Pacta sunt servanda

 ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΦΥΛΛΟ ΤΗΣ "ΚΟΝΤΡΑ", ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ 23 ΓΕΝΑΡΗ

Ποια ήταν η σημαντικότερη είδηση στην αρχή της τελευταίας προεκλογικής εβδομάδας; Το μπαράζ δηλώσεων εκπροσώπων των δανειστών για την ανάγκη να γίνουν σεβαστές οι συμφωνίες που έχει υπογράψει η ελληνική κυβέρνηση ή η δήλωση της Νάντιας Βαλαβάνη, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα ζητήσει τεχνική παράταση του Μνημονίου, προκειμένου να έχει την άνεση να ολοκληρώσει τη διαπραγμάτευση; Η δήλωση Βαλαβάνη, προφανώς, η οποία κάθε άλλο παρά τυχαία ήταν. Ας ξεκινήσουμε, όμως, από το μπαράζ δηλώσεων εκπροσώπων των δανειστών, τη Δευτέρα.
 

Η Ανγκελα Μέρκελ, αφού σημείωσε ότι η Γερμανία θέλει να παραμείνει η Ελλάδα στο ευρώ και εξέφρασε τη βεβαιότητά της ότι οι Ελληνες θα ψηφίσουν υπεύθυνα, περιορίστηκε να τονίσει ότι στην ΕΕ εξακολουθεί να ισχύει η αρχή «αλληλεγγύη έναντι μεταρρυθμίσεων».  Τήρησε, δηλαδή, τη στάση αυστηρής ουδετερότητας που από την αρχή της προεκλογικής περιόδου τηρεί ο γερμανικός κυβερνητικός συνασπισμός.

Περισσότερο έδειξε να την ανησυχεί η συνεδρίαση του ΔΣ της ΕΚΤ (έγινε χθες, αλλά δεν γνωρίζουμε το αποτέλεσμα), η οποία θα έπαιρνε αποφάσεις πάνω στο περιβόητο σχέδιο ποσοτικής χαλάρωσης του Ντράγκι. Με τον αέρα του επικυρίαρχου που γνωρίζει ότι καμιά απόφαση κόντρα στη θέληση της Γερμανίας δεν μπορεί να παρθεί στην Ευρώπη, η Μέρκελ προσπάθησε να αποδραματοποιήσει την κατάσταση, δηλώνοντας: «Δε  θα έλεγα ότι αυτή είναι η εβδομάδα του πεπρωμένου για το ευρώ».  Και συμπλήρωσε: «Ελεγα πάντοτε ότι η κρίση δεν έχει ξεπεραστεί απόλυτα. Αυτό ίσχυε για την περασμένη εβδομάδα, ίσχυε για τις τελευταίες εβδομάδες του 2014 και εξακολουθεί να ισχύει για τις τρέχουσες εβδομάδες».

Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ επέλεξε να προσφέρει μια ακόμη μικρή βοήθεια στο φίλο του Αντώνη, δηλώνοντας σε αυστηρό ύφος: «Η Ευρώπη θα σταθεί στο πλευρό της Ελλάδας. Αλλά η Ευρώπη περιμένει επίσης ότι η Ελλάδα θα φανεί συνεπής στις δεσμεύσεις της έναντι των εταίρων της. Οποιαδήποτε μελλοντική κυβέρνηση εκλεγεί στην Ελλάδα πρέπει να σεβαστεί τις δεσμεύσεις που έχουν ήδη αναληφθεί και να μείνει πιστή στην πορεία των μεταρρυθμίσεων και της δημοσιονομικής υπευθυνότητας».

Ο Πιερ Μοσκοβισί είπε το ίδιο πράγμα με τη γνωστή γαλατική αβρότητα, καταφεύγοντας στα λατινικά: pacta sunt servanta (οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται).

Αφού τόνισε πως οι δεσμεύσεις είναι της χώρας και όχι της κυβέρνησης, σημείωσε με νόημα: «Οποια κι αν είναι η επιλογή του ελληνικού λαού, έχουμε απαντήσεις. Είμαστε προετοιμασμένοι για κάθε είδους σενάριο».

Η Κριστίν Λαγκάρντ απογοήτευσε βαθύτατα τον ΣΥΡΙΖΑ, που εδώ και καιρό έχει βρει προπαγανδιστικό καταφύγιο στο ΔΝΤ, το οποίο θεωρεί μη βιώσιμο το ελληνικό χρέος και υποτίθεται ότι θα συμπαρασταθεί -όπως λέει ο ΣΥΡΙΖΑ- στο αίτημα για «γενναίο κούρεμα του χρέους». Σε συνέντευξή της στους Irish Times «ντριπλάρισε» αριστοτεχνικά την ερώτηση αν το ΔΝΤ συμφωνεί στην πραγματοποίηση διεθνούς διάσκεψης για το χρέος: «Επί της αρχής, οι συλλογικές προσπάθειες είναι ευπρόσδεκτες», είπε για να συμπληρώσει απνευστί: «αλλά παράλληλα το χρέος είναι χρέος και αποτελεί ένα συμβόλαιο. Η αθέτηση πληρωμών, η αναδιάρθρωση και η αλλαγή των όρων, όλα έχουν συνέπειες στην υπογραφή και στην αξιοπιστία της υπογραφής»! Σε απλά λόγια, η Λαγκάρντ διεμήνυσε στον ΣΥΡΙΖΑ ότι μπορεί να έχει όποια άποψη θέλει για το χρέος, αλλά οφείλει να κινηθεί αυστηρά μέσα στα νομικά πλαίσια που ορίζουν οι δανειακές συμβάσεις. Αλλιώς η άποψή του δε θα έχει καμιά αξία, γιατί κανείς δεν πρόκειται να συνομιλήσει με κάποιον που αθετεί τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει η χώρα του.

Την Τρίτη μίλησαν όσοι δεν είχαν μιλήσει τη Δευτέρα.

Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε διεμήνυσε: «Οποια χώρα της ευρωζώνης θέλει στήριξη μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού σταθερότητας (ESM) θα πρέπει να δεχτεί τον αυστηρό έλεγχο της τρόικας». Δεν ανέφερε χώρα, αλλά ήταν… τι κάνει νιάου-νιάου στα κεραμίδια.

Ο Γερούν Ντεϊσελμπλούν ήταν ο τελευταίος, αυτός που έκλεισε το χορό και «φωτογράφισε» καλύτερα από τους υπόλοιπους τον ΣΥΡΙΖΑ: «Η πρόταση για μείωση του ελληνικού χρέους κατά 50% δε θα βρει καμία πολιτική στήριξη στο Eurogroup».

Τα λόγια συνοδεύτηκαν και με μια πρώτη προειδοποιητική πράξη, για να δείξουν πως το εννοούν. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανασυγκρότηση και την Ανάπτυξη (EBRD) πάγωσε τα σχέδια χρηματοδότησης με 3-6 δισ. ευρώ της ελληνικής καπιταλιστικής οικονομίας, μέχρι να ξεκαθαρίσει το πολιτικό τοπίο.

Δεν είπαν τίποτα καινούργιο οι εκπρόσωποι των δανειστών, ούτε υπερέβησαν τα εσκαμμένα (ακόμη και ο Γιούνκερ μόνο στο ύφος διέφερε από τους υπόλοιπους), όμως το μπαράζ τόσων δηλώσεων το πρώτο διήμερο της τελευταίας προεκλογικής εβδομάδας δεν ήταν ό,τι καλύτερο για τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι δανειστές δεν απέκλεισαν τη διαπραγμάτευση, ξεκαθάρισαν όμως ποια είναι η δική τους βάση εκκίνησης: οι υπάρχουσες συμφωνίες, τις οποίες οφείλει να τηρήσει μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ όσο θα κρατάει η διαπραγμάτευση. Δε θα μπορούσαν να πουν και τίποτ’ άλλο αυτή τη στιγμή. Εκπρόσωποι ιμπεριαλιστικών συμφερόντων είναι, όχι φοβισμένοι παραγοντίσκοι που θα δέχονταν να αβαντάρουν την προεκλογική εκστρατεία του ΣΥΡΙΖΑ υποχωρώντας αμαχητί από τις θέσεις τους. Θα ήταν σαν να παραδέχονταν ότι φοβούνται τον ερχομό του ΣΥΡΙΖΑ, στάση που θα φούσκωνε τα πανιά της Κουμουνδούρου και ενδεχομένως θα οδηγούσε σε θριαμβευτική εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ.

Εκείνος που φοβήθηκε ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ. Φοβήθηκε μήπως την τελευταία προεκλογική εβδομάδα πύκνωναν και σκλήρυναν αυτού του τύπου οι δηλώσεις, αβαντάροντας τον Σαμαρά. Δεδομένου ότι από την έναρξη της προεκλογικής περιόδου ο ΣΥΡΙΖΑ κατηγορούσε τον Σαμαρά ότι έχει μείνει μόνος και ότι κανένας στην Ευρώπη δεν ακολουθεί την κινδυνολογία του (καθημερινά αποδελτίωναν δηλώσεις παραγόντων της Ευρωζώνης και δημοσιεύματα εφημερίδων, για ν’ αποδείξουν ότι οι θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ δε θεωρούνται πλέον αιρετικές, αλλά γίνονται ευρύτατα αποδεκτές), μια τέτοια επίθεση από τους δανειστές θα τον εύρισκε εντελώς απροετοίμαστο, χωρίς δυνατότητα ουσιαστικής άμυνας. Ολη η προεκλογική εκστρατεία του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει αιχμές κατά των δανειστών. Ακόμη και ο «αντιμερκελισμός» έχει υποχωρήσει. Τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει πως μπορεί να βρεθεί και θα βρεθεί αμοιβαία επωφελής λύση. Δε θα μπορούσε ν’ αλλάξει γραμμή πέντε μέρες πριν τις εκλογές και ν’ αρχίσει τα διάφορα «ηρωικά». Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν εγκλωβισμένος στην ίδια την εκλογική του τακτική και ήταν υποχρεωμένος να κάνει ένα βήμα παραπέρα, αρχίζοντας την κωλοτούμπα προεκλογικά.

Επειδή από τ’ αριστερά δεν πολυφοβάται, καθώς στον προοδευτικό και αριστερό κόσμο κυριαρχούν η ηττοπάθεια και η λογική του «μη χειρότερα», ο ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισε ν’ ανοιχτεί κι άλλο προς τα δεξιά. Επέλεξε να στείλει το πιο καθαρό μήνυμα νομιμοφροσύνης προς τους δανειστές, ώστε να τους καθησυχάσει και ν’ αποφύγει νέες, πιο σκληρές δηλώσεις τους τις επόμενες μέρες. Είναι βέβαιο ότι τα ηγετικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ κινήθηκαν και παρασκηνιακά, όμως έπρεπε να δώσουν και μια δημόσια διαβεβαίωση. Αυτό το καθήκον ανέλαβε να διεκπεραιώσει η Νάντια Βαλαβάνη.

Η Βαλαβάνη δεν είναι τυχαία. Είναι πολιτικό στέλεχος με εμπειρία (επί χρόνια διετέλεσε γραμματέας του Χ. Φλωράκη στον Περισσό) και συμμετέχει στην ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, ως εκπρόσωπος της οποίας έχει πραγματοποιήσει ακόμη και διεθνείς επαφές (π.χ. Αζερμπαϊτζάν). Οταν, λοιπόν, μίλησε για «τεχνική επέκταση» του προγράμματος ήξερε πολύ καλά τι έλεγε, όπως ήξερε και το θόρυβο που θα ξεσπούσε. Στην (υποτιθέμενη) διορθωτική δήλωση που έκανε μετά το θόρυβο, δεν πήρε τίποτα πίσω. «Δεν μίλησα για επέκταση του Μνημονίου ή του Προγράμματος, όταν αναφέρθηκα σε “τεχνική επέκταση’’ – χωρίς οποιοδήποτε άλλο συνοδευτικό προσδιορισμό – , σε αντίθεση με ό,τι διοχετεύτηκε στη συνέχεια σχεδόν σε όλα τα ΜΜΕ», είπε στη «διορθωτική» δήλωση, νομίζοντας ότι μπορεί να προσβάλει με τόσο βάναυσο τρόπο τη νοημοσύνη μας. Τι είναι αυτό που θα επεκταθεί τεχνικά, το τίποτα; Αέρας κοπανιστός; Θα επεκταθεί το ισχύον «πρόγραμμα», όπως «ήδη επεκτάθηκε τεχνικά» για δύο μήνες, προκειμένου να ξεκαθαριστεί το πολιτικό τοπίο (προεδρική εκλογή και βουλευτικές εκλογές, αν δεν εκλεγόταν πρόεδρος της Δημοκρατίας).

Οταν η συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου συμφώνησε με το Eurogroup αυτή τη δίμηνη «τεχνική παράταση», οι συριζαίοι ανέβηκαν στα κεραμίδια και εκτόξευαν καταγγελίες για «παράταση του Μνημονίου». Τώρα, προετοιμάζουν το έδαφος για μια «τεχνική επέκταση» μέχρι τον Ιούνη, προκειμένου να κάνουν το δικό τους παζάρι με τους ιμπεριαλιστές δανειστές. Ο Γ. Σταθάκης, που πρώτος είχε δηλώσει ότι δεν υπάρχει πρόβλημα ρευστότητας μέχρι τον Ιούλη, επομένως υπάρχει χρόνος για να γίνει μια άνετη διαπραγμάτευση με τους δανειστές, κάλυψε πλήρως τη Βαλαβάνη, ενώ η σιωπή του επίσημου επιτελείου του ΣΥΡΙΖΑ επιβεβαίωσε την εκτίμηση ότι η Βαλαβάνη δούλεψε σαν «λαγός» της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ.

Πρέπει να θυμίσουμε, ότι για νέα «τεχνική παράταση» του Μνημονίου έκαναν πρώτοι λόγο παράγοντες των Βρυξελλών  και της Φρανκφούρτης (π.χ. Ρέγκλινγκ) και πως ο Σόιμπλε είχε από το Δεκέμβρη προτείνει εξάμηνη παράταση (τελικά επιλέχτηκε η δίμηνη, για να μην εκτεθεί η συγκυβέρνηση).

Τέλος, πρέπει να επισημάνουμε τον «πολιτισμένο διάλογο» που είχαν ο Δραγασάκης με τον Χαρδούβελη σε συμπόσιο του Economist, το βράδυ της περασμένης Τρίτης. Σταχυολογούμε μερικά απ’ αυτά που είπε ο Δραγασάκης:«Αναγνωρίζουμε ότι υπάρχουν δανειακές συμβάσεις που δεσμεύουν τη χώρα, αλλά θέλουμε να τις επανεξετάσουμε - Αναγνωρίζουμε το χρέος, αλλά θέλουμε να δούμε πώς προέκυψε αυτό το χρέος και ενδιαφερόμαστε να το διαπραγματευτούμε - Υπάρχουν μνημόνια που είναι επιστολές προθέσεων της απελθούσας κυβέρνησης που δεν δεσμεύουν την χώρα - Δεν πρόκειται για μία ελληνογερμανική αντιπαράθεση. Εμάς συνομιλητές μας είναι η Κομισιόν, η ΕΚΤ, το ΔΝΤ και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί. Εμείς εκφράζουμε τη βούληση του ελληνικού λαού, σεβόμενοι το ευρωπαϊκό πλαίσιο στο οποίο θέλουμε να παραμείνουμε».

Σαν σκηνές από ταινία «προσεχώς» θα ‘λεγε ο στιχουργός. Σύντομα στη ζωή μας και όχι στις οθόνες μας…