Κύριοι, δυστυχώς επαληθευτήκαμε για τα μνημόνια

Της Μαρίας Νεγρεπόντη-Δεληβάνη

Και ξαφνικά σύσσωμος, θα έλεγα, ο ξένος Τύπος, ανακάλυψε ότι η Ελλάδα έχει καταστραφεί από τις «φροντίδες» που της επιφύλαξαν τα Μνημόνια και, ουσιαστικά, δεν έχει διέξοδο, αν παραμείνει στα αποκαΐδια τους. Τώρα, έγινε, επιτέλους ξεκάθαρο ότι η Ελλάδα καταβαραθρώθηκε, επειδή οι κυβερνώντες, με τη στενή συνεργασία των ΜΜΕ, της απέκλεισαν οποιαδήποτε άλλη επιλογή, εκτός από την «υποχρεωτική ευρωπαϊκή πορεία«. Και αυτή ήταν το τέλος της.

Δικαιούμαι να πω, χωρίς φυσικά ίχνος ικανοποίησης, ότι αυτές οι αυταπόδεικτες, αλλά και τόσο τραγικά καθυστερημένες διαπιστώσεις, με δικαιώνουν 100%. Όπως κουράστηκα να το επαναλαμβάνω από την πρώτη στιγμή της κρίσης, μνημόνια και ευρωπαϊκά προγράμματα είχαν τραγικά εσφαλμένη βάση και γι’ αυτό θα κατέληγαν με βεβαιότητα (όπως και κατέληξαν δυστυχώς) σε ολοκληρωτική καταστροφή της Ελλάδας: οικονομική, κοινωνική, αλλά και εθνική[1].

Η κατάσταση ήταν ξεκάθαρη, από την πρώτη στιγμή και συνεπώς εύκολα αντιληπτή ακόμη και από οικονομολόγους του «γλυκού νερού», αν μου επιτρέπεται η όχι κομψή αυτή έκφραση.

Το βασικό στοιχείο της καταστροφής ήταν ο εξαρχής σχεδιασμός της δήθεν «σωτηρίας» μας, με παντελή έλλειψη αναπτυξιακής δυνατότητας. Η χώρα, για να εξυπηρετεί το χρέος της, ήταν υποχρεωμένη να δανείζεται συνεχώς και παράλληλα να στραγγαλίζει την εσωτερική ζήτηση, περιορίζοντας σε τραγικά επίπεδα το σύνολο των εισοδημάτων και υιοθετώντας πρωτοφανούς ύψους και έμπνευσης φορολογικούς συντελεστές!

Αναπόφευκτα, το χρέος σκαρφάλωνε ακατάπαυστα σε απόλυτους και σε σχετικούς όρους, αλλά όμως το ΔΝΤ με τη συμπαράσταση της κυρίας Μέρκελ, αναζητούσε αγωνιωδώς μεθοδεύσεις (φυσικά, εκτός των ορίων της οικονομικής επιστήμης) για να το βαφτίσει «βιώσιμο». Προφανώς, επειδή, αν δεν ήταν βιώσιμο (που δεν ήταν, δεν είναι και δεν θα είναι), θα ήταν αδύνατη η συνέχιση της παρουσίας του ΔΝΤ στην ελληνική δραματική σκηνή. Και η αποχώρησή του θα αποτελούσε επίσημη ομολογία παταγώδους αποτυχίας, κάτι που φυσικά έπρεπε με κάθε θυσία να αποφευχθεί!

Ταυτόχρονα, όσο και αναπόφευκτα, οι νέοι Έλληνες επιστήμονες εγκατέλειπαν κατά χιλιάδες την Ελλάδα, η αγορά εργασίας βάδιζε σταθερά προς πλήρη ζουγκλοποίηση, ο παραγωγικός ιστός της οικονομίας κατέρρεε, και το σύνολο του ελληνικού πλούτου όδευε προς ξεπούλημα.

Κρανίου τόπου

Ωστόσο, όσο και αν φαίνεται απίστευτο, είναι όμως γεγονός. Δηλαδή, σε αυτή την κρανίου τόπου οικονομία, όλες ανεξαιρέτως οι ελληνικές κυβερνήσεις των εννέα τελευταίων ετών, πλαισιωμένες φυσικά από τους υπουργούς Οικονομικών τους και το σύνολο των λοιπών οικονομικών συνεργατών τους, διέκριναν καθαρά την ανάπτυξη. Διατυμπανίζουν δε με ενθουσιασμό την άφιξή της. Μάλιστα, έφθασαν στο σημείο να καταρτίζουν και αναπτυξιακά προγράμματα! Και, αναμένοντας την (την ανάπτυξη, πάντοτε) αποκοίμιζαν το λαό με παραμύθια.

Έτσι, ο μέσος Έλληνας δεν ήταν σε θέση να συνειδητοποιήσει την έλευση της καταστροφής του, ώστε να πασχίσει με νύχια και δόντια να διασωθεί. Με τη σύμπραξη και της πλειονοψηφίας των ΜΜΕ, σύσσωμος ο ελληνικός πληθυσμός ατένιζε με τη φαντασία του την ανάπτυξη να πλησιάζει την εξαθλιωμένη Ελλάδα! Μια ανάπτυξη, που φυσικά ήταν απολύτως αδύνατο να έρθει, με τις προδιαγραφές των μνημονίων. Και σπεύδω να τονίσω ότι, κατά την κρίση μου, πρόκειται για καθαρό μύθευμα, και η διαβεβαίωση, παρότι κυκλοφορεί ευρύτατα, ότι δήθεν το 2015 είχε έρθει η ανάπτυξη, και ότι δήθεν «βγαίναμε από τα μνημόνια«.

Η διαρκής αυτή καλλιέργεια της φανταστικής αναμονής μιας ανάπτυξης, που ήταν αδύνατον να επισκεφθεί την Ελλάδα, ζωσμένη ως το λαιμό με τα εξοντωτικά πυρομαχικά των μνημονίων, επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τη θέση των αρμοδίων. Διότι, ήδη, αποκαλύπτεται ότι οι κυβερνώντες ήταν εν γνώσει τους ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να σωθεί μόνο με ανάπτυξη, και μάλιστα ταχύρρυθμη της τάξης του 4-5%, και επειδή αυτή ήταν εκ των πραγμάτων αδύνατη, αλλά και επειδή απέκρουαν το ενδεχόμενο μεταβολής πλεύσης, επέλεξαν μεθόδους αλλοίωσης της πραγματικότητας.

Τα ερωτήματα που προβάλλουν

Η αλήθεια, συνεπώς, που τώρα προβάλλει σε όλο το τραγικό της μεγαλείο, είναι ότι στα εννέα αυτά χρόνια οι ελληνικές κυβερνήσεις έσερναν την Ελλάδα προς την άβυσσο, με ολοένα επιταχυνόμενο ρυθμό. Εν γνώσει τους; Και τα ερωτήματα που προκύπτουν και που είναι αναρίθμητα, συνοψίζονται ως εξής:

• Γιατί οι Έλληνες πολιτικοί, αλλά και οι Έλληνες οικονομολόγοι, των κυβερνήσεων των τελευταίων εννέα ετών, δέχθηκαν να υπηρετήσουν άθλια προγράμματα, που ήταν από την πρώτη στιγμή ηλίου φαεινότερο ότι δεν θα έσωζαν, αλλά θα καταστρέφανε την Ελλάδα για 3-4 γενιές;
• Γιατί, επιπλέον μεταχειρίστηκαν οι κυβερνώντες αυτής της περιόδου, όση πειθώ διέθεταν, για να εφεύρουν ψευδείς υποθέσεις, που συμπλήρωναν η μία την άλλη;
• Γιατί προσπάθησαν, εκ συστήματος, να εμφανίζουν ψευδή στοιχεία όπως μεταξύ άλλων, τη δήθεν μείωση της ανεργίας, ενόσω γνώριζαν ότι μια τέτοια εξέλιξη ήταν αδύνατη στην κατεστραμμένη ολοσχερώς ελληνική οικονομία; Και συνεπώς η φανταστική μείωση ήταν το τραγικό αποτέλεσμα της σταδιακής υποχώρησης της πλήρους απασχόλησης, προς όφελος ανασφαλών μορφών εργασίας με γελοίου επιπέδου αμοιβές, της μείωσης του ενεργού πληθυσμού εξαιτίας του brain drain, αλλά και της αποθάρρυνσης αναζήτησης απασχόλησης από τους μακροχρόνιους ανέργους. Κατατάσσω, ακόμη, στην κατηγορία των ψευδών ειδήσεων και τους ενθουσιασμούς σχετικά με την αύξηση των εξαγωγών, δεδομένου ότι πρόκειται για το θλιβερό αποτέλεσμα της δραματικής μείωσης της εσωτερικής κατανάλωσης, που οδήγησε το 1/3 του ελληνικού πληθυσμού στα όρια της φτώχειας;
• Αλλά, και τέλος, γιατί οι κυβερνώντες των εννέα τελευταίων ετών, παρότι ήταν εμφανή τα αποτελέσματα της καταστροφής, παρέμεναν προσκολλημένοι στη μονολιθική «ευρωπαϊκή πορεία», και απολύτως αρνητικοί στην εξέταση και άλλων επιλογών;

Αβάσιμοι αισιόδοξοι οικονομολόγοι

Ειλικρινά, διερωτώμαι, όπως υποθέτω και κάθε σκεπτόμενος Έλληνας, τι απάντηση θα επέλεγαν να δώσουν οι αβάσιμα αισιόδοξοι Έλληνες οικονομολόγοι, που δέχθηκαν να χρησιμοποιηθούν από τις κυβερνήσεις των εννέα τελευταίων ετών, για την επίλυση των οικονομικών και νομισματικών προβλημάτων της χώρας. Προσωπικά, δεν προτιμώ καμία από τις άλλωστε, μόνο, δύο δυνατές απαντήσεις στα παραπάνω, θεωρητικά (προς το παρόν) ερωτήματα. Ειδικότερα:

1. Η πρώτη απάντηση των περί ων ο λόγος οικονομολόγων θα ήταν ίσως: «Δεν συνειδητοποιήσαμε, την έκταση του ελληνικού προβλήματος […] Δεν καταλάβαμε […] Ελπίζαμε ότι η κατάσταση θα βελτιωθεί». Τραγικού, βέβαια, περιεχομένου απάντηση, δεδομένου ότι δεν υπήρχε ούτε 1% πιθανότητα αυτό το παρανοϊκό σχήμα της δήθεν διάσωσης της ελληνικής οικονομίας, να καταλήξει σε ικανοποιητική έκβαση. Γι’ αυτό, και θα πρόκειται, για παραδοχή παντελούς άγνοιας βασικών οικονομικών νόμων, εκ μέρους τους.
2. Θεωρώ, όμως, ακόμη πιο προβληματική τη δεύτερη πιθανή απάντηση, διότι αυτή περιλαμβάνει και δόλο, εκτός της αφέλειας. Δηλαδή: «Πιστεύαμε ότι εξυπηρετούμε την Ελλάδα«. Πρόκειται, οπωσδήποτε, για εγκληματικές συνέπειες, που είναι το αποτέλεσμα εγκληματικών πράξεων και παραλείψεων των ελληνικών κυβερνήσεων της κρίσης, για τις οποίες επιπλέον δεν υπάρχουν δικαιολογίες, που να μπορούν να γίνουν λογικά αποδεκτές. Ή μήπως υπάρχουν;

Να προσθέσω και μια λεπτομέρεια: Η πλήρης ισοπέδωση των κυβερνήσεων της ελληνικής κρίσης, στις διαταγές της Τρόϊκας, όσο εγκληματικές και παρανοϊκές και αν ήταν αυτές, κατέληξαν ωστόσο και σε κάποιο, ας πούμε, θετικό αποτέλεσμα. Το ότι, δηλαδή, για την καταστροφή μας, δεν είναι πια εύκολο να κατηγορηθούμε (όπως τόσο συχνά στο παρελθόν) για το ότι δεν εκτελέσαμε με σχολαστική πιστότητα και χωρίς αντιρρήσεις όλες τις κατά καιρούς εμπνεύσεις των εταίρων μας. Έτσι, που τελικά γίναμε χώρα-υπόδειγμα επιτυχούς επιστροφής της αγοράς εργασίας μας σε συνθήκες Μεσαίωνα.

Τα είχαμε πει αλλά…

Από την πλευρά μου θεωρώ απαραίτητο να υπενθυμίσω, ότι δεν «αφυπνίστηκα» τώρα, με την ευκαιρία του καταιγισμού ξένων άρθρων, που δικαιώνουν 100% τις απόψεις μου, εφόσον από την πρώτη ώρα της ελληνικής κρίσης, δεν σταμάτησα να γράφω και να υποστηρίζω ότι η πολιτική που ακολουθείται είναι αδιέξοδη και καταστρεπτική, και βέβαια προτείνοντας εναλλακτική λύση.

Αυτό αποδεικνύει ο όγκος σχετικών άρθρων και συγγραμμάτων μου, στα ελληνικά, γαλλικά και αγγλικά, αλλά και τα αρκετά συνέδρια που διοργάνωσα στο πλαίσιο του «Ιδρύματος Δελιβάνη», με θέμα πάντοτε τη διέξοδο της χώρας από την κρίση (φυσικά, με διαμετρικά αντίθετη πορεία της ακολουθούμενης), και με συμμετοχή γνωστών ξένων οικονομολόγων. Και να προσθέσω, βέβαια, ότι δεν ήμουν η μόνη, δεδομένου ότι και άλλοι, ολιγάριθμοι Έλληνες οικονομολόγοι και δημοσιογράφοι, κατάλαβαν αυτό που δεν ήταν δύσκολο να κατανοηθεί από την πρώτη στιγμή: ότι δηλαδή με το πρόγραμμα των δανειστών-εταίρων μας, η Ελλάδα όδευε προς καρατόμηση.

Δεν γνωρίζω, ακόμη, τι θα συμβουλεύσουν οι πέριξ αυτού οικονομολόγοι στον κ. πρωθυπουργό, για να αναπτύξει στις 8/9 στη Θεσσαλονίκη, με την ευκαιρία του ανοίγματος της ΔΕΘ. Αλλά, δυστυχώς, ό,τι και να του υποδείξουν (υποσχέσεις για το μέλλον, απολογισμούς με παραμορφωτικό φακό, επίρριψη ευθυνών στην αντιπολίτευση κ.ά), μία είναι η αλήθεια και, δυστυχώς, αναλλοίωτη: «Η Ελλάδα έχει καταστραφεί με τη συνεργασία των δανειστών και των ελληνικών κυβερνήσεων».

Το μέλλον; Δεν υπάρχει μέλλον, που να διαγράφεται στον ορίζοντα, όποια και αν είναι η κυβέρνηση, που θα διαδεχθεί την παρούσα, αν δεν τολμήσει να διαρρήξει ολοκληρωτικά τη σχέση της με το αμαρτωλό παρελθόν των εννέα τελευταίων ετών. Και, συνεπώς, όσο και αν είναι περίπλοκου περιεχομένου η ακόλουθη διαπίστωση, αν θέλουμε πραγματικά να σωθούμε ως Ελλάδα, μία οδός υπάρχει. Αυτή που από την αρχή υπήρχε, αλλά που, εγκληματικά, την παρακάμψαμε: «Επιστροφή στις Ρίζες μας».

————————————–

[1] Όλη η αλήθεια για χρέη και ελλείμματα και πως θα σωθούμε, Εκδόσεις Ιδρύματος Δελιβάνη και Ιανός, Αθήνα 2010 και Β Έκδοση 2012. H εν ψυχρώ δολοφονία της Ελλάδας και η διέξοδος η δραχμή, Εκδόσεις Ιδρύματος Δελιβάνη και Ιανός, Θεσσαλονίκη –Αθήνα 2014. L’assassinat économique de la Grèce et le recours:la drachme, L’Harmattan, Paris 2015. GRECE ET EURO : QUEL AVENIR ?(Sous la direction de Gérard LAFAY/co-auteur, L’Harmattan, Paris 2015). Αντι-μνημονιακά, Εκδόσεις Ιδρύματος Δελιβάνη και Κορνηλία Σφακιανάκη, Θεσσαλονίκη 2010.