του Βασίλη Ασημακόπουλου
Στο παρόν σημείωμα δεν θα ασχοληθούμε με το 2ο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ
αναφορικά με την πολιτική απόφαση, τις θέσεις κλπ. Πρόκειται για έναν
κομματικό σχηματισμό που διαχειρίζεται τις πολιτικές του μνημονίου σε
όλα τα επίπεδα, επιδιώκοντας να αναπαραχθεί, παραμένοντας σε
εξουσιαστική τροχιά. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Ενδεικτικό της μετά το 3ο
μνημόνιο κατάστασης του ΣΥΡΙΖΑ, αυτό που στον προσυνεδριακό διάλογο και
την πολιτική απόφαση του 1ου Συνεδρίου (Ιούλιος 2013) αναφερόταν ως
κύρια αντίθεση (μνημόνιο-αντιμνημόνιο) σήμερα απλώς δεν αναφέρεται
πουθενά. Η εσωκομματική διαπάλη αφορά διαγκωνισμούς στελεχών και
προσωπικών ομαδοποιήσεων με αναφορά και στοίχιση κατά βάση στο κράτος
και τους πόρους του ή με σχετικό δικαίωμα προσδοκίας, σε έναν αγώνα
ατομικής ανέλιξης και καριερισμού. Διαδικασίες και κινήσεις που
χαρακτηρίζονται στους πολιτικοϊδεολογικούς χώρους της αριστεράς ως
αστική πολιτική. Δεν θα μείνουμε άλλο σ’ αυτό.
Έγινε πολύς λόγος στο συνέδριο, αλλά και σχολιάστηκε αρκετά, η πρόταση τροποποίησης του καταστατικού και ειδικότερα του αρ. 27 παρ. 5 (Σχέσεις ΣΥΡΙΖΑ με το κράτος και την κυβέρνηση), όπου μια ομάδα μελών πρότεινε να μην υπερβαίνουν το 25% τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας στην Κεντρική Επιτροπή, κάτι το οποίο αρχικά υπερψηφίστηκε και με τις γνωστές διαδικασίες ύστερα από παρέμβαση-απαίτηση του προέδρου του κόμματος τέθηκε εκ νέου σε ψηφοφορία και ανακλήθηκε.
Η διάταξη αυτή του καταστατικού (όχι βεβαίως η πρόταση περί βουλευτών) έχει μια μικρή ιστορία. Την περίοδο συγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ (2011-2012), μια μικρή ομάδα-συλλογικότητα που προερχόμασταν από το ΠΑΣΟΚ, ο Νέος Αγωνιστής, δεν ήθελε να επαναληφθούν σημεία και καταστάσεις της εξέλιξης του ΠΑΣΟΚ που κατά την εκτίμησή μας οδήγησαν σταδιακά στην αστικοποίησή του και την ακύρωσή του. Το ένα ήταν η αναίρεση της γραμμής της πολιτικο-οικονομικής αποδέσμευσης από ΕΟΚ-ΝΑΤΟ, το άλλο ήταν η κρατικοποίηση του κόμματος και μεταμόρφωσή του σταδιακά στο αντίθετό του. Οι δύο κινήσεις αυτές κατά την ανάλυσή μας, βρίσκονταν σε διαλεκτική σχέση και συμπυκνώνονταν στην ενσωμάτωση του κόμματος στο εξαρτημένο καπιταλιστικό κράτος, που αποτελεί το βασικό μηχανισμό αναπαραγωγής της κίνησης του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού ως κυρίαρχου-κυριαρχούμενου. Για τον υποφαινόμενο ειδικότερα αποτέλεσε μια από τις πρώτες του εσωκομματικές εμπειρίες, στο 2ο συνέδριο της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ (Φεβρουάριος 1996), όταν τέθηκε το θέμα ασυμβίβαστου μεταξύ μέλους Κεντρικού Συμβουλίου και συμβούλου υπουργού ή ειδικού συνεργάτη ή θέσης στη κυβέρνηση και οι κεντρικές εσωκομματικές ομαδοποιήσεις τότε στη Νεολαία (Ακικοί, Αρσενικοί, προεδρικοί και εκσυγχρονιστές) με την ενεργό συμπαράσταση του τότε Γραμματέα της ΚΕ που ήταν εκείνη τη στιγμή τιμητικό προεδρείο στο συνέδριο, συσπειρώθηκαν προκειμένου να μην περάσει η πρόταση για το ασυμβίβαστο, κάτι το οποίο τελικά επιτεύχθηκε με προδήλως αντικαταστατικές μεθοδεύσεις κατά την ψηφοφορία (και εδώ είχε αρχικά ψηφισθεί και στη συνέχεια ξεψηφίσθηκε).
Στο πλαίσιο αυτό και εν όψει του ιδρυτικού συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ, προτείναμε ως προσθήκη στη συζήτηση για το κατασταστικό, τη θέση τα στελέχη που κατέχουν αμειβόμενη κυβερνητική θέση ή αξίωμα να μην υπερβαίνουν το 25% των μελών κάθε οργάνου του κόμματος. Τη συλλογική πρόταση-προσθήκη εκ μέρους του Νέου Αγωνιστή την εισηγήθηκε στο συνέδριο του 2013 ο υποφαινόμενος, ερχόμενος σε αντιπαράθεση με την επιτροπή καταστατικού του κόμματος που ήταν αντίθετη και «διακριτικά» με το προεδρείο του συνεδρίου, που επιχείρησε να επηρεάσει τεχνηέντως τους συνέδρους. Η πρόταση τέθηκε σε ψηφοφορία και υπεψηφίστηκε με μεγάλη πλειοψηφία. Ίσως ήταν και η μόνη ή από τις ελάχιστες που η θέση της εσωκομματικής πλειοψηφίας δεν πέρασε, ενώ απουσίαζε από την αίθουσα και η εσωκομματική μειοψηφία (Αριστερή Πλατφόρμα) από τη συζήτηση για το καταστατικό, σ’ εκείνη τουλάχιστον τη στιγμή του συνεδρίου. Ας σημειωθεί για την ιστορία ότι η τελική διατύπωση στο καταστατικό δεν αποτύπωσε το εύρος του ασυμβίβαστου, καθώς η ανωτέρω προσθήκη στην προφορική της υποστήριξη (που και τελικά υπεψηφίσθηκε) περιέλαβε και τους συμβούλους και ειδικούς συνεργάτες βουλευτών και υπουργών. Κάτι που δεν περίληφθηκε τελικά στο κείμενο του καταστατικού (Για όποιαν/ον ενδιαφέρεται για το συγκεκριμένο ζήτημα και τη σχετική αντιπαράθεση στη συζήτηση για το καταστατικό στο 1ο συνέδριο ΣΥΡΙΖΑ βλ. στο βιβλίο μου Πορεία Αριστερά. Επισημάνσεις και εκτιμήσεις για την εξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ και άλλες ιστορίες...., εκδ. Γόρδιος, 2016, σελ. 127-130, όπου περιλαμβάνεται απομαγνητοφωνημένη η σχετική παρέμβαση στο συνέδριο). Ας σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη διάταξη του καταστατικού ουδέποτε εφαρμόστηκε από τις 25-1-2015 και μετά, ούτε καμία εσωκομματική ομάδα (είτε της πλειοψηφίας, είτε της μειοψηφίας, δεξιά ή αριστερή) ζήτησε ή απαίτησε την εφαρμογή της. Μόνον ηρωϊκής τοποθετήσεις περί της ανάγκης να μην ενσωματωθεί το κόμμα στο κράτος και άλλα ηχηρά παρόμοια...
Τώρα τι σχέση έχει ο αγώνας και η αγωνία να μην κρατικοποιηθεί ένα πολιτικό κόμμα που κινείται σε μια αντι-μνημονιακή-σοσιαλιστική προοπτική, με τον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ όπου η μία πλευρά θέλει τους βουλευτές εντός Κ.Ε. (Τσίπρας και ηγετικό επιτελείο) προκειμένου να το ελέγχει ακόμα πιο αποτελεσματικά, δεδομένου ότι οι βουλευτές καθημερινά «δίνουν εξετάσεις» με την έμπρακτη στήριξη της κυβέρνησης δια της ψήφου τους στο πλαίσιο ενός απολύτως αρχηγικού-μνημονιακού –αστικού - σε τελευταία ανάλυση κόμματος και από την άλλη τα στελέχη που δεν θέτουν απολύτως κανένα ζήτημα διαφορετικής προοπτικής από τη μνημονιακή βαρβαρότητα, αλλά η μόνη τους αγωνία είναι ν’ απελευθερωθούν περισσότερες θέσεις στην κεντρική καθοδήγηση προκειμένου να ανελιχθούν και αυτοί (μια μορφή του σύνδρομου του Ιζνογκούντ).
Απλά πρόκειται για τον ευτελισμό μιας πρότασης που σε άλλες συνθήκες επιχείρησε να υλοποιήσει, να κάνει πράξει τον αγώνα ενάντια στην κρατικοποίηση του κόμματος και υπέρ της διατήρησης της συλλογικής και ατομικής αυτονομίας.
Έγινε πολύς λόγος στο συνέδριο, αλλά και σχολιάστηκε αρκετά, η πρόταση τροποποίησης του καταστατικού και ειδικότερα του αρ. 27 παρ. 5 (Σχέσεις ΣΥΡΙΖΑ με το κράτος και την κυβέρνηση), όπου μια ομάδα μελών πρότεινε να μην υπερβαίνουν το 25% τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας στην Κεντρική Επιτροπή, κάτι το οποίο αρχικά υπερψηφίστηκε και με τις γνωστές διαδικασίες ύστερα από παρέμβαση-απαίτηση του προέδρου του κόμματος τέθηκε εκ νέου σε ψηφοφορία και ανακλήθηκε.
Η διάταξη αυτή του καταστατικού (όχι βεβαίως η πρόταση περί βουλευτών) έχει μια μικρή ιστορία. Την περίοδο συγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ (2011-2012), μια μικρή ομάδα-συλλογικότητα που προερχόμασταν από το ΠΑΣΟΚ, ο Νέος Αγωνιστής, δεν ήθελε να επαναληφθούν σημεία και καταστάσεις της εξέλιξης του ΠΑΣΟΚ που κατά την εκτίμησή μας οδήγησαν σταδιακά στην αστικοποίησή του και την ακύρωσή του. Το ένα ήταν η αναίρεση της γραμμής της πολιτικο-οικονομικής αποδέσμευσης από ΕΟΚ-ΝΑΤΟ, το άλλο ήταν η κρατικοποίηση του κόμματος και μεταμόρφωσή του σταδιακά στο αντίθετό του. Οι δύο κινήσεις αυτές κατά την ανάλυσή μας, βρίσκονταν σε διαλεκτική σχέση και συμπυκνώνονταν στην ενσωμάτωση του κόμματος στο εξαρτημένο καπιταλιστικό κράτος, που αποτελεί το βασικό μηχανισμό αναπαραγωγής της κίνησης του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού ως κυρίαρχου-κυριαρχούμενου. Για τον υποφαινόμενο ειδικότερα αποτέλεσε μια από τις πρώτες του εσωκομματικές εμπειρίες, στο 2ο συνέδριο της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ (Φεβρουάριος 1996), όταν τέθηκε το θέμα ασυμβίβαστου μεταξύ μέλους Κεντρικού Συμβουλίου και συμβούλου υπουργού ή ειδικού συνεργάτη ή θέσης στη κυβέρνηση και οι κεντρικές εσωκομματικές ομαδοποιήσεις τότε στη Νεολαία (Ακικοί, Αρσενικοί, προεδρικοί και εκσυγχρονιστές) με την ενεργό συμπαράσταση του τότε Γραμματέα της ΚΕ που ήταν εκείνη τη στιγμή τιμητικό προεδρείο στο συνέδριο, συσπειρώθηκαν προκειμένου να μην περάσει η πρόταση για το ασυμβίβαστο, κάτι το οποίο τελικά επιτεύχθηκε με προδήλως αντικαταστατικές μεθοδεύσεις κατά την ψηφοφορία (και εδώ είχε αρχικά ψηφισθεί και στη συνέχεια ξεψηφίσθηκε).
Στο πλαίσιο αυτό και εν όψει του ιδρυτικού συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ, προτείναμε ως προσθήκη στη συζήτηση για το κατασταστικό, τη θέση τα στελέχη που κατέχουν αμειβόμενη κυβερνητική θέση ή αξίωμα να μην υπερβαίνουν το 25% των μελών κάθε οργάνου του κόμματος. Τη συλλογική πρόταση-προσθήκη εκ μέρους του Νέου Αγωνιστή την εισηγήθηκε στο συνέδριο του 2013 ο υποφαινόμενος, ερχόμενος σε αντιπαράθεση με την επιτροπή καταστατικού του κόμματος που ήταν αντίθετη και «διακριτικά» με το προεδρείο του συνεδρίου, που επιχείρησε να επηρεάσει τεχνηέντως τους συνέδρους. Η πρόταση τέθηκε σε ψηφοφορία και υπεψηφίστηκε με μεγάλη πλειοψηφία. Ίσως ήταν και η μόνη ή από τις ελάχιστες που η θέση της εσωκομματικής πλειοψηφίας δεν πέρασε, ενώ απουσίαζε από την αίθουσα και η εσωκομματική μειοψηφία (Αριστερή Πλατφόρμα) από τη συζήτηση για το καταστατικό, σ’ εκείνη τουλάχιστον τη στιγμή του συνεδρίου. Ας σημειωθεί για την ιστορία ότι η τελική διατύπωση στο καταστατικό δεν αποτύπωσε το εύρος του ασυμβίβαστου, καθώς η ανωτέρω προσθήκη στην προφορική της υποστήριξη (που και τελικά υπεψηφίσθηκε) περιέλαβε και τους συμβούλους και ειδικούς συνεργάτες βουλευτών και υπουργών. Κάτι που δεν περίληφθηκε τελικά στο κείμενο του καταστατικού (Για όποιαν/ον ενδιαφέρεται για το συγκεκριμένο ζήτημα και τη σχετική αντιπαράθεση στη συζήτηση για το καταστατικό στο 1ο συνέδριο ΣΥΡΙΖΑ βλ. στο βιβλίο μου Πορεία Αριστερά. Επισημάνσεις και εκτιμήσεις για την εξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ και άλλες ιστορίες...., εκδ. Γόρδιος, 2016, σελ. 127-130, όπου περιλαμβάνεται απομαγνητοφωνημένη η σχετική παρέμβαση στο συνέδριο). Ας σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη διάταξη του καταστατικού ουδέποτε εφαρμόστηκε από τις 25-1-2015 και μετά, ούτε καμία εσωκομματική ομάδα (είτε της πλειοψηφίας, είτε της μειοψηφίας, δεξιά ή αριστερή) ζήτησε ή απαίτησε την εφαρμογή της. Μόνον ηρωϊκής τοποθετήσεις περί της ανάγκης να μην ενσωματωθεί το κόμμα στο κράτος και άλλα ηχηρά παρόμοια...
Τώρα τι σχέση έχει ο αγώνας και η αγωνία να μην κρατικοποιηθεί ένα πολιτικό κόμμα που κινείται σε μια αντι-μνημονιακή-σοσιαλιστική προοπτική, με τον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ όπου η μία πλευρά θέλει τους βουλευτές εντός Κ.Ε. (Τσίπρας και ηγετικό επιτελείο) προκειμένου να το ελέγχει ακόμα πιο αποτελεσματικά, δεδομένου ότι οι βουλευτές καθημερινά «δίνουν εξετάσεις» με την έμπρακτη στήριξη της κυβέρνησης δια της ψήφου τους στο πλαίσιο ενός απολύτως αρχηγικού-μνημονιακού –αστικού - σε τελευταία ανάλυση κόμματος και από την άλλη τα στελέχη που δεν θέτουν απολύτως κανένα ζήτημα διαφορετικής προοπτικής από τη μνημονιακή βαρβαρότητα, αλλά η μόνη τους αγωνία είναι ν’ απελευθερωθούν περισσότερες θέσεις στην κεντρική καθοδήγηση προκειμένου να ανελιχθούν και αυτοί (μια μορφή του σύνδρομου του Ιζνογκούντ).
Απλά πρόκειται για τον ευτελισμό μιας πρότασης που σε άλλες συνθήκες επιχείρησε να υλοποιήσει, να κάνει πράξει τον αγώνα ενάντια στην κρατικοποίηση του κόμματος και υπέρ της διατήρησης της συλλογικής και ατομικής αυτονομίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου