του Γιάννου Χαραλαμπίδη
Πώς και γιατί η Κύπρος μπορεί να λύσει ζητήματα ασφάλειας μέσω του φυσικού αερίου
Πώς επανέρχεται η κοινή δήλωση Αναστασιάδη - Έρογλου και πώς ερμηνεύεται
Γιατί δεν βολεύει ΗΠΑ, Ισραήλ και ΕΕ η αναβάθμιση της Τουρκίας11η Φεβρουαρίου
Στην παράγραφο 3 της κοινής δήλωσης Αναστασιάδη - Έρογλου αναφέρονται και τα εξής: «Η διευθέτηση θα βασίζεται σε δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, όπως καθορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και τις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου. Η ενωμένη Κύπρος, ως μέλος των Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα έχει μία και μόνη διεθνή νομική προσωπικότητα και μία και μόνη κυριαρχία, η οποία καθορίζεται ως η κυριαρχία που απολαμβάνουν όλα τα κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών υπό τον χάρτη του ΟΗΕ και η οποία προέρχεται εξίσου από Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Θα υπάρχει μία και μόνη κυπριακή ιθαγένεια, που θα ρυθμίζεται από την ομοσπονδιακή νομοθεσία. Όλοι οι πολίτες της ενωμένης Κύπρου θα είναι ταυτόχρονα πολίτες είτε της ελληνοκυπριακής συνιστώσας πολιτείας είτε της τουρκοκυπριακής συνιστώσας πολιτείας. Αυτή η ιδιότητα θα είναι εσωτερική και θα συμπληρώνει, και δεν θα αντικαθιστά με οποιονδήποτε τρόπο τη μία και μόνη κυπριακή ιθαγένεια».
Η απουσία του λαού…
Σημειώνουμε επί των ανωτέρω τα ακόλουθα: Α. Εσκεμμένα δεν υπάρχει πουθενά η αναφορά σε έναν και μόνο λαό. Η κυριαρχία, τονίζεται στο κείμενο, όπως και η διεθνής νομική προσωπικότητα, θα είναι μία. Το ίδιο και η ιθαγένεια. Φραστικά και ηχητικά, η θεμελιώδης αυτή παράγραφος ακούγεται καλή. Όμως, στην πράξη τι συμβαίνει; Η κυριαρχία δεν θα πηγάζει από ένα και μόνο λαό αλλά από τους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους. Εφόσον δεν υπάρχει αυτή η ρητή αναφορά σε ένα λαό, οι Τουρκοκύπριοι έχουν την ευκαιρία να αναφέρονται σε δυο λαούς, εφόσον δεν υπάρχει νομικός προσδιορισμός για το τι είναι οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι από τους οποίους θα πηγάζει η εξουσία. Έχουμε δηλαδή διπλή πηγή εξουσίας. Οι Τούρκοι θα μπορούσαν να ισχυριστούν, όπως ήδη το πράττουν, ότι υπάρχουν δυο πηγές κυριαρχίας, που συνυπάρχουν στη μία διεθνή προσωπικότητα, την οποία θέλουν να διχοτομήσουν. Και αυτό προκύπτει μέσα από την εκ περιτροπής Προεδρία ή Πρωθυπουργία, εάν όπως εισηγείται ο Πρόεδρος, προχωρήσουμε σε αλλαγή πολιτικού συστήματος και περάσουμε από την Προεδρική στην Προεδρευομένη Δημοκρατία. Εάν έχουμε προεδρικό σύστημα, θα εναλλάσσεται Τούρκος και Έλληνας ως Πρόεδρος της εκτελεστικής εξουσίας και θα μας εκπροσωπούν εναλλάξ διεθνώς και δη στην ΕΕ. Εάν έχουμε Πρωθυπουργό, θα συμβεί το ίδιο. Και το επαναλαμβάνουμε για να εμπεδωθεί: Εάν είναι Προεδρευομένη Δημοκρατία, τότε δεν είναι ο Πρόεδρος που θα μας εκπροσωπεί στο Συμβούλιο των Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων ή στον ΟΗΕ, αλλά εκ περιτροπής, άλλοτε ο Ελληνοκύπριος και άλλοτε ο Τουρκοκύπριος.
Διπλή πηγή εξουσίας
Συνεπώς, θα έχουμε δυο μορφές εκπροσώπησης από δυο πηγές εξουσίας! Σε αυτά προστίθεται: 1) Η απόφαση ότι ζητήματα, που αφορούν στο εμπόριο και στον τουρισμό, θα ανήκουν αποκλειστικά στη δικαιοδοσία και στην εξουσία, δηλαδή στην κυριαρχία, ενός εκάστου των κρατιδίων, που μαζί με την κεντρική Κυβέρνηση θα έχουν ισοϋψή τυπική ισχύ. Δηλαδή θα υπάρχουν τρία Συντάγματα, που θα έχουν την ίδια τυπική ισχύ μεταξύ τους. Δεν θα υπερισχύει το ένα του άλλου! Ούτε το Κεντρικό έναντι των κρατιδίων. 2. Η σύγκλιση επί του κατάλοιπου εξουσίας. Ότι δηλαδή ενώ αρχικά υπήρχε κοινή θέση ότι το κατάλοιπο εξουσίας θα ανήκει στην Κεντρική Κυβέρνηση, τώρα αποφασίστηκε ότι θα ανήκει στα ισότιμου καθεστώτος συνιστώντα κρατίδια. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι, οι εξουσίες, που δεν θα ανήκουν στην Κεντρική Κυβέρνηση και στο Κεντρικό Σύνταγμα, θα ανήκουν στα κρατίδια. Δηλαδή γίνεται μεν αναφορά στην κοινή δήλωση ότι το Κεντρικό Σύνταγμα θα είναι ο Ανώτατος Νόμος του Κράτους, πλην, όμως, την ίδια στιγμή διευκρινίζεται ότι θα έχει μεγαλύτερη τυπική ισχύ από εκείνα των κρατιδίων και ότι τα κρατίδια θα διαθέτουν εξουσίες πέραν των δικών του. Το κατάλοιπο της εξουσίας όπως εφαρμόζεται στην περίπτωση της Κύπρου παραπέμπει στην αρχή της επικουρικότητας, που υιοθετείται στην ΕΕ και καθορίζει ότι: Όσες εξουσίες δεν ανήκουν στις Βρυξέλλες, ανήκουν στα κράτη, διότι αυτές είναι που έχουν την κυριαρχία! Δηλαδή στη δική μας περίπτωση η ΕΕ δεν χρησιμοποιείται για την εδραίωση της μίας και ενιαίας κυριαρχίας, αλλά για τον τεμαχισμό της.
Τρεις ιθαγένειες και η απόσχιση
Β. Γίνεται μνεία σε τρεις ιθαγένειες και τονίζεται ότι η μία και μόνη κοινή κυπριακή ιθαγένεια δεν θα αντικαθιστά τις δυο εσωτερικές, δηλαδή την ελληνοκυπριακή και την τουρκοκυπριακή. Τι έχει όμως συμφωνηθεί; Το δικαίωμα της ψήφου συνταυτίζεται με τις εσωτερικές ιθαγένειες για να προκύψει διχοτόμηση και λογική δυο κρατών, αφού οι Ελληνοκύπριοι που θα επιστρέψουν στον βορρά δεν θα έχουν δικαίωμα ψήφου σε εθνικές εκλογές για να είναι πάντα το εκεί κρατίδιο τουρκικό. Θα έχουν δικαίωμα ψήφου στις δημοτικές εκλογές μόνο το 20% των Ελληνοκυπρίων. Ερώτημα: Από αυτό το 20% ποιος θα καθορίζει ποιοι θα είναι αυτοί που θα έχουν δικαίωμα ψήφου και ποιοι όχι; Ας πάμε στην κύρια πτυχή του θέματος: Το δικαίωμα της ψήφου είναι αυθύπαρκτο και ταυτισμένο με το άτομο, την πατρίδα και την κυριαρχία. Πώς ο βορράς θα είναι πατρίδα κάποιου και πώς θα ασκούνται κυριαρχικά δικαιώματα από τους Ελληνοκύπριους όταν δεν θα έχουν δικαίωμα ψήφου; Πού πάει η μία κυριαρχία και η μία πατρίδα, το ένα κράτος, η μια ιθαγένεια και διεθνής προσωπικότητα; Μένει στα χαρτιά! Στην πράξη, το υφιστάμενο ψευδοκράτος θα αναγνωριστεί σε ισότιμο συνιστών κράτος των ελεύθερων περιοχών της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία θα διχοτομηθεί και θα διαλυθεί. Από ένα κράτος θα γίνει τρία. Το κεντρικό και τα δυο συνιστώντα. Ερώτημα: Και αν διαλυθεί η ομοσπονδία τι θα συμβεί; Λογικό ερώτημα, το οποίο απαντάται από την κοινή δήλωση Αναστασιάδη - Έρογλου, ότι δηλαδή «η ένωση της ομοσπονδίας ή μέρους αυτής με οποιαδήποτε άλλη χώρα ή η οποιασδήποτε μορφής διχοτόμηση ή απόσχιση ή οποιαδήποτε άλλη μονομερής αλλαγή στην κατάσταση πραγμάτων θα απαγορεύεται». Τα ίδια γράφει και η Ζυρίχη. Γιατί δεν επικαλούμαστε τη Ζυρίχη ως βάση λύσης, προκειμένου να αποφύγουμε τη διχοτόμηση και γιατί φοβόμαστε την προσάρτηση; Διότι οι διατάξει αυτές για να εφαρμοστούν θέλουν πολιτική πρόθεση και ισχύ. Εκείνη που θα έχει την ισχύ σε περίπτωση κρίσης, μετά τη λύση, θα είναι η Τουρκία. Ακόμη και αν θα είμαστε τα θύματα, ποιος θα σταματήσει την απόσχιση; Τα Ην. Έθνη ή η ΕΕ; Ωραία, αν είναι έτσι, γιατί δεν το πράττουν και σήμερα; Συνεπώς, εάν πάμε σε νέα διάλυση το ερώτημα θα είναι το εξής: Ποιο από τα δυο κρατίδια θα αναγνωρίζεται διεθνώς; Το ελληνοκυπριακό ή το τουρκοκυπριακό;
Συνέχεια κράτους και σοβιετικό μοντέλο
Κλασικό παράδειγμα των όσων αναφέρουμε είναι η περίπτωση της Σοβιετικής Ένωσης. Η Ρωσική Ομοσπονδία είναι μεν το διάδοχο κράτος, πλην όμως δεν υπάρχει η Σοβιετική Ένωση. Όπως θα συμβεί και με το ενιαίο κράτος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σε αυτά προστίθεται και το εξής: Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, δεν είναι μόνο η Ρωσία που αναγνωρίστηκε, αλλά και τα άλλα συνιστώντα κράτη. Μάλιστα, η Ουκρανία και οι Βαλτικές Χώρες δεν υπέβαλαν νέα αίτηση ένταξης στον ΟΗΕ, παρότι δεν είναι διάδοχα κράτη.
Νομικά, η αντίληψη περί συνέχειας του κράτους έχει ως στόχο την ανάληψη των υποχρεώσεων και δη των οικονομικών, σε περίπτωση πολιτειακών μεταβολών. Στην πράξη, όμως, τα κράτη και η πολιτειακή τους μορφή σταματούν να υπάρχουν και εμφανίζονται με νέες πολιτειακές δομές και διασπάσεις, χωρίς δρόμο επιστροφής. Νομικά μπορεί να ισχυρισθεί κάποιος ότι υπάρχει συνέχεια του προηγούμενου κράτους, αλλά στην πράξη το εν λόγω κράτος έχει διαλυθεί. Δεν υπάρχει με την προηγούμενη δομή, μορφή και σύνταγμα.
