του Άντη Ροδίτη
Ένας φίλος, νομικός, που διάβασε το χθεσινό σημείωμα με τίτλο «όσοι έχουν ώτα ακούειν ακουέτωσαν-Σαλιγκάρι και φεγγάρι», μου έδωσε με τα σχόλιά του τον σημερινό τίτλο: «ου προτιμητέος τής αληθείας ο ανήρ», φράση από τον αρχαίο πολιτισμό μας.
Είχα την τύχη ή την ατυχία ξανά χθες βράδυ να παρακολουθήσω με επιλογή μου, χάρη στην τεχνολογία της Α.ΤΗ.Κ., το πρόγραμμα του ΡΙΚ «Φάκελοι», που πολλά φιλοδοξεί και λίγα κατορθώνει γιατί έχει κι αυτό τα ταμπού του… τα γνωστά ταμπού. Θα φανεί στη συνέχεια ποια είναι αυτά τα «ταμπού».
Συζητητές, εκτός από την παρουσιάστρια, ήταν ο νομικός Κ. Βελάρης, ο δημοσιογράφος Δ. Διονυσίου και ο οικονομολόγος καθηγητής Χαρίδημος Τσούκας.
Θέμα η παρούσα διαφθορά, που έχει εξαπλωθεί και ριζώσει στην κυπριακή κοινωνία τόσο βαθιά ώστε να έχει γίνει πια ένα από στόμα σε στόμα επαναλαμβανόμενο «αστείο»!
Μια από τις ερωτήσεις ήταν: «ποιο νομίζετε είναι το μεγαλύτερο σκάνδαλο;»… Αριθμήθηκαν όλα σχεδόν τα σκάνδαλα, ο Τσούκας είπε μα τι σημασία έχει ποιο είναι το μεγαλύτερο κι άρχισε να διαβάζει έναν ατέλειωτο κατάλογο κι ο Βελάρης είπε «μα το μεγαλύτερο σκάνδαλο είναι η απάθεια του λαού».
Έκαναν όλοι σωστές παρατηρήσεις κι έφτασαν μάλιστα στο σημείο να επαινούν για τη λιγότερη διαφθορά τους ή για τα συστήματα που έχουν για ν’ αντιμετωπίζουν τη διαφθορά, χώρες (εκτός από τις σκανδιναβικές) όπως τις ΗΠΑ και τη Βρετανία!
Άκουγα καλά; Στην κατευθυνόμενη από την κομματική προπαγάνδα «συνείδηση» του λαού υπήρξαν εποχές (κι ακόμα υπάρχουν) που οι ΗΠΑ και η Βρετανία ήταν το άντρο της ηθικής διαφθοράς, οι καταστροφείς κάθε έννοιας ανθρωπιάς και δικαιοσύνης. Ήρθε τώρα η εποχή που θ’ αρχίσουμε να θαυμάζουμε αυτά τα κράτη; Τι ανατροπή είναι αυτή; Ή μήπως είναι κατάντημα, η ένδειξη ότι βασικά δεν ξέρουμε τι μας γίνεται, πού μας παν τα τέσσερα;
Η αλήθεια είναι πως τόσο οι συζητητές όσο και η παρουσιάστρια φάνηκαν ότι δεν μπορούν ούτε αυτοί, παρά την ευφυία και την επιστημονική τους κατάρτιση να εντοπίσουν τα αίτια της σημερινής μας κατάστασης. Κι αν δεν εντοπίζεις τα αίτια, πώς θεραπεύεις την ασθένεια;
Μόνο ο Βελάρης κάτι πήγε να πει με αναφορές στο… απώτερο παρελθόν, την μόλις πριν 60 χρόνια ίδρυση της Δημοκρατίας και για τον απόλυτο μονάρχη που ήταν ο αρχηγός της, ο Διονυσίου έδειξε να ξινίζει τα μούτρα του (σου λέει εδώ ο κόσμος καίγεται κι αυτός μας γυρίζει πίσω), ο Τσούκας σώπασε κι ο Βελάρης δεν ήταν ακριβώς σε θέση να ολοκληρώσει το θέμα που άνοιξε. Γιατί, άραγε;
Δεν πρέπει να φταιν τα πανεπιστήμια γι’ αυτό, γιατί αυτά δεν αποτυγχάνουν να συνδέσουν το παρόν με το παρελθόν, ιδιαίτερα δεν αποτυγχάνουν να συνδέσουν τον Μεσαίωνα, ας πούμε, με την Αναγέννηση, την Αναγέννηση με τον Διαφωτισμό, τον Διαφωτισμό με τη νεοτερικότητα, την τελευταία με τον μηδενισμό κ.ο.κ. Και τα πανεπιστήμια (κοινωνιολογία, ανθρωπολογία, ανθρωπιστικές σπουδές κ.α.) να μην είναι ακριβώς συγκεντρωμένα πάνω σε αυτό το θέμα, υπάρχουν πάντα οι μελετητές, οι ερευνητές, οι σπουδαίοι συγγραφείς που αναλύουν με πάσα λεπτομέρεια τις μεταβάσεις από εποχή σε εποχή και το, κυριότερο, το είδος του ανθρώπου που δημιουργεί κάθε εποχή.
Η «απάθεια του λαού» που λέει ο Βελάρης δεν είναι ακριβώς το μεγαλύτερο μας σκάνδαλο. Γιατί κι αυτή αποτέλεσμα είναι, δεν είναι αίτιο.
Το μεγαλύτερό μας σκάνδαλο είναι ότι έχει μετατραπεί σε «ταμπού» η ενασχόληση των επιστημόνων μας με το άμεσο παρελθόν μας. Ποιος, εκτός από μερικούς λογοτέχνες (που είναι μέρος της διαφθοράς να μην τους λογαριάζει κανένας πια) έκατσε ποτέ να δει και να συγκρίνει τον Κύπριο του 55-59 με τον Κύπριο μετά το 67-68, με τον Κύπριο μετά το ’74 και με τον Κύπριο του σήμερα; Ποιος ενδιαφέρθηκε να δει την ιλιγγιώδη διαφορά και ν’ αποπειραθεί την ερμηνεία της;
Ουδείς, βέβαια!
Κι αυτό, δυστυχώς, δεν είναι το χειρότερο, επειδή υπάρχουν και οι επιστήμονες που τα κομματικά και προσωπικά τους συμφέροντα και οι δεσμεύσεις τους, τους ωθούν στο να αποκρύψουν τα όποια έργα αγγίζουν το θέμα! Και το ακόμα χειρότερο, που είναι η κορύφωση της πνευματικής μας διαφθοράς, είναι ότι υπάρχουν κι εκείνοι οι επιστήμονες που σιωπούν μπας και θιγούν τα δικά τους συμφέροντα και το ακόμα-ακόμα χειρότερο είναι ότι υπάρχουν κι εκείνοι οι επιστήμονες που χαιρέκακα σιωπούν μπας και φανεί ότι κάποιοι καλύτεροί τους έκαναν εκείνο που πολύ θα ήθελαν εκείνοι να μπορούσαν να είχαν κάνει!!
Κοντά σε αυτή τη συμπεριφορά της επιστήμης αλλά και της τέχνης, τι άλλο μπορούν να κάνουν οι… επιχειρηματίες ή οι πολιτικοί ή ο μέσος ανυποψίαστος πολίτης, που μάχεται να τα βγάλει πέρα με όσα τον ξεκουφαίνουν για να αγοράζει καθημερινά;
Η διαφθορά, λοιπόν, αρχίζει όπως όλος ο λαός λέει και η επιστήμη συμφωνεί μαζί του, από ψηλά!
Κανείς από τους συζητητές των «Φακέλων» του ΡΙΚ και ούτε η παρουσιάστρια-συντονίστρια της συζήτησης δεν ξέρει ποια είναι όλα τα ψηλά ή τουλάχιστο δεν ξέρει να τα ορίσει και να τα καταδείξει:
Κατά τον μέγα μελετητή της ελληνικής ταυτότητας και του ελληνικού πολιτισμού (τότε που υπήρχε), ο Θεόδωρος Ι. Ζιάκας, λέει: Τα κράτη στηρίζονται σε τρεις πυλώνες, (1) το Θυσιαστήριο (Εκκλησία, θρησκεία· δεν υπάρχει ούτε υπήρξε ποτέ πολιτισμός χωρίς θρησκεία), (2) η Σχολή (η Παιδεία) και (3) οι θεσμοί της Πολιτείας, ο νόμος, το ίδιο το κράτος.
Στον τόπο μας, την Κύπρο, ο τελευταίος που πάσχει είναι το κράτος. Και ο Γενικός Εισαγγελέας κάνει σωστά τη δουλειά του και ο Γενικός Ελεγκτής και πολλοί αξιωματούχοι πήγαν φυλακή, επέστρεψαν κλεμμένα χρήματα κ.ο.κ., και καλούς, έντιμους κι εργατικούς δημοσίους υπαλλήλους διαθέτουμε.
Ο πρώτος, λοιπόν, που κατέρρευσε ήταν η Εκκλησία, ο ουσιαστικότερος πυλώνας, ο πυλώνας που δημιούργησε τον αυτοθυσιαζόμενο για τους άλλους πολίτη του 55-59, τον πολίτη της αληθινής Ελλάδας.
Μαζί με την Εκκλησία, σαν τραπουλόχαρτο έπεσε μετά η Παιδεία (που μας προέκυψε τελικά συντεχνιακή πέλα-σέλα, από πάνω ως κάτω) και ταυτόχρονα η Πολιτική και οι πολιτικοί, που δεν δίνουν δεκάρα τσακιστή για τα αίτια της κατάρρευσης παρά μόνο για το πόσες ψήφους θα εισπράξουν!
Αλλά, το μέγα ερώτημα, το μέγα ταμπού, που ουδείς τολμά να το αγγίξει, δημοσιογράφος ή επιστήμων -πλην του Βελάρη που δεν το ξέρει καλά και γι’ αυτό δεν το ολοκληρώνει- έχει όνομα και υπόσταση στη συνείδηση πολλών, ίσως των περισσότερων Κυπρίων: Λέγεται Αρχιεπίσκοπος Μακάριος.
Ο άνθρωπος αυτός απέτυχε στον εθνικό στόχο που ανέλαβε ή που του ανατέθηκε. Απέτυχε όχι μόνο για την Κύπρο, αλλά και για την Ελλάδα. Η περίοδος 55-67 παρήγαγε περισσότερους ηθικούς παρά ανήθικους πολίτες και στην Κύπρο και στην Ελλάδα, παρήγαγε αγωνιστές πιστούς στην πατρίδα, στην Παιδεία, στη Θρησκεία. Όλοι αυτοί σε πρώτο στάδιο απογοητεύτηκαν οικτρά με την ακύρωση του εθνικού στόχου της Ένωσης και σε δεύτερο στάδιο κοροϊδεύτηκαν ότι πέτυχαν άλλη, πολύ πιο σπουδαία Νίκη (Νενικήκαμεν).
Το ψέμα αναδύθηκε σιγά-σιγά και κυριάρχησε ευρύτερα· κι αν ο αρχηγός της Εκκλησίας, που αναδείχθηκε σε πρώτο ήρωα και θεωρείται τέτοιος μέχρι σήμερα, αποδείχτηκε ψεύτης (ειδικά το ’64 όταν απέρριψε την πρόταση Ένωσης με την Ελλάδα χωρίς επαρκή δικαιολογία), ποια υποχρέωση είχε και έχει ο μέσος πολίτης να μην είναι κι ο ίδιος ψεύτης; Τη στιγμή, μάλιστα, που ο ψεύτης αρχηγός της Εκκλησίας αναδείχθηκε σε παγκοσμίου φήμης αστέρι! Τον έπαιζαν όλες οι τηλεοράσεις του κόσμου! Το ψέμα, η εξαπάτηση επιβεβαιώθηκε ως το κλειδί της κοσμικής επιτυχίας.
Ποιος τολμά να ερευνήσει το θέμα επιστημονικά; Κανείς, βέβαια. Αλλά το πρόβλημα δεν είναι ότι δεν τολμούν να το ερευνήσουν αλλά ότι… τολμούν άλλα! Τολμούν να πνίξουν κάθε άλλη προσπάθεια που γίνεται σε αυτή την κατεύθυνση, προσπάθεια που γίνεται μόνο από τη λογοτεχνία. Δεν αρκεί που την έχουν παραπετάξει στα αζήτητα, τολμούν να κτυπήσουν και ποιητές, όπως τον Κώστα Μόντη, τον οποίο κατά τα άλλα τιμούν με λόγια κενά περιεχομένου όποτε βρουν την ευκαιρία. Αυτή είναι η δύναμη της διαφθοράς.
ΑΡ
_____________________________
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου