του Γιάννου Χαραλαμπίδη
από το Sigmalive
Το πόκερ με την Τουρκία θα συνεχιστεί... με «πραγματικά πυρά», δηλαδή με στρατιωτικές απειλές εντός της κυπριακής ΑΟΖ και με έντονη διπλωματία κυρίως στην Ε.Ε. Οι απειλές της Άγκυρας καλύπτουν ολόκληρο τον χώρο ώς το Αιγαίο, καθότι στηρίζονται στην αναθεωρητική της στρατηγική, η οποία και επιδιώκει: 1. Συγκυριαρχία στο Αιγαίο. 2. Την αρχική μετατροπή της περιοχής από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα σε τουρκική λίμνη και λόγω του φυσικού αερίου τον σταδιακό έλεγχο της κυπριακής ΑΟΖ για να αποκτήσει και τον εθνικό μας πλούτο. Πάντως το παιχνίδι του φυσικού αερίου θέλει υπομονή και σοβαρότητα. Έχει βάθος...
Η αποτροπή και η ασφάλεια
Η ένταση και η μίνι κρίση στην Τουρκία έχουν τροφοδοτηθεί από την εξευμενιστική πολιτική, που υιοθετήθηκε επί μακρόν μετά την κατάργηση του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου και της αποτροπής. Διότι, εάν υπήρχε αποτροπή, η Τουρκία δεν θα απειλούσε ούτε στα Ίμια ούτε σε άλλες περιοχές του Αιγαίου, ούτε στην Κύπρο. Αποτροπή σημαίνει ότι ο εχθρός σου δεν τολμά να προχωρήσει σε επιθετικές κινήσεις, διότι κατανοεί ότι από τις κινήσεις αυτές, το κόστος θα είναι μεγαλύτερο από το όφελος.
Τα περί αποτροπής, όπως ελέγοντο προεκλογικά, και περί συμμαχιών ήταν φωτοβολίδες και χειροβομβίδες κρότου λάμψης, τις οποίες δεν ελάμβανε καθόλου υπόψη η Τουρκία. Αντίθετα, οι δηλώσεις των Υπουργών Άμυνας Κύπρου και Ελλάδας περί αποτροπής έχουν εκθέσει την αξιοπιστία των ενόπλων δυνάμεων και του ίδιου του κράτους, το οποίο έχει διπλή αποστολή. Την εσωτερική ασφάλεια, που είναι δουλειά της Αστυνομίας, και την εξωτερική, την οποία επιφορτίζονται οι ένοπλες δυνάμεις.
Ενθυμείστε βεβαίως τις φιέστες με τα ελληνικά μαχητικά στην παρέλαση της 1ης Οκτωβρίου. Εάν ήταν μέρος μιας αξιόπιστης αποτροπής, τότε ένα τουλάχιστον σμήνος θα έπρεπε να στάθμευε μονίμως στην Κύπρο, καθώς και ναυτικές δυνάμεις, των οποίων τη συντήρηση όφειλε να αναλάβει η Κυπριακή Δημοκρατία, της οποίας οι φορολογούμενοι πολίτες τα τελευταία χρόνια έχουν προσφέρει από το υστέρημά τους το ποσό των 8,5 δις ευρώ, αλλά για την άμυνα δαπανήθηκαν μόνο περίπου τα μισά. Λεφτά υπήρχαν. Τα προσφέραμε εμείς οι πολίτες. Κάποιος πρέπει να λογοδοτήσει για ό,τι συμβαίνει με τα χρήματα για την άμυνα. Συναφώς, θα πρέπει να τονιστεί και το εξής: Το κούρεμα, δηλαδή η χρεοκοπία των τραπεζών από τις λαμογιές του κομματικού κατεστημένου, στοίχισε περίπου 10,5 δις ευρώ.
Εάν απ' όλα αυτά τα χρήματα ένα μόνο μέρος τους πήγαινε για την άμυνα συν τα άλλα τέσσερα δις που πήγαν στη μαύρη τρύπα άλλων ελλειμμάτων, που προκάλεσε το οικονομικό, τραπεζικό και κομματικό κατεστημένο, η Κύπρος θα είχε αξιόπιστο στρατό και στην ξηρά και στη θάλασσα και προφανώς στον αέρα. Και θα είχε ταυτοχρόνως και συμμαχίες. Διότι, χωρίς αξιόπιστες ένοπλες δυνάμεις, δεν μπορείς να έχεις συμμαχίες. Και κλείνουμε αυτό το σκέλος της ανάλυσης με το αξίωμα της ρεαλιστικής σχολής σκέψης, που τίθεται υπό μορφή ερωτήματος: Τι πρέπει να προτιμά ένα κράτος και ένα έθνος, κανόνια ή βούτυρο;
Ιστορία και ισοζύγια
Αυτό το δίλημμα, κανόνια ή βούτυρο, το αναλύαμε επί σειράν ετών χωρίς η ηγεσία μας να το λάβει υπόψη. Και τώρα το βρίσκουμε μπροστά μας. Στην πράξη. Έχουμε βούτυρο, δηλαδή φυσικό αέριο, αλλά όχι κανόνια. Δεν τα χρειαζόμασταν, έλεγαν με σοφία και αλαζονεία. Επί τούτου η ρεαλιστική σχολή σκέψη είναι σαφής: Πρώτο, και κανόνια και βούτυρο. Διότι, όπως διδάσκει η ρεαλιστική σχολή σκέψης, εάν έχεις βούτυρο χωρίς κανόνια, θα είναι το βούτυρό σου πρόκληση για τον γείτονά σου, ειδικά όταν αυτός είναι η Τουρκία, που δεν έχει ηθική, όπως γενικότερα οι διεθνές σχέσεις, παρά μόνο συμφέροντα και κανόνες ισχύος. Δεύτερο, ο αδύναμος εφόσον φροντίσει να έχει αξιόπιστο στρατό συνάπτει συμμαχίες για να αποτρέπει απειλές, εντάσεις και κρίσεις, ακόμη και πολέμους. Όσες φορές η ανθρωπότητα σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο στηρίχθηκε στα ισοζύγια δυνάμεων είχαμε σταθερότητα, αν μη τι άλλο δεν είχαμε πόλεμο. Ακόμη και στην περίοδο του ψυχρού πολέμου, δεν οδηγηθήκαμε στην καταστροφή λόγω του ισοζυγίου του τρόμου (Balance of terror), που επροκαλείτο μέσω των πυρηνικών.
Αντιθέτως, όταν η Ιαπωνία δεν είχε πυρηνικά περί το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, άρπαξε δυο ατομικές μέχρι να συνθηκολογήσει. Και προηγουμένως όταν η Γαλλία και η Βρετανία είχαν εξευμενίσει τον Χίτλερ στην Τσεχοσλοβακία, τροφοδότησαν την επιθετικότητά του που οδήγησε στην καταστροφή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Την υφιστάμενη ένταση στην κυπριακή ΑΟΖ και στο οικόπεδο 3 δεν την έφερε η αξιοπιστία της Εθνικής Φρουράς και οι συμμαχίες, αλλά η απουσία τους και η τουρκική απειλή. Και για να είμαστε ξεκάθαροι: Είναι ανόητος όποιος υποστηρίζει πόλεμο με την Τουρκία, είναι όμως επικίνδυνοι όλοι αυτοί που ενοχοποιούν και ποινικοποιούν τις ένοπλες δυνάμεις στην έννοια της αποτροπής.
