Του Ηλία Νικολακόπουλου, καθηγητή του Συνταγματικού Δικαίου
Σύμφωνα με το ακροτελεύτιο άρθρο 120 του ισχύοντος Συντάγματος 1975/86/01/08 και ειδικότερα στις παραγράφους 3 και 4 αυτού ορίζεται: Παρ. 3.<<Ο σφετερισμός με οποιονδήποτε τρόπο της λαϊκής κυριαρχίας και των εξουσιών που απορρέουν από αυτή, διώκεται μόλις αποκατασταθεί η νόμιμη εξουσία, οπότε αρχίζει και η παραγραφή του εγκλήματος>>. Παρ. 4.<<Η τήρηση του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων, που δικαιούνται και υποχρεούνται να αντιστέκονται με κάθε μέσο εναντίον οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει με τη βία.>>.
Πρόκειται, για τη συνταγματική ποινικοποίηση του σφετερισμού της λαϊκής κυριαρχίας και αφορά κυρίως τους δημόσιους λειτουργούς που ασκούν τις απορρέουσες από αυτήν εξουσίες. (βλ. Γ.Κασιμάτη, Συνταγματικό Δίκαιο ΙΙ, Οι λειτουργίες του κράτους, εκδ. Αντ..Ν.. Σάκκουλα Αθήνα – Κομοτηνή 1980,σ 83-84). Επισημαίνω καταρχήν ότι: σύμφωνα με τη ρητή διατύπωση της παραγράφου 3 <<ο σφετερισμός με οποιοδήποτε τρόπο της λαϊκής κυριαρχίας και των εξουσιών που απορρέουν από αυτή>> τιμωρείται όχι μόνο ο με ένοπλα μέσα, πραξικοπηματικός σφετερισμός της λαϊκής κυριαρχίας αλλά ο με οποιονδήποτε τρόπο σφετερισμός. Η διατύπωση <<σφετερισμός με οποιονδήποτε τρόπο της λαϊκής κυριαρχίας και των εξουσιών που απορρέουν από αυτή….>> καλύπτει περιπτώσεις άμεσου ή έμμεσου σφετερισμού δηλαδή, αφορά όχι μόνο την ευθεία παράβαση αλλά και την οποιαδήποτε καταστρατήγηση του Συντάγματος μέσω της οποίας παραβιάζεται και διαστρέφεται το ουσιαστικό κανονιστικό περιεχόμενο μίας ή περισσότερων συνταγματικών διατάξεων.
Στην παράγραφο 2 εδάφιο α του άρθρου 134 Ποινικού Κώδικα ορίζεται: <<Με ισόβια ή πρόσκαιρη κάθειρξη τιμωρείται όποιος, εκτός από τη περίπτωση της προηγούμενης παραγράφου επιχειρεί με βία ή απειλή βίας ή με σφετερισμό της ιδιότητάς του ως οργάνου του κράτους να καταλύσει ή να αλλοιώσει ή να καταστήσει ανενεργό, διαρκώς ή προσκαίρως το δημοκρατικό πολίτευμα που στηρίζεται στη λαϊκή κυριαρχία ή θεμελιώδεις αρχές ή θεσμούς του πολιτεύματος αυτού>>. Είναι πρόδηλο ότι, η με σφετερισμό της ιδιότητας ενός οργάνου του κράτους αλλοίωση της λαϊκής κυριαρχίας ή το γεγονός της περιαγωγής της σε ανενεργή κατάσταση, εμπίπτει στην ποινική υπόσταση του αδικήματος.
Οποιαδήποτε άσκηση εξουσίας διεθνούς οργανισμού, ακόμη και αν στηρίζεται σε διεθνή συνθήκη που έχει συναφθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 28 του Συντάγματος αλλά περιλαμβάνει περιορισμούς και δεσμεύσεις που θίγουν τις προϋποθέσεις που τάσσονται στη παράγραφο 3 του παραπάνω άρθρου παραβιάζει τη δημοκρατική νομιμότητα και η σύναψή της δημιουργεί ευθύνη του αρμοδίου οργάνου για παραβίαση του Συντάγματος. (Βλ.Γ. Κασιμάτη,οp cit .σ.104). Σύμφωνα με τη ρητή διατύπωση της προαναφερόμενης συνταγματικής διάταξης, <<Η Ελλάδα προβαίνει ελεύθερα με νόμο που ψηφίζεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών, σε περιορισμούς ως προς την άσκηση της εθνικής κυριαρχίας της εφόσον αυτό υπαγορεύεται από σπουδαίο εθνικό συμφέρον, δεν θίγει τα δικαιώματα του ανθρώπου και τις βάσεις του δημοκρατικού πολιτεύματος και γίνεται με βάση τις αρχές της ισότητας και με τον όρο της αμοιβαιότητας>>.
Οι τασσόμενες από αυτή τη συνταγματική διάταξη προϋποθέσεις έχουν πολλαπλά παραβιαστεί και δεν έχουν κατ’ελάχιστο τηρηθεί κατά τη σύναψη όλων των μέχρι σήμερα μνημονίων και δανειακών συμβάσεων της χώρας μας με τις χώρες της ΕΕ και το ΔΝΤ. Ενδεικτική της πολλαπλής παραβίασης των παραπάνω προϋποθέσεων είναι η διάταξη του άρθρου 14 παρ.5 της πρώτης Δανειακής Σύμβασης που ορίζει: <<ο Δανειολήπτης αμετάκλητα και άνευ όρων παραιτείται από κάθε ασυλία που έχει ή πρόκειται να αποκτήσει, όσον αφορά τον ίδιο ή τα περιουσιακά του στοιχεία, από νομικές διαδικασίες σε σχέση με τη παρούσα Σύμβαση, περιλαμβανομένων, χωρίς περιορισμούς της ασυλίας όσον αφορά την άσκηση αγωγής δικαστική απόφαση ή άλλη διαταγή, κατάσχεση, αναστολή εκτέλεσης δικαστικής απόφασης ή προσωρινή διαταγή και όσον αφορά την εκτέλεση και επιβολή κατά των περιουσιακών στοιχείων του στο βαθμό που δεν το απαγορεύει αναγκαστικός νόμος>>. Επίσης, σύμφωνα με το σημείο 11 του Υποδείγματος Νομικής Γνωμοδότησης <<ούτε ο δανειολήπτης, ούτε τα περιουσιακά του στοιχεία έχουν ασυλία λόγω εθνικής κυριαρχίας ή διαφορετικά λόγω της δικαιοδοσίας, κατάσχεσης-συντηρητικής ή αναγκαστικής- ή αναγκαστικής εκτέλεσης σε σχέση με οποιαδήποτε ενέργεια ή διαδικασία σχετικά με τη Σύμβαση>> (βλ.και Νότης Μαριάς ,Το Μνημόνιο της χρεωκοπίας και ο άλλος δρόμος,εκδ.Α.Α.Λιβάνη,2011,σσ. 65 επ.).