Η κυρία Ζωή Γεωργαντά , πρώην μέλος του ΔΣ της
Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΛΣΤΑΤ), Καθηγήτρια Εφαρμοσμένης Οικονομετρίας και Παραγωγικότητας,
Γράφει η Ζωή Γεωργαντά :
Μας είπαν ότι το έλλειμμα της χώρας μας το κρίσιμο έτος 2009 ήταν 15,6% της
συνολικής εγχώριας παραγωγής μας, ή, με την οικονομική ορολογία, το 15,6% του
Ακαθάριστου (δηλαδή με τις αποσβέσεις συμπεριλαμβανόμενες) Εγχώριου Προϊόντος
μας (ΑΕΠ). Μας είπαν, δηλαδή, ότι το έλλειμμα της χώρας μας ήταν το μεγαλύτερο
στην ΕΕ. Όμως, η αλήθεια είναι ότι η χώρα
μας είχε ένα από τα μικρότερα ελλείμματα στην ΕΕ και αυτό ήταν 3,9%. Η Γαλλία είχε 7,5%, η Ολλανδία και το Βέλγιο είχαν 5,6%, και η Γερμανία είχε 3,2%. Η αλήθεια για το Ελληνικό δημόσιο έλλειμμα απέχει τόσο πολύ από την πραγματικότητα που μας κάνει να θυμηθούμε τα λόγια του Αρθούρου Σοπενχάουερ: Όλες οι αλήθειες περνούν από τρία στάδια.
Πρώτον διαπομπεύονται. Δεύτερον, πολεμούνται με βία. Τρίτον, γίνονται αποδεκτές ως ολοφάνερες και αυταπόδεικτες.
μας είχε ένα από τα μικρότερα ελλείμματα στην ΕΕ και αυτό ήταν 3,9%. Η Γαλλία είχε 7,5%, η Ολλανδία και το Βέλγιο είχαν 5,6%, και η Γερμανία είχε 3,2%. Η αλήθεια για το Ελληνικό δημόσιο έλλειμμα απέχει τόσο πολύ από την πραγματικότητα που μας κάνει να θυμηθούμε τα λόγια του Αρθούρου Σοπενχάουερ: Όλες οι αλήθειες περνούν από τρία στάδια.
Πρώτον διαπομπεύονται. Δεύτερον, πολεμούνται με βία. Τρίτον, γίνονται αποδεκτές ως ολοφάνερες και αυταπόδεικτες.
Το άρθρο αυτό συμπληρώνει τις μέχρι τώρα δηλώσεις και μαρτυρικές καταθέσεις
μου. Η διαφορά είναι ότι περιλαμβάνει ένα σαφές ποσοτικό συμπέρασμα που
βασίζεται σε συνεχιζόμενη μελέτη των γεγονότων και των αριθμών, ιδιαίτερα από
τον Οκτώβριο του 2009 που εκλέξαμε την σοσιαλιστική κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Έτσι,
θεωρώ ότι μπορώ σήμερα, δύο ακριβώς χρόνια μετά την δεύτερη συνεδρίαση της τότε
ανεξάρτητης 7-μελούς Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), να συμβάλω παραπέρα
στην διαλεύκανση του ζητήματος της διόγκωσης του δημόσιου ελλείμματος της
χώρας μας δείχνοντας ότι το πραγματικό μέγεθος του ελλείμματος του 2009 ήταν 3,9% του ΑΕΠ.
χώρας μας δείχνοντας ότι το πραγματικό μέγεθος του ελλείμματος του 2009 ήταν 3,9% του ΑΕΠ.
Για να γίνει κατανοητός ο υπολογισμός
του πραγματικού δημόσιου ελλείμματος,
πρέπει να ξεκινήσουμε από τον ορισμό του ελλείμματος και την σχέση του με το χρέος. Το δημόσιο έλλειμμα είναι η διαφορά μεταξύ εσόδων και
δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού. Το χρέος ορίζεται ως τα
συσσωρευμένα ελλείμματα διαμέσου του χρόνου. Συνεπώς, το έλλειμμα ενός
συγκεκριμένου έτους είναι η διαφορά μεταξύ του χρέους του έτους αυτού
και του προηγούμενου έτους. Με άλλα λόγια, τα δύο αυτά μεγέθη, έλλειμμα
και χρέος, σχετίζονται μεταξύ τους διαμέσου μιας εξίσωσης η οποία
αποτελεί και έναν παράγωγο ορισμό του ελλείμματος. Η εξίσωση αυτή είναι η
εξής:
πρέπει να ξεκινήσουμε από τον ορισμό του ελλείμματος και την σχέση του με το χρέος. Το δημόσιο έλλειμμα είναι η διαφορά μεταξύ εσόδων και
δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού. Το χρέος ορίζεται ως τα
συσσωρευμένα ελλείμματα διαμέσου του χρόνου. Συνεπώς, το έλλειμμα ενός
συγκεκριμένου έτους είναι η διαφορά μεταξύ του χρέους του έτους αυτού
και του προηγούμενου έτους. Με άλλα λόγια, τα δύο αυτά μεγέθη, έλλειμμα
και χρέος, σχετίζονται μεταξύ τους διαμέσου μιας εξίσωσης η οποία
αποτελεί και έναν παράγωγο ορισμό του ελλείμματος. Η εξίσωση αυτή είναι η
εξής:
Χt -
Χt-1 = Dt (1)
όπου Χt συμβολίζει το
χρέος τον χρόνο t, Χt-1 συμβολίζει το χρέος τον
προηγούμενο χρόνο t-1, και Dtσυμβολίζει το έλλειμμα
τον χρόνο t. Αν μεταφέρουμε το χρέος του έτους t-1 στην δεξιά πλευρά της
εξίσωσης (1), τότε μπορούμε να πούμε ότι το έλλειμμα του δημόσιου
προϋπολογισμού (έσοδα μείον δαπάνες) προστίθεται στο χρέος του προηγούμενου
(t-1) έτους και το αποτέλεσμα είναι το χρέος του τρέχοντος έτους, δηλαδή το Χt.
Όπως γίνεται φανερό, όταν έχουμε έλλειμμα αυτό σημαίνει ότι τα έσοδά μας είναι μικρότερα από τις δαπάνες μας, άρα πρέπει να δανειστούμε. Με την έννοια αυτή, το δημόσιο έλλειμμα καθορίζει και τις δανειακές ανάγκες της χώρας. Επίσης θα είναι χρήσιμο στην παρακάτω συζήτηση αν ξεκαθαρίσουμε τί σημαίνει στοκ και τί σημαίνει ροή. Το χρέος ως μέγεθος που συσσωρεύεται διαμέσου του χρόνου, και είναι στην ουσία άθροισμα των ελλειμμάτων όλων των προηγούμενων ετών, ονομάζεται αποθεματικό μέγεθος ή
στοκ, ενώ το έλλειμμα αφορά μόνο ένα έτος και ονομάζεται μέγεθος ροής.
Όπως γίνεται φανερό, όταν έχουμε έλλειμμα αυτό σημαίνει ότι τα έσοδά μας είναι μικρότερα από τις δαπάνες μας, άρα πρέπει να δανειστούμε. Με την έννοια αυτή, το δημόσιο έλλειμμα καθορίζει και τις δανειακές ανάγκες της χώρας. Επίσης θα είναι χρήσιμο στην παρακάτω συζήτηση αν ξεκαθαρίσουμε τί σημαίνει στοκ και τί σημαίνει ροή. Το χρέος ως μέγεθος που συσσωρεύεται διαμέσου του χρόνου, και είναι στην ουσία άθροισμα των ελλειμμάτων όλων των προηγούμενων ετών, ονομάζεται αποθεματικό μέγεθος ή
στοκ, ενώ το έλλειμμα αφορά μόνο ένα έτος και ονομάζεται μέγεθος ροής.
Στην πράξη, όταν δηλαδή καταχωρούνται
τα δεδομένα των εσόδων και των δαπανών στους διάφορους λογαριασμούς, η εξίσωση
(1) συνήθως παραβιάζεται, περισσότερο ή λιγότερο, από τις διάφορες χώρες.
Στις περιπτώσεις αυτές, αντί για την εξίσωση (1), έχουμε την εξίσωση (2):
Στις περιπτώσεις αυτές, αντί για την εξίσωση (1), έχουμε την εξίσωση (2):
Χt -
Χt-1 = Dt + Kt (2)
όπου το Κ συμβολίζει ένα μέγεθος
σφάλματος, ή ρυθμιστικό, όπως το αποκαλεί η Eurostat. Συγκεκριμένα, το κονδύλι
Κ, ονομάζεται «κονδύλι ρύθμισης χρέους-ελλείμματος» ή «ρύθμισης στοκ-ροής –
Stock-Flow Adjustment (SFA)».Το μέγεθος αυτό, όπως έχει αποδειχτεί και θα το
εξηγήσω παρακάτω, χρησιμοποιείται από τις χώρες για να κρύψουν ανεπιθύμητα
ελλείμματα. Δηλαδή «φουσκώνουν» το Κ και «ξεφουσκώνουν»
το D. Αυτό συμβαίνει διότι υπάρχει αδιαφάνεια για το τί είδους ποσά διαμορφώνουν το ύψος του κονδυλίου Κ. Στην σχετική Έκθεσή της τον Απρίλιο 2012 ηEurostat αναφέρει ότι το κονδύλιο Κ «εννοιολογικά διακρίνεται στα επόμενα συστατικά στοιχεία: καθαρή απόκτηση χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού, επιδράσεις λόγω ρύθμισης χρέους, και στατιστικά σφάλματα». Τα τρία αυτά συστατικά στοιχεία του Κ ορίζονται τόσο πολύ γενικά από την Eurostat, ώστε δημιουργούν σύγχυση ακόμα και στον ειδικό διότι αποτελούνται από αδιαφανή κονδύλια που είναι επίσης τελείως διαφορετικά μεταξύ τους. Προσπαθώντας όμως να καλυφθεί
για την αδιαφάνεια του κονδυλίου Κ, στην σελίδα 2 της Έκθεσής της η Eurostat γράφει: «είναι σημαντικό να ελέγχεται το κονδύλι Κ διότι μπορεί να είναι ένδειξη για ύπαρξη προβλήματος όσον αφορά την ποιότητα των στοιχείων» και η Eurostat συνεχίζει στην ίδια παράγραφο: «Έχει υποστηριχτεί ότι επειδή δίνεται μεγάλη βαρύτητα στο έλλειμμα με τους τρέχοντες δημοσιονομικούς ελέγχους από την ΕΕ (διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος ή EDP και Συνθήκη Μάαστριχτ), οι κυβερνήσεις μπορεί να έχουν κίνητρο να δηλώνουν μικρότερα ελλείμματα καταγράφοντας μεγαλύτερες συναλλαγές στο πλαίσιο του κονδυλίου Κ». Το γεγονός αυτό, δηλαδή το ότι
το Κ χρησιμοποιείται για την κάλυψη των ελλειμμάτων των Ευρωπαϊκών χωρών, δεν έχει απλώς «υποστηριχτεί», όπως δηλώνει τηλεγραφικά και προφανώς με διάθεση συγκάλυψης της πραγματικότητας η Eurostat, αλλά έχει αποδειχθεί, όπως θα αναπτύξω στο τέλος του άρθρου αυτού, στην βάση έγκυρης επιστημονικής έρευνας.
το D. Αυτό συμβαίνει διότι υπάρχει αδιαφάνεια για το τί είδους ποσά διαμορφώνουν το ύψος του κονδυλίου Κ. Στην σχετική Έκθεσή της τον Απρίλιο 2012 ηEurostat αναφέρει ότι το κονδύλιο Κ «εννοιολογικά διακρίνεται στα επόμενα συστατικά στοιχεία: καθαρή απόκτηση χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού, επιδράσεις λόγω ρύθμισης χρέους, και στατιστικά σφάλματα». Τα τρία αυτά συστατικά στοιχεία του Κ ορίζονται τόσο πολύ γενικά από την Eurostat, ώστε δημιουργούν σύγχυση ακόμα και στον ειδικό διότι αποτελούνται από αδιαφανή κονδύλια που είναι επίσης τελείως διαφορετικά μεταξύ τους. Προσπαθώντας όμως να καλυφθεί
για την αδιαφάνεια του κονδυλίου Κ, στην σελίδα 2 της Έκθεσής της η Eurostat γράφει: «είναι σημαντικό να ελέγχεται το κονδύλι Κ διότι μπορεί να είναι ένδειξη για ύπαρξη προβλήματος όσον αφορά την ποιότητα των στοιχείων» και η Eurostat συνεχίζει στην ίδια παράγραφο: «Έχει υποστηριχτεί ότι επειδή δίνεται μεγάλη βαρύτητα στο έλλειμμα με τους τρέχοντες δημοσιονομικούς ελέγχους από την ΕΕ (διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος ή EDP και Συνθήκη Μάαστριχτ), οι κυβερνήσεις μπορεί να έχουν κίνητρο να δηλώνουν μικρότερα ελλείμματα καταγράφοντας μεγαλύτερες συναλλαγές στο πλαίσιο του κονδυλίου Κ». Το γεγονός αυτό, δηλαδή το ότι
το Κ χρησιμοποιείται για την κάλυψη των ελλειμμάτων των Ευρωπαϊκών χωρών, δεν έχει απλώς «υποστηριχτεί», όπως δηλώνει τηλεγραφικά και προφανώς με διάθεση συγκάλυψης της πραγματικότητας η Eurostat, αλλά έχει αποδειχθεί, όπως θα αναπτύξω στο τέλος του άρθρου αυτού, στην βάση έγκυρης επιστημονικής έρευνας.
Η ασάφεια των λογιστικών
και οικονομικών ορισμών της Eurostat
Στο άρθρο μου «Οι
Ευρωπαϊκοί Κανονισμοί για το Χρέος και το Έλλειμμα»
περιγράφονται ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες του Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών του 1995 (ESA95) που εφαρμόζεται από το 1996 μέχρι σήμερα και αφορά τον υπολογισμό του δημοσίου χρέους και του ελλείμματος.
Γίνεται έτσι φανερό ότι το ESA95 αποτελεί πλαίσιο αναφοράς για τις Εθνικές Στατιστικές Υπηρεσίες, στις οποίες παρέχεται μεγάλη ευελιξία ώστε να προσαρμόζουν το πλαίσιο αυτό στις ιδιαίτερες συνθήκες των χωρών-μελών. Η ευελιξία αυτή θα μπορούσε ίσως να αξιοποιηθεί θετικά από τις Στατιστικές Υπηρεσίες αν υπήρχαν πραγματικές δημοκρατικές διαδικασίες και ουσιαστική πολιτικοοικονομική Ευρωπαϊκή Ένωση. Όμως η ανυπαρξία τέτοιων θεσμών, σε συνδυασμό με την ασάφεια των ορισμών στα
διάφορα Εγχειρίδια και Συμβουλευτικά κείμενα της Eurostat που εκδίδονται ως πρακτικά «λυσάρια» εφαρμογής του ESA95, οδηγεί τις χώρες-μέλη σε ερμηνείες που ευνοούν τα πολιτικά τους προγράμματα. Στον κανόνα αυτό υπάρχουν εξαιρέσεις, μία από τις οποίες είναι η Ελλάδα, στην οποία «υπαγορεύονται» ερμηνείες χωρίς, δυστυχώς, αντίλογο εκ μέρους της χώρας μας, όπως φαίνεται από τα δεδομένα και τον έγκυρο Τύπο. Ταυτόχρονα, οι
ορισμοί που περιλαμβάνονται στο ESA95 διαφέρουν από τους αντίστοιχους ορισμούς στα πλαίσια του EDP(διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος) αυξάνοντας έτσι την σύγχυση ακόμα και στους ειδικούς. Το αποτέλεσμα είναι ότι όποια χώρα στην ΕΕ είναι σήμερα οικονομικά ισχυρότερη, έχει και μεγαλύτερη δυνατότητα στο να αξιοποιεί το κονδύλι Κ, και με την δημιουργική λογιστική (εφαρμογή παράνομων λογιστικών τεχνασμάτων) να ωφελείται αδιαφανώς και μονομερώς διότι στην ΕΕ ο έλεγχος του Κ γίνεται από τους ισχυρούς προς τους αδύνατους και όχι και αντίστροφα, όπως θα απαιτούσαν οι δημοκρατικές διαδικασίες.
περιγράφονται ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες του Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών του 1995 (ESA95) που εφαρμόζεται από το 1996 μέχρι σήμερα και αφορά τον υπολογισμό του δημοσίου χρέους και του ελλείμματος.
Γίνεται έτσι φανερό ότι το ESA95 αποτελεί πλαίσιο αναφοράς για τις Εθνικές Στατιστικές Υπηρεσίες, στις οποίες παρέχεται μεγάλη ευελιξία ώστε να προσαρμόζουν το πλαίσιο αυτό στις ιδιαίτερες συνθήκες των χωρών-μελών. Η ευελιξία αυτή θα μπορούσε ίσως να αξιοποιηθεί θετικά από τις Στατιστικές Υπηρεσίες αν υπήρχαν πραγματικές δημοκρατικές διαδικασίες και ουσιαστική πολιτικοοικονομική Ευρωπαϊκή Ένωση. Όμως η ανυπαρξία τέτοιων θεσμών, σε συνδυασμό με την ασάφεια των ορισμών στα
διάφορα Εγχειρίδια και Συμβουλευτικά κείμενα της Eurostat που εκδίδονται ως πρακτικά «λυσάρια» εφαρμογής του ESA95, οδηγεί τις χώρες-μέλη σε ερμηνείες που ευνοούν τα πολιτικά τους προγράμματα. Στον κανόνα αυτό υπάρχουν εξαιρέσεις, μία από τις οποίες είναι η Ελλάδα, στην οποία «υπαγορεύονται» ερμηνείες χωρίς, δυστυχώς, αντίλογο εκ μέρους της χώρας μας, όπως φαίνεται από τα δεδομένα και τον έγκυρο Τύπο. Ταυτόχρονα, οι
ορισμοί που περιλαμβάνονται στο ESA95 διαφέρουν από τους αντίστοιχους ορισμούς στα πλαίσια του EDP(διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος) αυξάνοντας έτσι την σύγχυση ακόμα και στους ειδικούς. Το αποτέλεσμα είναι ότι όποια χώρα στην ΕΕ είναι σήμερα οικονομικά ισχυρότερη, έχει και μεγαλύτερη δυνατότητα στο να αξιοποιεί το κονδύλι Κ, και με την δημιουργική λογιστική (εφαρμογή παράνομων λογιστικών τεχνασμάτων) να ωφελείται αδιαφανώς και μονομερώς διότι στην ΕΕ ο έλεγχος του Κ γίνεται από τους ισχυρούς προς τους αδύνατους και όχι και αντίστροφα, όπως θα απαιτούσαν οι δημοκρατικές διαδικασίες.
Έτσι, το δημόσιο χρέος σχεδόν δεν
ορίζεται. Υπάρχουν πολλές αναφορές στην διεθνή σχετική βιβλιογραφία για την
ασάφεια του ESA95. Μεταξύ άλλων, αναφέρω την μελέτη «Το μέγεθος
και η σύνθεση του κυβερνητικού χρέους στην ευρωζώνη (The size and composition of government debt inthe euro
area)», ECB, No.132, Oct 2011,
όπου στην σελίδα 5 γράφεται το εξής: «Παρά το γεγονός ότι ο όρος κυβερνητικό χρέος χρησιμοποιείται πολύ συχνά, εντούτοις περιλαμβάνει
διαφορετικές έννοιες με διαφορετικές αποχρώσεις». Αλλά και ολόκληρη η
μελέτη αυτή δείχνει την ασάφεια και την σύγχυση που δημιουργεί η έννοια
του δημοσίου χρέους στο ΕSΑ95. Επίσης, το ότι δεν υπάρχει σαφής ορισμός
του χρέους αναφέρεται και στα ίδια τα Εγχειρίδια
της Eurostat (Βλ. Eurostat Manual on Government Deficit and Debt, 2002,
section V1, p.196; Manual on Government Deficit and Debt, Implementation
of ESA95, 2010, section VIII.2.1, p.305).
όπου στην σελίδα 5 γράφεται το εξής: «Παρά το γεγονός ότι ο όρος κυβερνητικό χρέος χρησιμοποιείται πολύ συχνά, εντούτοις περιλαμβάνει
διαφορετικές έννοιες με διαφορετικές αποχρώσεις». Αλλά και ολόκληρη η
μελέτη αυτή δείχνει την ασάφεια και την σύγχυση που δημιουργεί η έννοια
του δημοσίου χρέους στο ΕSΑ95. Επίσης, το ότι δεν υπάρχει σαφής ορισμός
του χρέους αναφέρεται και στα ίδια τα Εγχειρίδια
της Eurostat (Βλ. Eurostat Manual on Government Deficit and Debt, 2002,
section V1, p.196; Manual on Government Deficit and Debt, Implementation
of ESA95, 2010, section VIII.2.1, p.305).
Μάλιστα, σε πρόσφατο Δοκίμιο του ΔΝΤ
(27 Ιουλίου 2012) με τίτλο «Τι βρίσκεται από κάτω: Ο
στατιστικός ορισμός του δημοσίου χρέους. Μια επισκόπηση της συγκάλυψης του
δημοσίου χρέους σε 61 χώρες»
με συγγραφείς
τους Robert Dippelsman, Claudia Dziobek, και Carlos Mangas, αναλύεται η
σύγχυση που δημιουργούν οι ορισμοί και η εφαρμογή τους στην καταγραφή
των δημοσιονομικών στοιχείων της Γενικής Κυβέρνηση των διαφόρων χωρών
και προτείνεται ένα πλαίσιο άρσης της ασάφειας, έτσι ώστε στο χρέος και
στο έλλειμμα να καταχωρούνται σαφή κονδύλια τα οποία θα πρέπει, σύμφωνα
με τους συγγραφείς, να χαρακτηρίζονται από διαφάνεια. Για παράδειγμα,
στην σελίδα 15 του Δοκιμίου αναφέρεται: «Ένας διεθνής τυπικός ορισμός
για το κυβερνητικό χρέος θα πρέπει να περιλαμβάνει εξειδικευμένα τις
μεθόδους αποτίμησης διότι όπως είναι σήμερα, οι συγκρίσεις των στοιχείων
του δημοσίου χρέους για τις διάφορες χώρες είναι παραπλανητικές». Και
οι συγγραφείς συνεχίζουν με την περίπτωση της Ελλάδας και διερωτώνται αν
το ελληνικό χρέος του 2010 σε σχέση με το 2009 αυξήθηκε ή μειώθηκε. Η
απάντησή τους είναι «Και τα δύο (αύξηση και μείωση) είναι αλήθεια»! Η
αναφορά αυτή δείχνει την έκταση της ασάφειας και της αδιαφάνειας για το
τί περιλαμβάνει το χρέος σύμφωνα με την Eurostat. Το γεγονός της
ασάφειας και συνεπαγόμενης ευελιξίας των Εθνικών Αρχών στο να
ερμηνεύσουν τους Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς του ESA95 δείχνει και την
εκούσια ή ακούσια ολιγωρία, ανικανότητα, αδιαφορία των Ελληνικών Αρχών
στο να εφαρμόσουν τους Κανονισμούς αυτούς σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητες
της χώρας μας.
με συγγραφείς
τους Robert Dippelsman, Claudia Dziobek, και Carlos Mangas, αναλύεται η
σύγχυση που δημιουργούν οι ορισμοί και η εφαρμογή τους στην καταγραφή
των δημοσιονομικών στοιχείων της Γενικής Κυβέρνηση των διαφόρων χωρών
και προτείνεται ένα πλαίσιο άρσης της ασάφειας, έτσι ώστε στο χρέος και
στο έλλειμμα να καταχωρούνται σαφή κονδύλια τα οποία θα πρέπει, σύμφωνα
με τους συγγραφείς, να χαρακτηρίζονται από διαφάνεια. Για παράδειγμα,
στην σελίδα 15 του Δοκιμίου αναφέρεται: «Ένας διεθνής τυπικός ορισμός
για το κυβερνητικό χρέος θα πρέπει να περιλαμβάνει εξειδικευμένα τις
μεθόδους αποτίμησης διότι όπως είναι σήμερα, οι συγκρίσεις των στοιχείων
του δημοσίου χρέους για τις διάφορες χώρες είναι παραπλανητικές». Και
οι συγγραφείς συνεχίζουν με την περίπτωση της Ελλάδας και διερωτώνται αν
το ελληνικό χρέος του 2010 σε σχέση με το 2009 αυξήθηκε ή μειώθηκε. Η
απάντησή τους είναι «Και τα δύο (αύξηση και μείωση) είναι αλήθεια»! Η
αναφορά αυτή δείχνει την έκταση της ασάφειας και της αδιαφάνειας για το
τί περιλαμβάνει το χρέος σύμφωνα με την Eurostat. Το γεγονός της
ασάφειας και συνεπαγόμενης ευελιξίας των Εθνικών Αρχών στο να
ερμηνεύσουν τους Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς του ESA95 δείχνει και την
εκούσια ή ακούσια ολιγωρία, ανικανότητα, αδιαφορία των Ελληνικών Αρχών
στο να εφαρμόσουν τους Κανονισμούς αυτούς σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητες
της χώρας μας.
Το έλλειμμα του 2009 ήταν
3,9% του ΑΕΠ
Τα
πιο πρόσφατα επίσημα στοιχεία της Eurostat για τις χώρες-μέλη
δημοσιεύτηκαν στις 14 Απριλίου 2012 με τίτλο Πίνακες Υπερβολικού
Ελλείμματος. Στον παρακάτω πίνακα 1 παρουσιάζονται τα στοιχεία για την
χώρα μας στην βάση των οποίων θα υπολογίσουμε το πραγματικό έλλειμμα του
κρίσιμου έτους 2009 χρησιμοποιώντας τις εξισώσεις που παρουσιάστηκαν
παραπάνω. Έτσι, βλέπουμε τις τιμές των μεγεθών Χ, D, K, καθώς και του
ΑΕΠ για το 2009. Βλέπουμε ότι το μέγεθος Κ για το έτος 2009 ισούται με
0,1% του ΑΕΠ. Σημειώνεται ότι η Eurostat θεωρεί ότι το Κ είναι μικρό αν
δεν είναι μεγαλύτερο από 2% του ΑΕΠ. Άρα για το 2009, το Κ για την χώρα
μας είναι μικρό.
πιο πρόσφατα επίσημα στοιχεία της Eurostat για τις χώρες-μέλη
δημοσιεύτηκαν στις 14 Απριλίου 2012 με τίτλο Πίνακες Υπερβολικού
Ελλείμματος. Στον παρακάτω πίνακα 1 παρουσιάζονται τα στοιχεία για την
χώρα μας στην βάση των οποίων θα υπολογίσουμε το πραγματικό έλλειμμα του
κρίσιμου έτους 2009 χρησιμοποιώντας τις εξισώσεις που παρουσιάστηκαν
παραπάνω. Έτσι, βλέπουμε τις τιμές των μεγεθών Χ, D, K, καθώς και του
ΑΕΠ για το 2009. Βλέπουμε ότι το μέγεθος Κ για το έτος 2009 ισούται με
0,1% του ΑΕΠ. Σημειώνεται ότι η Eurostat θεωρεί ότι το Κ είναι μικρό αν
δεν είναι μεγαλύτερο από 2% του ΑΕΠ. Άρα για το 2009, το Κ για την χώρα
μας είναι μικρό.
|
Πίνακας 1 |
||
|
Συμβολισμός
|
Περιγραφή
|
Αξία σε δισεκατ. ευρώ
|
|
Χt
|
Χρέος 2009
|
299,685
|
|
Xt-1
|
Χρέος 2008
|
263,284
|
|
Dt
|
Έλλειμμα 2009
|
36,103
|
|
Kt
|
Ρυθμιστικό κονδύλι
|
0,298
|
|
ΑΕΠ
|
Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν
|
231,642
|
|
Dt/ΑΕΠ
|
Έλλειμμα ως % του ΑΕΠ
|
15,6%
|
|
Kt/ΑΕΠ
|
Κ ως % του ΑΕΠ
|
0,1%
|
Σύμφωνα
με τις εξισώσεις (1) και (2), για να δούμε το ύψος του πραγματικού
ελλείμματος της χώρας μας για το έτος 2009, πρέπει να έχουμε το
πραγματικό ύψος του χρέους για το έτος 2009 και για το 2008. Επειδή το Κ
είναι μικρό, στους επόμενους υπολογισμούς υιοθετούμε την εξίσωση (1)
διότι και η εξίσωση (2) δίνει τα ίδια σχεδόν αποτελέσματα. Σημειώνω ότι
για τα επόμενα χρόνια, 2010, 2011, 2012 (πρόβλεψη), οι δύο εξισώσεις
δίνουν διαφορετικά αποτελέσματα διότι το ύψος του κονδυλίου Κ, ξαφνικά
και μυστηριωδώς, φουσκώθηκε, ενώ ξεφούσκωσε το D που είναι το έλλειμμα.
Πληροφοριακά, μπορούμε να δούμε στον επόμενο πίνακα 2 τα επίσημα
στοιχεία για το Κ και το D ως ποσοστά του ΑΕΠ για τα έτη 2009-2012,
καθώς και την διαχρονική εξέλιξή τους.
με τις εξισώσεις (1) και (2), για να δούμε το ύψος του πραγματικού
ελλείμματος της χώρας μας για το έτος 2009, πρέπει να έχουμε το
πραγματικό ύψος του χρέους για το έτος 2009 και για το 2008. Επειδή το Κ
είναι μικρό, στους επόμενους υπολογισμούς υιοθετούμε την εξίσωση (1)
διότι και η εξίσωση (2) δίνει τα ίδια σχεδόν αποτελέσματα. Σημειώνω ότι
για τα επόμενα χρόνια, 2010, 2011, 2012 (πρόβλεψη), οι δύο εξισώσεις
δίνουν διαφορετικά αποτελέσματα διότι το ύψος του κονδυλίου Κ, ξαφνικά
και μυστηριωδώς, φουσκώθηκε, ενώ ξεφούσκωσε το D που είναι το έλλειμμα.
Πληροφοριακά, μπορούμε να δούμε στον επόμενο πίνακα 2 τα επίσημα
στοιχεία για το Κ και το D ως ποσοστά του ΑΕΠ για τα έτη 2009-2012,
καθώς και την διαχρονική εξέλιξή τους.
|
Πίνακας 2 |
||||
|
2009 (%)
|
2010 (%)
|
2011 (%)
|
2012 (πρόβλεψη %)
|
|
|
Κ/AEΠ
|
0,1
|
2,8
|
3,03
|
26,2
|
|
D/ΑΕΠ
|
15,6
|
10,3
|
9,1
|
6,7
|
|
Μεταβολή του Κ/ΑΕΠ σε σύγκριση με το 2009
|
2700%
|
2930%
|
26100%
|
|
|
Μεταβολή του D/ΑΕΠ σε σύγκριση με το 2009
|
-34%
|
-42%
|
-57%
|
|
Ο πίνακας 2 αποτελεί μια καθαρή
περίπτωση του «φουσκώνω το Κ και ξεφουσκώνω το D”. Έτσι, τοK ως
ποσοστό του ΑΕΠ φούσκωσε κατά 2700% το 2010, κατά 2930% το 2011 και 26100%
προβλέπεται να φουσκώσει το 2012 σε
σύγκριση με το 2009! το D (έλλειμμα) ως ποσοστό του
ΑΕΠ ξεφούσκωσε κατά 34% το 2010, κατά 42% το 2011, και κατά 57% προβλέπεται να
ξεφουσκώσει το 2012 σε
σύγκριση με το 2009. Κατά τα άλλα, μας λένε οι κκ πρόεδρος της ΕΛΣΤΑΤ
και Γενικός Διευθυντής της Eurostat ότι «δεν υπήρξε καμία πολιτική
παρέμβαση»!!
σύγκριση με το 2009. Κατά τα άλλα, μας λένε οι κκ πρόεδρος της ΕΛΣΤΑΤ
και Γενικός Διευθυντής της Eurostat ότι «δεν υπήρξε καμία πολιτική
παρέμβαση»!!
Παρακάτω υπολογίζω το χρέος του 2009
στην βάση των παρακάτω δεδομένων:
· Επίσημων στοιχείων της Eurostat που
παρουσιάζονται στον πίνακα 1
· Προσωπικής μελέτης των γεγονότων
και των αριθμών
· Των Πρακτικών της συνεδρίασης της
Διαρκούς Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής τον Σεπτέμβριο 2011
· Των καταθέσεων των μαρτύρων στην
Εξεταστική της Βουλής του Μαρτίου 2012
· Απόψεων
που αναπτύχθηκαν στα πλαίσια πολλών συζητήσεων με άτομα ειδήμονες,
πραγματογνώμονες, και ειδικούς από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
που αναπτύχθηκαν στα πλαίσια πολλών συζητήσεων με άτομα ειδήμονες,
πραγματογνώμονες, και ειδικούς από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Στην
βάση αυτής της πληροφορίας και πριν προχωρήσω στην χρησιμοποίηση των
παραπάνω αναφερόμενων εξισώσεων (1) και (2), μπορώ να στηρίξω ότι το
χρέος του 2009 είναι διογκωμένο με το γιγαντιαίο ποσό των 27,914 δισεκατ. ευρώ, από το οποίο τα 27,414 δισεκατ. ευρώ αποτελούν ευθύνη του προέδρου της ΕΛΣΤΑΤ. Η ανάλυση των 27,914 δισεκατ. ευρώ είναι η εξής:
βάση αυτής της πληροφορίας και πριν προχωρήσω στην χρησιμοποίηση των
παραπάνω αναφερόμενων εξισώσεων (1) και (2), μπορώ να στηρίξω ότι το
χρέος του 2009 είναι διογκωμένο με το γιγαντιαίο ποσό των 27,914 δισεκατ. ευρώ, από το οποίο τα 27,414 δισεκατ. ευρώ αποτελούν ευθύνη του προέδρου της ΕΛΣΤΑΤ. Η ανάλυση των 27,914 δισεκατ. ευρώ είναι η εξής:
(1) 18,214 δισεκατ. ευρώ έχουν
μεταφερθεί, με καθʼ ολοκληρίαν αδιαφανή, αυθαίρετο-ανεξέλεγκτο τρόπο
και με κατεπείγουσες διαδικασίες, από τον τομέα των
μη-χρηματοπιστωτικών οργανισμών στον τομέα της γενικής κυβέρνησης,
δηλαδή στο δημόσιο χρέος. Τα δισεκατομμύρια αυτά αφορούν ΔΕΚΟ και άλλες
εταιρείες (σύνολο 17 για το 2009) που η ηγεσία της ΕΛΣΤΑΤ αποφάσισε ότι
είναι ΔΕΚΟ και ότι πρέπει να βαρύνουν το δημόσιο χρέος. Σημειώνεται ότι
σύμφωνα με τους Κανονισμούς της Eurostat, το γιγαντιαίο αυτό ποσό δεν
έπρεπε να ταξινομηθεί στο δημόσιο χρέος. Εκτός του γεγονότος ότι οι 17
εταιρείες που εντάχθηκαν στον Κυβερνητικό τομέα περιλαμβάνουν μονάδες οι
οποίες είναι αμφίβολο αν μπορούν νομικά και οικονομικά να
χαρακτηριστούν Δημόσιες Επιχειρήσεις, επιπλέον τα χρέη των Δημοσίων
Επιχειρήσεων δεν εντάσσονταν στο δημόσιο χρέος για ολόκληρο το χρονικό
διάστημα μέχρι το 2009 σύμφωνα με την Eurostat και τους Ευρωπαϊκούς
Κανονισμούς του ESA95. Ποτέ, μα ποτέ, μέχρι τον Απρίλιο 2010 δεν είχε
τεθεί θέμα ΔΕΚΟ για την Ελλάδα παρά τους εξονυχιστικούς ελέγχους των
κλιμακίων της Eurostat. Ο δε ισχυρισμός ότι η μεθοδολογία άλλαξε δεν
ευσταθεί. Η μεθοδολογία δεν έχει αλλάξει. Σημειώνω ότι οι ενδιαφερόμενοι
αναγνώστες μπορούν να διαβάσουν τα άρθρα «Η Αθέμιτη Διόγκωση του Ελλείμματος 2009 με τις ΔΕΚΟ» και «Γιατί δεν έπρεπε οι ΔΕΚΟ να ενταχθούν στην
Γενική Κυβέρνηση»,
στα οποία παρουσιάζονται αναλυτικά οι λόγοι για τους οποίους οι 17
εταιρείες, οι επονομαζόμενες ΔΕΚΟ, δεν έπρεπε να ενταχθούν στον
Κυβερνητικό τομέα.
μεταφερθεί, με καθʼ ολοκληρίαν αδιαφανή, αυθαίρετο-ανεξέλεγκτο τρόπο
και με κατεπείγουσες διαδικασίες, από τον τομέα των
μη-χρηματοπιστωτικών οργανισμών στον τομέα της γενικής κυβέρνησης,
δηλαδή στο δημόσιο χρέος. Τα δισεκατομμύρια αυτά αφορούν ΔΕΚΟ και άλλες
εταιρείες (σύνολο 17 για το 2009) που η ηγεσία της ΕΛΣΤΑΤ αποφάσισε ότι
είναι ΔΕΚΟ και ότι πρέπει να βαρύνουν το δημόσιο χρέος. Σημειώνεται ότι
σύμφωνα με τους Κανονισμούς της Eurostat, το γιγαντιαίο αυτό ποσό δεν
έπρεπε να ταξινομηθεί στο δημόσιο χρέος. Εκτός του γεγονότος ότι οι 17
εταιρείες που εντάχθηκαν στον Κυβερνητικό τομέα περιλαμβάνουν μονάδες οι
οποίες είναι αμφίβολο αν μπορούν νομικά και οικονομικά να
χαρακτηριστούν Δημόσιες Επιχειρήσεις, επιπλέον τα χρέη των Δημοσίων
Επιχειρήσεων δεν εντάσσονταν στο δημόσιο χρέος για ολόκληρο το χρονικό
διάστημα μέχρι το 2009 σύμφωνα με την Eurostat και τους Ευρωπαϊκούς
Κανονισμούς του ESA95. Ποτέ, μα ποτέ, μέχρι τον Απρίλιο 2010 δεν είχε
τεθεί θέμα ΔΕΚΟ για την Ελλάδα παρά τους εξονυχιστικούς ελέγχους των
κλιμακίων της Eurostat. Ο δε ισχυρισμός ότι η μεθοδολογία άλλαξε δεν
ευσταθεί. Η μεθοδολογία δεν έχει αλλάξει. Σημειώνω ότι οι ενδιαφερόμενοι
αναγνώστες μπορούν να διαβάσουν τα άρθρα «Η Αθέμιτη Διόγκωση του Ελλείμματος 2009 με τις ΔΕΚΟ» και «Γιατί δεν έπρεπε οι ΔΕΚΟ να ενταχθούν στην
Γενική Κυβέρνηση»,
στα οποία παρουσιάζονται αναλυτικά οι λόγοι για τους οποίους οι 17
εταιρείες, οι επονομαζόμενες ΔΕΚΟ, δεν έπρεπε να ενταχθούν στον
Κυβερνητικό τομέα.
(2) Τουλάχιστον 3,8
δισεκατ. ευρώ νοσοκομειακών
δαπανών καταχωρήθηκαν στο 2009 ενώ ήταν ανεξέλεγκτα υπολογισμένες και
δεν είχαν εγκριθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο σύμφωνα με τον νόμο.
Επίσης, αφορούσαν μία σειρά ετών, ο δε Ευρωπαίος Επίτροπος Αλγκίρντας
Σεμέτα σε σχετική επερώτηση του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, κ. Χουντή, στην
Ευρωβουλή, δήλωσε ότι η ένταξη στο 2009 των επί πολλά προηγούμενα έτη
οφειλών της κυβέρνησης προς τους προμηθευτές νοσοκομειακού υλικού δεν
ήταν πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Για πιο αναλυτική παρουσίαση
της αθέμιτης αυτής ένταξης των 3,8 δισεκατ. ευρώ στο 2009, βλ. άρθρο «Η Αθέμιτη Διόγκωση του Ελλείμματος 2009
με τα Νοσοκομεία, το SWAP 2001, και την δήθεν Αλληλεγγύη».
δαπανών καταχωρήθηκαν στο 2009 ενώ ήταν ανεξέλεγκτα υπολογισμένες και
δεν είχαν εγκριθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο σύμφωνα με τον νόμο.
Επίσης, αφορούσαν μία σειρά ετών, ο δε Ευρωπαίος Επίτροπος Αλγκίρντας
Σεμέτα σε σχετική επερώτηση του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, κ. Χουντή, στην
Ευρωβουλή, δήλωσε ότι η ένταξη στο 2009 των επί πολλά προηγούμενα έτη
οφειλών της κυβέρνησης προς τους προμηθευτές νοσοκομειακού υλικού δεν
ήταν πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Για πιο αναλυτική παρουσίαση
της αθέμιτης αυτής ένταξης των 3,8 δισεκατ. ευρώ στο 2009, βλ. άρθρο «Η Αθέμιτη Διόγκωση του Ελλείμματος 2009
με τα Νοσοκομεία, το SWAP 2001, και την δήθεν Αλληλεγγύη».
(3) 5,4 δισεκ. ευρώ αξία SWAPS 2001
που δεν έπρεπε να καταχωρηθούν στο δημόσιο χρέος ούτε του 2009, αλλά
ούτε και προηγουμένων ετών. Σημειώνω ότι όταν συμφωνήθηκε από την
κυβέρνηση Σημίτη το SWAP αυτό σύμφωνα με τους Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς
δεν αποτελούσε επιβάρυνση του δημοσίου χρέους. Όμως η Eurostat εξέδωσε
το 2008 αντίθετη ρύθμιση στην οποία υπήγαγε αναδρομικά και παράτυπα 21
δισεκατ. ευρώ στο ελληνικό δημόσιο χρέος (σημειώνεται ότι ο δανεισμός
του 2001 από την Goldman Sachs ήταν 2,8 δισεκατ. ευρώ για τα οποία
πληρώνουμε σήμερα 21 δισεκ. ευρώ), και ο πρόεδρος της ΕΛΣΤΑΤ, υποτίθεται
ειδικός στα χρηματοοικονομικά, αφού είχε περιθωριοποιήσει το Συμβούλιο
με την βοήθεια της Τρόϊκας, συμφώνησε με την Eurostat για ένταξη 5,4
δισεκ. ευρώ στο Ελληνικό δημόσιο χωρίς να εκφράσει αντίρρηση, όπως
φαίνεται στα Πρακτικά της Βουλής, λες και τα 21 δισεκατ. ευρώ στην πλάτη
του ελληνικού λαού ήταν «στραγάλια». Για περισσότερο αναλυτικά
στοιχεία, βλ. άρθρο μου «Η Αθέμιτη Διόγκωση του Ελλείμματος 2009 με τα
Νοσοκομεία, το SWAP 2001, και την δήθεν Αλληλεγγύη»(Βλ. παραπάνω link).
που δεν έπρεπε να καταχωρηθούν στο δημόσιο χρέος ούτε του 2009, αλλά
ούτε και προηγουμένων ετών. Σημειώνω ότι όταν συμφωνήθηκε από την
κυβέρνηση Σημίτη το SWAP αυτό σύμφωνα με τους Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς
δεν αποτελούσε επιβάρυνση του δημοσίου χρέους. Όμως η Eurostat εξέδωσε
το 2008 αντίθετη ρύθμιση στην οποία υπήγαγε αναδρομικά και παράτυπα 21
δισεκατ. ευρώ στο ελληνικό δημόσιο χρέος (σημειώνεται ότι ο δανεισμός
του 2001 από την Goldman Sachs ήταν 2,8 δισεκατ. ευρώ για τα οποία
πληρώνουμε σήμερα 21 δισεκ. ευρώ), και ο πρόεδρος της ΕΛΣΤΑΤ, υποτίθεται
ειδικός στα χρηματοοικονομικά, αφού είχε περιθωριοποιήσει το Συμβούλιο
με την βοήθεια της Τρόϊκας, συμφώνησε με την Eurostat για ένταξη 5,4
δισεκ. ευρώ στο Ελληνικό δημόσιο χωρίς να εκφράσει αντίρρηση, όπως
φαίνεται στα Πρακτικά της Βουλής, λες και τα 21 δισεκατ. ευρώ στην πλάτη
του ελληνικού λαού ήταν «στραγάλια». Για περισσότερο αναλυτικά
στοιχεία, βλ. άρθρο μου «Η Αθέμιτη Διόγκωση του Ελλείμματος 2009 με τα
Νοσοκομεία, το SWAP 2001, και την δήθεν Αλληλεγγύη»(Βλ. παραπάνω link).
(4) Ποσό τουλάχιστον 0,5
δισεκατ. ευρώ από
το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο 2009
επειγόντως από την τότε κυβέρνηση εν μέσω δικών της προβλέψεων για δεινή
λιτότητα. Για περισσότερο αναλυτικά στοιχεία, βλ. άρθρο μου «Η Αθέμιτη
Διόγκωση του Ελλείμματος 2009 με τα Νοσοκομεία, το SWAP 2001, και την
δήθεν Αλληλεγγύη» (Βλ. παραπάνω link).
το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο 2009
επειγόντως από την τότε κυβέρνηση εν μέσω δικών της προβλέψεων για δεινή
λιτότητα. Για περισσότερο αναλυτικά στοιχεία, βλ. άρθρο μου «Η Αθέμιτη
Διόγκωση του Ελλείμματος 2009 με τα Νοσοκομεία, το SWAP 2001, και την
δήθεν Αλληλεγγύη» (Βλ. παραπάνω link).
Υποθέτοντας
ότι το χρέος του 2008 είναι αυτό που παρουσιάζεται στον παραπάνω πίνακα
1, και χρησιμοποιώντας την εξίσωση (1), έχουμε ύψος ελλείμματος 2009:
ότι το χρέος του 2008 είναι αυτό που παρουσιάζεται στον παραπάνω πίνακα
1, και χρησιμοποιώντας την εξίσωση (1), έχουμε ύψος ελλείμματος 2009:
(299,685
– 27,414) – 263,284 = 8,987
Χt -
Χt-1 = Dt
Έλλειμμα
2009 è 8,987 δισεκατ. ευρώ
Αν υπολογίσουμε το έλλειμμα ως
ποσοστό του ΑΕΠ, θα έχουμε:
(
8,987/231,642) = 3,9% του ΑΕΠ
Δηλαδή, το πραγματικό
έλλειμμα του έτους 2009 ήταν 3,9% του ΑΕΠ, ένα από τα χαμηλότερα ελλείμματα της
ΕΕ.
Ακόμα
και αν λάβουμε υπʼ όψιν μας μόνον την περίπτωση 1 παραπάνω, δηλαδή
ζημία 18,214 δισεκατ. ευρώ λόγω ένταξης ΔΕΚΟ και άλλων εταιρειών στην
Γενική Κυβέρνηση, τότε το έλλειμμα σε δισεκατ. ευρώ είναι το εξής:
και αν λάβουμε υπʼ όψιν μας μόνον την περίπτωση 1 παραπάνω, δηλαδή
ζημία 18,214 δισεκατ. ευρώ λόγω ένταξης ΔΕΚΟ και άλλων εταιρειών στην
Γενική Κυβέρνηση, τότε το έλλειμμα σε δισεκατ. ευρώ είναι το εξής:
(299,685
– 18,214) – 263,284 = 18,187
Χt -
Χt-1 = Dt
και ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι:
(
18,187/231,642) = 7,9% του ΑΕΠ
δηλαδή το μισό από αυτό που
ανακοινώθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2010.
Σημειώνω
ότι στους παραπάνω υπολογισμούς δεν έχω λάβει υπ όψιν μου την
λανθασμένη αναθεώρηση του ΑΕΠ του 2011 που αφορούσε όλα τα έτη από το
2005 και μετά. Εκτιμώ ότι το ΑΕΠ της χώρας μας είναι υψηλότερο από αυτό
που καταγράφει η ΕΛΣΤΑΤ κατά τουλάχιστον 30% αν συνυπολογίσουμε τις
αναθεωρήσεις του 2007 και του 2011, γεγονός που αυξάνει τον παρονομαστή
του κλάσματος, [έλλειμμα σε δισ. ευρώ/ΑΕΠ σε δισ. ευρώ], με συνέπεια το
έλλειμμα ως ποσοστό του ΑΕΠ να είναι μεροληπτικό (στατιστικά
λανθασμένο). Για το ζήτημα της υποεκτίμησης του ΑΕΠ από την ηγεσία της
ΕΛΣΤΑΤ και την Eurostat, βλ. άρθρο «Η υποεκτίμηση του Ελληνικού ΑΕΠ».
ότι στους παραπάνω υπολογισμούς δεν έχω λάβει υπ όψιν μου την
λανθασμένη αναθεώρηση του ΑΕΠ του 2011 που αφορούσε όλα τα έτη από το
2005 και μετά. Εκτιμώ ότι το ΑΕΠ της χώρας μας είναι υψηλότερο από αυτό
που καταγράφει η ΕΛΣΤΑΤ κατά τουλάχιστον 30% αν συνυπολογίσουμε τις
αναθεωρήσεις του 2007 και του 2011, γεγονός που αυξάνει τον παρονομαστή
του κλάσματος, [έλλειμμα σε δισ. ευρώ/ΑΕΠ σε δισ. ευρώ], με συνέπεια το
έλλειμμα ως ποσοστό του ΑΕΠ να είναι μεροληπτικό (στατιστικά
λανθασμένο). Για το ζήτημα της υποεκτίμησης του ΑΕΠ από την ηγεσία της
ΕΛΣΤΑΤ και την Eurostat, βλ. άρθρο «Η υποεκτίμηση του Ελληνικού ΑΕΠ».
Σχετικά με το μέγεθος Κ
Όπως
γίνεται φανερό από την εξίσωση (2), όταν το Κ είναι θετικό σημαίνει ότι
μεταξύ των περιόδων tκαι t-1 το χρέος έχει αυξηθεί περισσότερο από το
έλλειμμα του προϋπολογισμού την περίοδο t. Ο επίσημος ορισμός του
κονδυλίου Κ αποδεικνύει ότι η έννοιά του ως SFA, ή «ρύθμιση
στοκ-ροήςSFA», είναι κατά κύριο λόγο ένα στατιστικό σφάλμα. Σύμφωνα με
την εξειδίκευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το Κ οφείλεται σε
χρηματοπιστωτικές διαδικασίες, όπως είναι οι εισπράξεις από
ιδιωτικοποιήσεις, οι πολιτικές διαχείρισης του δημοσίου χρέους, και οι
συνέπειες των διακυμάνσεων της τιμής συναλλάγματος πάνω στο χρέος που
έχει εκδοθεί σε ξένο νόμισμα. Γενικά, τέτοιοι παράγοντες στους οποίους
οφείλεται το ύψος του κονδυλίου Κ, είτε είναι ασαφείς, είτε τείνουν να
αλληλοεξουδετερώνονται διαχρονικά. Όμως, όταν το Κ είναι συστηματικά
μεγάλο, ιδιαίτερα όταν το Κ επηρεάζει αρνητικά την εξέλιξη του χρέους,
τότε αυτό σημαίνει ότι υπάρχει λανθασμένη καταγραφή των κονδυλίων του
προϋπολογισμού και πρακτική δημιουργικής λογιστικής, όπως δείχνουν και
πολλές επιστημονικές μελέτες που έχουν εκπονηθεί για το ζήτημα αυτό,
όπως παρουσιάζω αμέσως παρακάτω.
γίνεται φανερό από την εξίσωση (2), όταν το Κ είναι θετικό σημαίνει ότι
μεταξύ των περιόδων tκαι t-1 το χρέος έχει αυξηθεί περισσότερο από το
έλλειμμα του προϋπολογισμού την περίοδο t. Ο επίσημος ορισμός του
κονδυλίου Κ αποδεικνύει ότι η έννοιά του ως SFA, ή «ρύθμιση
στοκ-ροήςSFA», είναι κατά κύριο λόγο ένα στατιστικό σφάλμα. Σύμφωνα με
την εξειδίκευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το Κ οφείλεται σε
χρηματοπιστωτικές διαδικασίες, όπως είναι οι εισπράξεις από
ιδιωτικοποιήσεις, οι πολιτικές διαχείρισης του δημοσίου χρέους, και οι
συνέπειες των διακυμάνσεων της τιμής συναλλάγματος πάνω στο χρέος που
έχει εκδοθεί σε ξένο νόμισμα. Γενικά, τέτοιοι παράγοντες στους οποίους
οφείλεται το ύψος του κονδυλίου Κ, είτε είναι ασαφείς, είτε τείνουν να
αλληλοεξουδετερώνονται διαχρονικά. Όμως, όταν το Κ είναι συστηματικά
μεγάλο, ιδιαίτερα όταν το Κ επηρεάζει αρνητικά την εξέλιξη του χρέους,
τότε αυτό σημαίνει ότι υπάρχει λανθασμένη καταγραφή των κονδυλίων του
προϋπολογισμού και πρακτική δημιουργικής λογιστικής, όπως δείχνουν και
πολλές επιστημονικές μελέτες που έχουν εκπονηθεί για το ζήτημα αυτό,
όπως παρουσιάζω αμέσως παρακάτω.
Το
κονδύλι αυτό, δηλαδή το Κ ή SFA, έχει αποδειχτεί ότι αποτελεί τον
μανδύα πίσω από τον οποίο κρύβεται η λεγόμενη «δημιουργική λογιστική»
που σημαίνει το εξής: στην βάση λογιστικών τεχνασμάτων οι διάφορες
κυβερνήσεις μπορούν να αποκρύβουν τα δημόσια ελλείμματά τους. Θα αναφέρω
τους ερευνητές Jurgen von Hagen και Guntram B. Wolff, Καθηγητές του
Πανεπιστημίου της Βόννης , καθώς και τον ερευνητή του ΔΝΤ Anke Weber, οι
οποίοι εξέτασαν το φαινόμενο του κονδυλίου SFA. Οι δύο πρώτοι ερευνητές
έχουν δημοσιεύσει το άρθρο τους το 2006 στο επιστημονικό
περιοδικό Journal of Banking and Finance, Elsevier, 30(12), σελίδες
3259-79, με τίτλο «Τι
μας λένε τα ελλείμματα για το χρέος; Εμπειρική μαρτυρία για την
δημιουργική λογιστική χρησιμοποιώντας τους δημοσιονομικούς κανονισμούς
της ΕΕ». Ο τρίτος ερευνητής από το ΔΝΤ δημοσίευσε το άρθρο του το 2012 ως Δοκίμιο του ΔΝΤ με τίτλο «SFA και δημοσιονομική διαφάνεια: Σύγκριση μεταξύ χωρών».
κονδύλι αυτό, δηλαδή το Κ ή SFA, έχει αποδειχτεί ότι αποτελεί τον
μανδύα πίσω από τον οποίο κρύβεται η λεγόμενη «δημιουργική λογιστική»
που σημαίνει το εξής: στην βάση λογιστικών τεχνασμάτων οι διάφορες
κυβερνήσεις μπορούν να αποκρύβουν τα δημόσια ελλείμματά τους. Θα αναφέρω
τους ερευνητές Jurgen von Hagen και Guntram B. Wolff, Καθηγητές του
Πανεπιστημίου της Βόννης , καθώς και τον ερευνητή του ΔΝΤ Anke Weber, οι
οποίοι εξέτασαν το φαινόμενο του κονδυλίου SFA. Οι δύο πρώτοι ερευνητές
έχουν δημοσιεύσει το άρθρο τους το 2006 στο επιστημονικό
περιοδικό Journal of Banking and Finance, Elsevier, 30(12), σελίδες
3259-79, με τίτλο «Τι
μας λένε τα ελλείμματα για το χρέος; Εμπειρική μαρτυρία για την
δημιουργική λογιστική χρησιμοποιώντας τους δημοσιονομικούς κανονισμούς
της ΕΕ». Ο τρίτος ερευνητής από το ΔΝΤ δημοσίευσε το άρθρο του το 2012 ως Δοκίμιο του ΔΝΤ με τίτλο «SFA και δημοσιονομική διαφάνεια: Σύγκριση μεταξύ χωρών».
Οι
δύο πρώτοι ερευνητές εξέτασαν τα στοιχεία των χωρών της ΕΕ για το
διάστημα 1996-2003. Βρήκαν ότι οι περισσότερες χώρες της ευρωζώνης
έκρυψαν τα ελλείμματά τους προκειμένου να ενταχθούν σʼ αυτήν.
Διαπίστωσαν ότι οι ορισμοί και οι Κανονισμοί της Eurostat αφήνουν μεγάλο
περιθώριο για χρησιμοποίηση της δημιουργικής λογιστικής. Οι ερευνητές
διαπίστωσαν ότι για την εξεταζόμενη περίοδο η Φινλανδία είχε 64%
περισσότερο χρέος από ό,τι έδειχναν τα νούμερα που ανακοίνωνε. Το
αντίστοιχο νούμερο για την Ελλάδα ήταν 43%, για την Δανία 30%, για το
Λουξεμβούργο 29%, για την Γερμανία 15% και για την Αυστρία 14%. Οι
περιπτώσεις της Φινλανδίας και του Λουξεμβούργου είναι αξιοσημείωτες
διότι δείχνουν ότι και οι δύο χώρες χρησιμοποιούσαν λογιστικά τεχνάσματα
έτσι ώστε τα κεφάλαια που προορίζονταν για εξόφληση του χρέους τους τα
κατεύθυναν για αγορά περιουσιακών στοιχείων.
δύο πρώτοι ερευνητές εξέτασαν τα στοιχεία των χωρών της ΕΕ για το
διάστημα 1996-2003. Βρήκαν ότι οι περισσότερες χώρες της ευρωζώνης
έκρυψαν τα ελλείμματά τους προκειμένου να ενταχθούν σʼ αυτήν.
Διαπίστωσαν ότι οι ορισμοί και οι Κανονισμοί της Eurostat αφήνουν μεγάλο
περιθώριο για χρησιμοποίηση της δημιουργικής λογιστικής. Οι ερευνητές
διαπίστωσαν ότι για την εξεταζόμενη περίοδο η Φινλανδία είχε 64%
περισσότερο χρέος από ό,τι έδειχναν τα νούμερα που ανακοίνωνε. Το
αντίστοιχο νούμερο για την Ελλάδα ήταν 43%, για την Δανία 30%, για το
Λουξεμβούργο 29%, για την Γερμανία 15% και για την Αυστρία 14%. Οι
περιπτώσεις της Φινλανδίας και του Λουξεμβούργου είναι αξιοσημείωτες
διότι δείχνουν ότι και οι δύο χώρες χρησιμοποιούσαν λογιστικά τεχνάσματα
έτσι ώστε τα κεφάλαια που προορίζονταν για εξόφληση του χρέους τους τα
κατεύθυναν για αγορά περιουσιακών στοιχείων.
Ο Anke Weber εξέτασε
163 αναπτυγμένες χώρες την περίοδο 1980 μέχρι 2010 . Διαπίστωσε ότι το
κονδύλι SFA πράγματι καλύπτει συνήθως λογιστικά τεχνάσματα για απόκρυψη
χρέους. Διαπίστωσε δε ότι όσο πιο διαφανής στα δημοσιονομικά της
στοιχεία είναι μια χώρα, τόσο μικρότερο είναι το κονδύλι SFA. Ο
συγγραφέας υποστηρίζει ότι τα δημοσιονομικά στοιχεία πρέπει να
χαρακτηρίζονται από διαφάνεια, δηλαδή όποιος πολίτης επιθυμεί, πρέπει να
μπορεί να γνωρίζει από πού προέρχονται τα διάφορα χρηματικά κεφάλαια
της κυβέρνησής του και
πού πάνε. πηγή http://attikanea.blogspot.gr/2012/09/2009.html
163 αναπτυγμένες χώρες την περίοδο 1980 μέχρι 2010 . Διαπίστωσε ότι το
κονδύλι SFA πράγματι καλύπτει συνήθως λογιστικά τεχνάσματα για απόκρυψη
χρέους. Διαπίστωσε δε ότι όσο πιο διαφανής στα δημοσιονομικά της
στοιχεία είναι μια χώρα, τόσο μικρότερο είναι το κονδύλι SFA. Ο
συγγραφέας υποστηρίζει ότι τα δημοσιονομικά στοιχεία πρέπει να
χαρακτηρίζονται από διαφάνεια, δηλαδή όποιος πολίτης επιθυμεί, πρέπει να
μπορεί να γνωρίζει από πού προέρχονται τα διάφορα χρηματικά κεφάλαια
της κυβέρνησής του και
πού πάνε. πηγή http://attikanea.blogspot.gr/2012/09/2009.html
Καθηγήτρια Εφαρμοσμένης Οικονομετρίας και Παραγωγικότητας
Πανεπιστημίου Μακεδονίας Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών
τέως Μέλος του Συμβουλίου της ΕΛΣΤΑΤ
μετά από έγκριση της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής των Ελλήνων
3 Σεπτεμβρίου 2012
ΠΗΓΗ: www.pentapostagma.gr