Στον ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ περισσεύουν οι καταγγελίες της ιδιωτικοποίησης και τα ΟΧΙ στην παραχώρηση δημόσιας περιουσίας , όμως δεν πλεονάζει - και ενίοτε δεν ακούγεται διόλου - η επιχειρηματολογία υπέρ της δημόσιας διαχείρισης, κρατικής ή δημοτικής. Η ικανότητα μιας δημόσιας αρχής να οργανώσει αποτελεσματικά ανθρώπινους και υλικούς πόρους έτσι ώστε να παράγει «πλεόνασμα κάθε είδους», υποεκπροσωπείται στον δημόσιο διάλογο, ενώ ανεπαισθήτως και υπογείως διαφημίζεται η αποτελεσματικότητα της εργοδοτικής πειθαρχίας…
Λέω «πλεόνασμα κάθε είδους» εννοώντας όχι μόνο το ταμειακό τοιούτο, με την ευκόλως αναγνώσιμη μορφή του χρήματος, αλλά και αυτό που συμπεριλαμβάνει την παροχή υπηρεσιών στην κοινωνία. Εννοώ π.χ.ότι μια δημόσια ακτοπλοϊκή εταιρεία μπορεί να συμπεριλαμβάνει στα «κέρδη» της και τα οφέλη που προσφέρει στους κατοίκους και στην οικονομία μια άγονης γραμμής, γιατί αυτό επιβάλλει η σωστή-«ολιστική» λογιστική των πραγμάτων….
Ο Κορνήλιος Καστοριάδης έγραφε κάποτε («Το περιεχόμενο του σοσιαλισμού») για το υπόγειο σαμποτάζ που κάνουν οι εργαζόμενοι στην εργοδοσία. Ακόμη και αν δεν συνεκτιμηθεί αυτό το στοιχείο , η δημόσια επιχειρηματική διαχείριση υπό καθεστώς «κάθετου» πολιτικού ελέγχου αλλά κυρίως και προπάντων υπό συνθήκες «πλευρικού» ελέγχου από την κοινωνία, μπορεί να ξεπεράσει σε αποτελεσματικότητα την ιδιωτική διαχείριση με την εργοδοτική πειθαρχία…
Πολλοί επισείουν το μαρξικό θεώρημα της αντιστοιχίας παραγωγικών δυνάμεων-παραγωγικών σχέσεων, για να στοιχειοθετήσουν μακροοικονομικά και μακροϊστορικά επιχειρήματα. Παραγνωρίζουν όμως έτσι τη δυνατότητα δημιουργικών «στοιχίσεων» ΠΔ-ΠΣ ακόμη και στην ενεστώσα κατάσταση, με μοχλό την πολιτική . Λόγου χάρη : Η δημόσια επιχειρηματικότητα ως σχέση παραγωγής, στη θέση της αδιαφανούς και κοινωνικά ανάλγητης ιδιωτικής επιχειρηματικότητας, μπορεί να είναι συμβατή με τη παραγωγή ποιοτικών προϊόντων, με υγιεινές συνθήκες εργασίας, με σεβασμό του περιβάλλοντος και της ευρύτερης φύσης .
Ένας δημόσιος επιχειρηματικός τομέας ή μια ευρύτερη «κοινωνική επιχειρηματικότητα» με δημοκρατική οργάνωση, μπορεί να παίξει πιλοτικό ρόλο για τη μεταστροφή των παραγωγικών δυνάμεων σε πιο οικολογικές κατευθύνσεις. Για τους ξυνίζοντες τα μούτρα ή ποικιλοτρόπως σνομπάροντες τις τέτοιες απόψεις, υπογραμμίζω ότι αυτές μπορεί να σημαίνουν εξορθολογισμό των μεταφορών, ποιοτική βελτίωση της δόμησης, εξοικονόμηση ενέργειας, αναβάθμιση του αστικού τοπίου, μακροβιότητα των διαρκών καταναλωτικών αγαθών, αειφορία των φυσικών πόρων ….
Η οικολογικοποίηση των παραγωγικών δυνάμεων προφανώς «πατάει» σε ένα άλλο τρόπο κατανάλωσης και σε ένα άλλο είδος προϊόντων. Μιλάμε εδώ για μια άλλου τύπου λιτότητα που μειώνει το κόστος αλλά προσθέτει ποιότητα στη ζωή . Είναι «οικολολιτότητα» - που έλεγα σε ένα παλιό άρθρο μου στην ΕΠΟΧΗ - που παράγει οικειότητα και όχι βουλημική σχέση με τα καταναλωτικά αγαθά, που αντιμάχεται εξίσου μιζέρια και γκλαμουριά….