Οι συνομιλίες και αποτυχία
Βρισκόμαστε εδώ που βρισκόμαστε. Στρατιωτικά γυμνοί. Συνεπώς το πάθημα θα πρέπει να γίνει μάθημα. Διότι, μετά την κρίση στο οικόπεδο 3, οι Τούρκοι θα φέρουν τρυπάνι. Και είναι αφελής όποιος πιστεύει ότι, εάν αρχίσουν συνομιλίες, θα γλιτώσουμε τον μπελά. Για ποιες συνομιλίες μιλάμε και σε ποια βάση και με ποιον; Με τον Ερντογάν ή με τον Ακιντζί; Είναι το ίδιο και το αυτό. Και δεν θέλουν λύση. Το είπε ο Ακιντζί προ ολίγων ημερών. Δεν υπάρχει Κυπριακή Δημοκρατία και θέλει συνεκμετάλλευση. Και τι θα κάνουμε στις συνομιλίες ξεβράκωτοι; Ό,τι κάναμε εδώ και 43 χρόνια. Να υιοθετούμε την προηγούμενη τουρκική θέση, να την εμφανίζουμε ως κεκτημένο και οι Τούρκοι να περνούν στην επόμενη. Συνέχεια της λογικής του Κραν Μοντανά με το υφιστάμενο ανισοζύγιο δυνάμεων και με την Τουρκία να έχει ξεσαλώσει και τον Ερντογάν να θέλει να καθίσει εκ νέου στον θρόνο του μέσω των εκλογών του 2019, θα οδηγήσει στα εξής:
Ή η Κυπριακή Δημοκρατία θα αποδεχθεί τους τουρκικούς όρους και θα διαλυθεί ή θα οδηγηθούμε σε νέο ναυάγιο, που θα δώσει το πρόσχημα στην Τουρκία να κλιμακώσει την ένταση στην κυπριακή ΑΟΖ και να την θέσει επί τη βάσει της πολιτικής των κανονιοφόρων, που ήδη εφαρμόζει υπό τον δικό της έλεγχο. Στεκόμαστε, δε, στις συνομιλίες για να τονίσουμε τα ακόλουθα: Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν θέλει συνομιλίες. Αυτές όμως δεν έχουν αποτέλεσμα, διότι εμείς επιμένουμε να είμαστε αθωράκιστοι και η Τουρκία δεν επιθυμεί βιώσιμη λύση αλλά αφού έχει κατοχυρώσει την ομοσπονδία, δηλαδή τον προηγούμενο τουρκικό στόχο της, τώρα τον θέλει ως όχημα μεταφοράς για την πλήρη τουρκοποίηση. Πώς θα συμβεί αυτό; Με τους ακόλουθους τρόπους: Α. Μέσω της αναβάθμισης της τελωνειακής ένωσης Τουρκίας - Ε.Ε., που έχει ως κεντρικό πυλώνα τη μετατροπή των τουρκικών εταιρειών σε οιονεί ευρωπαϊκές. Αυτό συμφέρει στους μεγάλους εταίρους που θα εισβάλουν στη μεγάλη τουρκική αγορά και τις τουρκικές στην ευρωπαϊκή, οι οποίες όμως τουρκικές μπορούν να χαλιναγωγηθούν ανταγωνιστικά από τα ευρωπαϊκά μεγαθήρια. Στη δική μας περίπτωση, η Τουρκία θα την απορροφήσει την Κύπρο οικονομικά λόγω του δικού μας μικρού μεγέθους και λόγω μειωμένης ανταγωνιστικότητας. Β. Μέσω της παραχώρησης καθεστώτος Ευρωπαίου πολίτη σε Τούρκους υπηκόους που θα έρχονται στην Κύπρο. Βεβαίως, θα ισχυριστεί κανείς ότι θα μπορεί να υπάρχει η δικλίδα του 1 προς 4 συγκριτικά με τους Ελλαδίτες.
Σιγά μην τη σεβαστούν οι Τούρκοι. Χωρίς ισχύ δεν σέβονται τίποτε. Και όταν θα φτάνουν κατά χιλιάδες χωρίς βίζα στα κατεχόμενα, που θα είναι ισότιμου καθεστώτος συνιστών πλέον κράτος, ποιος θα τους διώξει; Η ομοσπονδιακή Αστυνομία; Ή θα κάνουμε πόλεμο; Με τι στρατό; Τον δικό μας; Αφού δεν θα έχουμε. Ή μήπως θα φωνάξουμε την πολυδιαφημισμένη PESCO (Permanente Structured Cooperation) (sic); Η Ε.Ε. δεν έχει δικό της στρατό γι’ αυτό και παραπαίει, είναι διάτρητο στην πράξη το Σέγκεν, που στηριζόταν στην εξωτερική φύλαξη των συνόρων. Κλασικό παράδειγμα η ανθρωπιστική κρίση, την οποία η Τουρκία μετέτρεψε σε πολιτική και εφόσον η Ελλάδα δεν μπορούσε λόγω των προβλημάτων με την Άγκυρα στο Αιγαίο, φώναξαν όλοι το ΝΑΤΟ να αστυνομεύσει.
Κώδικας κινήσεων και λήψη μέτρων.
Υπάρχει ένας κώδικας κινήσεων που έχει συζητηθεί και στο Εθνικό Συμβούλιο και περιλαμβάνει λήψη μέτρων για την Τουρκία σε διπλωματικό επίπεδο, διότι, σε στρατιωτικό, ό,τι και αν γίνει σε αυτήν τη φάση θα ρίχνει λάδι στη φωτιά. Άλλωστε, δεν διαθέτουμε ούτε ναυτικό ούτε αεροπορία, άρα πώς να γίνει κρίση στη θάλασσα, εκτός και αν η Άγκυρα θελήσει να τη μεταφέρει στην ξηρά, αφενός για να τερματίσει το ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, αφετέρου να δημιουργήσει νέα τετελεσμένα και να προκαλέσει προβλήματα στον τουρισμό και στις επενδύσεις πλήττοντας την ήδη πληγωμένη οικονομία. Συνεπώς, το κύριο πεδίο δράσης είναι η Ε.Ε., όπου η Τουρκία μπορεί μεν να φωνάζει ότι δεν την έχει ανάγκη, αλλά το εμπόριο και η οικονομία άλλα λένε, χωρίς να σημαίνει ότι και η Ε.Ε. δεν έχει ισχυρά συμφέροντα με την Άγκυρα. Επειδή έχει χαθεί σημαντικό έδαφος λόγω της πολιτικής των ψευδαισθήσεων χρειάζεται στρατηγική και δουλειά: Πρώτο, το Κυπριακό πρέπει πλέον να τεθεί εντός της Ε.Ε. ως θέμα εισβολής κατοχής. Κανείς δεν μπορεί να αποτρέψει την Κυπριακή Δημοκρατία να το πράξει. Και αυτό σημαίνει: Έλεγχο κατά πόσον μπορεί να συνεχιστεί η ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας. Πριν από αυτό ή παράλληλα θα πρέπει να ληφθούν μέτρα, κατά τρόπο κλιμακωτό:
1. Περισσότερη περικοπή της προενταξιακής βοήθειας προς την Τουρκία, που φτάνει ώς και τα 630 εκ. ευρώ ετησίως. 2. Κανένα άνοιγμα νέων κεφαλαίων και καμιά συζήτηση για την εμβάθυνση της τελωνειακής ένωσης, η οποία ακόμη και αν γίνει σε περίπτωση που η Τουρκία αλλάξει στάση στην Κυπριακή ΑΟΖ και γενικότερα στο Κυπριακό, θα πρέπει να διαφυλάσσει την κυπριακή οικονομία από το τουρκικό μεγαθήριο. 3. Καμιά συζήτηση επί του θέματος της κατάργησης της βίζας σε Τούρκους πολίτες. 4. Σαφής σύνδεση των κυπριακών συμφερόντων με τα ευρωπαϊκά, για να αντισταθμιστούν τα τουρκικά. Και αυτό μπορεί να γίνε μέσω του EastMed, το οποίο συνιστά έργο στρατηγικό και το οποίο θέλουν και οι Γερμανοί και οι λοιποί Ευρωπαίοι σε μια λογική μερικής απεξάρτησης από τη Μόσχα. Το δίκαιο δεν αρκεί για να εφαρμοστεί. Συνταυτίζεται με οικονομικά συμφέροντα και αποτρεπτική ισχύ.
Υπό καθεστώς επίθεσης
Εφόσον εμείς δεν θέτουμε την Κυπριακή Δημοκρατία υπό καθεστώς διαρκούς επίθεσης, δηλαδή κατοχής, πώς θα ενεργοποιηθεί το σχετικό με το θέμα άρθρο 42,7 των Συνθηκών; Ο ισχυρισμός της Τουρκίας ότι ενεργεί σε διεθνή χωρικά ύδατα και ότι δεν έχει υπογράψει ΑΟΖ με την Κυπριακή Δημοκρατία, την οποία δεν αναγνωρίζει, άρα δεν προβαίνει σε επίθεση, ουδόλως ευσταθεί, για τους ακόλουθους λόγους: Το Συμβούλιο Ασφαλείας έχει εκδώσει τρία θεμελιώδη ψηφίσματα, που αποτελούν τμήμα της διεθνούς εννόμου τάξεως και επί των οποίων στηρίζεται και η αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005, εκδοθείσα από την Ε.Ε. ως απάντηση στην Άγκυρα ότι έχει αρχίσει με την ενταξιακές, αλλά δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία. Αναφέρουμε λοιπόν: Α. Η Ε.Ε. καλεί την Τουρκία να ομαλοποιήσει τις σχέσεις με την Κυπριακή Δημοκρατία και να την αναγνωρίσει, ως προϋπόθεση για τις ενταξιακές διαδικασίες. Αυτή πρέπει να είναι η βάση του διαλόγου λύσης. Εάν την απορρίψει η Άγκυρα, αποκαλύπτεται ότι δεν θέλει λύση και θα πρέπει να αναλάβει ευθύνες και κόστος. Β. Το ψήφισμα 168 του '64 αναγνωρίζει ως μόνη νόμιμη Κυβέρνηση εκείνη της Κυπριακής Δημοκρατίας, που εκπροσωπείτο από τον Πρόεδρο Μακάριο και τον κάθε Πρόεδρο. Είναι γι' αυτόν τον λόγο που ο μακαρίτης Ντενκτάς ισχυριζόταν ότι τον πούλησαν οι Βρετανοί και έδωσαν τον τίτλο ιδιοκτησίας στους Ελληνοκυπρίους. Γ. Τα ψηφίσματα 541 και 550 που δεν αναγνωρίζουν το ψευδοκράτος, το οποίο με βάση το άρθρο 1 παρ. 4 του Χάρτη των Ην. Εθνών είναι προϊόν βίας και χρήσης όπλων. Στρατιωτικής επίθεσης επί του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, που διενεργήθηκε από ξηρά, θάλασσα και αέρα και είναι συνεχής και κλιμακούμενη με την αποστολή επιθετικών οπλικών συστημάτων όπως τα τελευταία 77 αυτοκινούμενα πυροβόλα. Είναι δε, όσα συμβαίνουν στην ΑΟΖ, μια άλλη επίθεση με στρατιωτικά μέσα προέκτασης της χερσαίας κατοχής πέραν των 12 ναυτικών μιλιών εντός της κυπριακής ΑΟΖ, όπου το κράτος της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας ειδικά κυριαρχικά δικαιώματα. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις πληρούνται οι όροι του 42,7, που είναι συνάρτηση με το άρθρο 51 του Χάρτη του ΟΗΕ για το δικαίωμα της αυτοάμυνας.
Η αυτοάμυνα....
Γιατί δεν μπορώ να ασκήσω τα ειδικά κυριαρχικά μου δικαιώματα ως κράτος, μπορεί να πει η Κυπριακή Δημοκρατία; Διότι η Άγκυρα χρησιμοποιεί στρατιωτικά μέσα. Και η Ε.Ε. επί τη βάσει του 42,7 σε συνδυασμό με το άρθρο 51, για την αυτοάμυνα, ειδικώς όταν ένα κράτος δεν μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του, το θέτει υπό τη δική της θεσμική προστασία και τα κράτη μέλη παρέχουν όλα τα απαιτούμενα για τη στήριξή του μέσα. Θα πρέπει, δε, να ληφθεί υπόψη η σχέση των κρατών μελών με το ΝΑΤΟ. Αυτό αφορά κυρίως στην κοινή στρατιωτική δράση. Υπό αυτές τις συνθήκες, η εμπλοκή του ΝΑΤΟ, του οποίου η Τουρκία είναι κράτος μέλος, όπως και η Ελλάδα και οι ΗΠΑ, ενδέχεται να διαδραματίσει επιπρόσθετο διπλωματικό ρόλο, χωρίς αυτό να είναι αναγκαίο. Εδώ όμως διαφαίνεται και το μειονέκτημα της Κυπριακής Δημοκρατίας ότι δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ. Η ενεργοποίηση του 42,7 των Συνθηκών θέλει προεργασία και επιχειρήματα νέα, διότι μέχρι σήμερα αντί το Κυπριακό να ήταν πρόβλημα εξωτερικής επίθεσης και διαρκούς κατοχής, εμφανιζόταν δικοινοτικό και όλα τα προβλήματα κρύβονταν κάτω από το χαλί των αναποτελεσματικών συνομιλιών, που βόλευε όλους, πλην ημών όπως η πρακτική αποδεικνύει. Αλήθεια, πιστεύει κανείς ότι εάν αύριο το πρωί δώσουμε στην Τουρκία συνεκμετάλλευση του φυσικού αερίου, θα μας αφήσει ήσυχους; Δεν θα τα θέλει όλα; Μα αφού αυτό διακηρύσσει. Τα θέλει όλα. Λύσεις, βεβαίως, πάντα υπάρχουν, φτάνει όσοι κυβερνούν να μπορούν και να θέλουν να τις δουν.
Η διπλωματική στήριξη και το αφτί της Άγκυρας
Η δήλωση του Προέδρου του Συμβουλίου Ντόναλτ Τουσκ την περασμένη Παρασκευή ήταν ένα πρώτο διπλωματικό βήμα με νομικό περιεχόμενο, ένα μήνυμα προς την Άγκυρα, της οποίας, επί του παρόντος, δεν ιδρώνει το αφτί. Η Ε.Ε. αφενός χαρακτήρισε παράνομες παραβιάσεις τις ενέργειες της Τουρκίας εντός της Κυπριακής ΑΟΖ και την κάλεσε να τις τερματίσει, σημειώνοντας, ταυτοχρόνως, την αλληλεγγύη της, καθώς και ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει εντός της ΑΟΖ της το δικαίωμα για την εκμετάλλευση του πλούτου της όπως καθορίζει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Θεωρεί η Ε.Ε. ότι η στάση της Τουρκίας είναι αντίθετη με την πολιτική καλής γειτονίας κατην ομαλοποίησή της με όλα τα κράτη μέλη. Και καταλήγοντας ο κ. Τουσκ τονίζει ότι η Ε.Ε. είναι έτοιμη να μπει σε διάλογο με την Τουρκία, αλλά, όπως με διπλωματικό τρόπο επισημαίνει, η όλη κατάσταση και η συνάντηση ηγετών στη Βάρνα θα τύχει αξιολόγησης τον Μάρτιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου