της Μαρίας Αρβανίτη Σωτηροπούλου
Δεν είχαμε ακόμη τηλεόραση την 21 Απριλίου 1967. Το ραδιοσταθμό της ΕΡΤ κατέλαβαν οι πραξικοπηματίες και από κει μετέδιδαν μόνο στρατιωτικά εμβατήρια και τις διαταγές απαγόρευσης της κυκλοφορίας. Το ραδιόφωνο της ΕΡΤ ήταν ο ομφάλιος ρόλος της Ιστορίας από το έπος του 1940, και οι σταθμοί του ΒΒC και της Ντουτσε Βέλε τα σύμβολα αντίστασης κατά την Κατοχή και τη Χούντα. Η τηλεόραση ήταν το αμαρτωλό παραπαίδι της ΕΡΤ, αφού ξεκίνησε σαν ΥΕΝΕΔ, που όμως παρά τα αμαρτήματα, που της φόρτωσαν κυβερνήσεις και κόμματα, διατηρούσε επί τόσα χρόνια μια ποιότητα, που δεν άγγιξαν ποτέ τα ιδιωτικά κανάλια. Η ΕΡΤ σαν ψηφιοποίηση αρχείων, ήταν μια αποκάλυψη θησαυρών και οι εκπομπές αρχείου (“από το Φρόυντ στο Διαδίκτυο”) πολύτιμα μαθήματα Ιστορίας. Η ΕΡΤ ήταν ο ομφάλιος λώρος της ομογένειας όπου γης και η αξιόπιστη είδηση σε κάθε γωνιά της Ελλάδας.
Και λίγο μετά την λαική εξέγερση στην Ταξίμ (με αφορμή θέμα πολιτισμού και οικολογίας) και την αλαζονική συμπεριφορά του σουλτάνου Ερντογάν, εδώ στην Ελλάδα ξαφνικά επιστρέφουν οι σκοτεινές μνήμες της 21ης Απριλίου
. Ο αλαζονικός υπουργός ανακοινώνει το σε λίγες ώρες συνολικό κλείσιμο κάθε υπηρεσίας της ΕΡΤ χρεώνοντας τους απολυόμενους υπαλλήλους με το βάρος των δικών τους πολιτικών αμαρτημάτων. Τα ιδιωτικά κανάλια είχαν προετοιμάσει το έδαφος κατηγορώντας καθημερινά την “κρατική” “σπάταλη” ΕΡΤ και ο υπουργός είχε το θράσος να πει ότι κάθε έλληνας θα ωφεληθεί γλιτώνοντας το “χαράτσι”. Παραδόξως και παρά την τεράστια κινητοποίηση συμπαράστασης δεν είναι λίγοι εκείνοι, που αδιαφορούν για την δημόσια τηλεόραση, μετρούν τα Ευρώ, που θα γλιτώσουν όποτε δημιουργηθεί διάδοχη υπηρεσία, που -αν και δεν πιστεύουν ότι η νέα ΝΙΠΙΤΑ θα είναι ακομμάτιστη- διατείνονται ότι έτσι κι αλλοιώς η ΕΡΤ παραμάγαζο της εξουσίας ήταν επί τόσα χρόνια, και κάποιοι άλλοι που ισχυρίζονται ότι παρ' ότι έγινε με άκομψο τρόπο ήταν σωστή πράξη, αφού πια παντού στον ιδιωτικό τομέα όλοι απολύονται χωρίς καμιά προειδοποίηση.
Δεν το περιμέναμε αν και θα έπρεπε. Το Ίντερνετ και η τηλεοπτική διασύνδεση διαφημίζονται σαν επανάσταση στην επικοινωνία. Έτσι το αντιμετωπίζουμε σαν φυσικό φαινόμενο, όπως η βαρύτητα ή η ρουτίνα του εξηλεκτρισμού στην καθημερινότητά μας. Είναι όμως έτσι; Λίγες μέρες πριν ο πρόεδρος Ομπάμα παραδέχθηκε την παρακολούθηση κάθε ιντερνετικής μηχανής (για λόγους ασφάλειας). Εγώ προσωπικά κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία (από 1993!) είχα γίνει στόχος με αποκλεισμό του μέιλ μου, επειδή ήμουν η μόνη στο διεθνές δίκτυο της IPPNW, που κατηγορούσα τη ΝΑΤΟική επέμβαση στην εσωτερική επικοινωνία της οργάνωσης. Τώρα ο Ερντογάν τις πρώτες μέρες κατέβασε το Ίντερνετ για να εμποδίσει την εξάπλωση της “επιδημίας” των διαδηλώσεων και μετά καταδίκασε το μπελά του Τουίτερ. Εδώ είδαμε πριν καν λήξει η διορία του κυβερνητικού τελεσιγράφου, να μαυρίζουν οι οθόνες της τηλεόρασης και όχι μόνο για τα βασικά κανάλια της ΕΡΤ, αλλά και για τη Βουλή, το ΡΙΚ και τα αλλοτινά σύμβολα αντίστασης BBCκαι DW.
Ευτυχώς το Διαδίκτυο άντεξε και όσοι ξέρουν να το χειρίζονται ενημερώνονται αναμεταδίδοντας το πρόγραμμα από το Ραδιομέγαρο. Ως πότε; Είναι δυνατόν ο Σαμαρα -σουλτάνος να στείλει τα ΜΑΤ ακολουθώντας το τουρκικό παράδειγμα αναθέρμανσης της οικονομίας; Θ' αφήσει να ξεχειλώσει η κατάληψη όπως έγινε με το ΑΛΤΕΡ; Τι ρόλο θα παίξει η Βουλή; Οι κυβερνητικοί εταίροι θα επιμείνουν; Δε ντρέπεται η ΝΔ σε αυτή την υπόθεση να έχει σα μόνο συνοδοιπόρο τη ΧΑ; Δε ντρέπεται να ξεπουλά τα τηλεοπτικά δικαιώματα μετάδοσης της ΕΡΤ στους ιδιώτες σαν τους συγγενείς που τσακώνονται για τα τιμαλφή του νεκρού πριν ακόμη εκείνος καταλήξει;
Εγώ δεν ξεχνώ ότι στην ΕΡΤ χρωστώ την επαφή μου με το σοβαρό θέατρο μέσα από το ραδιόφωνο στα μαθητικά μου χρόνια στη Σύρο, μέσα από την ΕΡΤ πάτησα στο φεγγάρι κοιτώντας κλεφτά την πανάκριβη τότε τηλεόραση από τους τηλεοπτικούς δέκτες στις βιτρίνες, τα αρτιότερα ντοκυμαντέρ και τις ποιοτικότερες ταινίες και σειρές στην ΕΡΤ απήλαυσα, και τους ιστορικούς αγώνες Παναθηναικός- Αγιαξ και το θρίαμβο της Εθνικής στο Μπάσκετ μέσα από την ΕΡΤ πρωτογνώρισα.
Κανείς δεν ισχυρίζεται ότι η ΕΡΤ ήταν ιδανική κατάσταση. Είναι όμως το κουστούμι που εμείς κατασκευάσαμε για την πολιτική μας εξέλιξη σχεδόν επί έναν αιώνα. Και αυτή τη μνήμη σήμερα κανείς δεν έχει δικαίωμα να διαγράφει με ένα “αποφασίζομεν και διατάσσομεν” και το ταυτόχρονο πάτημα του DELETE.
Δεν είχαμε ακόμη τηλεόραση την 21 Απριλίου 1967. Το ραδιοσταθμό της ΕΡΤ κατέλαβαν οι πραξικοπηματίες και από κει μετέδιδαν μόνο στρατιωτικά εμβατήρια και τις διαταγές απαγόρευσης της κυκλοφορίας. Το ραδιόφωνο της ΕΡΤ ήταν ο ομφάλιος ρόλος της Ιστορίας από το έπος του 1940, και οι σταθμοί του ΒΒC και της Ντουτσε Βέλε τα σύμβολα αντίστασης κατά την Κατοχή και τη Χούντα. Η τηλεόραση ήταν το αμαρτωλό παραπαίδι της ΕΡΤ, αφού ξεκίνησε σαν ΥΕΝΕΔ, που όμως παρά τα αμαρτήματα, που της φόρτωσαν κυβερνήσεις και κόμματα, διατηρούσε επί τόσα χρόνια μια ποιότητα, που δεν άγγιξαν ποτέ τα ιδιωτικά κανάλια. Η ΕΡΤ σαν ψηφιοποίηση αρχείων, ήταν μια αποκάλυψη θησαυρών και οι εκπομπές αρχείου (“από το Φρόυντ στο Διαδίκτυο”) πολύτιμα μαθήματα Ιστορίας. Η ΕΡΤ ήταν ο ομφάλιος λώρος της ομογένειας όπου γης και η αξιόπιστη είδηση σε κάθε γωνιά της Ελλάδας.
Και λίγο μετά την λαική εξέγερση στην Ταξίμ (με αφορμή θέμα πολιτισμού και οικολογίας) και την αλαζονική συμπεριφορά του σουλτάνου Ερντογάν, εδώ στην Ελλάδα ξαφνικά επιστρέφουν οι σκοτεινές μνήμες της 21ης Απριλίου
. Ο αλαζονικός υπουργός ανακοινώνει το σε λίγες ώρες συνολικό κλείσιμο κάθε υπηρεσίας της ΕΡΤ χρεώνοντας τους απολυόμενους υπαλλήλους με το βάρος των δικών τους πολιτικών αμαρτημάτων. Τα ιδιωτικά κανάλια είχαν προετοιμάσει το έδαφος κατηγορώντας καθημερινά την “κρατική” “σπάταλη” ΕΡΤ και ο υπουργός είχε το θράσος να πει ότι κάθε έλληνας θα ωφεληθεί γλιτώνοντας το “χαράτσι”. Παραδόξως και παρά την τεράστια κινητοποίηση συμπαράστασης δεν είναι λίγοι εκείνοι, που αδιαφορούν για την δημόσια τηλεόραση, μετρούν τα Ευρώ, που θα γλιτώσουν όποτε δημιουργηθεί διάδοχη υπηρεσία, που -αν και δεν πιστεύουν ότι η νέα ΝΙΠΙΤΑ θα είναι ακομμάτιστη- διατείνονται ότι έτσι κι αλλοιώς η ΕΡΤ παραμάγαζο της εξουσίας ήταν επί τόσα χρόνια, και κάποιοι άλλοι που ισχυρίζονται ότι παρ' ότι έγινε με άκομψο τρόπο ήταν σωστή πράξη, αφού πια παντού στον ιδιωτικό τομέα όλοι απολύονται χωρίς καμιά προειδοποίηση.
Δεν το περιμέναμε αν και θα έπρεπε. Το Ίντερνετ και η τηλεοπτική διασύνδεση διαφημίζονται σαν επανάσταση στην επικοινωνία. Έτσι το αντιμετωπίζουμε σαν φυσικό φαινόμενο, όπως η βαρύτητα ή η ρουτίνα του εξηλεκτρισμού στην καθημερινότητά μας. Είναι όμως έτσι; Λίγες μέρες πριν ο πρόεδρος Ομπάμα παραδέχθηκε την παρακολούθηση κάθε ιντερνετικής μηχανής (για λόγους ασφάλειας). Εγώ προσωπικά κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία (από 1993!) είχα γίνει στόχος με αποκλεισμό του μέιλ μου, επειδή ήμουν η μόνη στο διεθνές δίκτυο της IPPNW, που κατηγορούσα τη ΝΑΤΟική επέμβαση στην εσωτερική επικοινωνία της οργάνωσης. Τώρα ο Ερντογάν τις πρώτες μέρες κατέβασε το Ίντερνετ για να εμποδίσει την εξάπλωση της “επιδημίας” των διαδηλώσεων και μετά καταδίκασε το μπελά του Τουίτερ. Εδώ είδαμε πριν καν λήξει η διορία του κυβερνητικού τελεσιγράφου, να μαυρίζουν οι οθόνες της τηλεόρασης και όχι μόνο για τα βασικά κανάλια της ΕΡΤ, αλλά και για τη Βουλή, το ΡΙΚ και τα αλλοτινά σύμβολα αντίστασης BBCκαι DW.
Ευτυχώς το Διαδίκτυο άντεξε και όσοι ξέρουν να το χειρίζονται ενημερώνονται αναμεταδίδοντας το πρόγραμμα από το Ραδιομέγαρο. Ως πότε; Είναι δυνατόν ο Σαμαρα -σουλτάνος να στείλει τα ΜΑΤ ακολουθώντας το τουρκικό παράδειγμα αναθέρμανσης της οικονομίας; Θ' αφήσει να ξεχειλώσει η κατάληψη όπως έγινε με το ΑΛΤΕΡ; Τι ρόλο θα παίξει η Βουλή; Οι κυβερνητικοί εταίροι θα επιμείνουν; Δε ντρέπεται η ΝΔ σε αυτή την υπόθεση να έχει σα μόνο συνοδοιπόρο τη ΧΑ; Δε ντρέπεται να ξεπουλά τα τηλεοπτικά δικαιώματα μετάδοσης της ΕΡΤ στους ιδιώτες σαν τους συγγενείς που τσακώνονται για τα τιμαλφή του νεκρού πριν ακόμη εκείνος καταλήξει;
Εγώ δεν ξεχνώ ότι στην ΕΡΤ χρωστώ την επαφή μου με το σοβαρό θέατρο μέσα από το ραδιόφωνο στα μαθητικά μου χρόνια στη Σύρο, μέσα από την ΕΡΤ πάτησα στο φεγγάρι κοιτώντας κλεφτά την πανάκριβη τότε τηλεόραση από τους τηλεοπτικούς δέκτες στις βιτρίνες, τα αρτιότερα ντοκυμαντέρ και τις ποιοτικότερες ταινίες και σειρές στην ΕΡΤ απήλαυσα, και τους ιστορικούς αγώνες Παναθηναικός- Αγιαξ και το θρίαμβο της Εθνικής στο Μπάσκετ μέσα από την ΕΡΤ πρωτογνώρισα.
Κανείς δεν ισχυρίζεται ότι η ΕΡΤ ήταν ιδανική κατάσταση. Είναι όμως το κουστούμι που εμείς κατασκευάσαμε για την πολιτική μας εξέλιξη σχεδόν επί έναν αιώνα. Και αυτή τη μνήμη σήμερα κανείς δεν έχει δικαίωμα να διαγράφει με ένα “αποφασίζομεν και διατάσσομεν” και το ταυτόχρονο πάτημα του DELETE.