκος Πρόεδρος θεωρεί ότι η πολιτική του εξευμενισμού είναι ο μεγαλύτερός του σύμμαχος, διότι παίρνει χωρίς να δίνει. Χωρίς κυρώσεις. Χωρίς την όποια τιμωρία. Γιατί να σταματήσει; Ποιος να τον εμποδίσει και πώς, όταν Αθήνα και Λευκωσία αρνούνται να οικοδομήσουν ένα σχέδιο Β που θα στηρίζεται στην αποτροπή της τουρκικής απειλής και των τετελεσμένων;

Ο εξευμενισμός και νέα Πενταμερής

Εάν δεν εγκαταλειφθεί η πολιτική του εξευμενισμού, θα προκύψουν νέες περιπέτειες και θα επέλθουν χειρότερα, ειδικώς εάν πατήσουμε εκ νέου στο ναρκοπέδιο μιας νέας Πενταμερούς. Είναι γραμμένα από αυτές τις στήλες όσα θα ακολουθούσαν μετά την Πενταμερή. Και τελικώς ακολούθησαν. Συνεπώς, Αθήνα και Λευκωσία ή αλλάζουν πολιτική για λόγους ευθιξίας ή δεν έχουν άλλοθι για τις νέες δυσμενείς εξελίξεις. Τι άλλο μπορεί να πράξουν ορθολογιστικά σκεπτόμενες; Εκτός κι αν ισχύει και ένα άλλο σενάριο που κυκλοφορούσε επί μακρόν. Ότι αφήνουν τα πράγματα να εξελιχθούν σε τέτοιο σημείο που τα δύο κράτη θα αποτελούν δρόμο χωρίς επιστροφή. Έτσι, μάλιστα, Αθήνα και Λευκωσία θα μπορούν να φορτώσουν τα δύο κράτη στην αδιάλλακτη τουρκική στάση και ότι ήταν δυνατόν να πράξουν στο πλαίσιο της διπλωματίας, μέσω του ΟΗΕ και της ΕΕ, το έπραξαν.

Acknowledgement και «σανίδα» Καραμπάχ

Ούτως ή άλλως, η Τουρκία προχωρεί ακάθεκτη για την εμπέδωση της διαδικασίας του acknowledgement, δηλαδή της αποδοχής χωριστής οντότητας στα κατεχόμενα, με απώτερο στόχο να εμπεδωθεί η αντίληψη των δύο κρατών. Προς επίρρωση της στρατηγικής αυτής, έχουμε τη διπλωματική αντιπροσωπεία του Αζερμπαϊτζάν στη λεγόμενη «Tουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου». Κατά το διεθνές δίκαιο, η αντίληψη του acknowledgement, δηλαδή της αποδοχής, συνιστά το προηγούμενο στάδιο της πλήρους αναγνώρισης. Το Αζερμπαϊτζάν δεν προχώρησε σε πλήρη αναγνώριση, φοβούμενο αντίποινα και αναγνωρίσεις που θα ήταν δυνατό να προκύψουν προς όφελος του Νακόρνο Καραμπάχ.

Η αποδοχή χωριστής οντότητας

Η αχίλλειος πτέρνα του Κυπριακού εντοπίζεται στις κατ’ εξακολούθησιν λανθασμένες δράσεις της Λευκωσίας, όπως είναι οι επισκέψεις πολιτικών στα κατεχόμενα, στα γραφεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που εγκαθιδρύθηκαν όταν Επίτροπος ήταν ο Μάρκος Κυπριανού, και στο γραφείο Κύπριου ευρωβουλευτή, Τούρκου την καταγωγή, του Νιαζί Κιζίλγιουρεκ, καθώς και άλλων προσεγγιστικών πολιτικών πρακτικών που είναι ενταγμένες στη λογική τής εν δυνάμει λύσης και εμπεδώνουν σταδιακά τα τετελεσμένα της εισβολής και την αντίληψη περί δύο χωριστών οντοτήτων - κρατών. Η λογική τής εν δυνάμει λύσης είχε εισαχθεί από τον Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ το 1997 κατά την επίσκεψή του στην Κύπρο και στηρίζεται στην ακόλουθη αντίληψη: Εφόσον έχει συμφωνηθεί ότι η λύση του Κυπριακού είναι η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, ο βορράς θα παραμείνει εσαεί τουρκικός κατ’ ελάχιστον πληθυσμιακά και διοικητικά. Επί τη βάσει αυτής της λογικής είναι που εντός του σχεδίου Ανάν και εν συνεχεία έγινε αποδεκτή η θέση ότι το κατάλοιπο εξουσίας θα ανήκει στα κρατίδια και όχι στην όποια Κεντρική Κυβέρνηση. Αυτό σημαίνει ότι όσες εξουσίες δεν ανήκουν στην Κεντρική Κυβέρνηση, θα ανήκουν πρωτογενώς και κυριαρχικά στα κρατίδια. Και, ως εκ τούτου, έχουμε μία πρώτη μορφή χωριστής κυριαρχίας, στο πλαίσιο της πολιτικής ισότητας και των δύο ισότιμων συνιστώντων κρατών, που οδήγησε στη θεμελίωση μιας άλλης διχοτομικής νομικής θέσης: Ότι, δηλαδή, όσοι Ελληνοκύπριοι επιστρέψουν στον βορρά, δεν θα έχουν δικαίωμα ψήφου σε εθνικές εκλογές. Αυτό έχει αποφασιστεί στο πλαίσιο των συγκλίσεων για την διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία. Το δικαίωμα της ψήφου είναι συμφυές με την πατρίδα ενός εκάστου. Υπό αυτές τις συνθήκες, ο βορράς δεν εννοείται ως πατρίδα των Ελληνοκυπρίων, όπως θα είναι ο νότος, εφόσον από τον βορρά τούς έχει αφαιρεθεί το δικαίωμα της ψήφου. Όσοι θα εγκατασταθούν μόνιμα στον βορρά, θα είναι πολίτες με το καθεστώς που θα έχουν σε οποιαδήποτε άλλη ξένη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως είναι το Βέλγιο, η Γερμανία και η Ολλανδία. Χωρίς δικαίωμα ψήφου. Έτσι, λοιπόν, δια του κεκτημένου των συνομιλιών για την ομοσπονδία, άνοιξε η Κερκόπορτα για τα δύο κράτη.

Σαλαμοποίηση και εκβιασμοί

Πέραν των ανωτέρω, η παράνομη επίσκεψη Ερντογάν αφήνει πίσω τα εξής:

1. Η υπόθεση της Αμμοχώστου εντάσσεται στη στρατηγική της σαλαμοποίησής της και νέων εκβιασμών, καθώς και της εδραίωσης του acknowledgement. Γιατί; Διότι, ανοίγει μεν μόνον ένα τμήμα της τάξης του 3,5% της περίκλειστης πόλης, αλλά τίθενται οι εξής τρεις βασικοί όροι: Α. Όσοι Ελληνοκύπριοι θέλουν να επιστρέψουν, θα πρέπει να αποταθούν στις επιτροπές αποζημιώσεων της Τουρκίας στα κατεχόμενα για να διεκδικήσουν τις περιουσίες τους, έναντι, προφανώς, πινακίου φακής. Στόχος, δε, είναι να παραδοθούν οι περιουσίες στην Τουρκία, ούτε καν στο ψευδοκράτος. Διότι, η Τουρκία είναι αυτή που πληρώνει και αρπάζει τις περιουσίες των Ελλήνων της Κύπρου. Β. Εφόσον η επίσημη Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν αναγνωρίζει το ψευδοκράτος, οι Τούρκοι επιδιώκουν να επιτύχουν το acknowledgement μέσα από τον κάθε ένα εκ των Ελληνοκυπρίων οι οποίοι προσφεύγουν στην επιτροπή αποζημιώσεων της Τουρκίας και, εν συνεχεία, τους θεσμούς του ψευδοκράτους. Αποδέχεται, δηλαδή, την ύπαρξη χωριστής οντότητας, εφόσον, ταυτοχρόνως, μία από τις προϋποθέσεις είναι ότι, εάν επιστρέψει κάποιος Ελληνοκύπριος, θα υπάγεται πλέον στο παράνομο νομικό καθεστώς της λεγόμενης «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου».
2. Ο Ερντογάν πλέον εκβιάζει με το υπόλοιπο τμήμα της περίκλειστης πόλης, τονίζοντας ότι για την όποια επιστροφή του θα πρέπει η κυπριακή κυβέρνηση να αποδεχθεί ως βάση λύσης τα δύο κράτη. Δηλαδή, η παράδοση τμήματος της Αμμοχώστου σχετίζεται με την αυτοδιάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας!
3. Η τουρκική πλευρά υποστηρίζει ότι τα όσα έχουν λεχθεί αποτελούν το πρώτο βήμα για την εκμετάλλευση της πόλης της Αμμοχώστου και ότι θα έχουν συνέχεια επί τη βάσει σχεδίου και αποφάσεων οι οποίες έχουν υπογραφεί από το 2018, χωρίς κανείς αρμόδιος να δώσει την απαιτούμενη προσοχή. Διότι, τότε, και η Αθήνα και Λευκωσία είχαν την ψευδαίσθηση ότι, μέσω του εξευμενισμού και, λίαν προσφάτως, μέσω της Πενταμερούς, θα αποφεύγονταν οι νέες τουρκικές προκλήσεις.

Οι βάσεις…

1. Ο Ερντογάν δεν προχώρησε με την μετονομασία του ψευδοκράτους από «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου» σε «Τουρκοκυπριακή Δημοκρατία» ή σε «Τουρκική Δημοκρατία της Κύπρου», όμως, προχώρησε σε σαφή δήλωση, τονίζοντας ότι δεν υπάρχει πλέον Βορράς και Νότος, αλλά Τούρκοι της Κύπρου, ανοίγοντας, έτσι, ένα νέο αλυτρωτικό κεφάλαιο, που μπορεί να εκληφθεί ως διεκδίκηση ολόκληρου του νησιού, όπως είναι και ο τελικός στρατηγικός στόχος της Άγκυρας.
2. Μπορεί να μην εγκαινιάστηκε η βάση των drones στο Λευκόνοικο, όπως είχε λεχθεί, αλλά η βάση υφίσταται και τα drones πετούν ήδη στην Κύπρο και στην περιοχή, και, ως επιθετικά όπλα, θα είναι δυνατόν να προσβάλουν στόχους των ημετέρων δυνάμεων στην περίπτωση στρατιωτικών επιχειρήσεων. Σε αυτόν τον σχεδιασμό περιλαμβάνεται και η Ναυτική Βάση μεταξύ Τρικώμου - Μπογαζίου. Πρόκειται για έναν ευρύτερο σχεδιασμό που θέλει να αναδείξει την Τουρκία ως Περιφερειακή Δύναμη, η οποία θα ελέγχει θαλάσσιες και εναέριες διόδους. Επί τούτων είχαμε αναφερθεί πολλάκις, αλλά ουδείς ενδιαφέρθηκε για τη δημιουργία συνθηκών αποτροπής. Δεν ήθελαν να αντιληφθούν ότι η Άγκυρα αντιμετωπίζει την Κύπρο ως αναπόσπαστο τμήμα του γεωπολιτικού Puzzle που την θέλει κυρίαρχη.

Ενταφιασμός

Τα νέα τετελεσμένα στην Αμμόχωστο και η θέση περί δύο κρατών στέλνουν το μήνυμα ενταφιασμού της λύσης. Ή, υπογραφής λύσης, που θα είναι ενταγμένη στην πρακτική εφαρμογή της τουρκικής επεκτατικής πολιτικής, που καθορίζει πλέον πιο καθαρά ότι η Κύπρος ολόκληρη ανήκει στην Τουρκία.

Επιλογές και νέα στρατηγική

Σε διεθνές επίπεδο θα ήταν δυνατόν να ληφθούν τα εξής μέτρα:

1. Άμεση σύγκληση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Εάν υπάρχουν χώρες που αντιδρούν, τότε, Αθήνα και Λευκωσία, να προχωρήσουν στη δημιουργία σύνθεσης μπλοκ χωρών που θα ασκήσουν βέτο στην οποιαδήποτε δράση έχει σχέση η Τουρκία με την ΕΕ, μέχρι η Άγκυρα να αλλάξει στάση.
2. Προβολή πλέον της κατοχής και της αποχώρησης του Αττίλα από τα εδάφη κράτους μέλους της ΕΕ, διότι η συνεχής παρουσία και η ενίσχυσή του, μέσω drones, βάσεων κ.λπ., δεν παραβιάζει μόνο την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και την περιφερειακή ασφάλεια και ειρήνη.
3. Την αίτηση σε επίπεδο ΕΕ και δη από κράτη μέλη για την επιβολή εμπάργκο στην πώληση όπλων και στρατιωτικής τεχνογνωσίας στην Τουρκία.
4. Την αλλαγή στρατηγικής. Πέρασμα από τον εξευμενισμό στην αποτροπή, με σειρά στρατηγικών συμμαχιών, με το Ισραήλ και άλλες χώρες, αφού πρώτα προχωρήσουμε στη σαφή και εμφανή ανασύσταση του Δόγματος του ΕΑΧ, με τη μόνιμη στάθμευση πολεμικών αεροσκαφών στην Πάφο, που θα αγοράσει ή θα ενοικιάσει η Κυπριακή Δημοκρατία από την Ελλάδα. Η αποτροπή είναι μια στρατηγική διεξόδου που διασφαλίζει ό,τι έχουμε, ενώ η συνέχιση της πολιτικής του εξευμενισμού θα γκρεμίσει και ό,τι μας έχει απομείνει. Δηλαδή, την Κυπριακή Δημοκρατία.

*Δρ των Διεθνών Σχέσεων

(δημοσιεύθηκε στη «Σημερινή της Κυριακής», 25/07/2021)