ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΗΣ Ν.ΒΑΛΑΒΑΝΗ ΣΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΩΝ 1-1-4

Αγαπητές φίλες & φίλοι,

Το κείμενο που κρατάτε δημοσιοποιείται για πρώτη φορά προκειμένου να τεθεί στη δοκιμασία μιας κριτικής στήριξης με δρομολογημένο ορίζοντα από σήμερα μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου: Γιατί αυτό αποτελεί ο συνδυασμός της υπογραφής του από κοινού με τη δυνατότητα κατάθεσης ταυτόχρονα και κριτικών παρατηρήσεων στο ειδικό site υπογραφών www.enotita114.gr, όπως ελπίζουμε, από τη Δευτέρα 25 Ιουνίου 2018. Όχι προκειμένου να επαναδιατυπωθεί το κείμενο – στις 30 Σεπτέμβρη έτσι ή αλλιώς θα έχει εξαντλήσει το ρόλο του – αλλά, εφόσον το αγκαλιάσουν χιλιάδες άνθρωποι, να χρησιμοποιηθούν και αυτές οι παρατηρήσεις ως γραπτό υπόβαθρο των συναντήσεων και της συζήτησης που θα πρέπει να οργανωθούν απ’  αυτό το φθινόπωρο πανελλαδικά.

Η αξία, βέβαια, βρίσκεται στην ενότητα κειμένου και ανθρώπων που το στηρίζουν - τόσο στο αρχικό του βάπτισμα πυρός, όπως είναι η σημερινή δημοσιοποίηση του κειμένου της Πρωτοβουλίας αρχικά 114 αντρών και γυναικών όσο και, προπαντός, εκείνης της ενότητας κειμένου και ανθρώπων που προσδοκούμε να έχει αποκτήσει στο δρόμο προς την καταληκτική ημερομηνία υπογραφής του: Ώστε να καταφέρει να ενεργοποιήσει μια χειραφετητική πολιτική και κοινωνική δυναμική, «εν υπνώσει» από το συλλογικό σοκ και τραύμα του καλοκαιριού του 2015. Μόνο μια τέτοια χειραφετητική δυναμική είναι σε θέση να δρομολογήσει τη δημιουργία μιας νέας λαϊκής πλειοψηφίας για την αποτροπή της καταστροφής που μας απειλεί πλέον με προοπτική δεκαετιών: Στη σημερινή κατάσταση, που παγιώνεται επιχειρώντας να κάνει ανεπίστρεπτη την καταστροφή της χώρας και των ζωών των ανθρώπων στην πιο σκοτεινή περίοδο της μεταπολίτευσης, αυτή της μνημονιακής και μεταμνημονιακής εποχής ενός κράτους περιορισμένης κυριαρχίας, ενός «ρευστού» κράτους, ενός κράτους-μη κράτους, σύμφωνα με τις προσφιλείς θεωρίες και πρακτικές του διεθνούς χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου και των πολιτικών εκπροσώπων της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Γι’ αυτή την ενότητα κειμένου κι ανθρώπων θα ήθελα να θέσω τηλεγραφικά κάποια σημεία:

Πρώτον, ως προς το κείμενο. Το παρόν κείμενο, φανερά προϊόν πολλαπλών συμβιβασμών ανάμεσα στους αρχικούς 114 ανθρώπους της Πρωτοβουλίας, είναι κατά τη γνώμη μου και παρά επιμέρους διαφωνίες μου, ένα πραγματικά καλό κείμενο. Πέρα απ’  τα όποια άλλα προγραμματικά του πλεονεκτήματα, για πρώτη φορά συμφωνείται ρητά και διατυπώνεται έγγραφα ότι: Προκειμένου να διαμορφωθεί το ΝΑΙ μιας νέας λαϊκής πλειοψηφίας για ριζική πολιτική και κοινωνική αλλαγή, χρειάζεται ν’ απευθυνθούμε στρατηγικά σε δυο υπαρκτά και διακριτά ρεύματα μέσα στην ελληνική κοινωνία, που αποτέλεσαν και τη ραχοκοκαλιά του «ΟΧΙ» του καλοκαιριού του 2015: Εκείνων που από την αρχή ή ως αποτέλεσμα της εμπειρίας του 2015 είναι σήμερα πεισμένοι ότι δεν υπάρχει ζωή εντός της Ευρωζώνης για τους ανθρώπους και τη χώρα. Κι εκείνων που δεν έχουν αυτή την άποψη, δεσμεύονται όμως θετικά να επιδιώξουν την με κάθε τρόπο πραγματοποίηση ενός κοινού προγράμματος ριζικής αλλαγής «χωρίς υποχωρήσεις απέναντι σε οποιουσδήποτε εκβιασμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή οιονδήποτε άλλου». Ξέρω ότι η από κοινού και μετά από μεγάλη συζήτηση υιοθέτηση αυτής της απεύθυνσης, που προσωπικά υποστηρίζω από τον Αύγουστο του 2015, εμπόδισε να υπογράψουν το κείμενο εξαιρετικοί άνθρωποι: Αυτοί που ήθελαν να συνεχίσουμε ν’ απευθυνόμαστε μόνο στο πρώτο ρεύμα. Κι εκείνοι που ήθελαν ν’  απευθύνουμε αυτό το κάλεσμα μόνο στο δεύτερο. Ωστόσο αυτή η για πρώτη φορά απεύθυνση ενός κοινού κειμένου αποτυπώνει την ίδια την πραγματικότητα, συνιστώντας ίσως το σημαντικότερο εργαλείο χειραφέτησης της.

