Μια από τις λίγες γλωσσολογικές παρατηρήσεις του Καρόλου Μαρξ
στο «Κεφάλαιο», ήταν αυτή της επίκλησης ενός γνωμικού, που λεγόταν από τους μορφωμένους κύκλους της
εποχής του. Το γνωμικό ήταν «Γράφεται Παρίσι και προφέρεται Λονδίνο»,
και αποτελούσε ένα δηκτικό σχολιασμό της Αγγλικής γλώσσας, της οποία η γραφή
απέκλινε συστηματικά από τον φωνούμενο λόγο…
Η «ορθή
γραφή» - Ορθογραφία κοινώς – θα έπρεπε να στοχεύει
στην διαρκή αναζήτηση της αντιστοιχίας
των συμβόλων με τον συμβολιζόμενο, ζωντανό λόγο, που είναι
διαχρονικά ρευστός και μεταβλητός. Ταυτόχρονα
όμως η «ορθή γραφή» είναι
επιφορτισμένη και με άλλα καθήκοντα : Και τέτοια είναι η διάσωση της ιστορικής πληροφορίας και η διακριτότητα ομόηχων - αλλά νοηματικά διαφορετικών - λέξεων. Όπως
και να το κάνουμε, χρειαζόμαστε ένα τρόπο για να δηλώνουμε τη διαφορετικότητα
της «φωνο-λογίας» από τη «φονο-λογία», κι αυτός έγκειται στην ύπαρξη των ομόηχων «ω»(ωμέγα) και «ο»(όμικρον).
Αυτή η διαφορετικότητα των συμβόλων μας επιτρέπει ,
εκτός από το χιούμορ, το να χρησιμοποιούμε τα γλωσσικά υλικά του παρελθόντος για τη παραγωγή
νεολογισμών…
Σε μια παλιότερη συζήτηση σε ένα Forum – όταν η λέξη «Κομμουνισμός»
εμφανίστηκε με ένα «μ» (Κομουνισμός) - απείλησα ( χάριν παιδιάς….) να γράφω εφεξής τη λέξη με τρία «μ» («Κομμμουνισμός») για να ισοφαρίσω τη κατάσταση (!)..… Τώρα, με
αφορμή τη συζήτηση που βρίσκεται σε εξέλιξη, μπορώ να υποστηρίξω ότι η «σωτηρία»
της ελληνικής γλώσσας και της ορθής
γραφής δεν είναι δυνατό να γίνει με λάθη αντιθέτου φοράς - κοντολογίς με την επιστροφή και εμμονή σε παρελθούσες και γλωσσο-λογικά έκπτωτες
μορφές (π.χ. πολυτονικό σύστημα). Αντίθετα αυτή η «σωτηρία» εξαρτάται – πέρα φυσικά
από την αυτεξουσιότητα και πολιτιστική αυτορρύθμιση του Ελληνισμού - από τη «σωστή» σχέση με το πολυεθνικό γλωσσικό
περιβάλλον (Αγγλικά, Γαλλικά, Ιταλικά κλπ), με το οποίο αναγκαστικά γίνονται
ανταλλαγές ή οσμώσεις.
Στους αναγνώστες αυτού του ιστότοπου και με καθαρά εισαγωγική
διάθεση σε ένα ζήτημα αχανών διαστάσεων, προτείνω την ανάγνωση δυο κειμένων με αντίθετους προσανατολισμούς.
Ακόμη προτείνω στους ενοχλούμενους από τη διείσδυση ξένων
γλωσσικών εκφράσεων ή λέξεων στον ελληνικό λόγο, να μπουν σε σκέψεις για την εκτόπιση ελληνικών λέξεων (π.χ. «ευχαριστώ»
ή «πήγαινε») από τις πλέον ευπρόφερτες
αγγλοσαξωνικές λέξεις “thanks” και “go” : Πώς να το κάνουμε, διάφοροι αγγλοσαξωνικοί
όροι συχνά παράγονται με τη καταβολή μικρότερης «στοματικής ενέργειας» ,
συνεπώς διαθέτουν από αυτή την άποψη ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα !
Φυσικά, η
πρόσθετη ενέργεια που απαιτείται στο εκπαιδευτικό μας σύστημα για την εκμάθηση των ο,ω, η,υ, ει,οι, κλπ. από τους μαθητές , είναι ασήμαντη σε σχέση με το αποτέλεσμα – που
είναι η πρόσληψη ενός γλωσσικού
οργάνου υψηλής ακριβείας… Όμως το να
επιχειρείς να αντικαταστήσεις τη λέξη Fax με την ελληνική λέξη «τηλεομοιοτυπία»
, είναι καθαρή ουτοπία.
Η ελληνική
γλώσσα είναι δεμένη με την ελληνικότητα, και η ελληνικότητα δεν είναι μια
ταριχευμένη κατάσταση , αλλά αντίθετα είναι δεμένη «με την ποικίλη δράση των
στοχαστικών προσαρμογών» . Πέρα από τον αυτιστικό ελληνοκεντρισμό αλλά και από
τον εκπιθηκισμό της παιδείας μας, υπάρχει ο δρόμος του μέτρου και της ισορροπίας.
Ο διμέτωπος αγώνας είναι αναπόφευκτος…….