του Άντη Ροδίτη
ή απλώς ένας παροδικός εφιάλτης;
Πολλοί, που δεν τους αδικώ, έχουν την εντύπωση ότι γράφω δυο λογιών κείμενα σε αυτή τη σελίδα: κάποια «καλλιτεχνικά» και κάποια «πολιτικά» που ασχολούνται με την πρόσφατη ιστορία μας και τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο. Δυο εντελώς διαφορετικά πράγματα. Δεν είναι αυτό που πιστεύω εγώ. Για μένα τα «πολιτικά» και τα «καλλιτεχνικά» δεν διαφέρουν και όσο τα αντιμετωπίζουμε λες και διαφέρουν δεν θα καταλάβουμε ποτέ γιατί τα πράγματα έχουν φτάσει στο σημείο που βρίσκονται σήμερα.
Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος υπήρξε μια μορφή κλειδί, που άλλαξε την ιστορία μας και το μέλλον μας, που είναι το παρόν που ζούμε σήμερα. Οι αποφάσεις και οι ενέργειές του δρομολόγησαν τον σημερινό μας κόσμο, τόσο της Κύπρου όσο και της Ελλάδας, για να είμαστε εδώ που είμαστε σήμερα.
Μόνο η «λύση» του Κυπριακού θα τοποθετήσει τελεσίδικα τον Μακάριο Γ΄ μέσα στην Ιστορία. Είτε ως ένα μέγα καταστροφέα μεγάλου τμήματος του ελληνισμού ή απλώς ως ένα παροδικό εφιάλτη που ταλαιπώρησε το έθνος για μερικές δεκαετίες.
Η επήρεια που είχε πάνω στους ανθρώπους είναι το μέσο που τον έβαλε τόσο έντονα, μόνιμα ή παροδικά στην Ιστορία μας. Είναι γνωστή η φράση του Αδάμου Χαρίτωνος, ενός από τους επίδοξους δολοφόνους του το 1970, όταν μετά την απόπειρα, ο Μακάριος τον κάλεσε σε συνομιλία μαζί του. Είπε μετά ο Χαρίτωνος: «Επήα τζι εμίσουν τον, έφυα τζι αγάπουν τον»!
Ο δε Λουκής Καρανίκκης, σε προσωπική του αφήγηση σε μένα, μου είπε ότι μετά την επιστροφή του στην Κύπρο το 1974 ο Μακάριος τον κάλεσε να μιλήσουν. Ο Καραννίκης τού έκαμε σφοδρές παρατηρήσεις για τον λόγο του στα Ηνωμένα Έθνη, την Παρασκευή 19 Ιουλίου 1974. Ο Μακάριος δικαιολογήθηκε σχεδόν πειστικά ότι ήταν συναισθηματικά πολύ συγχυσμένος και περίπου δεν ήξερε τι έλεγε. Ο Καραννίκης, μου είπε: «Άντη, σου εξομολογούμαι ότι σχεδόν με έπεισε. Κόντεψα να γίνω ξανά μακαριακός»!!
Μια από τις πιο συνταρακτικές περιπτώσεις μεταστροφής, ακόμα και μεταμόρφωσης των ανθρώπων από την επαφή τους με τον Μακάριο, είναι εκείνης της αγνής αγωνίστριας της Ελλάδας και της Ένωσης, πρώτης σπουδαγμένης θεολόγου της Κύπρου, Ουρανίας Κοκκίνου.
Νά, τι γράφει γι’ αυτήν ο ιστορικός του Πανεπιστημίου Κύπρου Πέτρος Παπαπολυβίου στις 6/7/2019 στη στήλη του «Περί Ιστορίας», στον «Φιλελευθερο»:
«Στις 28 Οκτωβρίου 1956, οι φυλακισμένες [από τους Άγγλους] Ουρανία και Λούλα Κοκκίνου, Νίτσα Χατζηγεωργίου, Μαρούλα Καραολή, Δήμητρα Κουρσουμπά, Ρίτα Ανθούλη, Παμπίτσα Κωνσταντίνου, Μαρία Κουντουρίδου, και η ποινική κρατούμενη Ε.Κ. σήκωσαν μιαν αυτοσχέδια ελληνική σημαία με τις εννιά λωρίδες που συμβολίζουν το ‘Ελευθερία ή Θάνατος’. Την είχαν ράψει κρυφά στα κελιά τους χρησιμοποιώντας μιαν ποδιά και τις πετσέτες τους. Και ξεκίνησαν έναν συγκλονιστικό εορτασμό της εθνικής επετείου, μεταδίδοντας τον επαναστατικό ξεσηκωμό σε όλα τα διαμερίσματα των Φυλακών, που κράτησε όλη τη μέρα με συνθήματα και τραγούδια»!!
Είκοσι χρόνια αργότερα βρίσκουμε την ίδια γυναίκα, την Ουρανία Κοκκίνου, διευθύντρια Λυκείου Θηλέων στη Λευκωσία, να εκδίδει εγκύκλιο, στις 27 Δεκεμβρίου 1976 (ζώντος ακόμα του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου), με την οποία ζητούσε την… κατάργηση της Γιορτής της Σημαίας! "Η ελληνική σημαία", έγραφε, "είναι πηγή σοβινισμού και μισαλλοδοξίας, ένα πολεμικό λάβαρο, που εξευτελίζει την ελληνική παιδεία και τον Έλληνα μαθητή"!!
Τέτοια μεταμόρφωση.
Μετά τον θάνατό του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, το Παγκύπριο Γυμνάσιο, ένα από τα πιο φημισμένα σχολεία του Ελληνισμού, αποφάσισε να εντοιχίσει ανάγλυφο του στον προθάλαμο του σχολείου. Ζητήθηκε από τον ποιητή Κύπρο Χρυσάνθη να συντάξει το σχετικό επίγραμμα. Μέχρι σήμερα το ανάγλυφο με το επίγραμμα είναι εκεί και μπορεί οποιοσδήποτε να το δει. Μόνο που θα δει χαραγμένους τους τρεις μόνο από τους πέντε στίχους που έγραψε ο ποιητής:
Στέκεις ψηλά παλεύοντας
για λεύτερους καιρούς,
Μακάριε πολύαθλε.
Οι δύο στίχοι που λογόκρινε το Υπουργείο παιδείας της Κύπρου και δεν χαράχθηκαν, ακολουθώντας προφανώς τις περίφημες «υποθήκες» τού ιδίου του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, είναι:
σταυρέ βυζαντινέ
κι ελληνική κολόνα.
Ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος με το μίσος του για την Ελλάδα ήταν ο εμπνευστής των λογοκριτών του ποιήματος του Χρυσάνθη. Στην Κύπρο της δεκαετίας του ’70, υπό την αιγίδα του Αρχιεπισκόπου της Εκκλησίας της Κύπρου και Εθνάρχη των Κυπρίων, η επίθεση κατά της ελληνικής εθνικής συνείδησης, η κάθαρση της ελληνικής ιστορίας από τα «εθνικιστικά» της στοιχεία και η δημιουργία μιας νέας, απλά κυπριακής και στη συνέχεια παγκοσμιοποιημένης, «πολυπολιτισμικής» συνείδησης ήταν καλά προχωρημένη. Οι βάσεις της είχαν τεθεί ακόμα πιο πριν, από τις αρχές της δεκαετίας του ’60, μετά την πλήρη αποτυχία του «εθνικιστικού» αγώνα των Κυπρίων για Ένωση με την μητέρα-πατρίδα Ελλάδα. Η κάθοδος στην Κύπρο μιας πάνοπλης ελληνικής μεραρχίας με δύναμη πυρός σώματος στρατού, στις αρχές του 1964, με αποστολή να επιτύχει τελικά την Ένωση, αντιμετωπίσθηκε με διαβολή, ψίθυρους και συκοφαντίες εκ μέρους της διακυβέρνησης Μακαρίου και των κομμουνιστών και άλλων υποστηρικτών της.
Ποιους λόγους είχε ο Μακάριος να υποδαυλίζει αυτή την κατάσταση; Πού απέβλεπε; Δεν μπορούσε να προβλέψει πού θα κατέληγε η συνεχής αντιπαράθεση της Κύπρου με την Ελλάδα, τον μόνο φυσικό σύμμαχο της Κύπρου; Πώς κατέληξε να εμπιστεύεται περισσότερο τους Άγγλους, παρά τους Έλληνες; Δεν μπορούσε να ξεχωρίσει πως παρά τις οποιεσδήποτε ελληνικές αδυναμίες, η Ελλάδα είχε εξ αίματος αγάπη και άμεσο ενδιαφέρον για την Κύπρο, ενώ οι Άγγλοι θα επεδίωκαν απλά και μόνο την εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους;
Αυτά είναι μερικά από τα πολλά ερωτήματα που αφορούν τον άνθρωπο Μακάριο του οποίου οι αποφάσεις οδήγησαν στην τραγωδία του 1974 και διαμόρφωσαν το σημερινό τραγικό αδιέξοδο της Κύπρου.
Η Ιστορία, μετά τη «λύση» του Κυπριακού θα αποφανθεί αν υπήρξε όντως ο άνθρωπος-αίτιο της απώλειας όχι μόνο της Κύπρου αλλά και μέρους της σημερινής Ελλάδος ή απλώς ένας παροδικός εφιάλτης που θα χαθεί μέσα στις χιλιάδες σελίδες της ιστορίας της Ελλάδας και του ελληνικού πολιτισμού.
Ήδη η ιστορική επιστήμη έχει αποδειχτεί άτολμη και ανίκανη να ερευνήσει το θέμα της συμπεριφοράς ενός φτωχού ποιμένα που κατέληξε Αρχιεπίσκοπος και Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Απομένει στην τέχνη του λόγου ν’ αναλάβει το θέμα. Εξάλλου, η επιστήμη της Ιστορίας υπάγεται στην Τέχνη του λόγου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου