Κύπρος : Δεν μπορεί να ασκηθεί σοβαρή εξωτερική πολιτική χωρίς εξίσου ισχυρή οικονομία και άμυνα

του Σάββα Ιακωβίδη *
Η εξωτερική πολιτική κινείται μεταξύ της εσωτερικής πολιτικής ενός κράτους και των διακρατικών και διεθνών σχέσεων. Ας ακούσουμε τον Γάλλο φιλόσοφο, πολιτειολόγο, ιστορικό και κοινωνιολόγο, Raymond Aron: «Το πρόβλημα της εξωτερικής πολιτικής είναι διπλό πρόβλημα, ατομικής και συλλογικής επιβίωσης» («Paix et Guerre entre les Nations. Théorie  des Rélations Internationales»). Η ευθύνη και το υπέρτατο καθήκον μιας κυβέρνησης είναι η διασφάλιση της ατομικής και συλλογικής επιβίωσης και ελευθερίας του λαού και του κράτους και η εντεύθεν υπεράσπιση, με κάθε μέσο, των εθνικών συμφερόντων. 

 

Το πρώτο χαρακτηριστικό ενός καλά και ορθά λειτουργούντος κράτους είναι η ύπαρξη και λειτουργία θεσμών, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν την  res publica ή τα στοιχεία εκείνα της νόμιμης ισχύος, διά της οποίας μία υπεύθυνη και αξιόπιστη κυβέρνηση κερδίζει την εμπιστοσύνη του λαού – και των ξένων δρώντων. 

 

• Η νόμιμη ισχύς περιλαμβάνει την Δικαιοσύνη, την Αστυνομία και τις Ένοπλες Δυνάμεις, την Δημόσια Διοίκηση και τους πολιτικούς θεσμούς. Ο σκοπός των πιο πάνω είναι να διασφαλίσουν την συνέχεια, την τάξη και τις κοινές επιδιώξεις του κράτους. 

 

Τρεις βασικοί πυλώνες

 

Ο υπουργός Εξωτερικών θεωρείται ότι είναι ίσως ο σημαντικότερος σε μία Κυβέρνηση. Όμως – και το βλέπουμε στην περίπτωση της Κύπρου – ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ασκεί εξωτερική πολιτική, διότι αυτός χαράζει τις κατευθυντήριες γραμμές της. Πέρσι, μιλώντας κατά την Ετήσια Γενική Συνέλευση των Αρχηγών Διπλωματικών Αποστολών του Υπουργείου Εξωτερικών (30.7.2018), ο πολιτικός προϊστάμενος, Ν. Χριστοδουλίδης, ανέλυσε τους τρεις βασικούς πυλώνες της εξωτερικής πολιτικής της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι οποίοι είναι:

 

• Η ανάπτυξη των σχέσεων της Κύπρου με χώρες της Μέσης Ανατολής και του Κόλπου. Η ενεργός και ουσιαστική συμμετοχή στα ευρωπαϊκά δρώμενα και η ανάπτυξη συμμαχιών εντός ΕΕ. Η ανάπτυξη των σχέσεων και διεύρυνση των θεμάτων συζήτησης με τα μόνιμα μέλη του Σ.Α. του ΟΗΕ. 

 

Ο Ν. Χριστοδουλίδης σπούδασε και Πολιτικές Επιστήμες. Γνωρίζει ότι θεμελιώδης αρχή στις διακρατικές και διεθνείς σχέσεις είναι η αξιοπιστία ενός κράτους και πόσο αυτό γίνεται σεβαστό και αποδεκτό από άλλους δρώντες, κράτη και μεγάλες ή μεσαίες δυνάμεις. Η αξιοπιστία του κράτους συναρτάται προς την άσκηση υπεύθυνης και συνεπούς εσωτερικής πολιτικής, η οποία επηρεάζει την εξωτερική πολιτική. 

 

Η Κυπριακή Δημοκρατία, μετά και την επίσημη κατάρρευση της πάλαι ποτέ βρετανικής αυτοκρατορίας, το 1956 (μετά την κρίση του Σουέζ), ανήκει, είτε αρέσει είτε όχι, στη σφαίρα επιρροής της Δύσης. Αυτή η θέση επιβεβαιώθηκε ξανά, κατά τον πλέον εντυπωσιακό και ξεκάθαρο τρόπο, με την πρόσφατη Δήλωση της Ιερουσαλήμ εκ μέρους της Ελλάδος, της Κύπρου και του Ισραήλ, με την συμμετοχή – όχι τυχαία – του Αμερικανού ΥπΕξ, Μάικ Πομπέο.

 

Οι «εξωτερικές κακές επιρροές»

 

• Στη «Δήλωση της Ιερουσαλήμ» αναφέρεται πως ο Πομπέο υπογράμμισε ότι «οι ΗΠΑ στηρίζουν τον τριμερή μηχανισμό που δημιούργησαν το Ισραήλ, η Ελλάδα και η Κύπρος, σημειώνοντας την σημασία της αυξανόμενης συνεργασίας». Και «οι ηγέτες συμφώνησαν να αυξήσουν την περιφερειακή συνεργασία, να στηρίξουν την ενεργειακή ανεξαρτησία και ασφάλεια και να αμυνθούν ενάντια σε εξωτερικές κακές επιρροές στην Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη Μέση Ανατολή». 

 

Οι «εξωτερικές κακές επιρροές» είναι αυτόδηλα ο εποχικός άξονας Τουρκίας, Ρωσίας και Ιράν με τις τρομοκρατικές παραφυάδες του, τη Χαμάς και τη Χεζμπολλάχ. Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι στενά προσδεδεμένη στο Δυτικό άρμα. Αυτό, όμως, δεν την εμποδίζει να διατηρεί άριστες σχέσεις και με άλλους ισχυρούς δρώντες του άναρχου διεθνούς συστήματος, ιδιαίτερα με χώρες της περιοχής και, προπάντων, με ισχυρούς εταίρους μας στην ΕΕ, την Ρωσία και την Κίνα. 

 

Υπό την προϋπόθεση, φυσικά, η ηγεσία της Κύπρου να είναι σοβαρή, αξιόπιστη, υπεύθυνη και συνεπής στις δεσμεύσεις της. Οι τριμερείς και οι τετραμερείς συμμαχίες πιστώνονται στην κυβέρνηση Αναστασιάδη, χωρίς να υποτιμούμε τους πρωτεργάτες, ειδικά τον μ. Τάσσο Παπαδόπουλο και τον Δ. Χριστόφια. 

 

Συνεταιρισμός και ΝΑΤΟ

 

Ο υπουργός Εξωτερικών, Ν. Χριστοδουλίδης, όταν ανέλαβε, είχε, εμφανώς, το μέγιστο καθήκον να επανεκκινήσει ένα δυσκίνητο και δυσλειτουργικό, προβληματικό Υπουργείο, το οποίο οφείλει να είναι στην εμπροσθοφυλακή της διεκδίκησης των δικαίων και της προβολής των αξιώσεων του κυπριακού λαού. Καλά όλα όσα αδρομερώς είχε εξαγγείλει πέρσι, αλλά… Δεν τον ακούσαμε ακόμα να αγγίξει τα κρίσιμα ζητήματα: 

 

• Γιατί μέχρι σήμερα η Λευκωσία δεν κατέθεσε αίτηση για ένταξη στο Συνεταιρισμό για την Ειρήνη όπως προεκλογικά ο πρόεδρος Αναστασιάδης είχε δεσμευτεί; Τρέμει το ΑΚΕΛ ή το χρειάζεται για να επιβάλει την διζωνική; Ποια είναι η θέση της κυβέρνησης στον Διάλογο για την Μεσόγειο, υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ; Πάλι φοβάται την αντίδραση του ΑΚΕΛ ή και της Τουρκίας; Γιατί η Λευκωσία δεν κάνει αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ; Φοβάται τις αντιδράσεις του ΑΚΕΛ και της Τουρκίας; Αλλά τι; Οι τρεις λεγόμενες εγγυήτριες της Κύπρου είναι όλες ΝΑΤΟϊκές χώρες!

 

Εξάλλου, ποια συγκεκριμένη πολιτική αξιόπιστης διεκδίκησης, συμμαχιών και συμφερόντων, το Υπουργείο Εξωτερικών θα ασκήσει εντός της ΕΕ, όπως και σε χώρες-μέλη, όπου η Κύπρος είναι συνήθως απούσα ενώ η κατοχική Τουρκία, μη μέλος, είναι εξοργιστικά δραστήρια και απαιτούσα; Κι ακόμα: Ποιο είναι το ξεκάθαρο αφήγημα της εξωτερικής πολιτικής μας; Με ποιες διπλωματικές δυνάμεις, δυνατότητες και συνέργειες θα ασκηθεί αυτή η πολιτική για την αντιμετώπιση ειδικά της τουρκικής επιθετικότητας; 

 

Επείγει η ενίσχυση της άμυνας

 

Ο Ν. Χριστοδουλίδης γνωρίζει ότι η άσκηση εξωτερικής πολιτικής συναρτάται, εξαρτάται και πρέπει να υποστηρίζεται από μια ισχυρή οικονομία και μια εξίσου πανίσχυρη άμυνα. Η μεν οικονομία βρίσκεται υπό την σφύρα των μη εξυπηρετούμενων δανείων και του επίπλαστου success story. Η δε άμυνα έχει διαλυθεί εξαιτίας της εγκληματικής υπονόμευσης και ενσυνείδητης αδιαφορίας προηγούμενων, όπως και της σημερινής κυβέρνησης. Και πότε; Τώρα που οφείλει:

 

• Πρώτον, να διαθέτει ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις μετά και την ανακάλυψη υδρογονανθράκων αλλά και για να ανταποκρίνεται προς συμβατικές αμυντικές υποχρεώσεις της έναντι της ΕΕ και της PESCO. 

• Δεύτερον, τα δισεκατομμύρια, που εισπράχτηκαν από τους πολίτες για την ενίσχυση της άμυνας – και της διαπραγματευτικής θέσης της πλευράς μας, να τα διαθέσει για την ενίσχυση της άμυνας. Αντί να αξιοποιούνται για να καλύπτουν τις ασωτίες της κυβέρνησης.

• Τρίτον, να συνάψει στρατιωτικές συνεργασίες με την Ελλάδα, το Ισραήλ και την Αίγυπτο, αφού είναι κοινοί οι κίνδυνοι και οι απειλές και όχι μόνο τριμερείς συνεργασίες, καθώς και με άλλες χώρες της ΕΕ, με τις οποίες έχουμε κοινότητες συμφερόντων, π.χ. ΗΠΑ, Γαλλία, Γερμανία. 

 

Το περ. Σάββατο, μιλώντας στην Ουάσινγκτον, σε συνέδριο του AIPAC, της μεγαλύτερης οργάνωσης του αμερικανο-εβραϊκού λόμπι, ο Ν. Χριστοδουλίδης παρουσίασε τις ενεργειακές εξελίξεις στην περιοχή, με αιχμή την δημιουργία του «διαδρόμου Ανατολικής Μεσογείου» και την περιφερειακή ασφάλεια και συνεργασία. 

 

Η ασφάλεια ενεργειακών πηγών

 

Ερωτηθείς πώς διασφαλίζεται η ασφάλεια των ενεργειακών πηγών στην περιοχή, αφού επεσήμανε ότι κανένα κράτος δεν μπορεί να το πράξει αυτό από μόνο του, τόνισε ότι η ασφάλεια απαιτεί συλλογική συνεργασία. Είπε, ακόμα, ότι το ζήτημα συζητήθηκε και στην πρόσφατη συνάντηση των 3+1 στην Ιερουσαλήμ, όπως και στις διμερείς επαφές της Κύπρου με όλους στην περιοχή. Συζητήθηκε και σε συνάντηση των τεσσάρων (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και Ιταλία) σε σχέση με τον αγωγό EastMed. 

Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, ο ΥπΕξ είπε ότι το όραμα της Κύπρου για την περιοχή είναι να ιδρυθεί ένας περιφερειακός οργανισμός ασφάλειας και συνεργασίας, στον οποίο θα συμμετέχουν όλες οι χώρες που μοιράζονται τις ίδιες αντιλήψεις, ώστε στο πλαίσιο αυτό να συζητούνται όλα τα θέματα της συνεργασίας στην περιοχή. Είπε πως θεωρεί αυτό το εγχείρημα εφικτό, με δεδομένες τις συνεργασίες που ήδη έχουν αναπτυχθεί, μνημονεύοντας συγκεκριμένα την Κύπρο, την Ελλάδα, το Ισραήλ, την Ιορδανία και την Αίγυπτο, χωρίς να αποκλείονται και οι χώρες του Αραβικού Κόλπου.

 

• Όσον αφορά το πλαίσιο των σχέσεων Κύπρου-Ισραήλ, ο Ν. Χριστοδουλίδης επισήμανε τη στενή συνεργασία που υπάρχει και, πέραν του ενεργειακού τομέα, επεκτείνεται σε θέματα ασφάλειας, τεχνολογίας και υγείας. 

 

Η ασφάλεια είναι το μέγιστο προαπαιτούμενο για όλες τις χώρες της περιοχής –πλην της ταραχοποιού και ληστοπειρατή, Τουρκίας – και αυτή δεν επιτυγχάνεται με λόγια ούτε με επίκληση της συλλογικότητας. Η ασφάλεια είναι η ύψιστη προτεραιότητα κάθε σοβαρού κράτους και αυτή στηρίζεται σε ισχυρές, τεχνολογικά σύγχρονες και άριστα εξοπλισμένες, Ένοπλες Δυνάμεις. 

 

Ενσυνείδητη διάλυση της Ε.Φ.

 

Για να έχουμε ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις απαιτείται εξίσου υγιής και ισχυρή οικονομία και, φυσικά, υψηλό φρόνημα και διάθεση αυτοθυσίας του λαού, για την υπεράσπιση της πατρίδας. 

 

• Τι έχουμε; Έχουμε μιαν αποδυναμωμένη και ενσυνείδητα διαλυμένη Εθνική Φρουρά, εξαιτίας της ανεύθυνης και επικίνδυνης πολιτικής της κυβέρνησης, η οποία ακόμα έχει ως πολιτική της την αποστρατιωτικοποίηση της νήσου, επειδή θέλει να αρέσει στο ΑΚΕΛ. Τελευταίο καρφί στο φέρετρο, η διάλυση της εφεδρείας. 

Απλή παρατήρηση στον χάρτη της περιοχής με τους απίστευτους κινδύνους, την μεγατονική σύγκρουση συμφερόντων, την αστάθεια και τους κινδύνους από παράπλευρους δρώντες υποβάλλει και επιβάλλει τάχιστη ενίσχυση της άμυνας και εξύψωσης του πατριωτικού και εθνικού φρονήματος του λαού. 

• Όσον αφορά την οικονομία, μπορεί οι αριθμοί να ευημερούν αλλά εκατοντάδες χιλιάδες συμπολίτες μας δεν τα βγάζουν πέρα μέχρι το τέλος του μήνα. Ευημερούν οι αριθμοί και οι στατιστικές αλλά πένονται οι πολίτες. Την ίδια στιγμή, η κατοχική Τουρκία βροντοφωνάζει καθημερινά τους στόχους και τις επιδιώξεις της σε βάρος της Κύπρου και του Ελληνισμού. Και εννοεί να υλοποιήσει όσα κατ’ εναντίον μας βυσσοδομεί. 

 

Το φάντασμα του Μονάχου

 

Πέραν της πολυδιαφημιζόμενης «πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής», πώς η κυβέρνηση θα ανακόψει και θα εξουδετερώσει τον τουρκικό εφιάλτη, ο οποίος στοχεύει στην κατάληψη όλης της νήσου και στην τουρκοποίηση του κυπριακού Ελληνισμού; Έχει σχέδια Β’ και Γ’; Μάλλον προσδοκεί αφελώς ότι, με επικλήσεις και παρακλήσεις προς το τουρκικό θηρίο, θα το κατευνάσει, θα το εξημερώσει και θα το πείσει να συμπεριφερθεί δημοκρατικά και πολιτισμένα. 

 

Προφανώς, οι κυβερνώντες δεν έχουν μελετήσει την Συνθήκη του Μονάχου και τα τραγικά μηνύματα που και σήμερα εκπέμπει. Ούτε διδάχτηκαν από τον Θουκυδίδη ούτε καταλαβαίνουν τι υποβάλλει ο Κινέζος στρατηγός, Σουν Τζου. Ο κατευνασμός δεν εξημερώνει ούτε τιθασεύει τα θηρία. 

 

Η Γαλλία και η Αγγλία απέτυχαν να κατευνάσουν τον Χίτλερ και οδηγήθηκαν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τσίπρας και Αναστασιάδης γλείφουν τον Ερντογάν για να αποφύγουν τον πόλεμο και να έχουν, τάχα, ειρήνη. Τον πρώτον δεν θα τον αποφύγουν και την δεύτερη δεν θα την επιτύχουν. 

*Ο Σάββας Ιακωβίδης είναι αρθρογράφος στην εφημερίδα Σημερινή

ΠΗΓΗ SIGMALIVE