– Προσπάθησε η Ρωσία να επηρεάσει τη συμφωνία των Πρεσπών;
– Οπως είπα και στη διάρκεια της ομιλίας μου στους Δελφούς, ο Αμερικανός πρέσβης στα Σκόπια ήταν εκείνος που πέρασε όλη την ημέρα στο Κοινοβούλιο της Βόρειας Μακεδονίας να ασκεί πιέσεις σε τρεις βουλευτές που εξέτιαν ποινές και αφέθηκαν ελεύθεροι, να ψηφίσουν «σωστά». Ημασταν ανοικτά κατά της συμφωνίας, επειδή δεν είναι αυτός ο τρόπος να επιλύσεις ένα πρόβλημα. Φυσικά το θέμα του ονόματος, όσο γελοίο και αν ηχεί για τον υπόλοιπο κόσμο, θα έπρεπε να είχε αντιμετωπιστεί χρόνια πριν. Το έλεγα στους Ελληνες φίλους μου και εκείνους από τη Βόρεια Μακεδονία να μην κωλυσιεργούν, γιατί όσο το κάνουν τόσο σκληραίνουν οι θέσεις των δύο πλευρών.
Ακουσα τον Κυριάκο Μητσοτάκη, εδώ στους Δελφούς, να λέει πως το 70% της ελληνικής κοινής γνώμης θεωρεί ότι πρόκειται για μια κακή συμφωνία. Είναι αυτός δημοκρατικός τρόπος επίλυσης ενός προβλήματος; Το σύνταγμα της ΠΓΔΜ παραβιάστηκε ανοικτά, το δημοψήφισμα ακυρώθηκε, ο πρόεδρος δεν υπέγραψε το κείμενο. Τώρα οι συνάδελφοί μου στην Ε.Ε. λένε ότι η συμφωνία αυτή θα αποτελέσει πρότυπο για την επίλυση άλλων διενέξεων.
Το πρώτο που έρχεται στο μυαλό μου είναι το Κόσοβο, το οποίο είναι ένα πολύ σύνθετο ζήτημα. Αν συμφωνήσουν κανονικά, η ανταλλαγή εδαφών θα μπορούσε να προχωρήσει. Αυτό όμως θα μπορούσε να αποτελέσει προηγούμενο και να δημιουργήσει προβλήματα και στη Βόρεια Μακεδονία, όπου ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού είναι Αλβανοί. Έχω δει κάποιους χάρτες της «Μεγάλης Αλβανίας» και περιλαμβάνουν ένα σημαντικό τμήμα της Ελλάδας, της Ηπείρου.
– Θα μπορούσε η Ρωσία να αποτελέσει πηγή έντασης μεταξύ των χωρών της Ε.Ε.;
– Ασχολούμαι με την Ε.Ε. εδώ και 20 χρόνια και ήμουν μεταξύ εκείνων που προειδοποιούσαν την Ένωση για τη μεγάλη διεύρυνση του 2004, επειδή εμείς γνωρίζαμε αυτές τις χώρες καλύτερα από τα μέλη της Ε.Ε. Ξέραμε ότι σε ορισμένες από αυτές τις χώρες η ιδέα της ένταξης στην Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ υποκινείτο σε μεγάλο βαθμό από την ελπίδα να απομακρυνθούν όσο το δυνατόν μακρύτερα από τη Ρωσία. Όπως όμως κανείς δεν επιλέγει τους γονείς του, έτσι δεν μπορεί να επιλέξει και τους γείτονές του.
– Πώς εξελίσσονται οι ρωσοαμερικανικές σχέσεις επί προεδρίας Ντόναλντ Τραμπ;
– Κοιτάξτε, τα προβλήματά μας δεν ξεκίνησαν όταν έφτασε στον Λευκό Οίκο ο Τραμπ. Ποιος κατάργησε τη συνθήκη ΑΒΜ για τους αντιβαλλιστικούς πυραύλους το 2001; Δεν ήταν ο Τραμπ. Δεν είχε σκεφτεί καν να κατασκευάσει τον πύργο Τραμπ στη Μόσχα τότε.
Ήταν πολύ απασχολημένος να οργανώνει καλλιστεία. Αναφέρατε την πώληση των S-400 στην Τουρκία ως εστία έντασης με την Ουάσιγκτον. Αυτό που εξόργισε την αμερικανική κυβέρνηση είναι πως το σύνθημα «Πρώτα η Αμερική» σημαίνει για εκείνη ότι οι σύμμαχοί της περιμένουν στην ουρά να αγοράσουν αμερικανικά όπλα. Αυτό συμβαίνει σε ολόκληρη τη Δυτική Ευρώπη.
Οι χώρες του ΝΑΤΟ θεωρούν άλλωστε ότι αγοράζοντας αμερικανικά αεροσκάφη εκπληρώνουν την υπόσχεσή τους να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ τους, άλλο ένα αμερικανικό αίτημα. Αν πάντως θέλει η Ελλάδα μερικούς S-400, ξέρει πού να απευθυνθεί.
– Είστε ανήσυχος ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια εξοπλιστική κούρσα, με δεδομένο ότι εσείς ο ίδιος ανακοινώσατε, εδώ στους Δελφούς, τη ληξιαρχική πράξη θανάτου για τη συνθήκη INF που αφορούσε στις πυρηνικές δυνάμεις μέσου βεληνεκούς;
– Δυστυχώς είναι νεκρή. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα διοχετεύσουμε τεράστια ποσά για να συντηρήσουμε μια εξοπλιστική κούρσα. Ανήκω στη γενιά που παρακολούθησε με μεγάλο ενδιαφέρον τις διαπραγματεύσεις για τις συνθήκες αφοπλισμού, συμπεριλαμβανομένης της INF. Ήταν 1987, επί Γκορμπατσόφ, την περίοδο της περεστρόικας και της γκλάσνοστ και διενεργούσαμε μια ελεύθερη συζήτηση για τα πλεονεκτήματα αυτών των συμφωνιών.
Ανάλογες διεργασίες υπήρχαν και στην αμερικανική πλευρά. «Ποιος κέρδισε; Ποιος έχασε περισσότερο;». Δεν υπήρχαν όμως τέτοιου είδους ντιμπέιτ στην Ευρώπη, παρόλο που η Ευρώπη ήταν η περιοχή που ευεργετήθηκε περισσότερο, αφού εκεί βρίσκονταν οι πυρηνικές δυνάμεις μέσου βεληνεκούς. Τώρα οι Αμερικανοί διατείνονται ότι θέλουν μια νέα συνθήκη, που θα περιλαμβάνει και την Κίνα. Ωστόσο ουδέποτε ρώτησαν τους Κινέζους, οι οποίοι δεν θέλουν ούτε να ακούσουν τη συγκεκριμένη ιδέα.
– Η Ευρώπη ανησυχεί ότι η Ρωσία θα επιχειρήσει να επαναλάβει την ανάμειξή της στις ευρωεκλογές μετά την ανάλογη προσπάθεια στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ. Ποιο είναι το σχόλιό σας;
– Είναι δύσκολο να σχολιάζω ανύπαρκτα γεγονότα. Πιστεύω ότι ο ιός της παράνοιας πρωτοεμφανίστηκε το 2016 και στη συνέχεια διέσχισε τον Ατλαντικό. Ο πρώτος σταθμός ήταν το Ηνωμένο Βασίλειο με την υπόθεση Σκριπάλ, που ακόμη δεν έχει αποδειχθεί. Πού είναι οι Σκριπάλ; Είναι νεκροί ή ζωντανοί; Πάντως, πέρα από όλα αυτά σας διαβεβαιώνω ότι η Ρωσία ως κράτος δεν παρεμβαίνει ποτέ στις εσωτερικές υποθέσεις άλλων χωρών. Ούτε καν στη Βενεζουέλα.
– Οπως είπα και στη διάρκεια της ομιλίας μου στους Δελφούς, ο Αμερικανός πρέσβης στα Σκόπια ήταν εκείνος που πέρασε όλη την ημέρα στο Κοινοβούλιο της Βόρειας Μακεδονίας να ασκεί πιέσεις σε τρεις βουλευτές που εξέτιαν ποινές και αφέθηκαν ελεύθεροι, να ψηφίσουν «σωστά». Ημασταν ανοικτά κατά της συμφωνίας, επειδή δεν είναι αυτός ο τρόπος να επιλύσεις ένα πρόβλημα. Φυσικά το θέμα του ονόματος, όσο γελοίο και αν ηχεί για τον υπόλοιπο κόσμο, θα έπρεπε να είχε αντιμετωπιστεί χρόνια πριν. Το έλεγα στους Ελληνες φίλους μου και εκείνους από τη Βόρεια Μακεδονία να μην κωλυσιεργούν, γιατί όσο το κάνουν τόσο σκληραίνουν οι θέσεις των δύο πλευρών.
Ακουσα τον Κυριάκο Μητσοτάκη, εδώ στους Δελφούς, να λέει πως το 70% της ελληνικής κοινής γνώμης θεωρεί ότι πρόκειται για μια κακή συμφωνία. Είναι αυτός δημοκρατικός τρόπος επίλυσης ενός προβλήματος; Το σύνταγμα της ΠΓΔΜ παραβιάστηκε ανοικτά, το δημοψήφισμα ακυρώθηκε, ο πρόεδρος δεν υπέγραψε το κείμενο. Τώρα οι συνάδελφοί μου στην Ε.Ε. λένε ότι η συμφωνία αυτή θα αποτελέσει πρότυπο για την επίλυση άλλων διενέξεων.
Το πρώτο που έρχεται στο μυαλό μου είναι το Κόσοβο, το οποίο είναι ένα πολύ σύνθετο ζήτημα. Αν συμφωνήσουν κανονικά, η ανταλλαγή εδαφών θα μπορούσε να προχωρήσει. Αυτό όμως θα μπορούσε να αποτελέσει προηγούμενο και να δημιουργήσει προβλήματα και στη Βόρεια Μακεδονία, όπου ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού είναι Αλβανοί. Έχω δει κάποιους χάρτες της «Μεγάλης Αλβανίας» και περιλαμβάνουν ένα σημαντικό τμήμα της Ελλάδας, της Ηπείρου.
– Θα μπορούσε η Ρωσία να αποτελέσει πηγή έντασης μεταξύ των χωρών της Ε.Ε.;
– Ασχολούμαι με την Ε.Ε. εδώ και 20 χρόνια και ήμουν μεταξύ εκείνων που προειδοποιούσαν την Ένωση για τη μεγάλη διεύρυνση του 2004, επειδή εμείς γνωρίζαμε αυτές τις χώρες καλύτερα από τα μέλη της Ε.Ε. Ξέραμε ότι σε ορισμένες από αυτές τις χώρες η ιδέα της ένταξης στην Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ υποκινείτο σε μεγάλο βαθμό από την ελπίδα να απομακρυνθούν όσο το δυνατόν μακρύτερα από τη Ρωσία. Όπως όμως κανείς δεν επιλέγει τους γονείς του, έτσι δεν μπορεί να επιλέξει και τους γείτονές του.
– Πώς εξελίσσονται οι ρωσοαμερικανικές σχέσεις επί προεδρίας Ντόναλντ Τραμπ;
– Κοιτάξτε, τα προβλήματά μας δεν ξεκίνησαν όταν έφτασε στον Λευκό Οίκο ο Τραμπ. Ποιος κατάργησε τη συνθήκη ΑΒΜ για τους αντιβαλλιστικούς πυραύλους το 2001; Δεν ήταν ο Τραμπ. Δεν είχε σκεφτεί καν να κατασκευάσει τον πύργο Τραμπ στη Μόσχα τότε.
