Του Σπύρου Στάλια*
Η οικονομική
πολιτική θα πρέπει να κρίνεται από τα αποτελέσματα της στον πραγματικό κόσμο, δηλαδή
σε σχέση με την ανεργία, την παραγωγικότητα, την σταθερότητα των τιμών, τους
αξιοπρεπείς μισθούς και συντάξεις, την υγεία, την παιδεία, την προστασία της κατοικίας
και την ασφάλεια.
Επίσης η οικονομική πολιτική δεν θα πρέπει ποτέ,
σε σχέση με τους παραπάνω στόχους, να συμβιβάζεται με ιδέες ή αρχές, όταν η απόρριψη
τους επιβάλλεται. Έστω και αν προκαλεί
αυτό δυσθυμία σε ανθρώπους που δεν αντιλαμβάνονται την αξία των στόχων της οικονομικής
πολίτικης, αυτό θα πρέπει να γίνεται.
Ο
Αλέξης Τσίπρας άλλη μια φορά δήλωσε ότι προτεραιότητα του ΣΥΡΙΖΑ ‘είναι να
σώσουμε τη χώρα μέσα στο ευρώ’, όπως άλλωστε και αυτή είναι προτεραιότητα της
ΝΔ, της Ελιάς, της Δημάρ και του Ποταμιού όλων δηλαδή των κατεστημένων
κομμάτων.
Η αίσθηση μου είναι ότι αυτό αποτελεί συμβιβασμό
για την κατάληψη της εξουσίας ή την διατήρηση της εξουσίας ή ακόμα τη μοιρασιά
της εξουσίας, θέση ανεύθυνη, και θέση
απεμπόλησης των στόχων μιας συνεπούς για τον λαό -και τους ευρωπαϊκούς λαούς- οικονομικής
πολιτικής μέσα από παραπληροφόρηση και τον φόβο.
Θα
προσπαθήσω να γίνει αυτό κατανοητό μέσα από το παρακάτω διάγραμμα που το σχεδίασε
ο κάλος φίλος, συνεργάτης, έξοχος γραφίστας και πρακτικός οικονομολόγος Γιάννης
Καραμολέγκος με λίγη βοήθεια από μένα. Η έμπνευση προήλθε από το βιβλίο ‘DIAGRAMS & DOLLARS’ Modern Money, Illustrated By J.D. ALT, Text & Graphic
Copyrights © 2014 J.D. ALT, που αναφέρεται
σε σοβαρά κράτη που έχουν το δικό τους νόμισμα.
Στο
σχήμα αυτό σαν εικόνα βλέπουμε πως συνολικά λειτουργεί η ευρωζώνη κατά βαθμίδα προτεραιότητας,
τράπεζες, ιδιωτικός τομέας και κράτη αλλά παράλληλα βλέπουμε πως λειτουργεί και
κάθε οικονομία χωριστά.
Το
παραπάνω διάγραμμα αποτελεί μια πολιτική επιλογή που αποτυπώθηκε στη συνθήκη
του Μάαστριχτ.
Δεν
είναι το διάγραμμα ροών των κυρίαρχων χωρών που εκδίδουν το δικό
τους νόμισμα, όπως η Ρωσία, η Αμερική, η Ιαπωνία, η Σουηδία, η Τουρκιά, η
Βραζιλία, κτλ.
Είναι
νέο στον σύγχρονο κόσμο, αλλά και το πιο παλιό αφού παραπέμπει στον κανόνα του χρυσού.
Είναι μια αποτύπωση του νεοφιλελεύθερο μοντέλου.
Εν
συντομία πως λειτουργεί το σύστημα. Υπάρχουν τρεις δεξαμενές και σωλήνες που ενώνουν
το σύστημα. Υποτίθεται ότι στην δεξαμενή
της ΕΚΤ υπάρχει μια δεδομένη ποσότητα χρήματος, η οποία δεν γνωρίζουμε πως δημιουργήθηκε,
έπεσε από το ελικόπτερο όπως θα έλεγε ο Φρίντμαν αλλά και που ποτέ δεν πρέπει
να χάσει την αξία της. Το ορισμένο αυτό χρήμα η ΕΚΤ το διαθέτει στις ιδιωτικές Τράπεζες, που με την σειρά τους το δανείζουν στον ιδιωτικό
τομέα (1), πρώτη δεξαμενή, και στο δημόσιο
τομέα (2), δεύτερη δεξαμενή. Ιδιωτικός και δημόσιος τομέας αντιμετωπίζονται ως κοινοί
ιδιώτες -αφού η ΕΚΤ είναι ιδιωτική- που έχουν την ικανότητα να αποπληρώνουν τα χρέη
τους. Ο ιδιωτικός τομέας είναι αυτός που δημιουργεί το ΑΕΠ επί της ουσίας. Το κράτος
για να δαπανήσει δανείζεται και φορολογεί (3), και ό,τι δαπανά το επιστρέφει
στον ιδιωτικό τομέα (4), ενώ το υπόλοιπο το επιστρέφει στις τράπεζες υπό μορφή τόκων
και χρεολυσίων, που μέσα σε αυτά είναι και τα πλεονάσματα ή αλλιώς υπερφορολόγηση
(6). Το ίδιο κάνει και ο ιδιωτικός τομέας για τα δάνεια του. Επιστρέφει τόκους
και χρεολυσία και επιπροσθέτως και τις αποταμιεύσεις του (5), ενώ παράλληλα έχει
άλλη μια ροη προς το κράτος λόγω φορολόγησης (3). Εδώ οι ροές κλίνουν μέσα σε ένα καλά σχεδιασμένο υδραυλικό
σύστημα. Δεν υπάρχει περιθώριο για οποιαδήποτε πολιτική.
Συνολικά
το σχεδιάγραμμα μας λέει ότι το ευρώ είναι δεδομένο και ότι ο Τραπεζικός Τομέας
είναι ο καθοριστικός παράγοντας της ζωτικότητας της Ευρώπης, και ότι και να γίνει
θα πρέπει, χωρίς κίνδυνο πληθωρισμού, να εισπράττει σταθερά τις αξίες του με
ότι αυτό συνεπάγεται. Αυτή είναι η βάση της σύγχρονης Ευρώπης, η λιτούς και η ανεργία
για όλους, για να μην χάσει την αξία του το ευρώ. Αυτό άραγε ήταν το όραμα των Πατερών
της Ένωσης;
Ειδικότερα σε μας το διάγραμμα λέει.
1.
Η ροη 1κόβεται (δάνεια στο δημόσιο τομέα). Αφού το κράτος χρωστά το 175% του
ΑΕΠ με τάση αυξανόμενη, αφού ο ρυθμός ανάπτυξης είναι μικρότερος των επιτοκίων δανεισμού,
έχει καταστεί κακός πελάτης.
2.
Η ροη 4 (κοινωνικές δαπάνες + υπηρεσίες + έργα + υποδομές) κόβονται, που σημαίνει
ότι μισθοί, συντάξεις, επικουρικές συντάξεις θα πιάσουν πάτο, δεν έχουμε δει ακόμα
τίποτα, ενώ υγεία, ασφάλιση, παιδεία από
το κράτος θα εγκαταλειφτούν λόγω αδυναμίας
χρηματοδότησης. Η ανεργία φυσικά θα αυξηθεί
κι άλλο.
3.
Λόγω της δραστικής μείωσης των δαπανών του κράτους η ασφάλεια μας τίθεται σε κίνδυνο.
4.
Η ανάπτυξη της χώρας ανατίθεται πλέον στον ιδιωτικό τομέα και στο τραπεζικό μας
σύστημα.
5.
Ο ιδιωτικός τομέας θα βασιστεί στο χαμηλό μεροκάματα να αναπτυχτεί, με ελαχίστη
κατά συνέπεια εσωτερική ζήτηση και άρα με ισχνό τραπεζικό δανεισμό, ροη 1, που
θα καθίσταται ισχνότερος λόγω των αυξανομένων κόκκινων δανείων και οφειλών προς
το κράτος και τα ασφαλιστικά ταμεία. Η ανακεφαλαίωση τους είναι το πλέον πιθανή
που ίσως θύσει σε κίνδυνο της ελάχιστες καταθέσεις μας.
6.
Οι κατοικίες είναι σε άμεσο κίνδυνο όπως και κάθε άλλο περιουσιακό στοιχειό.
7.
Η διάμετρος του κρουνού 1των φόρων θα πρέπει να αυξηθεί γιατί ο ιδιωτικός τομέας
καλείται να πληρώσει και την ροη 6 του κράτους προς τις τράπεζες αλλά και την δική
του ροη 5 προς τι τράπεζες.
Οι
κοινωνικές επιπτώσεις εκφεύγουν του παρόντος άρθρου αλλά καθένας μπορεί να τις
φανταστεί.
Η κατάσταση
για την χώρα είναι τραγική ενώ πιο τραγικός είναι ο ισχυρισμός ότι είναι δυνατόν
μέσα στο ευρώ η χώρα να αναπτυχτεί. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία ούτε
θεωρητική αλλά ούτε και ιστορική ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, Ελιά, ΔΗΜΑΡ, Ποτάμι να
ισχυρίζονται αυτές τις αηδίες, και αυτό καθίστα την ευθύνη τους μεγάλη που
κρύπτει συμφορές ακόμα μεγαλύτερες.
Η μονή
λύση είναι να επιστρέψουμε στο Εθνικό μας Νόμισμα, την Νέα Δραχμή, νόμισμα που εμείς
σαν ευνομούμενο κράτος θα το εκδίδουμε και με το οποίο ποτέ δεν πτωχεύσαμε και
ούτε θα πτωχεύσουμε.
Όσο έχουμε το ευρώ το κράτος θα φορολογεί
άγρια και θα δανείζεται, ενώ ποτέ όταν θα έχουμε το δικό μας νόμισμα.
Με
το ευρώ αφήνουμε χρέη στη νέα γενιά, με το εθνικό μας νόμισμα ποτέ.
Με
το ευρώ θα εξαφανίζεται κάθε αποταμίευση, με το δικό μας νόμισμα ποτέ.
Με
το ευρώ μισθοί συντάξεις μεροκάματα υγεία, παιδεία, ασφάλεια, σπίτια τίθενται
σε καθεστώς κίνδυνου, με το δικό μας
νόμισμα ποτέ.
Με
το ευρώ η ανεργία αυξάνεται ενώ ποτέ δεν είχαμε ανεργία με την δραχμή.
Με
το ευρω εχουμε αναγκη τις αποταμιεύσεις για να κανουμε επενδύσεις με το δικο
μας νομισμα ποτέ.
Ας
στηρίξουμε όλοι μαζί τα κινήματα της Δραχμής για να έχουμε αξιοπρεπές μέλλον.
*Οικονομολόγος ΜΑ, Ph.D
πρώην Διευθύνων Σύμβουλος ΟΛΠ
spyridonstalias@hotmail.com