Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Αδριανού Γκολέμη στον Σωτήρη Κυριακίδη για το Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και το «Πρακτορείο FM»:
Ερ.: Πώς νιώθει ένας άνθρωπος, που δεν θα καθορίσω απλώς ως Έλληνα -άλλωστε δεν υπάρχουν εθνικότητες πέρα από τα όρια της Γης- σε ένα τέτοιο τόπο, γεμάτο με... αστερόσκονη, σε μια περιοχή που έχει συνδεθεί για πάντα με τις τολμηρές και εμβληματικές διαστημικές αποστολές;
Απ.: Αρχικά να πω ότι συμφωνώ απόλυτα με αυτό που ειπώθηκε, ότι ναι, οι εθνικότητες είναι κάτι σημαντικό και ο κάθε ένας από εμάς έχει μια ταυτότητα από τότε που γεννήθηκε, ταυτότητα που ξεκινά από την εθνικότητα και την παράδοσή του, αλλά όντως δουλεύοντας κανείς στο διάστημα, βλέπει πόσο σημαντική είναι η συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο αστροναύτης μας που θα κάνει έρευνα στο διάστημα είναι ιταλικής καταγωγής, αλλά θα πάει εκεί ως Ευρωπαίος, γιατί μόνο με συνεργασία σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο μπορούμε να πετύχουμε αυτά τα πράγματα.
Τώρα για το πώς είναι να βρίσκεται κανείς σε αυτές τις εγκαταστάσεις, οφείλω να πω ότι για εμένα είναι η πρώτη φορά που βρίσκομαι εδώ. Το Κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ, που βρίσκεται στο Καζακστάν, είναι ο χώρος ο οποίος ξεκίνησαν οι επανδρωμένες πτήσεις στο Διάστημα. Ο δε χώρος όπου γίνεται η εκτόξευση -και όπου θα είναι και ο Ευρωπαίος αστροναύτης- είναι ακριβώς η πλατφόρμα από την οποία εκτοξεύτηκε και ο Γιούρι Γκαγκάριν, ο πρώτος άνθρωπος που βρέθηκε στο Διάστημα. Εδώ, δε, είμαστε φιλοξενούμενοι των Ρώσων συναδέλφων μας, οι οποίοι είναι και υπεύθυνοι για τη λειτουργία του Μπαϊκονούρ, παρά το ότι είμαστε στο Καζακστάν, και αυτό είναι ενδιαφέρον και σε πολιτισμικό επίπεδο - η γλώσσα, η διαφορά της νοοτροπίας σε κάποια πράγματα και πώς αυτές συγκλίνουν με τη συνεργασία. Φυσικά, το ίδιο ισχύει και σε επίπεδο ιστορίας καθώς το να βλέπει δηλαδή κανείς τις εγκαταστάσεις από τις οποίες ξεκίνησε το ταξίδι του Ανθρώπου στο διάστημα, είναι κάτι που ξυπνάει δυνατά συναισθήματα.
Στο κομμάτι το εργασιακό, από εκεί και πέρα, εδώ στο Μπαϊκονούρ θα δει κανείς τριγύρω εγκαταστάσεις που είναι διαφορετικές από ό,τι θα περιμέναμε στην Ευρώπη ή στις ΗΠΑ, παρόλα αυτά τα τμήματα που είναι αφοσιωμένα στο κομμάτι της εκτόξευσης είναι σύγχρονα και πολύ αποτελεσματικά, επομένως και εγώ σαν ιατρός και ο κάθε ένας που βρίσκεται εδώ, στο δικό του κομμάτι, μπορούμε πολύ εύκολα και ομαλά να κάνουμε τη δουλειά μας.
Ερ.: Ξεκίνημα από το 1987, γενέτειρα η Λάρισα, στη συνέχεια σπουδές, επιμόρφωση, μετατπυχιακές σπουδές εξειδικευμένες, στόχος η συγκεκριμένη θέση στην ESA, το 2013, η επιστημονική εμπειρία της παραμονής στην Ανταρκτική και τώρα η αποστόλη σε μια εκτόξευση που συμπίπτει με τα 50 χρόνια από την πρώτη προσελήνωση. Την είχατε στοχεύσει, σχεδιάσει τη συγκεκριμένη πορεία σας; Σας προκαλεί δέος αυτή σας η παραμονή;
Απ.: Πράγματι, αυτή ήταν η πορεία. Είναι θα πω σημαντικό να διαχωρίζει κανείς το εργασιακό κομμάτι με το προσωπικό, από εκεί και πέρα, όμως, όταν εργάζεσαι στον χώρο του διαστήματος, σίγουρα υπάρχει και ένα κομμάτι συναισθηματικό. Πρέπει δηλαδή να σε εμπνέει αυτός ο χώρος, επομένως ναι, είμαστε όλοι μας και 'συναισθηματικοί', όπως είμαστε και λογικοί, για να διεκπεραιώσουμε ό,τι έχει σχέση με τη δουλειά μας. Και όντως μερικές φορές πρέπει να τα διαχωρίζεις ώστε να είσαι αυστηρός, πολύ προσεκτικός στα εργασιακά. Από εκεί και πέρα, όμως, όταν βλέπεις μια εκτόξευση, παρότι μπορεί να έχεις ένα μικρό στρες - για εμένα θα είναι το αν όλα έχουν πάει καλά σωματικά και από πλευράς υγείας για τον αστροναύτη. Πέραν τούτου, ωστόσο, είναι σίγουρα μια στιγμή με συγκίνηση, στιγμή που προκαλεί συναισθήματα.
Ερ.: Πέρασαν, λοιπόν, 50 χρόνια από την πρώτη προσελήνωση. Ο άνθρωπος έχει εξελιχθεί βιολογικά, έχει εξελιχθεί η ιατρική εικόνα της βιολογίας του, όταν βρίσκεται είτε σε τροχιά, είτε στην επιφάνεια της Σελήνης από τότε, μισό αιώνα πριν; Πόσο έχουν βελτιωθεί οι γνώσεις μας σε αυτόν τον τομέα;
Απ.: Αρχικά να πω πως από βιολογικής άποψης, νομίζω ότι υπάρχουν αλλαγές σίγουρα στο διάβα του χρόνου και από τη μια γενιά στην επόμενη, αλλά και τη μεθεπόμενη, παρόλα αυτά «εξέλιξη» είναι ένας όρος που θα χρησιμοποιούσα σε βάθος ετών, πιο διαχρονικά. Πάντως σίγουρα υπάρχουν αλλαγές στο σώμα, παίζουν ρόλο οι συνθήκες στις οποίες μεγαλώνει κανείς, οι γενιές που μεγάλωσαν κατά τη διάρκεια του Β' ΠΠ με λιγότερα αγαθά, σίγουρα μεγάλωσαν διαφορετικά και είχαν κάποια διαφορετικά στοιχεία και παθολογίες.
Σε ό,τι αφορά, δε, το πώς αλλάζει το Διάστημα τους ανθρώπους, συνολικά παγκοσμίως μιλάμε για 500 άτομα από την πτήση του Γγκαγκάριν μέχρι σήμερα. Όσοι έχουν πετάξει -και μιλάμε για άτομα που έχουν κυρίως αποστολή να κάνουν έρευνα, ιατρικά, βιολογικά, φυσικής, υλικών και διάφορων άλλων τύπων- δίνουν τη δυνατότητα μέσα από αυτή την έρευνα να μάθουμε πράγματα για το σώμα μας, πράγματα που δεν μπορούσαμε να μάθουμε κάνοντας έρευνα στη Γη, γιατί στη Γη έχουμε πάντα το στοιχείο της βαρύτητας. Όταν, όμως, βρισκόμαστε στο Διάστημα και ειδικότερα αναφέρομαι στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ο οποίος είναι μια πλατφόρμα που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη, είναι σαν να ...«πέφτει» συνέχεια, χωρίς να συμβαίνει όμως αυτό. Εκεί, οι αστροναύτες δεν επηρεάζονται από αυτήν, κινούνται χωρίς να υπάρχει το πάνω - κάτω και το δεξιά - αριστερά.
Σε αυτές τις συνθήκες, λοιπόν, από ιατρικής άποψης μπορεί κανείς να μελετήσει πράγματα τα οποία δεν μπορεί να δει επιστημονικά αλλιώς. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η έκφραση των γονιδίων. Είτε το πιστεύουμε, είτε όχι δηλαδή, η ζωή στη Γη έχει αναπτυχθεί με βάση τη βαρύτητα. Είναι το ένα G όπως λέμε, ενώ όταν βρισκόμαστε στο Διάστημα η βιολογική έκφραση των γονιδίων είναι διαφορετική. Αυτό το βλέπουμε σε πρώτη φάση σε πειράματα που μπορεί να γίνουν, για παράδειγμα, σε ινδικά χοιρίδια, αλλά εξάγουμε συμπεράσματα σίγουρα και για τους ανθρώπους σε κάποιο βαθμό.
Σίγουρα, λοιπόν, όταν βρισκόμαστε σε ένα τέτοιο περιβάλλον αλλάζει το σώμα μας, επομένως μελετώντας και καταλαβαίνοντας για ποιο λόγο αλλάζει και εξάγοντας συμπεράσματα, μπορούμε να πάρουμε αυτή τη γνώση και να τη μεταφέρουμε στον πλανήτη μας. Αν καταλάβουμε άρα για ποιο λόγο ένας αστροναύτης υποφέρει από κάποιο σύμπτωμα κατά την παραμονή του στο Διάστημα, εξάγοντας συμπεράσματα, μπορούμε εμείς να καταλάβουμε κάτι για μια ασθένεια στη Γη και, καλώς εχόντων των πραγμάτων, να προχωρήσουμε και με θεραπείες.
Ερ.: Στο κοντινό μέλλον υπάρχει μπροστά μας μια διεθνής αποστολή στη Σελήνη, μια επιστροφή στον δορυφόρο μας. Τι διαφορά θα υπάρχει σε αυτές τις νέες αποστολές σε ό,τι αφορά το τεχνικό κομμάτι και δη στον τομέα σας; Έχει εξελιχθεί και πόσο η τεχνογνωσία για να βρεθεί ο Άνθρωπος εκεί ξανά 50 χρόνια μετά;
Απ.: Θα σας πως εδώ πως -ειρήσθω εν παρόδω- μια Ελληνίδα, η Αγγελική Καπόγλου, συμφοιτήτριά μου, βρίσκεται στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος και ασχολείται και με αυτό, την ευρωπαϊκή στρατηγική για μια πιθανή επιστροφή στη Σελήνη. Από την άλλη τώρα, αυτό είναι ένα πρόγραμμα υπό διεθνή αιγίδα, πρόγραμμα στο οποίο θα συμμετέχει, όπως συμβαίνει και με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, και η ΝΑΣΑ, μάλλον και η Ρωσία, η Ευρώπη, ο Καναδάς και η Ιαπωνία και ίσως και άλλες χώρες. Σε ό,τι δε αφορά την επιστήμη της Ιατρικής, οι άνθρωποι, και με τις προηγούμενες αποστολές αλλά και με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ταξίδευαν και βρίσκονταν κυρίως σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας. Όταν τώρα πάμε στη Σελήνη, αλλάζουν αρκετά πράγματα. Αρχικά να πούμε πως το Φεγγάρι είναι πιο μακριά, ακόμη και οι επικοινωνίες είναι ελαφρώς πιο δύσκολες από ό,τι με κάποιους που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη.
Πρέπει, λοιπόν, σε μια τέτοια αποστολή να υπάρχει μεγαλύτερη αυτονομία, αν υπάρξει κάτι το επείγον από ιατρικής άποψης. Είναι, δε, χαρακτηριστικό πως οι αστροναύτες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό έχουν τη δυνατότητα να επιστρέψουν στον πλανήτη μας. Μέσα σε μάξιμουμ δύο ημέρες μπορούν να βρεθούν σε τριτοβάθμια φροντίδα υγείας, νοσοκομείο. Αυτό είναι σημαντικό, καθώς μπορεί να ακούγεται μεγάλο το διάστημα των δύο ημερών, αλλά το να βρίσκεσαι σε τριτοβάθμια φροντίδα από τη στιγμή που θα εκδηλώσεις ένα σύμπτωμα, είναι κάτι που εμείς οι επιστήμονες το κρίνουμε ως καλό. Αν βρίσκεσαι, όμως, στο Φεγγάρι είναι πολύ πιο δύσκολο, πρέπει να υπάρχει πολύ μεγαλύτερη αυτονομία για να αντιμετωπίσεις κάποιες καταστάσεις και φυσικά σημαντικό να υπάρχει πρόληψη σε μεγαλύτερο βαθμό.
Επίσης, στη Σελήνη έχουμε, σε ένα μικρότερο βέβαια επίπεδο και μια πραγματικότητα βαρύτητας, το 1/6 με 1/7 της βαρύτητας που υπάρχει στη Γη. Αυτό είναι σε έναν βαθμό καλό, από την άλλη ένας αστροναύτης που φεύγει από τη Γη, φεύγει από βαρύτητα 1G, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού βρίσκεται σε μηδέν G, ήτοι σε μικροβαρύτητα, έλλειψη βαρύτητας, και μετά πρέπει να κατεβεί και να ολοκληρώσει την αποστολή του σε συνθήκες 1G. Αυτό είναι αρκετά δύσκολο για τον εγκέφαλο μας και κύρια για το σύστημα που βοηθά να προσανατολιστούμε και να εργαζόμαστε γι' αυτό και οι αστροναύτες έχουν κάποια συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά της ναυτίας.
Υπάρχουν συνεπώς κάποιοι παράγοντες που έχουμε μάθει από το πρόγραμμα Apollo, την κληρονομιά του, για το πώς περίπου αντιδρά το σώμα μας, αλλά η ιδέα αυτή τη στιγμή είναι να πάμε στο Φεγγάρι λογικά πρώτα σε τροχιά, σε έναν σταθμό που λέγεται Gateway, και σε δεύτερο χρόνο και στην επιφάνεια του Φεγγαριού μέσα από αποστολές που θα είναι πιο μακροχρόνιες, όχι μόνο δηλαδή για τρεις ή τέσσερις ημέρες στην επιφάνεια της Σελήνης, αλλά για περισσότερο. Περιμένουμε άρα να δούμε και περισσότερες αλλαγές στο σώμα μας.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Ερ.: Πώς νιώθει ένας άνθρωπος, που δεν θα καθορίσω απλώς ως Έλληνα -άλλωστε δεν υπάρχουν εθνικότητες πέρα από τα όρια της Γης- σε ένα τέτοιο τόπο, γεμάτο με... αστερόσκονη, σε μια περιοχή που έχει συνδεθεί για πάντα με τις τολμηρές και εμβληματικές διαστημικές αποστολές;
Απ.: Αρχικά να πω ότι συμφωνώ απόλυτα με αυτό που ειπώθηκε, ότι ναι, οι εθνικότητες είναι κάτι σημαντικό και ο κάθε ένας από εμάς έχει μια ταυτότητα από τότε που γεννήθηκε, ταυτότητα που ξεκινά από την εθνικότητα και την παράδοσή του, αλλά όντως δουλεύοντας κανείς στο διάστημα, βλέπει πόσο σημαντική είναι η συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο αστροναύτης μας που θα κάνει έρευνα στο διάστημα είναι ιταλικής καταγωγής, αλλά θα πάει εκεί ως Ευρωπαίος, γιατί μόνο με συνεργασία σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο μπορούμε να πετύχουμε αυτά τα πράγματα.
Τώρα για το πώς είναι να βρίσκεται κανείς σε αυτές τις εγκαταστάσεις, οφείλω να πω ότι για εμένα είναι η πρώτη φορά που βρίσκομαι εδώ. Το Κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ, που βρίσκεται στο Καζακστάν, είναι ο χώρος ο οποίος ξεκίνησαν οι επανδρωμένες πτήσεις στο Διάστημα. Ο δε χώρος όπου γίνεται η εκτόξευση -και όπου θα είναι και ο Ευρωπαίος αστροναύτης- είναι ακριβώς η πλατφόρμα από την οποία εκτοξεύτηκε και ο Γιούρι Γκαγκάριν, ο πρώτος άνθρωπος που βρέθηκε στο Διάστημα. Εδώ, δε, είμαστε φιλοξενούμενοι των Ρώσων συναδέλφων μας, οι οποίοι είναι και υπεύθυνοι για τη λειτουργία του Μπαϊκονούρ, παρά το ότι είμαστε στο Καζακστάν, και αυτό είναι ενδιαφέρον και σε πολιτισμικό επίπεδο - η γλώσσα, η διαφορά της νοοτροπίας σε κάποια πράγματα και πώς αυτές συγκλίνουν με τη συνεργασία. Φυσικά, το ίδιο ισχύει και σε επίπεδο ιστορίας καθώς το να βλέπει δηλαδή κανείς τις εγκαταστάσεις από τις οποίες ξεκίνησε το ταξίδι του Ανθρώπου στο διάστημα, είναι κάτι που ξυπνάει δυνατά συναισθήματα.
Στο κομμάτι το εργασιακό, από εκεί και πέρα, εδώ στο Μπαϊκονούρ θα δει κανείς τριγύρω εγκαταστάσεις που είναι διαφορετικές από ό,τι θα περιμέναμε στην Ευρώπη ή στις ΗΠΑ, παρόλα αυτά τα τμήματα που είναι αφοσιωμένα στο κομμάτι της εκτόξευσης είναι σύγχρονα και πολύ αποτελεσματικά, επομένως και εγώ σαν ιατρός και ο κάθε ένας που βρίσκεται εδώ, στο δικό του κομμάτι, μπορούμε πολύ εύκολα και ομαλά να κάνουμε τη δουλειά μας.
Ερ.: Ξεκίνημα από το 1987, γενέτειρα η Λάρισα, στη συνέχεια σπουδές, επιμόρφωση, μετατπυχιακές σπουδές εξειδικευμένες, στόχος η συγκεκριμένη θέση στην ESA, το 2013, η επιστημονική εμπειρία της παραμονής στην Ανταρκτική και τώρα η αποστόλη σε μια εκτόξευση που συμπίπτει με τα 50 χρόνια από την πρώτη προσελήνωση. Την είχατε στοχεύσει, σχεδιάσει τη συγκεκριμένη πορεία σας; Σας προκαλεί δέος αυτή σας η παραμονή;
Απ.: Πράγματι, αυτή ήταν η πορεία. Είναι θα πω σημαντικό να διαχωρίζει κανείς το εργασιακό κομμάτι με το προσωπικό, από εκεί και πέρα, όμως, όταν εργάζεσαι στον χώρο του διαστήματος, σίγουρα υπάρχει και ένα κομμάτι συναισθηματικό. Πρέπει δηλαδή να σε εμπνέει αυτός ο χώρος, επομένως ναι, είμαστε όλοι μας και 'συναισθηματικοί', όπως είμαστε και λογικοί, για να διεκπεραιώσουμε ό,τι έχει σχέση με τη δουλειά μας. Και όντως μερικές φορές πρέπει να τα διαχωρίζεις ώστε να είσαι αυστηρός, πολύ προσεκτικός στα εργασιακά. Από εκεί και πέρα, όμως, όταν βλέπεις μια εκτόξευση, παρότι μπορεί να έχεις ένα μικρό στρες - για εμένα θα είναι το αν όλα έχουν πάει καλά σωματικά και από πλευράς υγείας για τον αστροναύτη. Πέραν τούτου, ωστόσο, είναι σίγουρα μια στιγμή με συγκίνηση, στιγμή που προκαλεί συναισθήματα.
Ερ.: Πέρασαν, λοιπόν, 50 χρόνια από την πρώτη προσελήνωση. Ο άνθρωπος έχει εξελιχθεί βιολογικά, έχει εξελιχθεί η ιατρική εικόνα της βιολογίας του, όταν βρίσκεται είτε σε τροχιά, είτε στην επιφάνεια της Σελήνης από τότε, μισό αιώνα πριν; Πόσο έχουν βελτιωθεί οι γνώσεις μας σε αυτόν τον τομέα;
Απ.: Αρχικά να πω πως από βιολογικής άποψης, νομίζω ότι υπάρχουν αλλαγές σίγουρα στο διάβα του χρόνου και από τη μια γενιά στην επόμενη, αλλά και τη μεθεπόμενη, παρόλα αυτά «εξέλιξη» είναι ένας όρος που θα χρησιμοποιούσα σε βάθος ετών, πιο διαχρονικά. Πάντως σίγουρα υπάρχουν αλλαγές στο σώμα, παίζουν ρόλο οι συνθήκες στις οποίες μεγαλώνει κανείς, οι γενιές που μεγάλωσαν κατά τη διάρκεια του Β' ΠΠ με λιγότερα αγαθά, σίγουρα μεγάλωσαν διαφορετικά και είχαν κάποια διαφορετικά στοιχεία και παθολογίες.
Σε ό,τι αφορά, δε, το πώς αλλάζει το Διάστημα τους ανθρώπους, συνολικά παγκοσμίως μιλάμε για 500 άτομα από την πτήση του Γγκαγκάριν μέχρι σήμερα. Όσοι έχουν πετάξει -και μιλάμε για άτομα που έχουν κυρίως αποστολή να κάνουν έρευνα, ιατρικά, βιολογικά, φυσικής, υλικών και διάφορων άλλων τύπων- δίνουν τη δυνατότητα μέσα από αυτή την έρευνα να μάθουμε πράγματα για το σώμα μας, πράγματα που δεν μπορούσαμε να μάθουμε κάνοντας έρευνα στη Γη, γιατί στη Γη έχουμε πάντα το στοιχείο της βαρύτητας. Όταν, όμως, βρισκόμαστε στο Διάστημα και ειδικότερα αναφέρομαι στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ο οποίος είναι μια πλατφόρμα που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη, είναι σαν να ...«πέφτει» συνέχεια, χωρίς να συμβαίνει όμως αυτό. Εκεί, οι αστροναύτες δεν επηρεάζονται από αυτήν, κινούνται χωρίς να υπάρχει το πάνω - κάτω και το δεξιά - αριστερά.
Σε αυτές τις συνθήκες, λοιπόν, από ιατρικής άποψης μπορεί κανείς να μελετήσει πράγματα τα οποία δεν μπορεί να δει επιστημονικά αλλιώς. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η έκφραση των γονιδίων. Είτε το πιστεύουμε, είτε όχι δηλαδή, η ζωή στη Γη έχει αναπτυχθεί με βάση τη βαρύτητα. Είναι το ένα G όπως λέμε, ενώ όταν βρισκόμαστε στο Διάστημα η βιολογική έκφραση των γονιδίων είναι διαφορετική. Αυτό το βλέπουμε σε πρώτη φάση σε πειράματα που μπορεί να γίνουν, για παράδειγμα, σε ινδικά χοιρίδια, αλλά εξάγουμε συμπεράσματα σίγουρα και για τους ανθρώπους σε κάποιο βαθμό.
Σίγουρα, λοιπόν, όταν βρισκόμαστε σε ένα τέτοιο περιβάλλον αλλάζει το σώμα μας, επομένως μελετώντας και καταλαβαίνοντας για ποιο λόγο αλλάζει και εξάγοντας συμπεράσματα, μπορούμε να πάρουμε αυτή τη γνώση και να τη μεταφέρουμε στον πλανήτη μας. Αν καταλάβουμε άρα για ποιο λόγο ένας αστροναύτης υποφέρει από κάποιο σύμπτωμα κατά την παραμονή του στο Διάστημα, εξάγοντας συμπεράσματα, μπορούμε εμείς να καταλάβουμε κάτι για μια ασθένεια στη Γη και, καλώς εχόντων των πραγμάτων, να προχωρήσουμε και με θεραπείες.
Ερ.: Στο κοντινό μέλλον υπάρχει μπροστά μας μια διεθνής αποστολή στη Σελήνη, μια επιστροφή στον δορυφόρο μας. Τι διαφορά θα υπάρχει σε αυτές τις νέες αποστολές σε ό,τι αφορά το τεχνικό κομμάτι και δη στον τομέα σας; Έχει εξελιχθεί και πόσο η τεχνογνωσία για να βρεθεί ο Άνθρωπος εκεί ξανά 50 χρόνια μετά;
Απ.: Θα σας πως εδώ πως -ειρήσθω εν παρόδω- μια Ελληνίδα, η Αγγελική Καπόγλου, συμφοιτήτριά μου, βρίσκεται στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος και ασχολείται και με αυτό, την ευρωπαϊκή στρατηγική για μια πιθανή επιστροφή στη Σελήνη. Από την άλλη τώρα, αυτό είναι ένα πρόγραμμα υπό διεθνή αιγίδα, πρόγραμμα στο οποίο θα συμμετέχει, όπως συμβαίνει και με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, και η ΝΑΣΑ, μάλλον και η Ρωσία, η Ευρώπη, ο Καναδάς και η Ιαπωνία και ίσως και άλλες χώρες. Σε ό,τι δε αφορά την επιστήμη της Ιατρικής, οι άνθρωποι, και με τις προηγούμενες αποστολές αλλά και με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ταξίδευαν και βρίσκονταν κυρίως σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας. Όταν τώρα πάμε στη Σελήνη, αλλάζουν αρκετά πράγματα. Αρχικά να πούμε πως το Φεγγάρι είναι πιο μακριά, ακόμη και οι επικοινωνίες είναι ελαφρώς πιο δύσκολες από ό,τι με κάποιους που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη.
Πρέπει, λοιπόν, σε μια τέτοια αποστολή να υπάρχει μεγαλύτερη αυτονομία, αν υπάρξει κάτι το επείγον από ιατρικής άποψης. Είναι, δε, χαρακτηριστικό πως οι αστροναύτες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό έχουν τη δυνατότητα να επιστρέψουν στον πλανήτη μας. Μέσα σε μάξιμουμ δύο ημέρες μπορούν να βρεθούν σε τριτοβάθμια φροντίδα υγείας, νοσοκομείο. Αυτό είναι σημαντικό, καθώς μπορεί να ακούγεται μεγάλο το διάστημα των δύο ημερών, αλλά το να βρίσκεσαι σε τριτοβάθμια φροντίδα από τη στιγμή που θα εκδηλώσεις ένα σύμπτωμα, είναι κάτι που εμείς οι επιστήμονες το κρίνουμε ως καλό. Αν βρίσκεσαι, όμως, στο Φεγγάρι είναι πολύ πιο δύσκολο, πρέπει να υπάρχει πολύ μεγαλύτερη αυτονομία για να αντιμετωπίσεις κάποιες καταστάσεις και φυσικά σημαντικό να υπάρχει πρόληψη σε μεγαλύτερο βαθμό.
Επίσης, στη Σελήνη έχουμε, σε ένα μικρότερο βέβαια επίπεδο και μια πραγματικότητα βαρύτητας, το 1/6 με 1/7 της βαρύτητας που υπάρχει στη Γη. Αυτό είναι σε έναν βαθμό καλό, από την άλλη ένας αστροναύτης που φεύγει από τη Γη, φεύγει από βαρύτητα 1G, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού βρίσκεται σε μηδέν G, ήτοι σε μικροβαρύτητα, έλλειψη βαρύτητας, και μετά πρέπει να κατεβεί και να ολοκληρώσει την αποστολή του σε συνθήκες 1G. Αυτό είναι αρκετά δύσκολο για τον εγκέφαλο μας και κύρια για το σύστημα που βοηθά να προσανατολιστούμε και να εργαζόμαστε γι' αυτό και οι αστροναύτες έχουν κάποια συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά της ναυτίας.
Υπάρχουν συνεπώς κάποιοι παράγοντες που έχουμε μάθει από το πρόγραμμα Apollo, την κληρονομιά του, για το πώς περίπου αντιδρά το σώμα μας, αλλά η ιδέα αυτή τη στιγμή είναι να πάμε στο Φεγγάρι λογικά πρώτα σε τροχιά, σε έναν σταθμό που λέγεται Gateway, και σε δεύτερο χρόνο και στην επιφάνεια του Φεγγαριού μέσα από αποστολές που θα είναι πιο μακροχρόνιες, όχι μόνο δηλαδή για τρεις ή τέσσερις ημέρες στην επιφάνεια της Σελήνης, αλλά για περισσότερο. Περιμένουμε άρα να δούμε και περισσότερες αλλαγές στο σώμα μας.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου