του Γιάννου Χαραλαμπίδη
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με το πρόγραμμα AnaCredit (analytical credit dataset) και το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο «φακελώνει», για το καλό τους, όλα τα νομικά πρόσωπα εντός της ευρωζώνης που έχουν χρηματοδοτήσεις (δάνεια, κεφάλαια κίνησης και άλλα) πέραν των 25 χιλιάδων ευρώ. Πρόκειται για τη δημιουργία δέσμης αναλυτικών πιστωτικών δεδομένων που περιλαμβάνει λεπτομερή στοιχεία για δάνεια νομικών προσώπων στη ζώνη του ευρώ. Οι πρώτες αναφορές θα δοθούν από τις εμπορικές τράπεζες προς τις Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες και από εκεί προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τον Σεπτέμβριο του 2018, σε λίγες δηλαδή ημέρες, και αφορούν 100 και πλέον χαρακτηριστικά στη λογική της εναρμόνισης, της καλύτερης δυνατής ανάλυσης πληροφοριών και δεδομένων, ώστε να υπάρχει επιτυχής προληπτική πολιτική.
Φύλλο και φτερό
Μεταξύ των 100 χαρακτηριστικών περιλαμβάνονται, στην ουσία, τα πλήρη στοιχεία της εταιρίας που έχει χρηματοδοτήσεις και αν αυτή ανήκει σε όμιλο εταιριών, τα στοιχεία της μητρικής εταιρίας, και αν αυτή έχει δάνεια, όπως και η θυγατρική. Θα πρέπει να καταγραφούν και να δοθούν προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τα εξής, μεταξύ άλλων, στοιχεία: Το ποσό των χρηματοδοτήσεων και από ποιες τράπεζες προέρχονται, σε ποιους κλάδους και ποιες περιοχές, καθώς και πού και γιατί δραστηριοποιείται το εν λόγω νομικό πρόσωπο, δηλαδή η συγκεκριμένη επιχείρηση-επιχειρήσεις, που έχουν λάβει χρηματοδοτήσεις. Επιπροσθέτως, στις αναφορές θα πρέπει να γίνεται λόγος για τις υποθήκες που έχουν τεθεί, καθώς και για την αξία τους. Το ίδιο ισχύει και για τη μητρική εταιρία, εάν υπάρχει, και για άλλες εταιρίες που είναι συνδεδεμένες μαζί της. Στην παρούσα φάση το πρόγραμμα αφορά μόνον τα νομικά πρόσωπα, ενώ αργότερα δεν αποκλείεται να ζητηθούν στοιχεία και για τα νοικοκυριά, δηλαδή για τους οφειλέτες ως φυσικά πρόσωπα. Έχει ήδη ζητηθεί γνωμάτευση από τον Ευρωπαίο Επόπτη Προστασίας Δεδομένων και ο προσανατολισμός είναι όπως δίδονται μεν τα στοιχεία, αλλά χωρίς το όνομα του οφειλέτη, προφανώς θα υπάρχει κάποιος κωδικός για να είναι δυνατή η επεξεργασία των δεδομένων.
Το σκεπτικό
Με βάση το σκεπτικό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στόχοι είναι: 1. Η δημιουργία κεντρικής βάσης δεδομένων για όλη την ευρωζώνη με ίδια χαρακτηριστικά, έτσι ώστε να γίνεται καλύτερη επεξεργασία και ανάλυση και να δίδονται οι σχετικές επί του συνόλου της ευρωζώνης και κατά περιοχή οδηγίες. Όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα: «Για παράδειγμα, η AnaCredit θα παρέχει λεπτομερή δεδομένα όσον αφορά τη διαθεσιμότητα πιστώσεων προς τις επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, για τις οποίες σήμερα διαθέτουμε μόνον επιμέρους πληροφορίες από κάποιες έρευνες. Θα καταστούν εμφανείς οι διαφορετικές συνθήκες προσφοράς και ζήτησης στους διάφορους οικονομικούς τομείς ή κατηγορίες επιχειρήσεων (π.χ. μικρές έναντι μεγάλων επιχειρήσεων, τομέας μεταποίησης έναντι τομέα υπηρεσιών), οι οποίες επί του παρόντος κρύβονται πίσω από τα συγκεντρωτικά στοιχεία». Ενδεχομένως, δηλαδή, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να συμβουλεύει, αλλά και να καθορίζει, σε ποιους κατά περιοχή και χώρα τομείς και πόσα δάνεια θα παρέχουν οι τράπεζες και πώς υπό το πρόσχημα της σταθερότητας και της προληπτικής πολιτικής. 2. Ανάλυση στοιχείων ανά επιχειρηματικό κλάδο, κράτος και περιοχή σε σχέση με τα δάνεια τα οποία έχουν εισπράξει και αν μπορούν να είναι και οι εταιρίες κερδοφόρες και τα δάνεια αυτά βιώσιμα.
Στόχοι και πλεονεκτήματα
Σύμφωνα με τα ανωτέρω, στόχος είναι ο έλεγχος της νομισματικής και χρηματοπιστωτικής πολιτικής στο σύνολο της ευρωζώνης. Είναι πρόδηλο ότι επιπρόσθετος στόχος είναι: Α. Η καταπολέμηση των κόκκινων δανείων. Β. Η διαφύλαξη των τομέων ανάπτυξης και αποτροπή λανθασμένων επιλογών κατά επιχειρηματικούς κλάδους, κράτη και περιοχές. Γ. Η προστασία του τραπεζικού συστήματος και των επιχειρήσεων, των δανειστών και των οφειλετών. Δ. Η άσκηση επιτυχούς μακροπροληπτικής εποπτείας και πολιτικής. Ε. Διαφάνεια χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Υποψίες, προβλήματα και ασφάλεια
Το πρόγραμμα AnaCredit είναι αποτέλεσμα των συμπερασμάτων που εξήχθησαν μέσα από την πρόσφατη οικονομική κρίση και, ως εκ τούτου, εντάσσεται στη λογική και πρακτική των διορθωτικών μέτρων και της απόκτησης γενικής εικόνας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, κατόπιν πληροφοριών που προέρχονται από τις Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θέλει να έχει την καλύτερη δυνατή εικόνα, αφού έχει και την ευθύνη της νομισματικής πολιτικής. Βεβαίως, πέραν των όσων εμφανίζονται ως θετικά, υπάρχουν και εκείνοι που ανησυχούν, αφού εγείρονται διάφορα ζητήματα, μεταξύ των οποίων το σύστημα ασφάλειας και δη διαρροής των ευαίσθητων πληροφοριών. Επί τούτου, δε, μπορούν να τονιστούν και τα εξής:
1. Υπάρχει πρόβλημα, λόγω της συλλογής και επικαιροποίησης του όγκου πληροφοριών και διαβίβασής τους, που σημαίνει πρόσθετη εργασία και απασχόληση προσωπικού, καθώς και κόστος. 2. Τίθεται θέμα ασφάλειας δεδομένων. Στην ΕΕ και δη στην ευρωζώνη παίζονται και διακυβεύονται πολλά μεταξύ των εταιριών και των εθνικών συμφερόντων των κρατών-μελών. Αληθές είναι ότι, κατά τεκμήριο, υπάρχει ασφάλεια δεδομένων και πληροφοριών, αλλά είναι τόσο μεγάλα τα συμφέροντα και ο ανταγωνισμός, ώστε να υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος διαρροής, ακόμη και από χάκερ, που δρουν στο πλαίσιο ενός ανηλεούς πολέμου μέσα από τον κυβερνοχώρο. 3. Η συλλογή πληροφοριών και η λήψη των αποφάσεων μετατίθεται όλο και περισσότερο στη Φρανκφούρτη, οπότε μειώνεται ο ρόλος των Εθνικών Κεντρικών Τραπεζών ακόμη και σε ζητήματα τοπικά.
Χωρίς να είναι κάποιος καχύποπτος, μπορεί να ασπαστεί τη θέση, που είναι και μέχρις αποδείξεως του αντιθέτου, ορθή, ότι δηλαδή πρόκειται για προσπάθεια εναρμόνισης και ενοποίησης, ειδικώς όταν τα κράτη-μέλη θέλουν να έχουν ενιαία αγορά και νόμισμα. Από την άλλη, όμως, η πραγματικότητα μαρτυρεί ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στη Φρανκφούρτη ελέγχεται κυρίως από τους Γερμανούς και υιοθετεί τα γερμανικά μοντέλα δράσης, που σε διάφορες περιπτώσεις ενδέχεται να μην ανταποκρίνονται στις ανάγκες των κρατών-μελών, λόγω των ιδιομορφιών που επικρατούν σε εθνικό τοπικό επίπεδο. Πώς θα έχεις π.χ. βαριά βιομηχανία, όταν δεν έχεις πρώτες ύλες ή πώς θα επιβιώσει η κυπριακή οικονομία και το τραπεζικό σύστημα χωρίς την παροχή υπηρεσιών; Συναφώς, τίθεται το εξής θέμα: Επειδή τα οικονομικά εμπορικά και άλλα μεγέθη είναι διαφορετικά, τα μεγάλα κράτη κυριαρχούν εντός της ΕΕ και διεθνώς των μικροτέρων. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Γερμανία, μάλιστα δρώντας στην πολιτική αντίληψη του «γερμανικού ζητήματος» (εάν, δηλαδή, θα έχουμε μια γερμανική Ευρώπη ή μια ευρωπαϊκή Γερμανία), χρησιμοποιεί τους θεσμούς της ΕΕ και δη την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για την άσκηση της δικής της οικονομικής αντίληψης, έτσι ώστε να κυριαρχήσει επί όλης της ευρωζώνης και πέραν αυτής.
Η Βρετανία και η Κύπρος
Ένας από τους λόγους για τους οποίους αρνήθηκε η Βρετανία να ενταχθεί στο ευρώ ήταν ο ακόλουθος: Ποτέ δεν ήθελε να τεθεί το νομισματικό της σύστημα και οι εταιρίες που βρίσκονται στο Λονδίνο κάτω από τον έλεγχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία θεωρούσαν και θεωρούν ότι ελέγχεται κυρίως από τους Γερμανούς. Τα της ενοποίησης είναι θέματα που άπτονται του τρόπου με τον οποίο τα κράτη προσεγγίζουν την ΕΕ και ποια είναι η πολιτική τους φιλοσοφία και στρατηγική, καθώς και το διακύβευμα των εθνικών τους συμφερόντων. Για τους Βρετανούς ήταν πιο σημαντικό το City από τις Βρυξέλλες και τη Φρανκφούρτη. Δεν ετέθη πότε δίλημμα λίρα ή ευρώ. Στη δική μας περίπτωση, δηλαδή της Κύπρου, εάν υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια ο έλεγχος που θα έχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τα επόμενα χρόνια με αναφορές για οφειλέτες, νομικά αλλά και φυσικά πρόσωπα, το τραπεζικό μας σύστημα δεν θα οδηγείτο σε κατάρρευση και τα κόκκινα δάνεια δεν θα ήταν στα ύψη και δεν θα απειλούσαν διαρκώς, ακόμη και μετά το μνημόνιο, την οικονομία της χώρας, φθάνοντας σήμερα, μετά τη διάλυση του Συνεργατισμού, το ύψος των 18 δισ. ευρώ. Ποσό που αναλογεί στο 100% περίπου του ΑΕΠ, την ίδια στιγμή που το δημόσιο χρέος φθάνει πλέον το 109,8% επί του ΑΕΠ.
Το στοίχημα της ΕΚΤ και η λύση του Κυπριακού
Η επιτυχία του προγράμματος είναι ένα από τα στοιχήματα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την ομαλή λειτουργία της ενιαίας αγοράς και του ευρώ. Βεβαίως, η όλη διαδικασία είναι συναφής και με τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού, υπό την εξής έννοια: Δεν είναι μόνον το σύστημα της ασφάλειας υψίστης σημασίας, αλλά και αυτό της οικονομίας, καθότι μια από τις κύριες αιτίες προβλημάτων και κατάρρευσης των σύνθετων πολιτειακών συστημάτων, όπως οι ομοσπονδίες, είναι τα ζητήματα της οικονομίας. Οι τράπεζες των κατεχομένων είναι εξαρτώμενες από την Τουρκία και δεν έχει γίνει δεκτός το προηγούμενο διάστημα, ακόμη και όταν το κλίμα στις συνομιλίες ήταν εύφορο, δηλαδή προ του Κραν Μοντανά, ο έλεγχός τους από τα αρμόδια κλιμάκια της ΕΕ και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Πώς, λοιπόν, εν μιά νυκτί θα προκύψει ενοποίηση της οικονομίας και εφαρμογή του ευρώ, όταν το οικονομικό σύστημα στα κατεχόμενα εξαρτάται από την Άγκυρα, η οποία στην παρούσα φάση αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα - τραπεζικά, νομισματικά, καθώς και πληθωρισμού; Είναι, δε, ευκόλως αντιληπτόν ότι το τραπεζικό σύστημα των κατεχομένων συνιστά βιομηχανία ξεπλύματος βρόμικου χρήματος για λογαριασμό της Τουρκίας. Πώς, λοιπόν, το διάτρητο οικονομικό σύστημα των κατεχομένων και ενός μελλοντικού συνιστώντος κράτους θα ενωθεί με αυτό των ελεύθερων περιοχών της Κυπριακής Δημοκρατίας, που θα υποβαθμιστεί σε ελληνοκυπριακό συνιστών κράτος κάτω από μία ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα, η οποία θα υπάγεται στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα; Πώς και με τι υποδομές θα εναρμονιστούν οι δύο οικονομίες και πώς θα εφαρμοστεί το πρόγραμμα AnaCredit; Βεβαίως, για να φτάσουμε στην εφαρμογή του εν λόγω προγράμματος και των συναφών νομοθεσιών θα πρέπει να επιλυθούν άλλα οικονομικά και δη τραπεζικά προβλήματα στα κατεχόμενα, καθώς και τα χρέη προς την Άγκυρα. Αφήστε που η οικονομική εξάρτηση των κατεχομένων από την Άγκυρα είναι σε επίπεδο προσάρτησης, από το νερό ώς το ηλεκτρικό ρεύμα και τις τηλεπικοινωνίες, συν του ότι η εξάρτηση απλώνεται σε όλους τους κλάδους, ακόμη και στον τουρισμό. Οι τελευταίες, για παράδειγμα, δημόσιες προσφορές στα κατεχόμενα δόθηκαν σε τουρκικές εταιρίες. Μπορούν να επιλυθούν όλα αυτά τα προβλήματα, πώς και πότε; Ή, μήπως, εκτός των κατεχομένων, θα είναι και το μελλοντικό ελληνοκυπριακό συνιστών κράτος εξαρτώμενο στην Άγκυρα, υπό την έννοια ότι, εφόσον οι δύο οικονομίες θα πρέπει να συνυπάρχουν σε μία, όταν η Τουρκία πάσχει από πνευμονία ή από εμφράγματα, δεν θα επηρεάζεται και το ελληνοκυπριακό συνιστών κράτος;
Τα χαλινάρια της Γερμανίας
Αυτά και άλλα είναι τροφή προς σκέψη και προβληματισμό εξ αφορμής του προγράμματος AnaCredit, που μπαίνει πλέον στη ζωή μας υπό την μορφήν μιας τεράστιας δεξαμενής προσωπικών δεδομένων που αρχικά θα αφορά τα νομικά πρόσωπα και εν συνεχεία τα φυσικά. Πρόκειται για ένα είδος φακελώματος από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στη λογική ότι, αυτό που συμβαίνει είναι για το καλό της ενιαίας αγοράς, των πιστωτών και των οφειλετών, του τραπεζικού συστήματος και του ευρώ. Της ορθής λειτουργίας της αγοράς. Από την άλλη, όμως, υπάρχει και η αντίληψη της γερμανικής Ευρώπης, της οποίας η εμπέδωση προσδοκάται μέσω των θεσμών της ΕΕ και δη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που θα έχει όλα τα στοιχεία μας, νομικών, αρχικά, και, εν συνεχεία, φυσικών προσώπων στο χέρι. Με άλλα λόγια, εάν η διαδικασία θα είναι για το καλό μας ή εάν θα εξελιχθεί σε έναν μεγάλο, γερμανικό, κυρίως, αδελφό, που θα ελέγχει τα πάντα, είναι θέμα που θα δείξει ο χρόνος. Μπορεί, άλλωστε, να συμβούν και τα δύο. Μια εξέλιξη που εξαρτάται όχι κυρίως από τη μικρή Κύπρο, αλλά από τη στάση άλλων μεγάλων κρατών, όπως είναι η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία κ.λπ., που καλούνται να διαδραματίσουν τον ρόλο του χαλιναριού της γερμανικής πολιτικής. Μπορούν;
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με το πρόγραμμα AnaCredit (analytical credit dataset) και το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο «φακελώνει», για το καλό τους, όλα τα νομικά πρόσωπα εντός της ευρωζώνης που έχουν χρηματοδοτήσεις (δάνεια, κεφάλαια κίνησης και άλλα) πέραν των 25 χιλιάδων ευρώ. Πρόκειται για τη δημιουργία δέσμης αναλυτικών πιστωτικών δεδομένων που περιλαμβάνει λεπτομερή στοιχεία για δάνεια νομικών προσώπων στη ζώνη του ευρώ. Οι πρώτες αναφορές θα δοθούν από τις εμπορικές τράπεζες προς τις Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες και από εκεί προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τον Σεπτέμβριο του 2018, σε λίγες δηλαδή ημέρες, και αφορούν 100 και πλέον χαρακτηριστικά στη λογική της εναρμόνισης, της καλύτερης δυνατής ανάλυσης πληροφοριών και δεδομένων, ώστε να υπάρχει επιτυχής προληπτική πολιτική.
Φύλλο και φτερό
Μεταξύ των 100 χαρακτηριστικών περιλαμβάνονται, στην ουσία, τα πλήρη στοιχεία της εταιρίας που έχει χρηματοδοτήσεις και αν αυτή ανήκει σε όμιλο εταιριών, τα στοιχεία της μητρικής εταιρίας, και αν αυτή έχει δάνεια, όπως και η θυγατρική. Θα πρέπει να καταγραφούν και να δοθούν προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τα εξής, μεταξύ άλλων, στοιχεία: Το ποσό των χρηματοδοτήσεων και από ποιες τράπεζες προέρχονται, σε ποιους κλάδους και ποιες περιοχές, καθώς και πού και γιατί δραστηριοποιείται το εν λόγω νομικό πρόσωπο, δηλαδή η συγκεκριμένη επιχείρηση-επιχειρήσεις, που έχουν λάβει χρηματοδοτήσεις. Επιπροσθέτως, στις αναφορές θα πρέπει να γίνεται λόγος για τις υποθήκες που έχουν τεθεί, καθώς και για την αξία τους. Το ίδιο ισχύει και για τη μητρική εταιρία, εάν υπάρχει, και για άλλες εταιρίες που είναι συνδεδεμένες μαζί της. Στην παρούσα φάση το πρόγραμμα αφορά μόνον τα νομικά πρόσωπα, ενώ αργότερα δεν αποκλείεται να ζητηθούν στοιχεία και για τα νοικοκυριά, δηλαδή για τους οφειλέτες ως φυσικά πρόσωπα. Έχει ήδη ζητηθεί γνωμάτευση από τον Ευρωπαίο Επόπτη Προστασίας Δεδομένων και ο προσανατολισμός είναι όπως δίδονται μεν τα στοιχεία, αλλά χωρίς το όνομα του οφειλέτη, προφανώς θα υπάρχει κάποιος κωδικός για να είναι δυνατή η επεξεργασία των δεδομένων.
Το σκεπτικό
Με βάση το σκεπτικό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στόχοι είναι: 1. Η δημιουργία κεντρικής βάσης δεδομένων για όλη την ευρωζώνη με ίδια χαρακτηριστικά, έτσι ώστε να γίνεται καλύτερη επεξεργασία και ανάλυση και να δίδονται οι σχετικές επί του συνόλου της ευρωζώνης και κατά περιοχή οδηγίες. Όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα: «Για παράδειγμα, η AnaCredit θα παρέχει λεπτομερή δεδομένα όσον αφορά τη διαθεσιμότητα πιστώσεων προς τις επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, για τις οποίες σήμερα διαθέτουμε μόνον επιμέρους πληροφορίες από κάποιες έρευνες. Θα καταστούν εμφανείς οι διαφορετικές συνθήκες προσφοράς και ζήτησης στους διάφορους οικονομικούς τομείς ή κατηγορίες επιχειρήσεων (π.χ. μικρές έναντι μεγάλων επιχειρήσεων, τομέας μεταποίησης έναντι τομέα υπηρεσιών), οι οποίες επί του παρόντος κρύβονται πίσω από τα συγκεντρωτικά στοιχεία». Ενδεχομένως, δηλαδή, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να συμβουλεύει, αλλά και να καθορίζει, σε ποιους κατά περιοχή και χώρα τομείς και πόσα δάνεια θα παρέχουν οι τράπεζες και πώς υπό το πρόσχημα της σταθερότητας και της προληπτικής πολιτικής. 2. Ανάλυση στοιχείων ανά επιχειρηματικό κλάδο, κράτος και περιοχή σε σχέση με τα δάνεια τα οποία έχουν εισπράξει και αν μπορούν να είναι και οι εταιρίες κερδοφόρες και τα δάνεια αυτά βιώσιμα.
Στόχοι και πλεονεκτήματα
Σύμφωνα με τα ανωτέρω, στόχος είναι ο έλεγχος της νομισματικής και χρηματοπιστωτικής πολιτικής στο σύνολο της ευρωζώνης. Είναι πρόδηλο ότι επιπρόσθετος στόχος είναι: Α. Η καταπολέμηση των κόκκινων δανείων. Β. Η διαφύλαξη των τομέων ανάπτυξης και αποτροπή λανθασμένων επιλογών κατά επιχειρηματικούς κλάδους, κράτη και περιοχές. Γ. Η προστασία του τραπεζικού συστήματος και των επιχειρήσεων, των δανειστών και των οφειλετών. Δ. Η άσκηση επιτυχούς μακροπροληπτικής εποπτείας και πολιτικής. Ε. Διαφάνεια χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Υποψίες, προβλήματα και ασφάλεια
Το πρόγραμμα AnaCredit είναι αποτέλεσμα των συμπερασμάτων που εξήχθησαν μέσα από την πρόσφατη οικονομική κρίση και, ως εκ τούτου, εντάσσεται στη λογική και πρακτική των διορθωτικών μέτρων και της απόκτησης γενικής εικόνας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, κατόπιν πληροφοριών που προέρχονται από τις Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θέλει να έχει την καλύτερη δυνατή εικόνα, αφού έχει και την ευθύνη της νομισματικής πολιτικής. Βεβαίως, πέραν των όσων εμφανίζονται ως θετικά, υπάρχουν και εκείνοι που ανησυχούν, αφού εγείρονται διάφορα ζητήματα, μεταξύ των οποίων το σύστημα ασφάλειας και δη διαρροής των ευαίσθητων πληροφοριών. Επί τούτου, δε, μπορούν να τονιστούν και τα εξής:
1. Υπάρχει πρόβλημα, λόγω της συλλογής και επικαιροποίησης του όγκου πληροφοριών και διαβίβασής τους, που σημαίνει πρόσθετη εργασία και απασχόληση προσωπικού, καθώς και κόστος. 2. Τίθεται θέμα ασφάλειας δεδομένων. Στην ΕΕ και δη στην ευρωζώνη παίζονται και διακυβεύονται πολλά μεταξύ των εταιριών και των εθνικών συμφερόντων των κρατών-μελών. Αληθές είναι ότι, κατά τεκμήριο, υπάρχει ασφάλεια δεδομένων και πληροφοριών, αλλά είναι τόσο μεγάλα τα συμφέροντα και ο ανταγωνισμός, ώστε να υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος διαρροής, ακόμη και από χάκερ, που δρουν στο πλαίσιο ενός ανηλεούς πολέμου μέσα από τον κυβερνοχώρο. 3. Η συλλογή πληροφοριών και η λήψη των αποφάσεων μετατίθεται όλο και περισσότερο στη Φρανκφούρτη, οπότε μειώνεται ο ρόλος των Εθνικών Κεντρικών Τραπεζών ακόμη και σε ζητήματα τοπικά.
Χωρίς να είναι κάποιος καχύποπτος, μπορεί να ασπαστεί τη θέση, που είναι και μέχρις αποδείξεως του αντιθέτου, ορθή, ότι δηλαδή πρόκειται για προσπάθεια εναρμόνισης και ενοποίησης, ειδικώς όταν τα κράτη-μέλη θέλουν να έχουν ενιαία αγορά και νόμισμα. Από την άλλη, όμως, η πραγματικότητα μαρτυρεί ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στη Φρανκφούρτη ελέγχεται κυρίως από τους Γερμανούς και υιοθετεί τα γερμανικά μοντέλα δράσης, που σε διάφορες περιπτώσεις ενδέχεται να μην ανταποκρίνονται στις ανάγκες των κρατών-μελών, λόγω των ιδιομορφιών που επικρατούν σε εθνικό τοπικό επίπεδο. Πώς θα έχεις π.χ. βαριά βιομηχανία, όταν δεν έχεις πρώτες ύλες ή πώς θα επιβιώσει η κυπριακή οικονομία και το τραπεζικό σύστημα χωρίς την παροχή υπηρεσιών; Συναφώς, τίθεται το εξής θέμα: Επειδή τα οικονομικά εμπορικά και άλλα μεγέθη είναι διαφορετικά, τα μεγάλα κράτη κυριαρχούν εντός της ΕΕ και διεθνώς των μικροτέρων. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Γερμανία, μάλιστα δρώντας στην πολιτική αντίληψη του «γερμανικού ζητήματος» (εάν, δηλαδή, θα έχουμε μια γερμανική Ευρώπη ή μια ευρωπαϊκή Γερμανία), χρησιμοποιεί τους θεσμούς της ΕΕ και δη την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για την άσκηση της δικής της οικονομικής αντίληψης, έτσι ώστε να κυριαρχήσει επί όλης της ευρωζώνης και πέραν αυτής.
Η Βρετανία και η Κύπρος
Ένας από τους λόγους για τους οποίους αρνήθηκε η Βρετανία να ενταχθεί στο ευρώ ήταν ο ακόλουθος: Ποτέ δεν ήθελε να τεθεί το νομισματικό της σύστημα και οι εταιρίες που βρίσκονται στο Λονδίνο κάτω από τον έλεγχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία θεωρούσαν και θεωρούν ότι ελέγχεται κυρίως από τους Γερμανούς. Τα της ενοποίησης είναι θέματα που άπτονται του τρόπου με τον οποίο τα κράτη προσεγγίζουν την ΕΕ και ποια είναι η πολιτική τους φιλοσοφία και στρατηγική, καθώς και το διακύβευμα των εθνικών τους συμφερόντων. Για τους Βρετανούς ήταν πιο σημαντικό το City από τις Βρυξέλλες και τη Φρανκφούρτη. Δεν ετέθη πότε δίλημμα λίρα ή ευρώ. Στη δική μας περίπτωση, δηλαδή της Κύπρου, εάν υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια ο έλεγχος που θα έχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τα επόμενα χρόνια με αναφορές για οφειλέτες, νομικά αλλά και φυσικά πρόσωπα, το τραπεζικό μας σύστημα δεν θα οδηγείτο σε κατάρρευση και τα κόκκινα δάνεια δεν θα ήταν στα ύψη και δεν θα απειλούσαν διαρκώς, ακόμη και μετά το μνημόνιο, την οικονομία της χώρας, φθάνοντας σήμερα, μετά τη διάλυση του Συνεργατισμού, το ύψος των 18 δισ. ευρώ. Ποσό που αναλογεί στο 100% περίπου του ΑΕΠ, την ίδια στιγμή που το δημόσιο χρέος φθάνει πλέον το 109,8% επί του ΑΕΠ.
Το στοίχημα της ΕΚΤ και η λύση του Κυπριακού
Η επιτυχία του προγράμματος είναι ένα από τα στοιχήματα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την ομαλή λειτουργία της ενιαίας αγοράς και του ευρώ. Βεβαίως, η όλη διαδικασία είναι συναφής και με τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού, υπό την εξής έννοια: Δεν είναι μόνον το σύστημα της ασφάλειας υψίστης σημασίας, αλλά και αυτό της οικονομίας, καθότι μια από τις κύριες αιτίες προβλημάτων και κατάρρευσης των σύνθετων πολιτειακών συστημάτων, όπως οι ομοσπονδίες, είναι τα ζητήματα της οικονομίας. Οι τράπεζες των κατεχομένων είναι εξαρτώμενες από την Τουρκία και δεν έχει γίνει δεκτός το προηγούμενο διάστημα, ακόμη και όταν το κλίμα στις συνομιλίες ήταν εύφορο, δηλαδή προ του Κραν Μοντανά, ο έλεγχός τους από τα αρμόδια κλιμάκια της ΕΕ και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Πώς, λοιπόν, εν μιά νυκτί θα προκύψει ενοποίηση της οικονομίας και εφαρμογή του ευρώ, όταν το οικονομικό σύστημα στα κατεχόμενα εξαρτάται από την Άγκυρα, η οποία στην παρούσα φάση αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα - τραπεζικά, νομισματικά, καθώς και πληθωρισμού; Είναι, δε, ευκόλως αντιληπτόν ότι το τραπεζικό σύστημα των κατεχομένων συνιστά βιομηχανία ξεπλύματος βρόμικου χρήματος για λογαριασμό της Τουρκίας. Πώς, λοιπόν, το διάτρητο οικονομικό σύστημα των κατεχομένων και ενός μελλοντικού συνιστώντος κράτους θα ενωθεί με αυτό των ελεύθερων περιοχών της Κυπριακής Δημοκρατίας, που θα υποβαθμιστεί σε ελληνοκυπριακό συνιστών κράτος κάτω από μία ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα, η οποία θα υπάγεται στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα; Πώς και με τι υποδομές θα εναρμονιστούν οι δύο οικονομίες και πώς θα εφαρμοστεί το πρόγραμμα AnaCredit; Βεβαίως, για να φτάσουμε στην εφαρμογή του εν λόγω προγράμματος και των συναφών νομοθεσιών θα πρέπει να επιλυθούν άλλα οικονομικά και δη τραπεζικά προβλήματα στα κατεχόμενα, καθώς και τα χρέη προς την Άγκυρα. Αφήστε που η οικονομική εξάρτηση των κατεχομένων από την Άγκυρα είναι σε επίπεδο προσάρτησης, από το νερό ώς το ηλεκτρικό ρεύμα και τις τηλεπικοινωνίες, συν του ότι η εξάρτηση απλώνεται σε όλους τους κλάδους, ακόμη και στον τουρισμό. Οι τελευταίες, για παράδειγμα, δημόσιες προσφορές στα κατεχόμενα δόθηκαν σε τουρκικές εταιρίες. Μπορούν να επιλυθούν όλα αυτά τα προβλήματα, πώς και πότε; Ή, μήπως, εκτός των κατεχομένων, θα είναι και το μελλοντικό ελληνοκυπριακό συνιστών κράτος εξαρτώμενο στην Άγκυρα, υπό την έννοια ότι, εφόσον οι δύο οικονομίες θα πρέπει να συνυπάρχουν σε μία, όταν η Τουρκία πάσχει από πνευμονία ή από εμφράγματα, δεν θα επηρεάζεται και το ελληνοκυπριακό συνιστών κράτος;
Τα χαλινάρια της Γερμανίας
Αυτά και άλλα είναι τροφή προς σκέψη και προβληματισμό εξ αφορμής του προγράμματος AnaCredit, που μπαίνει πλέον στη ζωή μας υπό την μορφήν μιας τεράστιας δεξαμενής προσωπικών δεδομένων που αρχικά θα αφορά τα νομικά πρόσωπα και εν συνεχεία τα φυσικά. Πρόκειται για ένα είδος φακελώματος από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στη λογική ότι, αυτό που συμβαίνει είναι για το καλό της ενιαίας αγοράς, των πιστωτών και των οφειλετών, του τραπεζικού συστήματος και του ευρώ. Της ορθής λειτουργίας της αγοράς. Από την άλλη, όμως, υπάρχει και η αντίληψη της γερμανικής Ευρώπης, της οποίας η εμπέδωση προσδοκάται μέσω των θεσμών της ΕΕ και δη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που θα έχει όλα τα στοιχεία μας, νομικών, αρχικά, και, εν συνεχεία, φυσικών προσώπων στο χέρι. Με άλλα λόγια, εάν η διαδικασία θα είναι για το καλό μας ή εάν θα εξελιχθεί σε έναν μεγάλο, γερμανικό, κυρίως, αδελφό, που θα ελέγχει τα πάντα, είναι θέμα που θα δείξει ο χρόνος. Μπορεί, άλλωστε, να συμβούν και τα δύο. Μια εξέλιξη που εξαρτάται όχι κυρίως από τη μικρή Κύπρο, αλλά από τη στάση άλλων μεγάλων κρατών, όπως είναι η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία κ.λπ., που καλούνται να διαδραματίσουν τον ρόλο του χαλιναριού της γερμανικής πολιτικής. Μπορούν;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου