Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου 2013

Σπύρος Σγούρος : Η γεωργία σήμερα




Ο Σπύρος Σγούρος (1962-2012) «έφυγε  νωρίς» και  νέος από το οικολογικό κίνημα της χώρας μας, http://oikonikipragmatikotita.blogspot.gr/2012/05/1962-2012.html
 όμως και οι δυο αυτές τραγωδίες δεν οδήγησαν σε μιαν αντίστοιχη, τιμητική επανεξέταση και προβολή του έργου του, ιδιαίτερα από όσους  συνδέθηκαν πολιτικά μαζί  του το τελευταίο διάστημα. Μεγάλη η παράλειψη, αλλά κάποιοι 'ισως έκριναν ότι  ο κόσμος είναι μεγάλος  για να διαθέτουν το χρόνο τους στο κοντινό και το άμεσο…
 Το μεγάλο  έλλειμμα τιμής και αυτογνωσίας, που συνιστά η αναφορά στους   «φευγάτους» που αφήνουν πολλά πίσω τους,  προσπάθησε  να καλύψει  η εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου με θέμα τη γεωργία, με ομιλητή ειδικά για το έργο του Σπύρου τον  Π.Τακόπουλο και διοργανωτές το ΔΡΟ, τους Οικολόγους Ριζοσπάστες και το ΠΕΡΙΠΟΛΟ Αττικής.
Ακολουθεί παλιότερο άρθρο του Σγούρου για τη γεωργία:
 
Σκοπός της σημερινής εντατικής γεωργίας είναι η αύξηση της απόδοσης ανά στρέμμα ή ζωική μονάδα, με μεγάλη ενεργειακή σπατάλη, με χρήση χημικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, ενισχυτών ανάπτυξης, αλόγιστη εκμηχάνιση και σπατάλη των υδάτινων πόρων, με χρησιμοποίηση νέων μεθόδων αναπαραγωγής. Οδηγεί στην αποσύνδεση της παραγωγής από το έδαφος και στις μονοκαλλιέργειες. Δημιουργείται έτσι μεγάλη ρύπανση των υδάτων και του εδάφους, διάβρωση και απώλεια εδαφών, απώλεια της γενετικής ποικιλότητας.
Ευνοείται η εξειδίκευση και η συγκέντρωση της παραγωγής σε ένα μικρό αριθμό γεωργικών εκμεταλλεύσεων, με αποτέλεσμα την απώλεια μεγάλου αριθμού θέσεων εργασίας και την εγκατάλειψη πολλών περιοχών.
Η αγορά κυριαρχείται και ελέγχεται από ένα μικρό αριθμό εταιρειών στην παραγωγή, στις προμήθειες των πρώτων υλών, το χονδρικό εμπόριο και τη λιανική πώληση.
Οι παραγωγοί έχουν γίνει απλοί διαχειριστές βιομηχανικών προϊόντων για την παραγωγή φτηνών πρώτων υλών για τη βιομηχανία.
Η υπερπαραγωγή προϊόντων και οι χωματερές είναι δομικά χαρακτηριστικά του σημερινού μοντέλου γεωργίας, συμπιέζουν τις τιμές και καταστρέφουν τις τοπικές περιφερειακές αγορές. Από την άλλη πλευρά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι επιπτώσεις των χημικών που χρησιμοποιούν σήμερα οι παραγωγοί στρέφονται πρώτα απ' όλα ενάντια στην υγεία τους, στην υγεία των παιδιών τους, ενώ επιπλέον καταστρέφουν το φυσικό και κοινωνικό τους περιβάλλον.
Τέλος οι καταναλωτές βρίσκουν κακής ποιότητας προϊόντα, είναι ολοένα και λιγότερο ικανοί να εξακριβώσουν την ποιότητα τους, λόγω του αυξημένου βαθμού της επεξεργασίας τους και της όλο και μεγαλύτερης απόστασης μεταξύ των σημείων παραγωγής και κατανάλωσης.
Βιολογική γεωργία,  εναλλακτική λύση στο σημερινό κόσμο
Η βιολογική γεωργία καλύπτει όλα τα συστήματα που προωθούν την περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά υγιή παραγωγή τροφής και βιομηχανικών πρώτων υλών.
Αυτά τα τοπικά συστήματα θεωρούν τη γονιμότητα του εδάφους ως τη βάση της παραγωγικής ικανότητας, σεβόμενα τα φυτά, τα έμφυτα χαρακτηριστικά των ζώων και το περιβάλλον, βελτιώνοντας έτσι την ποιότητα σε όλους αυτούς τους αλληλεξαρτώμενους παράγοντες.
Η βιολογική γεωργία μειώνει σημαντικά τις εισροές στην καλλιέργεια, χρησιμοποιεί ήπια, προσαρμοσμένη τεχνολογία, αξιοποιεί τους τοπικούς παραγωγικούς πόρους και γενικά προσεγγίζει με ολιστικό τρόπο την αγροτική παραγωγή.
Στις σημερινές διεθνείς εξελίξεις αποτελεί, πια, μια ρεαλιστική και εφικτή πρόταση στα πλαίσια ενός νέου μοντέλου αγροτικής παραγωγής, προσανατολισμένου προς την αειφόρο ανάπτυξη.
Ήδη η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης προωθεί σε σημαντικό βαθμό μια φιλοπεριβαλλοντική προσέγγιση του αγροτικού χώρου ενώ με τούς νέους κανόνες του διεθνούς εμπορίου, στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ), προωθούνται ουσιαστικά προϊόντα ποιότητας που μπορούν να σταθούν χωρίς επιδοτήσεις στη διεθνή αγορά.
Στην Αμερική, προβλέψεις έγκυρων επιστημόνων διαβλέπουν ότι, στις επόμενες δεκαετίες, αυτό που σήμερα ονομάζουμε συμβατική γεωργία, πολύ απλά δεν θα υπάρχει. Στη θέση της προωθείται είτε μια γεωργία ακόμη υψηλότερης έντασης, βασισμένη στη γενετική μηχανική, είτε μια ήπια γεωργία, χαμηλών εισροών, όπως είναι η βιολογική γεωργία. Αποκλείοντας τη γενετική μηχανική για κοινωνικούς, φιλοσοφικούς, περιβαλλοντικούς και ηθικούς ακόμη λόγους, είναι άμεση ανάγκη να χαραχθεί μια πολιτική προώθησης της βιολογικής γεωργίας στη χώρα μας.
Ήδη στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η βιολογική γεωργία καλύπτει από 1 έως 4% της γεωργικής γης. Στην Αυστρία, πάνω από το 10% της συνολικής γεωργικής γης καλλιεργείται με τις αρχές της βιολογικής γεωργίας. Στη Δανία, υπάρχουν κυβερνητικά προγράμματα ώστε να φτάσουν σε λίγα χρόνια στο 20%.
Στην Ελλάδα, παρ’ όλη τη θεαματική ανάπτυξη που παρουσίασε η βιολογική γεωργία τα τελευταία χρόνια, βρισκόμαστε ακόμη στο 0,1%.
Οι οργανώσεις και οι φορείς της Βιολογικής γεωργίας
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν τρεις οργανισμοί ελέγχου και πιστοποίησης των βιολογικών προϊόντων, αναγνωρισμένοι από το Υπουργείο Γεωργίας (ΔΗΩ, ΣΟΓΕ, ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ), μία πανελλήνια οργάνωση παραγωγών (ΕΕΒΕ) και κάποιες άλλες πρωτοβουλίες παραγωγών σε τοπικό επίπεδο, μία επιστημονική εταιρεία (ΡΕΑ), αρκετές οργανώσεις καταναλωτών βιολογικών προϊόντων και πολλοί παραγωγοί, επιστήμονες, εταιρείες κλπ. που ασχολούνται με το θέμα.
Κοινό χαρακτηριστικό τους γνώρισμα, ο κοινωνικός μη κερδοσκοπικός τους χαρακτήρας, όπως επίσης ότι έχουν δημιουργηθεί, λειτουργούν και προωθούν τη βιολογική γεωργία χωρίς καμία οικονομική στήριξη από το κράτος. Μάλιστα σε καμία περίπτωση δεν πιστεύω ότι θα δέχονταν οικονομική στήριξη, αν με τον τρόπο αυτό το κράτος προσπαθούσε να τις μεταβάλει σε όργανα της πολιτικής του.
Θα ήθελα να προσεχθεί το σημείο αυτό, γιατί πιστεύω ότι δεν υπάρχει μόνο το κρατικό ή το ιδιωτικό μοντέλο. Υπάρχουν και κοινωνικές πρωτοβουλίες, πρωτοβουλίες πολιτών που μπορούν να είναι πετυχημένες.