Δεύτερον, θεωρώ ότι το κείμενο αυτό και η Πρωτοβουλία γενικότερα παραμένουν ανοικτά - κι όχι μόνο επειδή από δω και πέρα θα κριθεί η έκταση της κριτικής τους στήριξης ή προσδοκώντας να στηριχτούν τελικά και από όσους δεν συμπαρατάχθηκαν κυρίως για τον προαναφερθέντα λόγο. Παραμένουν ανοιχτά επίσης επειδή, αν και το παρόν κείμενο βγαίνει καθυστερημένα, τρία ολόκληρα χρόνια από τα γεγονότα του καλοκαιριού του 2015, άφησε στη μέση – κρίνοντας ότι ο χρόνος αποκτούσε πλέον κρίσιμη διάσταση - ένα διάλογο που βρισκόταν σ’ εξέλιξη ολόκληρη την προηγούμενη χρονιά. Αλλά κι ένα δεύτερο διάλογο, που μόλις είχε ξεκινήσει αυτή την άνοιξη με αφορμή και τη δρομολόγηση της Πρωτοβουλίας. Σημειώνοντας και τις δικές μας, διαφορετικές κατά περίπτωση, ευθύνες γι’  αυτές τις απουσίες, δε θα πρέπει να τις θεωρήσουμε τελεσίδικες. Αντίθετα, η δρομολόγηση της Πρωτοβουλίας χρειάζεται ν’  ανοίξει νέο γύρο συζήτησης με αυτές τις συλλογικότητες και τα πρόσωπα, πολύ σημαντικά για να λείψουν από τη συμπαράταξη και την κοινή πάλη.

Τρίτο και τελευταίο: Η Πρωτοβουλία των 1-1-4 έχει την τιμή να στηρίζεται από 114 εξαιρετικούς ανθρώπους – από τον διαχρονικό παππού της ριζοσπαστικής Αριστεράς, τον Μανώλη Γλέζο, που δική του συμβολή αποτελεί και η τοποθέτηση της παρούσας εκδοχής του διατάγματος των Κορυσχάδων για τη λαοκρατία ως motto στην προμετωπίδα του κειμένου, μέχρι τους θηλυκούς Βενιαμίν της, την Ηώ και την Άννα, που συντονίζει τη σημερινή συνέντευξη. Ωστόσο το ότι επιλέξαμε ως σημειολογικό τοπόσημο για την ονομασία της το κεντρικό σύνθημα ενός Ιούλη μισού αιώνα πριν από εκείνον του 2015 - την επίκληση του καταληκτικού άρθρου του προδικτατορικού Συντάγματος  με την εντολή ο λαός να πάρει ο ίδιος στα χέρια του τη δική του υπόθεση – προδίδει και τη μεγάλη δύναμη και αδυναμία μας: Η Πρωτοβουλία αποτελείται κατά πλειοψηφία από ανθρώπους έμπειρους πολιτικά και κοινωνικά, που έχουν προλάβει να γευτούν ανολοκλήρωτες νίκες και να διαπράξουν όλη τη γκάμα των λαθών που μας ανήκουν.

Όχι τυχαία ο Μπρεχτ ένα απ’ τα σημαντικότερα ποιήματα του, έναν απολογισμό για τα λάθη, τις κατακτήσεις και κυρίως τις ήττες που είχαν ο ίδιος και η γενιά του βιώσει, το επιγράφει και το απευθύνει, σ’  ελεύθερη μετάφραση, «Σ’  αυτούς που δεν έχουν ακόμα γεννηθεί».

Αυτοί που πριν απ’  όλα λείπουν σήμερα είναι εκείνοι που κατάφεραν να κάνουν τόσο συντριπτική τη νίκη του ΟΧΙ τρία χρόνια πριν, γι’  αυτό και υπήρξε τόσο συντριπτική η διάψευση τους: Οι νέοι, που την περίοδο των Ιουλιανών και για πολλά καλοκαίρια στη συνέχεια, δεν είχαν ακόμη γεννηθεί. Το κρισιμότερο στοίχημα τελικά μπροστά μας είναι αυτό: Να κερδηθούν ανακαλύπτοντας τη θέση που τους ανήκει στα σημερινά καλοκαίρια και παίρνοντας τελικά στα χέρια τους αυτή ή οποιαδήποτε άλλη Πρωτοβουλία σε μια τέτοια κατεύθυνση. Για να μπορέσουν να υπάρξουν αύριο αυτοί που σήμερα δεν έχουν γεννηθεί ακόμα.