Ήταν πολύ απασχολημένος να οργανώνει καλλιστεία. Αναφέρατε την πώληση των S-400 στην Τουρκία ως εστία έντασης με την Ουάσιγκτον. Αυτό που εξόργισε την αμερικανική κυβέρνηση είναι πως το σύνθημα «Πρώτα η Αμερική» σημαίνει για εκείνη ότι οι σύμμαχοί της περιμένουν στην ουρά να αγοράσουν αμερικανικά όπλα. Αυτό συμβαίνει σε ολόκληρη τη Δυτική Ευρώπη.
Οι χώρες του ΝΑΤΟ θεωρούν άλλωστε ότι αγοράζοντας αμερικανικά αεροσκάφη εκπληρώνουν την υπόσχεσή τους να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ τους, άλλο ένα αμερικανικό αίτημα. Αν πάντως θέλει η Ελλάδα μερικούς S-400, ξέρει πού να απευθυνθεί.
– Είστε ανήσυχος ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια εξοπλιστική κούρσα, με δεδομένο ότι εσείς ο ίδιος ανακοινώσατε, εδώ στους Δελφούς, τη ληξιαρχική πράξη θανάτου για τη συνθήκη INF που αφορούσε στις πυρηνικές δυνάμεις μέσου βεληνεκούς;
– Δυστυχώς είναι νεκρή. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα διοχετεύσουμε τεράστια ποσά για να συντηρήσουμε μια εξοπλιστική κούρσα. Ανήκω στη γενιά που παρακολούθησε με μεγάλο ενδιαφέρον τις διαπραγματεύσεις για τις συνθήκες αφοπλισμού, συμπεριλαμβανομένης της INF. Ήταν 1987, επί Γκορμπατσόφ, την περίοδο της περεστρόικας και της γκλάσνοστ και διενεργούσαμε μια ελεύθερη συζήτηση για τα πλεονεκτήματα αυτών των συμφωνιών.
Ανάλογες διεργασίες υπήρχαν και στην αμερικανική πλευρά. «Ποιος κέρδισε; Ποιος έχασε περισσότερο;». Δεν υπήρχαν όμως τέτοιου είδους ντιμπέιτ στην Ευρώπη, παρόλο που η Ευρώπη ήταν η περιοχή που ευεργετήθηκε περισσότερο, αφού εκεί βρίσκονταν οι πυρηνικές δυνάμεις μέσου βεληνεκούς. Τώρα οι Αμερικανοί διατείνονται ότι θέλουν μια νέα συνθήκη, που θα περιλαμβάνει και την Κίνα. Ωστόσο ουδέποτε ρώτησαν τους Κινέζους, οι οποίοι δεν θέλουν ούτε να ακούσουν τη συγκεκριμένη ιδέα.
– Η Ευρώπη ανησυχεί ότι η Ρωσία θα επιχειρήσει να επαναλάβει την ανάμειξή της στις ευρωεκλογές μετά την ανάλογη προσπάθεια στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ. Ποιο είναι το σχόλιό σας;
– Είναι δύσκολο να σχολιάζω ανύπαρκτα γεγονότα. Πιστεύω ότι ο ιός της παράνοιας πρωτοεμφανίστηκε το 2016 και στη συνέχεια διέσχισε τον Ατλαντικό. Ο πρώτος σταθμός ήταν το Ηνωμένο Βασίλειο με την υπόθεση Σκριπάλ, που ακόμη δεν έχει αποδειχθεί. Πού είναι οι Σκριπάλ; Είναι νεκροί ή ζωντανοί; Πάντως, πέρα από όλα αυτά σας διαβεβαιώνω ότι η Ρωσία ως κράτος δεν παρεμβαίνει ποτέ στις εσωτερικές υποθέσεις άλλων χωρών. Ούτε καν στη Βενεζουέλα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου