Από τον Ναζίμ Χικμέτ στον Σενέρ Λεβέντ

Από τους Ιθαγενείς

«Στις φωνές των προοδευτικών ανθρώπων όλου του κόσμου υπέρ του δικαιώματος της αυτοδιαθέσεως της Κύπρου και της Ενώσεώς της με την Ελλάδα, ήρθε να προστεθή χθες και η φωνή – η μόνη μέχρι στιγμής από τουρκικής πλευράς – του μεγάλου Τούρκου ποιητού Ναζίμ Χικμέτ. Ο Χικμέτ απηύθυνε μήνυμα στους Τούρκους της Κύπρου, στο οποίο τονίζει ότι η Κύπρος ήταν πάντοτε ελληνική. Δεν υπάρχει, γράφει, κανένα ζήτημα για την ελληνικότητα της νήσου. Η πλειοψηφία των κατοίκων της είναι Έλληνες και δίκαια αγωνίζονται
για την Ένωσιν της νήσου με την Ελλάδα».

Εφημερίδα Αυγή, 17-4-1955

Ο Σενέρ Λεβέντ δεν είναι ούτε υπέρ της τουρκικής κατοχής ούτε υπέρ της νομιμοποίησής της διά μέσου της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας. Ο Σενέρ Λεβέντ είναι υπέρ της Δημοκρατίας και ενός μέλλοντος το οποίο θα καθορίζουν οι νόμιμοι κάτοικοι αυτού του νησιού. Η πλειοψηφία των κατοίκων αυτού του νησιού έχει ελληνική εθνική ταυτότητα και συνείδηση. Παρ’ όλα αυτά, ο Σενέρ Λεβέντ, ο οποίος πράγματι θα μπορούσε να αποτελέσει αγκάθι στα θεμέλια του κατοχικού φασιστικού καθεστώτος, δείχνει ασέβεια και υποτίμηση για την πλειοψηφία αυτού του λαού.

Τούτο δείχνει σε άρθρο που δημοσίευσε στην καθημερινή του στήλη στον Πολίτη την 6^η Οκτωβρίου με τίτλο «Γίνεται να γιορτάζεται με τον ελληνικό ύμνο η Δημοκρατία;». Ο Τουρκοκύπριος δημοσιογράφος αναφέρεται στην κοινή εκδήλωση του ΔΗΚΟ, της ΕΔΕΚ, της Συμμαχίας Πολιτών και του Κινήματος Οικολόγων για τα 56χρονα της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Και γράφει ο Σενέρ, ενώ μέχρι στιγμής δεν αποδείχτηκε υπέρμαχος της τουρκικής προπαγάνδας, για δύο πράγματα που τον εξέπληξαν. Το πρώτο ήταν η αναφορά (λογικά του δεύτερου ομιλητή, Πέτρου Παπαπολυβίου) στο 1963 ως «τουρκική ανταρσία». Γράφει: «Στην αίθουσα ήμασταν μερικοί Τούρκοι. Όλοι μας παγώσαμε». Εν τω μεταξύ, είχε προηγηθεί η δημοσίευση κομματιού της ομιλίας του: «Ούτε Τούρκος ούτε Έλληνας είμαι. Εγώ είμαι Κύπριος. Ευτυχισμένος όποιος λέει είμαι Κύπριος».

Φυσικά, διίστανται οι απόψεις για το 1963. Αλλά, ένας σώφρων άνθρωπος, που απεμπολεί διά παντός την τουρκική αφήγηση, μπορεί να αντιληφθεί ποιοι έφυγαν από την Κυπριακή Δημοκρατία, ποιοι έδωσαν αφορμή για τις εχθροπραξίες, ποιοι ευθύνονται για το αιματοκύλισμα. Και βέβαια, δεν μπορεί το 1963 να ονομαστεί «Σχέδιο Ακρίτας». Ούτε καν «δικοινοτικές ταραχές». Ασφαλώς, αν ο Λεβέντ το 1963 βρισκόταν «σε όλα τα οδοφράγματα κατά μήκος της Ερμού κρατώντας ένα σκουριασμένο τυφέκιο και έχοντας το μάτι στην πολεμίστρα», δεν φταίει το «Σχέδιο Ακρίτας» ή η Ένωση, μα η τουρκική αξίωση, η διχοτόμηση. Κι άραγε ποιανού ήταν «το σχέδιο μαζικού αφανισμού των Τουρκοκυπρίων» στο οποίο αναφέρεται; Των Ελληνοκυπρίων;

Εν πάση περιπτώσει, μαθήματα ιστορίας δεν θα κάνουμε σε έναν άνθρωπο με τόση εμπειρία. Το δεύτερο πράγμα που «απογοήτευσε» τον Σενέρ Λεβέντ ήταν ότι «άρχισε ξαφνικά να παίζει ο ελληνικός εθνικός ύμνος» στο τέλος της βραδιάς. Όπως εξηγεί, η έκπληξη έγκειται στο γεγονός ότι «όλη η αίθουσα σηκώθηκε στο πόδι και τον τραγούδησε μεγαλοφώνως», εκφράζοντας την απορία αν έχει δικό της ύμνο η «καημένη Δημοκρατία» και αντιπαραβάλλοντας την ΚΔ με τον ελληνικό εθνικό ύμνο. Ο κύριος Λεβέντ, ακόμα, θεώρησε πιο πρέπον να παιζόταν η Ένατη Συμφωνία του Μπετόβεν, την οποίαν έπαιζαν και στη Ρωσία κατά τη διάρκεια της διάλυσης της Σοβιετικής Ένωσης, λες και υπάρχουν κοινά ανάμεσα στις δύο «περιπτώσεις».

Ευτυχώς ή δυστυχώς, ο Λεβέντ δεν είναι Έλληνας της Κύπρου και ούτε έχουμε οποιαδήποτε ψευδαίσθηση ή την απαίτηση να γράφει ή να σκέφτεται ως τέτοιος. Άλλωστε, αν ήταν, το άρθρο του θα είχε ήδη 20-30 απαντήσεις, ειδικά στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης. Η απαίτηση που έχουμε από τον Σενέρ είναι να μην αγνοεί επιδεικτικά την πλειοψηφία αυτού του τόπου, ειδικά όταν πρόκειται περί ιστορίας, συνείδησης και ταυτότητας. Αν πιστεύει στη Δημοκρατία και αν εναντιώνεται στον φασισμό, τον οποίον γνώρισε από πρώτο χέρι στα κατεχόμενα, οφείλει να αναλογιστεί ποιοι επιδιώκουν τον αφελληνισμό αυτού του νησιού και αν πράγματι θέλει να ζήσουμε μαζί, ειρηνικά και ελεύθερα, είναι αναγκαίο να αποδεχτεί ότι ο τρόπος αυτού του λαού είναι ελληνικός. Και τούτο δεν είναι διόλου εχθρικό προς τους Τουρκοκύπριους, αν και δεν θα έπρεπε να δικαιολογούμαστε. Αντίθετα, μια κοινωνία με ταυτότητα και συνείδηση, χωρίς αλληθωρίσματα προς τη Δύση, είναι περισσότερο ικανή να κτίσει το αύριό της και να παλέψει για τα δίκαιά της από μια κοινωνία γεμάτη πειραματόζωα και αποπροσανατολισμένα όντα που θα διαγράψουν την ιστορία και το είναι τους για χάρη των αφεντών τους. Εμείς, πάντως, θα τραγουδάμε τον εθνικό μας ύμνο σε μέρη αυτόνομα μέσα στην τουρκοκρατία, θα υμνούμε τους ήρωες και τους ποιητές μας, θα αναποδογυρίζουμε τον κόσμο πάντα με τον νου στην Ελλάδα και στη συνείδησή μας. Όπως το αναγνώρισε πριν 61 χρόνια ο Τούρκος ποιητής Ναζίμ Χικμέτ. Είναι μαζί μας ο Σενέρ ή με τους άλλους;

«Μα η δικιά μας έχει όνομα
έχει σώμα και θρησκεία
και παππού σε μέρη αυτόνομα
μέσα στην τουρκοκρατία».

Αλ. Μιχ.

6 Οκτωβρίου 2016

Υ.Γ.: «Απευθυνόμενος ειδικώτερα στην τουρκική μειονότητα της Κύπρου, ο Τούρκος ποιητής τονίζει ότι πρέπει να συνεργασθή με τους Έλληνες Κυπρίους για την απαλλαγή της νήσου από τον Αγγλικό ιμπεριαλισμό. Μόνο, γράφει,  όταν η νήσος απαλλαγή από τους Άγγλους ιμπεριαλιστάς, οι Τούρκοι κάτοικοί της θα μπορέσουν να ζήσουν πραγματικά ελεύθεροι. Κι αυτό δεν μπορεί να γίνη παρά με την ενότητα του Κυπριακού λαού, με την συνεργασία από Τούρκους και Έλληνες Κυπρίους στην πάλη εναντίον του ξένου δυνάστου. Εκείνοι, καταλήγει, που προσπαθούν να στρέψουν τους Τούρκους εναντίον των Ελλήνων, μόνον το συμφέρον του ξένου κατακτητή εξυπηρετούν"