Η εικόνα μεταναστών που ακόμα και με ένα καρότσι του
super-market γυρνούν από κάδο σε κάδο, σε όλη πια την πόλη, μαζεύοντας μεταλλικά
αντικείμενα πεταμένα στα σκουπίδια είναι εσχάτως πολύ οικεία σε όλους μας. Όταν ο Χρήστος Καρακέπελης ξεκίνησε το 2004 την έρευνα για το
κινηματογραφικό ντοκιμαντέρ "Πρώτη Ύλη" ελάχιστοι είχαμε παρατηρήσει τους παλιατζήδες , που
τότε - κυρίως με τρίκυκλα ή αγροτικά - έκαναν την ίδια δουλειά ανάμεσα στα
πόδια μας. Και ακόμα περισσότερο: κανένας δεν είχε ενδιαφερθεί να μάθει για
ποιους δουλεύουν αυτοί οι άνθρωποι, ποιας κλίμακας οικονομική ζωή κινούν τα
χέρια τους, πόσο πλούτο παράγουν και για ποιους.
Όπως
συμβαίνει με κάθε καλλιτεχνικό έργο
ευαίσθητο στον κόσμο γύρω του, έτσι και η Πρώτη Ύλη, αν και υπόθεση 7 χρόνων
δουλειάς, βγαίνει τώρα στις αίθουσες αποτελώντας μία άκρως επίκαιρη καλλιτεχνική
μαρτυρία του πολύ νωπού και άγριου παρόντος μας. Κυοφορώντας
μέσα της τα αδιέξοδα της κοινωνικής και πολιτικής μας πραγματικότητας, την
κοινωνική αφασία, την εξαθλίωση μεγάλης μερίδας μεταναστών, την επιχειρηματική
ασυδοσία και την κρατική διαφθορά, το θλιβερό κυρίαρχο μοντέλο ζωής μας, η
ταινία συνομιλεί εντέλει άμεσα και ωμά με την παρακμή που βιώνουμε σήμερα.
Όχημα γι' αυτό το οδοιπορικό στην ελληνική γεωγραφία της παραοικονομίας, η ανακύκλωση. Μία
πολιτικώς ορθή έννοια που σταδιακά μέσα στην ταινία απογυμνώνεται από την
πολιτική της ορθότητα και εκτίθεται σαν ένα χαρακτηριστικό εργαλείο εξαπάτησης
στο όνομα του κέρδους.
7 συλλέκτες scrap, ανάμεσά τους και ένα παιδί είναι οι πρωταγωνιστές
της Πρώτης Ύλης. Θα τους δούμε να ταίζουν
με φτηνή πρώτη ύλη τα καμίνια των χαλυβουργιών. Να πλουτίζουν μια αλυσίδα
μεσαζόντων. Να κρατούν μαζί με εκατοντάδες χιλιάδες όμοιούς τη φωτιά της ανακύκλωσης αναμμένη και το πάθος
αυτού του κόσμου για την παραγωγή νέων αγαθών άσβεστο. Για όλα αυτά, οι
πρωτόγονοι αυτοί χειρώνακτες θα έχουν κερδίσει ένα πιάτο φαί και το δικαίωμα,
από τις σπηλιές τους, να γίνονται
περιστασιακά και εφήμερα θεατές μιας δυτικής μεγαλούπολης που διογκώνεται
αδιάκοπα γύρω τους.
Από
έναν καταυλισμό Αλβανοτσιγγάνων στην καρδιά της Αθήνας, με πανοραμική θέα στον
Παρθενώνα, χωρίς όμως νερό και ρεύμα, ως τα πρωτόγονα χυτήρια του Ασπρόπυργου
και τις μεγάλες ελληνικές χαλυβουργίες και από εκεί ως κάποια ζώνη ανοικοδόμησης
στο Λίβανο, η ταινία ακολουθεί τις κερδοφόρες διαδρομές του scrap και το παγκοσμιοποιημένο ταξίδι του χρήματος σε
αντίστιξη με τις μονότονες διαδρομές των ηρώων της στους σκουπιδοτενεκέδες της
Αθήνας.
Ο Χρήστος Καρακέπελης μετά το
πολυβραβευμένο πρώτο του κινηματογραφικό ντοκιμαντέρ "Το Σπίτι του
Κάιν" επανέρχεται με τη γνωστή, αμιγώς δική του κινηματογραφική γλώσσα,
παρουσιάζοντας για δεύτερη φορά ένα
ντοκιμαντέρ ανυπάκουο στις γνωστές συμβάσεις του είδους που αυτοσυστήνεται σαν
ένα suis generis έργο, σχεδόν ακατηγοριοποίητο. Μία
μελαγχολικά ανθρώπινη φωτογραφία, σταθερά κάδρα με αναπόδραστα όρια,
τελετουργικά δουλεμένος ήχος, βασανιστικές σιωπές, μυούν στο ωμά ρεαλιστικό
σύμπαν των αθηναϊκών παραγκουπόλεων και αφηγούνται με όρους αισθητικούς το
χρονικό της κοινωνικής μας κατάρρευσης.
Οι
κλεμμένες ζωές και ο κλεμμένος ιδρώτας των εργατών-σκλάβων, τα στραβά μάτια της
κρατικής μηχανής, η ανεμπόδιστη δικτατορία του μεγάλου κεφαλαίου, μια πόλη που
αποβάλλει χωρίς μέτρο και "ανακυκλώνει" ενοχικά χωρίς βαθύτερη σκέψη,
ένας πληθυσμός εκατομμυρίων που παραμένει θεατής, όλοι και όλα περνάν από τη
σκηνή της Πρώτης Ύλης και παίζουν το ρόλο τους σε αυτή την ιστορία ντροπής.
Μετά
τη διεθνή πρεμιέρα της στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ του Karlovy Vary,
τον περασμένο Ιούλιο, η Πρώτη Ύλη άρχισε μια μεγάλη φεστιβαλική πορεία σε
Ευρώπη, Αμερική και Ασία που συνεχίζεται έως σήμερα. Η ταινία έχει βραβευτεί
σαν το καλύτερο ελληνικό ντοκιμαντέρ από την Πανελλήνια Ένωση Κριτικών
Κινηματογράφου στα πλαίσια του φεστιβάλ της Χαλκίδας, έχει επίσης βραβευτεί με
το Βραβείο Καλύτερης Φωτογραφίας και το Βραβείο Ήχου και έχει επίσης αποσπάσει
την ειδική μνεία της κριτικής επιτροπής στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της
Ζυρίχης. Και ενώ συνεχίζει το μακρύ ταξίδι της στον κόσμο, το ελληνικό κοινό θα
έχει την ευκαιρία από τις 15 Μαρτίου να την γνωρίσει στις αίθουσες Μικρόκοσμος
και Ταινιοθήκη.
ΠΑΡΑΓΩΓΗ : CL PRODUCTIONS-FALIRO HOUSE
PRODUCTIONS ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
:
ΚΩΣΤΑΣ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ- ΧΡΗΣΤΟΣ Β. ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ASSOCIATE
PRODUCER : ΖΩΗ ΛΙΣΓΑΡΑ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ : Χρήστος Καρακέπελης ΣΕΝΑΡΙΟ : Νατάσα Σέγκου-Χρήστος
Καρακέπελης ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ : ΔΙΟΝΥΣΗΣ
ΕΥΘΥΜΙΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ :ΔΗΜΗΤΡΗΣ
ΧΑΤΖΗΒΟΓΙΑΤΖΗΣ ΗΧΟΣ : ΟΡΕΣΤΗΣ
ΚΑΜΠΕΡΙΔΗΣ ΜΟΝΤΑΖ : ΓΙΑΝΝΗΣ
ΧΑΛΚΙΑΔΑΚΗΣ ΜΙΞΑΖ-SOUND DESIGN : ΚΩΣΤΑΣ
ΦΥΛΑΚΤΙΔΗΣ