Δεν ξέρω
πόσο χρόνο πήρε το γεφύρι της
Άρτας μέχρι τη κατασκευή του, όμως
αποκλείεται να ήταν περισσότερος από το χρόνο που καταναλώθηκε για τις μέχρι
τώρα εκφωνήσεις σχεδίων ανάπλασης του
αθηναϊκού κέντρου – ιδιαίτερα από το 1985, έτος ψήφισης του
Ρυθμιστικού Σχεδίου(ΡΣΑ) και ταυτόχρονα αφιερωμένο στην Αθήνα ως πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης….Το
γεφύρι της Άρτας δομήθηκε τελικά πάνω στην όμορφη γυναίκα του πρωτομάστορα, η
Αθηναϊκή ανάπλαση πιθανό να δομηθεί πάνω στα γηγενή ιδιοκτησιακά συμφέροντα, που
μέσα στις τρέχουσες συνθήκες μπαχαλοποίησης και εφαρμογής του μνημονίου έχουν
υποστεί θανάσιμα πλήγματα….
Εδώ και
μερικά χρόνια, η ιδέα ενός « Καπιταλισμού της καταστροφής» - όπως τον ανέλυσε η
Νάομι Κλάϊν – συνδυάζεται με την ιδέα ενός
πιο ήπιου συστήματος βαθμιαίας ρηγμάτωσης και κατάρρευσης. Όπερ στα πολεοδομικά
θέματα σημαίνει : Αφήνουμε τα πράγματα να πάνε κατά διαόλου στον συγκεκριμένο αστικό χώρο,
καταβυθίζουμε την «ενεργό ζήτηση» της οικονομίας και ειδικά την αγορά γης και κατασκευών, δημιουργούμε
ένα εκρηκτικό μείγμα εγχώριων και ξένων φτωχοδιάβολων, κι εν τέλει - τοις κείνων (χ)ρήμασιν πειθόμενοι - εμφανίζουμε τους όποιους
μεγαλοκαρχαρίες ως ευεργέτες και
παράγοντες του πολιτισμού...
Η ως άνω
υπόθεση έχει μια αστυνομική χροιά,
όμως κυκλοφορεί στον πολιτικό και κοινωνικό λόγο τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Η πρόσφατη
ανάδυση του ενδιαφέροντος για το αθηναϊκό κέντρο, η παρότρυνση για να ξανασκεφθούμε την Αθήνα (rethink Athens…) από τον ίδιο τον πρωθυπουργό συν τα
όποια «έπεα πτερόεντα» της μνημονιακής εξουσίας, με κορυφαία την αμπελοφιλοσοφική νότα του Σαμαρά (“ η πρόταση για την ανάπλαση του κέντρου της πρωτεύουσας
αποτελεί ταυτόχρονα και πρόταση ανάπλασης της συνείδησής μας….”) δεν εξαλείφουν την βάσιμη υποψία
: Για το ότι η συγκυριακή λήψη μέτρων και η αναμόχλευση των
ζητημάτων του αθηναϊκού κέντρου, δεν έχουν κάποια μακροπρόθεσμη στόχευση αλλά
απλώς επιχειρούν να ανατρέψουν την εικόνα του καθεστώτος ως
αποκλειστικού παραγωγού φοροεισπρακτικών
ρυθμίσεων ….Και η πιθανολογούμενη
διαδρομή όλων αυτών είναι γνωστή : Η πολιτική του «λεφτά υπάρχουν», της «πράσινης ανάπτυξης»
και της «Δανίας του Νότου», θα συνεχισθεί μετεκλογικά με βολές περί συλλογικής ευθύνης και διαφθοράς, του είδους «όλοι τα φάγαμε»…
Όποιος καεί απ’ το χυλό των
μνημονίων, πρέπει να φυσάει το γιαούρτι
των αναπλάσεων ! Και μάλιστα των εξπρές
αναπλάσεων , που παραγνωρίζουν την ανάγκη λήψης
μέτρων «ολικής άλεσης», παράλληλης και αλληλοτροφοδοτούμενης αναβάθμισης
της ολότητας των αστικών λειτουργιών, παράλληλης βελτίωσης του «είναι»
αλλά και του «φαίνεσθαι» της πόλης -
όπως αυτό δηλώνεται στις επιφάνειες και στους δομημένους όγκους… Η
ανάπλαση του αθηναϊκού χώρου μου θυμίζει
τον Ρόστοου, έναν «αναπτυξιολόγο» παλαιάς κοπής , που ως αναγκαία
φάση εξόδου από την υπανάπτυξη έβλεπε
ένα στάδιο «απογείωσης» : Στην αθηναϊκή
περίπτωση , αυτό ακριβώς το στάδιο της εφαρμογής
μιας «κρίσιμης μάζας» μέτρων, αποτελεί
αναγκαία προϋπόθεση για την πολεοδομική απογείωση …
Στο όλο αυτό
πλέγμα μέτρων η επανακατοίκηση του κέντρου παίζει σημαντικό ρόλο. Οι
στατιστικές αποδεικνύουν ότι οι πολυάνθρωπες πόλεις είναι γενικά πιο ασφαλείς,
σε σχέση με τις αραιοκατοικημένες αστικές περιοχές . Η παρουσία και «διασπορά» των πεζών
στον χωροχρόνο των πόλεων ενισχύει
την ασφάλεια και επιφέρει «παράπλευρα
οφέλη» , καθώς αναβαθμίζει το ενδιαφέρον των πολιτών για τις όποιες
δυσμορφίες και δυσλειτουργίες……
Όμως το κύριο
ερώτημα είναι : Μπορεί η μνημονιακή
εξουσία, εν όψει μάλιστα της πυρετώδους προετοιμασίας των δολοφονικών μέτρων του Ιουνίου, να συζητήσει
σοβαρά και να πάρει αποφάσεις για να πριμοδοτήσει την επανακατοίκηση του
αθηναϊκού κέντρου από φτωχούς και άστεγους, από ανθρώπους που δυκολεύονται
γενικώς να πληρώσουν το νοίκι τους ;
Πρέπει να
είναι κανείς ηλίθιος – για να μην πω την άλλη, γνωστή λέξη, που χρησιμοποιείται
συχνά αντί του «κύριος» - για να πιστέψει
κάτι τέτοιο….