Παρασκευή 11 Ιουλίου 2014

H ελιά και ο νεοφιλελευθερισμός


Δημοσιεύεται στην ΑΥΓΗ της 11.7.2014

"......Ποιος είπε ότι είναι ανώφελη μια ολιστική-οικο-λογιστική της παραγωγής;......"


Η ελιά ως γνωστόν καθόρισε  το όνομα και τον προστάτη της Αθήνας, όταν στον μεγάλο πελασγικό τελικό μεταξύ Αθηνάς και Ποσειδώνα η πρώτη αναδείχθηκε νικήτρια, επιβάλλοντας  στην αττική γη το ελαιόδεντρο…Κάποιοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι οι Αθηναίοι διδάχθηκαν από τους Φοίνικες την έκθλιψη  του καρπού της ελιάς, όμως είτε με τους μεν είτε με  τους δε ως αφετηρία, μπορούμε να εικάσουμε ότι το «λάδωμα» κράτησε για πολλούς αιώνες  ως περιεχόμενο  ή/και  ως «σημαίνον» της δωροδοκίας …...
Αυτό το διάσημο δέντρο ενσάρκωνε διαχρονικά το Ιπποκράτειο γνωμικό  “η τροφή είναι το φάρμακό σου”. Η αντιοξειδωτική του δράση  του επεφύλαξε εξέχουσα θέση στους οδηγούς υγιεινής διατροφής, ενώ κατά καιρούς δεν έλειψαν  και επεισόδια προαγωγής  του σε θεραπευτική πανάκεια :  Όπως κάποτε το νερό του Καματερού, όπως το πορτοκάλι, έτσι και η φραπελιά ως θεραπευτική μόδα ήλθε κάποιο  διάστημα,  για να παρέλθει….


Της ελιάς  άξιζε αναμφίβολα μια βιογραφία, και πράγματι την απέκτησε το 2001 από την Τατιάνα Σταύρου (Εκδόσεις Ηλίβατον).  Εκεί η   Σταύρου αναφερόταν  στις εντυπώσεις των ξένων περιηγητών, που έρχονταν στον αθηναϊκό χώρο επί τουρκοκρατίας : Στον Μπωζούρ του 1797, που «αποθαυμάζει το αφθονώτατον και ωραίον λάδι των Αθηνών και περιγράφει τα πολλά ελαιοτριβεία», στον Μπάρθολντ του 1803, που αποκαλεί τον ελαιώνα των Αθηνών θαύμα, «το οποίον εις κανέν μέρος του κόσμου δεν απαντά κανείς».

Η Ελιά ήταν επόμενο να υποστεί  ένα είδος αξιακής παρασίτευσης, μέσω της χρήσης της από διάφορους πολιτικούς σχηματισμούς.
« Ελιά, ελιά -   και Κώτσο Βασιλιά», τραγουδούσαν οι βασιλόφρονες της δεύτερης δεκαετίας του αιώνα που πέρασε. Αλλά και η «Ελιά» της Ιταλίας και η προσφάτως αποσυρθείσα «Ελιά» του κ. Βενιζέλου, επίσης απομύζησαν   κύρος από ένα δέντρο αρχαίο αλλά και αποδοτικό , με υψηλές συμβολοποιητικές ικανότητες…

Η ελιά κινδύνεψε , ακόμη και στη κοιτίδα της : Στη δεκαετία του 80 , υπουργεύοντος του Γιάννη Ποτάκη, τέθηκε θέμα εκρίζωσης 1 εκατ. ελαιόδενδρων για την εισαγωγή «πιο δυναμικών» καλλιεργειών…Στη συνέχεια η παλίρροια κάποιων «δοσιμάτων»  της ΕΕ προκάλεσε ένα κύμα φυτεύσεων ελαιόδεντρων στα πιο «άσχετα» ελληνικά εδάφη, προκαλώντας  τη διαμαρτυρία της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF.
 Τελευταίο διάσημο άκουσμα περί ελιάς, μετά από πολλές διαμαρτυρίες Κερκυραίων οικολόγων που τύχαινε να γνωρίζουν τα δρώμενα σε σικάτες ιταλικές πιτσαρίες, ήταν αυτό για την ξύλευση υπεραιωνόβιων δένδρων. Η φωνή ερχόταν από την  επιχείρηση «Ελαιοτεχνία», που διακινούσε μια υπέροχη φωτογραφία γηραλέων ελαιόδενδρων με τη λεζάντα : «Μη καταστρέφετε αυτά τα ζωντανά γλυπτά για καυσόξυλα»…..
Η Ελιά είναι ελιά, και η κρίση είναι κρίση – δηλαδή τέχνας κατεργάζεται. Πρόσφατα στον δικτυακό τόπο των γεωτεχνικών (PEEGEP) σχολιάσθηκε ποικιλοτρόπως η «μελέτη» Mckinsey, την οποία αναδέχθηκε ο πρώην υπουργός  Στουρνάρας και η οποία πρότεινε ή πρόβλεπε : Την συγκεντροποίηση των ελαιουργικών μονάδων σε δυο, αντί των σημερινών χιλίων, όπως επίσης και την ακραία συγκεντροποίηση  και των άλλων επιχειρήσεων  μεταποίησης γεωργικών προϊόντων.….

Ο Νεοφιλελευθερισμός που κατά παράβαση των νόμων της ελεύθερης αγοράς προωθεί - συντεταγμένα και κατόπιν άνωθεν εντολών -  ένα  καθεστώς ολιγοπωλιακής προσφοράς, είναι προφανώς  πειστικός ως νεοφιλελευθερισμός  μόνο από χονδροαυνανιζόμενους … Όμως από στενά οικονομολογική άποψη  χρήζει  σχολιασμού η λογική των μεγεθών,   που υποτίθεται ότι επιτρέπουν  την  αύξηση του πλεονάσματος – κέρδους ή σοσιαλιστικής προσόδου….

Έχουμε λοιπόν και λέμε: Ποιος είπε ότι η μεγιστοποίηση μιας συγκεκριμένης παραγωγικής μονάδας  συνεπάγεται αυτόματα και μεγαλύτερα οφέλη;

Ποιος είπε ότι τα γενικότερα οφέλη και οι γενικότερες επιβαρύνσεις μιας παραγωγικής μονάδας στον περίγυρό της πρέπει να παραγνωρίζονται; Ποιος είπε ότι είναι ανώφελη μια ολιστική-οικο-λογιστική της παραγωγής, που συνεκτιμά ποσότητες  και ποιότητες κάθε είδους; Ποιος είπε ότι είναι ανώφελη η συντήρηση  έστω και ελαφρώς ακριβότερων οικονομικών εφεδρειών σε μια χώρα, για μια περίπτωση ανάγκης;

Και τέλος, ποιος λέει ότι ένα ποιοτικό προϊόν, δηλωτικό της ελληνικής ιδιοσυστασίας, πρέπει να περνάει από διαδικασίες μαζικής βιομηχανικής παραγωγής;