Τουρκικές αξιώσεις και διασφάλιση
Η κοινή δήλωση των Αναστασιάδη - Έρογλου είναι συνέχεια εκείνης που συνομολογήθηκε στις 8 Ιουλίου του 2006 μεταξύ του Τ. Παπαδόπουλου και του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ με στόχο τη ΔΔΟ στη βάση της πολιτικής ισότητας. Αυτό είναι ένας από τους όρους αναφοράς, που εμείς θέλουμε να αποτελεί βάση ενός νέου Κραν Μοντανά. Οι Τούρκοι αφού θεωρούν τα ανωτέρω δεδομένα αξιώνουν την εκ περιτροπής Προεδρία, τον διαμοιρασμό του φυσικού αερίου και τον επανακαθορισμό της ΑΟΖ, καθώς και το δικαίωμα της συναπόφασης στο θέμα του φυσικού αερίου. Αξιώνουν, δηλαδή, να έχουν βέτο επί του φυσικού αερίου. Και εμείς σπεύδουμε να διασφαλίζουμε την τουρκική πλευρά. Και μάλιστα πώς; Με τη λήψη των αποφάσεων για το φυσικό αέριο με ειδική πλειοψηφία, δηλαδή με κρυφό βέτο (βλέπε εισηγήσεις στο Εθνικό Συμβούλιο στις 23 Οκτωβρίου του 2018). Όσο, δε, για την Τουρκία, γιατί να υποχωρήσει εφόσον είναι πανίσχυρη και η δική μας πλευρά έτοιμη για νέες υποχωρήσεις;
Εισηγήσεις και ασφάλεια
Όλη αυτή η φιλοσοφία είναι μια άλλη, διαφορετική στρατηγική από εκείνην της αποτροπής, που μπορεί να οικοδομηθεί μέσω του EastMed στην εξής βάση: Πρώτο, υπογραφή στρατηγικής συμμαχίας με το Ισραήλ και σύνδεση της κυπριακής με την ελληνική και την ισραηλινή αεράμυνα. Δεύτερο, διευκολύνσεις σε ΗΠΑ και Ισραήλ στα κυπριακά λιμάνια και στη Βάση Ανδρέας Παπανδρέου. Τρίτο, προσέλκυση ξένων κεφαλαίων για την κατασκευή του EastMed και δη ευρωπαϊκών για να διακυβεύονται επιπρόσθετα από τα υφιστάμενα, οικονομικά συμφέροντα από τα κράτη μέλη της ΕΕ κατά τρόπον ώστε να δημιουργείται μια οικονομική, εκτός της στρατιωτικής αποτροπής. Τρίτο, συμφωνία με τη Γαλλία, τις ΗΠΑ και το Ισραήλ για την πώληση σύγχρονων και ποιοτικά αναβαθμισμένων οπλικών συστημάτων, των οποίων το μεγαλύτερο κόστος θα πληρωθεί από την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου. Το τονίζουμε αυτό, διότι, για την εκμετάλλευση του φυσικού αέριου, χρειάζεται ασφάλεια σε όλα τα επίπεδα και όλων των μορφών. Από αυτήν των συμβατικών οπλικών συστημάτων ώς εκείνη του κυβερνοχώρου. Υπό αυτές τις συνθήκες, η στάση και των ΗΠΑ και του Ισραήλ και της ΕΕ θα είναι διαφορετική ως προς τις τουρκικές προκλήσεις και ως προς τη λύση του Κυπριακού. Ειδικώς, οι Ισραηλινοί δεν θέλουν μια ομοσπονδιακή λύση που θα κλείνει τον πνεύμονα του Τελ Αβίβ προς την Ελλάδα μέσω Κύπρου.
Οι προσφορές της Άγκυρας και τα προβλήματα
Εάν δεν έχουμε ασφάλεια και συμμαχίες, τότε η ασφάλεια και η δική μας και του φυσικού αερίου θα δοθεί στην Τουρκία και από τα κράτη που συμμετέχουν και με τη σύμφωνη γνώμη των εταιρειών! Έχει, ήδη, γίνει επί τούτου προσέγγιση από τουρκική πλευράς προς τις εταιρείες στη λογική της ασφαλούς εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου και της κατασκευής αγωγού προς Τουρκία. Κάτι τέτοιο, καθώς και οι δομές της ομοσπονδίας, προσφέρουν στην Άγκυρα τη δυνατότητα να ασκεί μεγάλο τμήμα της κυπριακής κυριαρχίας. Οι Τούρκοι διαβεβαιώνουν τις εταιρείες πετρελαίων που δρουν στην κυπριακή ΑΟΖ ότι είναι έτοιμοι να προσφέρουν ασφάλεια στην εκμετάλλευση του φυσικού αερίου, πράγμα που δεν μπορεί να πράξει η Κυπριακή Δημοκρατία με τις υφιστάμενες συνθήκες, λόγω έλλειψης ενόπλων δυνάμεων. Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι «η τουρκική πλευρά προβάλλει την ισχύ της και απαντά στα ερωτήματα των εταιρειών περί της δράσης της εντός της κυπριακής ΑΟΖ, εξηγώντας τη δική της εκδοχή και την πρόθεσή της για επανακαθορισμό της ΑΟΖ και για συνεργασία μαζί τους». Κάτι που μπορεί να γίνει με την εμπλοκή και της Τουρκικής Εταιρείας Πετρελαίων. Βεβαίως, τα προβλήματα για την Τουρκία εντοπίζονται στο γεγονός ότι: Α. Η Άγκυρα θέλει όπως η Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίων έχει τη μερίδα του λέοντος, παρότι, όπως ισχυρίζεται, είναι έτοιμη να συζητήσει το θέμα. Β. Στην παρούσα φάση ούτε οι Ισραηλινοί ούτε οι Αμερικανοί ούτε οι Ευρωπαίοι θέλουν την αναβάθμιση της Άγκυρας μέσω του φυσικού αερίου της Κύπρου. Όπως όμως διπλωματικές πηγές τονίζουν, «εάν το σκηνικό στο Κυπριακό αλλάξει, γίνεται κατανοητό ότι και τα συμφέροντα όλων θα αναθεωρηθούν. Ειδικά οι ΗΠΑ έχουν διάφορα πλάνα στο συρτάρι». Τόσο η ΕΕ όσο και οι ΗΠΑ προτιμούν όπως το φυσικό αέριο περάσει από την Κύπρο και το Ισραήλ μέσω Ελλάδας και Ιταλίας και από εκεί προς την Ευρώπη για τους ακόλουθους δυο λόγους: Δεν θέλουν ούτε πρόσθετη εξάρτηση από την Τουρκία ούτε από τη Ρωσία. Γιατί τη Ρωσία; Διότι η διοχέτευση φυσικού αερίου από την περιοχή μας προς την Ευρώπη μπορεί να την απεξαρτήσει ενεργειακά, έστω και μερικώς, από τη Μόσχα. Και, όμως, αυτές οι τουρκικές αδυναμίες δεν έχουν ενταχθεί στο πλαίσιο μιας εναλλακτικής στρατηγικής που θα έπρεπε να είχε ως βάση των συνομιλιών ό,τι η ΕΕ καθορίζει, δηλαδή την αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005, που αναφέρει ρητώς ότι η Τουρκία δεν μπορεί να προχωρήσει στην ΕΕ, εάν δεν αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία. Βεβαίως, οι νεο-απορριπτικοί, που ανήκουν στο ομοσπονδιακό στρατόπεδο, ισχυρίζονται ότι, κάτι τέτοιο, δεν θα γίνει δεχτό από την Άγκυρα, γεγονός που δηλοί ότι για να υπάρξει «λύση», πρέπει να γίνουν δεκτές οι τουρκικές θέσεις!
*Δρ των Διεθνών Σχέσεων
ΠΗΓΗ SIGMALIVE.GR
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου