«Ο Τραμπ θα εκλεγεί, συνηθίστε το»

O Μπράιαν Ινο, πάντα δημιουργικός και τολμηρός, ο πατέρας της ambient ξεδιπλώνει τις σκέψεις του για πρόσωπα της πολιτικής, τους φίλους που έχασε, τη σύγχρονη μουσική βιομηχανία

Φωτο Σταύρου Πετρόπουλου

 

της Ματούλας Κουστένη

από την Εφημερίδα των Συντακτών 

 

 

Ο Ίνο για τον Ντόναλντ Τραμπ: «Θα εκλεγεί, αρχίστε να το συνηθίζετε. Οι ψηφοφόροι της Χίλαρι είναι άνθρωποι κολλημένοι με τα ipad και τις οθόνες τους. Αν οι Αμερικανοί ψήφιζαν μέσω Facebook, Pokemon ή Playstation θα νικούσε η Κλίντον. Οι οπαδοί του Τραμπ αντιθέτως θα κάτσουν όλη νύχτα στην ουρά για να κάνουν την επανάστασή τους, γιατί αυτό πιστεύουν ότι κάνουν. Θα συμβεί ό,τι και στη Βρετανία με το Brexit.
Κανείς από μας που ζούμε στο Λονδίνο δεν αντιλήφθηκε εγκαίρως ότι ο κόσμος έχανε τις δουλειές του, αντιμετώπιζε ένα άθλιο σύστημα υγείας, έστελνε τα παιδιά του σε φρικτά σχολεία και για πρώτη φορά το μέλλον της νέας γενιάς φάνταζε χειρότερο από των γονιών τους.
Σε στιγμές κρίσεις η κοινωνία κρατιέται ενωμένη είτε μέσω της προοπτικής για καλύτερη ζωή, είτε μέσω του φόβου που αποτελεί την εύκολη λύση».

Μια αίθουσα μαύρη, σκοτεινή, σχεδόν άδεια με ελάχιστα πορτοκαλί φωτάκια αναμμένα και ηχεία που σε περικυκλώνουν με ήχους. Μαξιλάρες σκορπισμένες παντού «απαιτούν» να ξαπλώσεις, να κλείσεις τα μάτια και να ταξιδέψεις με ένα πλοίο που σε κάνει βόλτα στο χθες και το σήμερα, στη δική σου ζωή και των άλλων, σε μουσικές που είναι την ίδια στιγμή οικείες και γοητευτικά άγνωστες.
Ηχοι βιομηχανικοί, σαν κύματα, ανάσες που ακούγονται δυνατά, σκόρπια λόγια που μιλούν για συναισθήματα, τη μοίρα, τις στιγμές, ποίηση σε ένα μαύρο φόντο που σου αφήνει την αίσθηση ότι σε κάποιο προσωπικό σου ναυάγιο σταμάτησε ο χρόνος. Μια μεγάλη φυσιογνωμία της μουσικής, ο κορυφαίος εκπρόσωπος της ηλεκτρονικής μουσικής και πατέρας της ambient, Μπράιαν Ινο, έστησε στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση την τρισδιάστατη ηχητική εγκατάσταση «The Ship» (έως 23/10).

Με εννοιολογική αφετηρία τη βύθιση του «Τιτανικού», τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και τη διαρκή ταλάντευση του ανθρώπου ανάμεσα στην ύβριν και την παράνοια, ο Βρετανός συνδέει τις τρεις σημαντικές πτυχές της σπουδαίας καλλιτεχνικής παραγωγής του: την ambient μουσική, τις εγκαταστάσεις και την τραγουδοποιία (για πρώτη φορά μάλιστα χρησιμοποιεί τη δική του φωνή σε ακουστική εγκατάσταση).
Διαμορφώνει μια διαφορετική εμπειρία διαλογισμού, εξερευνά τη σχέση ανάμεσα στο περιβάλλον και τη μουσική και εμποτίζει τον χώρο με συναίσθημα δυνατό.

Γοητευτικός, ομιλητικότατος, ανοιχτός σε όλα τα θέματα, απαίτησε να ζήσουμε την εμπειρία του «Ship» και στη συνέχεια κάθισε απέναντί μας και ξετύλιξε αναμνήσεις και εμπειρίες, σκέψεις για την πολιτική και τη σύγχρονη εικόνα της μουσικής βιομηχανίας, συναισθήματα για τους φίλους, όπως τον αγαπημένο του Ντέιβιντ Μπάουι που έχασε στις αρχές του χρόνου. ■ «The Ship»: Ξεκίνησε πριν από χρόνια στη Σουηδία όταν ένα από τα παλαιότερα στούντιο ηλεκτρονικής μουσικής στον κόσμο μού πρότεινε να αξιοποιήσω τον εξοπλισμό τους και να φτιάξω μια εγκατάσταση. Στην αρχή η διαδικασία έμοιαζε πολύ με ό,τι είχα κάνει. Επειτα παρατήρησα ότι μπορούσα να ερμηνεύω καλύτερα τις χαμηλές νότες, είναι ένα από τα καλά του γήρατος.
Πέφτουν οι νότες μαζί με όλα τα υπόλοιπα», λέει γελώντας. «Μπήκα σε έναν ωκεανό ήχων με ένα καράβι που το οδηγούσαν τα κύματα. Δημιούργησα, λοιπόν, μια εγκατάσταση που τοποθετεί τον ακροατή μέσα στο πλοίο. Σήμερα σ' αυτό το καράβι είμαστε όλοι μας.
» Η εποχή των αρχών της δεκαετίας του '20, από την οποία εμπνεύστηκα, μοιάζει πολύ με τη σημερινή. Τότε οι μεγάλες αυτοκρατορίες έμοιαζαν με τον “Τιτανικό”: θεωρούνταν ανίκητες αλλά στην πρώτη δοκιμασία έπεσαν στο παγόβουνο.
» Το ίδιο συνέβη στο Ιράκ: οι Αμερικανοί πίστευαν ότι θα έκαναν περίπατο και θα ξεμπέρδευαν σε μία εβδομάδα. Αλλά το μέτωπο εκεί είναι ακόμα ανοιχτό. Δυστυχώς όσο μεγαλύτερη επίγνωση της δύναμής σου έχεις, τόσο μεγαλώνει η παράνοιά σου».
■ Η μουσική σήμερα: «Ζούμε στην εποχή των τροπικών της μουσικής: έχουμε μεγαλύτερη ποικιλία, σημαντικότερα μέσα να εκφραστούμε, φανταστικές δημιουργίες. Συχνά νιώθω ντροπή που δεν συνταξιοδοτούμαι για να τους αφήσω ελεύθερο τον χώρο. Οι συνομήλικοί μου θρηνούν για τη σημερινή κατάσταση αλλά εγώ τη θεωρώ πολύ πιο ενδιαφέρουσα.
Οι μουσικοί δεν έχουν πια ανάγκη το κριτήριο και την “άδεια” των δισκογραφικών εταιρειών. Κυκλοφορούν τις δημιουργίες μόνοι τους κι έτσι ακούμε πράγματα που σε παλαιότερες εποχές δεν θα κυκλοφορούσαν καν.
Το ίδιο συμβαίνει και με τα φεστιβάλ στα οποία γίνονται κοινωνικές, δημιουργικές, πολιτικές ζυμώσεις. Η τέχνη πια φτάνει σε όλους».
■ Τζέρεμι Κόρμπιν: «Τον υποστηρίζω και τον εμπιστεύομαι. Για να παραλλάξω μια φράση του Οκτάβιο Πας για τον κομμουνισμό, “μπορεί να μην έχει τις σωστές απαντήσεις αλλά θέτει τις σωστές ερωτήσεις”. Ο Τόνι Μπλερ, για παράδειγμα, αν και πρωθυπουργός με το Εργατικό Κόμμα, δεν διέφερε πολύ από τους Συντηρητικούς. Ο Κόρμπιν είναι ειλικρινής, δεν έχει κρυφή ατζέντα, είναι η καλύτερη λύση καθώς οι αντίπαλοί του δεν με πείθουν ότι μπορούν να προσφέρουν σοβαρές λύσεις σε οτιδήποτε».
■ Γιάνης Βαρουφάκης: «Είναι συμπαθής, πολύ διαβασμένος, έχει πλάκα. Δεν ξέρω αν το DiEM 25 στο οποίο συνυπάρχουμε είναι η απάντηση αλλά θα χαρώ να γίνει η νέα ψευδαίσθηση».
■ Ντόναλντ Τραμπ: «Θα εκλεγεί, αρχίστε να το συνηθίζετε. Οι ψηφοφόροι της Χίλαρι είναι άνθρωποι κολλημένοι με τα ipad και τις οθόνες τους. Αν οι Αμερικανοί ψήφιζαν μέσω Facebook, Pokemon ή Playstation θα νικούσε η Κλίντον.
Οι οπαδοί του Τραμπ αντιθέτως θα κάτσουν όλη νύχτα στην ουρά για να κάνουν την επανάστασή τους, γιατί αυτό πιστεύουν ότι κάνουν. Θα συμβεί ό,τι και στη Βρετανία με το Brexit.
Κανείς από μας που ζούμε στο Λονδίνο δεν αντιλήφθηκε εγκαίρως ότι ο κόσμος έχανε τις δουλειές του, αντιμετώπιζε ένα άθλιο σύστημα υγείας, έστελνε τα παιδιά του σε φρικτά σχολεία και για πρώτη φορά το μέλλον της νέας γενιάς φάνταζε χειρότερο από των γονιών τους.
Σε στιγμές κρίσεις η κοινωνία κρατιέται ενωμένη είτε μέσω της προοπτικής για καλύτερη ζωή, είτε μέσω του φόβου που αποτελεί την εύκολη λύση».
■ Η διένεξη με την Ομάδα Χορού Μπατσέβα: «Είμαι μέλος του κινήματος BDS (Boycott, Divestment, Sanctions) που μποϊκοτάρει οποιοδήποτε πολιτιστικό προϊόν χρηματοδοτείται από την ισραηλινή κυβέρνηση καθώς χρησιμοποιείται για την προώθησή της. Εχουν κάθε δικαίωμα να το κάνουν, έχω κάθε δικαίωμα να μη συμμετέχω στη διαφήμιση.
Πρόσφατα έμαθα ότι οι Μπατσέβα χρησιμοποιούν εδώ και 11 χρόνια μουσικές μου χωρίς άδεια. Στέκομαι στο ηθικό κομμάτι, όχι το νομικό. Οταν κρίνεις την αμερικανική κυβέρνηση δεν σε βαφτίζει κανείς αντιχριστιανό. Γιατί, λοιπόν, όταν τα βάζεις με την κυβέρνηση του Ισραήλ να είσαι αντισημίτης;».

O Μπράιαν Ινο απόψε σας περιμένει στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης (1