Το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2017 (Πάντοτε μνημονιακός και πάντοτε αδιέξοδος)

Της ΜΑΡΙΑΣ ΝΕΓΡΕΠΟΝΤΗ ΔΕΛΙΒΑΝΗ*  

Το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2017, που κατατέθηκε στη Βουλή, άνετα χαρακτηρίζεται ως "φαντασμαγορικού" περιεχομένου, καθώς παρότι εντείνει τη στραγγαλιστική πολιτική της λιτότητας των 7 τελευταίων ετών, υπόσχεται ωστόσο ανάπτυξη της τάξης του 2.7%!

Α. Από την προσεκτική μελέτη αυτού του προσχεδίου, προκύπτουν οι ακόλουθες γενικότερες παρατηρήσεις:

1) Σχετικά με τις εξελίξεις στη διεθνή οικονομία δεν λαμβάνεται υπόψη το φάσμα της μακρόχρονης στασιμότητας, που έχει ήδη καταλήξει σε αρνητικά επιτόκια, καθώς και σε σκέψεις απελπισίας περί ρίψης δολαρίων από ελικόπτερα, προκειμένου να ενισχυθεί, καταρχήν η αμερικανική οικονομία. Η επικείμενη κατάρρευση της Deutsche Bank θα επιδεινώσει δραματικά την κατάσταση.

2) Είναι διάχυτη μια υπεραισιοδοξία, στο κείμενο του προσχεδίου, αναφορικά με την εξασφάλιση αυξημένων εσόδων από τη φορολογία, της τάξης των 3.3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 2.5 δισ. ευρώ από αύξηση φόρων. Και απορεί κανείς για το πως οι συντάκτες του προϋπολογισμού δεν έχουν αντιληφθεί την απόλυτη φτωχοποίηση στην οποίαν έχει ήδη περιέλθει το κύριο σώμα μισθωτών και συνταξιούχων, αλλά και την αντικειμενική αδυναμία τους να "αιμορραγήσουν" περισσότερο. Γι αυτό και μόνο τρόμο προκαλεί η προβλεπόμενη στο σχέδιο αβυσσαλέα μείωση του κονδυλίου για μισθούς και συντάξεις, από 18.162 εκατ. ευρώ το 2016, σε 12.293 εκατ. ευρώ το 2017.

Εύλογα διερωτάται κανείς αν οι συντάκτες έχουν, έστω, και την ελάχιστη επαφή με τις οδύνες της πραγματικής οικονομίας, ή αρκούνται σε "ασκήσεις επί χάρτου", με αποκλειστικό στόχο την ικανοποίηση του κουαρτέτου. Να αποφύγουμε κακές σκέψεις, αλλά όμως είναι, από τα πράγματα, αναπόφευκτες. Όπως, π.χ. ότι θα ήταν μια κάποια λύση η όσο γίνεται μεγαλύτερης έκτασης φυσική εξαφάνιση μισθωτών και συνταξιούχων.

3) Οι συντάκτες του ανά χείρας προσχεδίου αναγγέλλουν με εμφανή ικανοποίηση τη διάθεση κάποιων απειροελάχιστων κονδυλίων για την ανακούφιση ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων και υποστηρίζουν επιπλέον ότι ο νέος φορολογικός Αρμαγεδδών έχει σχεδιαστεί με "ειδική μέριμνα για την από ουδέτερη έως και ευνοϊκή επίδρασή του στα χαμηλού εισοδήματος νοικοκυριά". Να υποθέσει κανείς ότι το παραπάνω αυτό επιχείρημα οφείλεται σε αβλεψία των συντακτών; Διότι, διαφορετικά, πως να μπορέσει να σταθεί ένα τέτοιο συμπέρασμα, από τη στιγμή που για το 2017, το βαρύ πυροβολικό των κρατικών εσόδων θα προέλθει από αυξημένους έμμεσους φόρους, που όπως είναι γνωστό θίγουν κατεξοχήν τα χαμηλά εισοδήματα και έχουν έντονες συνέπειες ανισοκατανομής;

4) Οι συντάκτες του προσχεδίου αναγνωρίζουν ότι η ελληνική οικονομία έχει υποστεί από το 2008 και μετά πραγματική πανωλεθρία, με πτώση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου κατά 70%, με μείωση της ζήτησης κατά 18,2% (2008-2016), που θα κορυφωθεί σημαντικά με τη νέα αφαίμαξη εισοδημάτων. Στο μαύρο φόντο της οικονομίας να προσθέσω ακόμη, ανώτερο αριθμό επιχειρήσεων που κλείνουν από τον αντίστοιχο αυτών που ανοίγουν, μείωση των εξαγωγών, μείωση των τουριστικών εσόδων, αρνητική αποταμίευση, πληθυσμιακή μείωση λόγω μετανάστευσης Ελλήνων (ως το 2013 427.000 αναζήτησαν καλύτερη τύχη στο εξωτερικό) κλπ. κλπ.  

Σε πείσμα του "σεληνιακού" αυτού τοπίου, οι συντάκτες, με αδικαιολόγητη αισιοδοξία, καταφέρνουν να ανακαλύψουν ορισμένες οριακές λεπτομέρειες, που φαίνεται να τους πείθουν ότι υπόσχονται "καλύτερες προοπτικές", "ανατροπή της κρίσης", "έλευση ανάπτυξης".  

Β. Ως σημεία της αναμενόμενης βελτίωσης, από τους συντάκτες του προσχεδίου, αναγνωρίζονται τα ακόλουθα:

α)Έχει "βελτιωθεί η εμπιστοσύνη" ανάμεσα στους δανειστές και στην Ελλάδα (προφανώς, επειδή εκτελούμε ανελλιπώς και άκριτα τις γενοκτονικές τους οδηγίες). Αλλά, σε τι ακριβώς οδηγεί αυτή η οιονεί "εμπιστοσύνη", που στην πραγματικότητα πρόκειται εμφανώς για θλιβερή δουλικότητα; Αναμφίβολα, σε ολοένα μεγαλύτερη εξαθλίωση, ολοένα μεγαλύτερου τμήματος του λαού. Δηλαδή, επιβραβευόμαστε, επειδή δεχόμαστε την εν ψυχρώ δολοφονία μας.

β)Έχει βελτιωθεί ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών. Πράγματι, το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από πρόσφατη σχετική έρευνα. Αλλά πως γίνεται να ανταποκρίνεται στα πράγματα, όταν οι επιχειρήσεις που κλείνουν υπερβαίνουν σε αριθμό αυτές που ανοίγουν; Μυστήριο!

γ)Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν μείωση της ανεργίας κατά 0.8%. Αλλά, πως είναι δυνατόν να ερμηνευθεί ως θετικός δείκτης αυτή η οριακή μείωση (που φυσικά ενδέχεται να οφείλεται και σε στατιστικό λάθος), όταν ταυτόχρονα περισσότερο από μισό εκατομμύριο Ελλήνων έχει αναζητήσει καλύτερη τύχη στο εξωτερικό, αλλά και όταν είναι γνωστό ότι σε περιόδους μακρόχρονης ανεργίας, οι άνεργοι απογοητεύονται και παύουν να εμφανίζονται στις υπηρεσίες εύρεσης εργασίας;

Οι προσδοκίες από α-γ, εκτός του ότι είναι παντελώς αστήρικτες, αδυνατούν επιπλέον να φέρουν την ανάπτυξη του αναμενόμενου, από τους συντάκτες του προσχεδίου, 2.7% το 2017. Την ανάπτυξη, που η έλευσή της διαψεύδεται συνεχώς από το 2009, και που και τώρα όλοι οι σοβαροί αναλυτές, εύλογα, αμφισβητούν. Το βέβαιο είναι ότι, τουλάχιστον, στον οπτικό ορίζοντα, δεν είναι ορατά κάποια άλλα στοιχεία που να ενθαρρύνουν την αναμονή της. Ούτε ένα! Πράγματι, οι δημόσιες επενδύσεις, που αναγγέλλονται, ανέρχονται σε λίγο παραπάνω από 1 δισεκατομμύριο ευρώ. Λυπάμαι να το πω, αλλά πρόκειται για "σταγόνα στον ωκεανό", όταν πολύ ορθά δήλωσε ο πρόεδρος των Ελλήνων βιομηχάνων, ότι χρειάζονται 100δισ. ευρώ για να ανακάμψει η ρημαγμένη ελληνική οικονομία (και κατά την κρίση μου και αυτά δεν είναι αρκετά). Τελευταίως, ωστόσο, στην προσπάθειά μου να αντιληφθώ, που θα μπορούσε να βασίζεται αυτή η καθ' όλα έωλη αισιοδοξία των αρμοδίων (παρότι, ασφαλώς, δεν είναι η πρώτη), μια φρικτή σκέψη επιμένει στο μυαλό μου. θέλω να ελπίζω πως δεν έχουμε φθάσει σε τέτοιο απευκταίο σημείο, αλλά....μήπως αυτή η αισιοδοξία απορρέει από τα ψίχουλα που οι δυνάστες μας έχουν υποσχεθεί να μας δώσουν, αφού ξεπουληθεί η ακριβή μας πατρίδα μας για το τίποτε;  

Γ. "Διαπιστώσεις" επιτυχούς διαχείρισης του ελληνικού δράματος, από τους συντάκτες του προσχεδίου

Και συνεχίζω. Διαβάζοντας το προσχέδιο του προϋπολογισμού, ήταν πολλά τα σημεία, στα οποία επανερχόμουν, ελπίζοντας ότι δεν τα κατάλαβα σωστά. Όπως, ανάμεσα και σε άλλα:

1. Η φανερή ικανοποίηση για το ότι "ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος υπερκαλύφθηκε". Με τι, αλήθεια, τραγικές συνέπειες αύξησης και επέκτασης της φτωχοποίησης, αύξησης των αυτόχειρων για οικονομικούς λόγους, αύξησης των εκτρώσεων, αύξησης των νέων που εγκαταλείπουν τη χώρα, αύξησης των τραγικών ελλείψεων στα δημόσια νοσοκομεία και στην παιδεία όλων των βαθμίδων, αύξησης των μαθητών που λιποθυμούν στα σχολεία από την πείνα, αύξησης των αστέγων και των σκουπιδοφάγων, αύξησης της εγκληματικότητας κλπ., κλπ. Αναρωτιέμαι, αλήθεια, πως μια τέτοιας μορφής "υπερκάλυψη" μπορεί να έχει θετικό πρόσημο, ενώ αναμφίβολα πρόκειται για εμβάθυνση της εθνικής μας καταστροφής; Και διερωτώμαι ακόμη σε ποιο ποσοστό παραλογισμού αναφέρεται η παραδοχή "πρωτογενούς πλεονάσματος" όταν προέρχεται από ΑΕΠ που όχι απλώς δεν ανέρχεται αλλά που καταποντίζεται συνεχώς.

2. Από το περιεχόμενο του κειμένου απορρέει, χωρίς αμφιβολία, η αγωνία να πιάσουμε τους στόχους του κουαρτέτου, προφανώς για να μη μας αρνηθούν τη δόση, προφανώς, για να επιτύχουμε τη διαπραγμάτευση (σε τι αριθμό έφθασε αυτή η τελευταία;), προφανώς, για να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη των εταίρων/δανειστών, προφανώς για να διατυμπανίσουμε επιτυχία του ανειλημμένου έργου. Αλλά, το έργο αυτό είναι εμφανέστατα Σισύφειο, και πως είναι δυνατόν να μη γίνεται συνειδητό, αν όχι από όλους, αλλά τουλάχιστον από τους οικονομολόγους αυτής της Κυβέρνησης; Το χρέος είναι μη βιώσιμο, έστω και αν μετά το 2018 οι δυνάστες μας το ελαφρύνουν. Δεν πρόκειται (όπως όλα δείχνουν) να γίνει ελάφρυνση σημαντική, ενώ, αντιθέτως, μέχρι να αποπληρωθεί το 75% του θα είμαστε σε "μνημονιακό καθεστώς", με ο,τι αυτό συνεπάγεται. Με ποια, λοιπόν, λογική αυτοί που μας κυβερνούν κορυφώνουν την αγωνία (αλλά, φυσικά, και τις παροχές) πριν από κάθε διαπραγμάτευση, επαναλαμβάνοντας τη φρούδα υπόσχεση ότι μετά από αυτήν "τελειώνουν τα βάσανα". Γιατί περιπαίζουν, σε τέτοιο αδιανόητο βαθμό, τον τραγικά δοκιμαζόμενο ελληνικό λαό; Η λύση στην ελληνική τραγωδία (και επανερχόμαστε αναγκαστικά, στο σημείο εκκίνησης) είναι η πολυπόθητη ανάπτυξη. Αλλά αυτή αποκλείεται, μέσα από το καθεστώς μνημονίων που όχι μόνο δεν αυξάνει τη συνολική δαπάνη της οικονομίας, αλλά αντιθέτως την υποβάλλει σε συνεχείς δραστικούς στραγγαλισμούς. Γνωστά πράγματα, ακόμη και σε πρωτοετείς φοιτητές των οικονομικών. Το ερώτημα είναι γιατί συνεχίζεται επί 7 χρόνια αυτό το παραμύθι της ανάπτυξης, και γιατί δεν επιχειρείται μια πιο αποτελεσματική διέξοδος, αφού η παρούσα οδηγεί με απόλυτη βεβαιότητα στην εθνική μας εξαφάνιση.

3. Έχω και πολλές ακόμη απορίες, που σχετίζονται με το παραπάνω αδιέξοδο του προϋπολογισμού. Από τις πιο σημαντικές είναι η χρόνια έκπληξή μου για το πως άνθρωποι μορφωμένοι φέρονται ως να πιστεύουν ότι μνημόνια-κουαρτέτα-πολιτικές κλπ. μπορούν να σώσουν την Ελλάδα, και πως αντιθέτως δεν συνειδητοποιούν ότι κάθε ημέρα, στο διάστημα αυτών των 7 ετών, βουλιάζουμε βαθύτερα. Είναι λογικό να υποθέσει κανείς ότι οι αρμόδιοι περιμένουν μια καλύτερη, ειλικρινέστερη, εταιρική συμπεριφορά από την ΕΕ-Ευρωζώνη; Δεν είναι πια πέρα για πέρα ξεκάθαρο ότι το κάθε κράτος-μέλος της προσπαθεί να διασώσει τα εθνικά του συμφέροντα, αδιαφορώντας πλήρως για το αν ζούμε ή αν πεθαίνουμε; Και το συμπέρασμα αυτό μοιάζει να είναι ήπιο, εφόσον το πιθανότερο είναι ότι με την αδιάκοπη επιβολή εγκληματικών μέτρων ενσυνείδητα στοχεύουν στην ολοκληρωτική μας καταστροφή (ας πάψουμε να χαρακτηρίζουμε τις πικρές αλήθειες ως λαϊκισμούς ή ως συνωμοσίες, γιατί εδώ που βρισκόμαστε η επίκλησή τους αποτελεί αφέλεια και όχι απόκτηση κύρους και σοβαρότητας). Ας ανοίξουμε τα μάτια μας να δούμε τι, επιτέλους, κάνουμε, αυτά τα τελευταία 7 χρόνια. Και κυρίως τι περιμένουμε.....

Κάθε φορά που φθάνουμε στα όρια των αντοχών μας με την κάθε μνημονιακή κυβέρνηση, λέμε "να φύγει εδώ και τώρα, γιατί χειρότερη δεν μπορεί να έρθει". Κάνουμε, δυστυχώς, ασυγχώρητο λάθος. Γιατί, αν και η επόμενη είναι, όπως η προηγούμενη, "υπηρέτης του κουαρτέτου, των μνημονίων και των εταίρων/δυναστών", οι κυβερνητικές αλλαγές που κάθε φορά μας ενθουσιάζουν δεν είναι τίποτε παραπάνω και τίποτε λιγότερο, από ΜΙΑ ΤΡΥΠΑ ΣΤΟ ΝΕΡΟ. Αν και όταν συνειδητοποιήσουμε αυτή την πικρή αλήθεια, θα μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα σωθούμε. Αλλά, όχι πριν, όσες μνημονιακές κυβερνήσεις και αν έρθουν στην εξουσία Και για να...."λαϊκίσουμε" (καθώς είναι πολύ του συρμού): "Τ' είχες Γιάννη, τ'είχα πάντα".