Θεόδωρου Ι.Θεοδώρου : Τούρκον είδες; Γρόσι θέλει

 «Χρήμα έναντι ηρεμίας» η πολιτική των Βρυξελλών προς την Άγκυρα.

«Τούρκον είδες, γρόσι θέλει· κι άλλον είδες, κι άλλο θέλει». Έτσι χαρακτηρίζει ο λαός τον συνομιλητή του κ. πρωθυπουργού.

H λαϊκή σοφία υπενθυμίζει στην Ε.Ε. και στα κράτη – μέλη τις πολιτικές προτεραιότητες της Τουρκίας. Πολλά χρόνια μετά την ίδρυσή της, η Ε.Ε. επιλέγει πλέον να αντιμετωπίζει μεγάλα πολιτικά θέματα με χρηματοδοτικά προγράμματα, χωρίς να υπεισέρχεται στην ουσία της πολιτικής.

Δυστυχώς διαπιστώνουμε καθημερινώς συναντίληψη της ισλαμικής Τουρκίας και της ορθολογικής ευρωπαϊκής γραφειοκρατικής μηχανής για χρηματοδοτική ρύθμιση θεμάτων που πρωτίστως απαιτούν σεβασμό των αρχών της Ε.Ε., του ΟΗΕ και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η Ε.Ε., για να αντιμετωπίσει όλες τις παράνομες συμπεριφορές που επιλέγει ο Πρόεδρος Ερντογάν σε σχέση με το προσφυγικό – μεταναστευτικό, προτιμά να διαθέσει στην Άγκυρα 6 δισ. ευρώ, με αυξητική πρόθεση, παρά να απαιτήσει σεβασμό και προσαρμογή της Τουρκίας στις ιδρυτικές αρχές και αξίες της Ε.Ε.

Την πολιτική διαθέσεως κεφαλαίων προς την Τουρκία, με εισήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εφαρμόζει η Ε.Ε. και στο Κυπριακό.

Αντί οι Βρυξέλλες να αξιοποιούν το θεσμικό πλαίσιο, που αποτελεί ακλόνητη προϋπόθεση της ενταξιακής διαδικασίας για την Τουρκία, και να απαιτήσουν την αναγνώριση της κυπριακής κυριαρχίας σε όλη την επικράτεια της χώρας, επιλέγουν τη διάθεση προενταξιακών κονδυλίων για την προσαρμογή της Τουρκίας, ώστε στο τέλος της διαδικασίας να ενταχθεί στην Ένωση.

Ευρώ έναντι… περιφρόνησης!

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ορισμένα κράτη – μέλη, μεταξύ των οποίων και η Γερμανία, προσβλέπουν σε κανονική πολιτική συμπεριφορά της Τουρκίας. Η απάντηση, όμως, που δίδεται σταθερά από την Άγκυρα, περιλαμβάνει πολιτική απαξίωση της Ε.Ε., καταπάτηση όλων των συμφωνιών και αδιάκοπη εκτόξευση απειλών προς τα κράτη – μέλη, προσβολές προς Ευρωπαίους ηγέτες και απολυταρχική συμπεριφορά, κυρίως σε θέματα διεθνούς τρομοκρατίας και σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ειδικότερα των γυναικών και των παιδιών.

Η Ε.Ε. ανέχεται αυτή την τουρκική συμπεριφορά. Οι ευρωπαϊκοί ελεγκτικοί μηχανισμοί δεν επιβάλλουν μέτρα και δεν διερευνούν τον τρόπο αξιοποίησης των κονδυλίων που έχουν χορηγηθεί στην Τουρκία για την ενταξιακή της προσαρμογή, τον εκσυγχρονισμό του συντάγματος και της νομοθεσίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η Άγκυρα ενθαρρύνεται από την έλλειψη κάθε ελεγκτικής διάθεσης, συνεχίζει να ζητά κεφάλαια, τα οποία διαθέτει κατά τη δική της προτεραιότητα, πέραν των ενωσιακών όρων, και συνεχίζει επιμόνως να επανέρχεται με αυξανόμενες απαιτήσεις, όπως ακριβώς το επισημαίνει ο λαός.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενεργώντας ως ΜΚΟ, αναζητά νομική βάση την οποία προβάλλει στο Συμβούλιο, ώστε να ικανοποιήσει τις οποιεσδήποτε απαιτήσεις της Άγκυρας, και ζητά από τα κράτη – μέλη κατανόηση έναντι της Τουρκίας. Όταν οι κυβερνήσεις δείξουν ανοχή, η ευρωπαϊκή γραφειοκρατία συνεχίζει απτόητη να δημιουργεί νομική βάση που διευκολύνει τη συνέχιση χρηματοδοτήσεων προς την Τουρκία.

Χρειάστηκε πολύ μεγάλη επιμονή Αθηνών και Λευκωσίας, τα τελευταία σαράντα χρόνια, για να αρχίσει να αντιλαμβάνεται η Ε.Ε. ότι μόνο με προώθηση προγραμμάτων, χωρίς αυστηρούς όρους ελεγχου, δεν επιτυγχάνονται πολιτικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις σε ένα απολυταρχικό καθεστώς, κεμαλικό ή ισλαμικό.

Η Αθήνα, που με μεγάλη διπλωματική συνέπεια, επίμονη προσπάθεια και συμπαράστση διεθνών δρώντων, ισχυρών ή και μικρότερης πολιτικής εμβέλειας, έχει αναπτύξει σύστημα συνεργασιών, πολιτικών, αμυντικών, οικονομικών, επενδυτικών, ενεργειακών, πολιτιστικών, προφανώς οφείλει να ασχοληθεί πολύ σοβαρά με την απλοϊκή αρχή «χρήμα έναντι ηρεμίας», την οποία υιοθετεί η γραφειοκρατία των Βρυξελλών απέναντι στην Άγκυρα.

Μισθοφόρος ταραξίας

Η Τουρκία, για να εξασφαλίζει χρηματικές εισροές, μετέτρεψε τον τακτικό στρατό της σε μισθοφορικό, που επιχειρεί σε διεθνείς αποστολές, υπό τον όρο η πλευρά που δέχεται την τουρκική βοήθεια να αναλαμβάνει τις δαπάνες της τουρκικής στρατιωτικής παρουσίας, αλλά και άλλες οικονομικές συνδρομές, που διατηρούν ζωντανή την κλονισμένη τουρκική οικονομία.

Στο Αζερμπαϊτζάν, όπου η τουρκική στρατιωτική παρουσία στη δομή των αζερικών Ενόπλων Δυνάμεων εξυπηρετεί κυρίως επεκτατικές βλέψεις της Τουρκίας, η κυβέρνηση υποχρεώνεται να πληρώσει τις τουρκικές δυνάμεις που επιχείρησαν κατά τη διάρκεια της κρίσης με την Αρμενία, αλλά και να αγοράσει μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

Βεβαίως στο Μπακού δεν λαμβάνονται υπόψη οι κυρώσεις που επιβάλλονται από τις ΗΠΑ στην Άγκυρα εξαιτίας της αγοράς των S-400, οι οποίες επιφέρουν περιορισμούς στις τεχνολογικές δυνατότητες παραγωγής των οπλικών συστημάτων και των υποστηρικτικών ανταλλακτικών που παράγει η τουρκική αμυντική βιομηχανία.

Αξιοπρόσεκτη είναι η επιλογή της αμερικανικής διοίκησης να πιέσει την τουρκική οικονομία στο σημείο που την πονά, πέρα από τις ατομικές κυρώσεις που επιβάλλονται σε επιλεγμένα άτομα. Απτό αποτέλεσμα η σταδιακή αναδίπλωση της Τουρκίας στο θέμα των ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων S-400.

Ο Πρόεδρος Ερντογάν, διαισθανόμενος το μέγεθος του πολιτικού, γεωστρατηγικού και οικονομικού σφάλματος που έχει διαπράξει, ετοιμάζεται να αναζητήσει διεξόδους προς την κανονικότητα προκειμένου να εξασφαλίζει διεθνή ανοχή ή και απουσία ελέγχων για την προέλευση των εμβασμάτων που καταλήγουν στο τουρκικό θησαυροφυλάκιο.

Η στρατιωτική παρουσία στη Λιβύη στηρίζεται επίσης σε παρόμοιες υποχρεώσεις που ανέλαβε η κυβέρνηση της Τρίπολης, επί εποχής Σάρατζ, για να εξασφαλίσει την τουρκική στρατιωτική παρουσία και την επιχειρησιακή υποστήριξή της.

Στο Αφγανιστάν η Άγκυρα προσφέρεται να στείλει δυνάμεις, με έξοδα αποστολής που καλύπτουν άλλοι, για να εξυπηρετήσει τους γεωστρατηγικούς της στόχους και να επιβάλει την επιδιωκόμενη ηγεμονία της στον μουσουλμανικό κόσμο.

Απουσία διαφάνειας

Η Δύση συνεχίζει να πληρώνει πολύ ακριβά το προτεινόμενο λαϊκό Ισλάμ που παρουσίασαν κάποτε, κυρίως στις ΗΠΑ, ο Φετουλάχ Γκιουλέν και οι μαθητές του Ερντογάν, Γκιούλ και Νταβούτογλου.

Από τη στιγμή που το μέτωπο διερράγη και ο δάσκαλος μεταβλήθηκε σε εχθρό της Τουρκίας, ο Πρόεδρος Ερντογάν προσφεύγει σε κάθε πρόθυμο μουσουλμάνο, άτομο ή οργανισμό, θεσμικό ή ακραίο, που δέχεται να επιχορηγήσει την πολιτική του φιλοδοξία, ώστε κάποτε να επιτύχει αποκαθήλωση του Κεμάλ Ατατούρκ, του οποίου η εικόνα σε κάθε δημόσιο χώρο υπενθυμίζει στον Τούρκο Πρόεδρο: «Ουκ εά με καθεύδειν το του Κεμάλ τρόπαιον (Kemal’in görkemi rahat uyumama izin vermiyor)».

Οτιδήποτε πωλείται η Άγκυρα το διαθέτει πρόθυμα, αφού δεν ελέγχεται στο εσωτερικό της χώρας, αλλά ούτε και από διεθνείς μηχανισμούς διαφάνειας. Οι καταγγελίες από θεσμικούς παράγοντες για τη συνεργασία της Τουρκίας με τη διεθνή τρομοκρατία, την παραβίαση των κυρώσεων επί του Ιράν (HalkBank), που διερευνάται και θα δικαστεί στις ΗΠΑ, επιβάλλουν και στην Ε.Ε. προσεκτικότερη και επίμονη ενασχόληση με αυτή την πτυχή της τουρκικής πολιτικής.

Στις τέσσερις συναντήσεις του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών με τη Μόσχα και στις ισάριθμες με το Άμπου Ντάμπι σίγουρα το κεφάλαιο αυτό έχει συζητηθεί. Η Ρωσία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όπως σημειώνεται στις δημόσιες δηλώσεις μετά τις συναντήσεις, ανταποκρίνονται στη συζήτηση, που προωθεί η ελληνική πλευρά και αφορά μεταξύ πολλών άλλων θεμάτων και στην επενδυτική δραστηριοποίηση των δύο κυβερνήσεων στην Τουρκία.

Δυσεξήγητη αδυναμία

Η λαϊκή σοφία του τίτλου, που προκύπτει από την εμπειρία των κατοίκων των νησιών μας στο ανατολικό Αιγαίο, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ακόμη και στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, των οποίων η σημασία είναι πολύ μεγάλη για την οικονομία, την ανάπτυξη και την ενεργειακή ασφάλεια των χωρών.

Τώρα που έχουν εδραιωθεί οι τριμερείς συνεργασίες και διευρύνονται με τη στήριξη Γαλλίας και ΗΠΑ, οι συνθήκες έχουν ωριμάσει για να πυκνώσουν οι επαφές της Αθήνας με περισσότερες χώρες στην περιοχή, όπως

● το Μπαχρέιν, με το οποίο σημειώνεται ενδιαφέρουσα κινητικότητα,

● το Κουβέιτ, με το οποίο υπάρχει σχετική καθυστέρηση σχέσεων,

● το Ομάν, το οποίο έχει ανταποκριθεί στην επιθυμία μας, όπως εκφράστηκε σε συνάντηση γενικών γραμματέων των υπουργείων Εξωτερικών,

● το Κατάρ, το οποίο πλέον συμμετέχει και στην ειρηνευτική διαδικασία για την Παλαιστίνη,

● αλλά και χώρες στη Βόρεια Αφρική.

Όταν ένας λαός έχει τη δυνατότητα να περικλείσει σε μία φράση δέκα λέξεων την πολιτική επιλογή του γείτονα του, τότε ο κόσμος θα πρέπει να προβληματιστεί από την αδυναμία πολιτικών ηγεσιών να αντιληφθούν τις ακραίες πολιτικές επιλογές κρατών με μοναδική επιδίωξη την εξασφάλιση κονδυλίων. Πολιτικός ρεαλισμός ή πολιτικός αμοραλισμός;

* Ο δρ Θεόδωρος Ι. Θεοδώρου είναι πρέσβης ε.τ., γενικός διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου ΜΟΧΑ, www.moha.center

ΠΗΓΗ  ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