Τετάρτη 8 Φεβρουαρίου 2012

«Ανασταίνοντας» τη λίμνη Κάρλα ...






Μια  αναφορά του γεωπόνου  Κωνσταντίνου Λάμπρου στον δικτυακό τόπο  PEEGEP, ασχολείται με την επικείμενη διοχέτευση νερού και  επανασύσταση  της λίμνης Κάρλας(Βοιβηίδος) σε μια έκταση 38,5 τετραγωνικών χιλιομέτρων,  στο Νομό Μαγνησίας.

Η  κίνηση αυτή βάζει τέλος  στη δυσμορφία (τουλάχιστον) του χώρου – την οποία είχαμε βιώσει πριν 4 χρόνια ως  εκδρομείς στο Μαυροβούνι Πηλίου,  με ένα ορειβατικό σύλλογο, βλέποντας ένα τείχος υψωμένο σε  μεγάλη επίπεδη έκταση και μαθαίνοντας ότι προορίζεται να συγκρατήσει τα νερά για την "ανάπλαση" της λίμνης….

Τα  σχετικά έργα  ξεκίνησαν  πριν 10 χρόνια ύστερα από την παταγώδη    αποτυχία του αρχικού έργου αποξήρανσης της λίμνης - η οποία  το 1962  κατείχε έκταση 145 τετρ. χιλιομέτρων. Η φθίνουσα γονιμότητα των λιμναίων εδαφών που είχαν αποδοθεί σε καλλιέργειες ,  σε συνδυασμό με τα υδρολογικά προβλήματα της μείζονος περιοχής, τη πτώση του υδροφόρου ορίζοντα και το αρδευτικό  έλλειμμα της Θεσσαλίας, αποτελούσαν μια επί πλέον δικαίωση της  οικολογικής πολεμικής εναντίον   των  υδρολογικών έργων  μεγάλης κλίμακας, ως έργων με   αρνητικές  και μη  διαχειρίσιμες συνέπειες  στη φύση. Τα μεγάλα φράγματα ή εκτροπές ποταμών, οι μεγάλες αποξηράνσεις και μεταφορές υδάτων από τη μια υδρολογική λεκάνη στην άλλη, έπαιζαν άσχημο παιχνίδι όχι μόνο στη βιοποικιλότητα και ορνιθοπανίδα,  αλλά και στις οικονομικές αποδόσεις και «αποσβέσεις» των έργων. Μάλιστα  μια  μακροπρόθεσμη οπτική του ζητήματος, αναδείκνυε τον  παραλογισμό του όλου συστήματος διαχείρισης της φύσης – με την αντικατάσταση των φυσικών λιμνών από τεχνητές, που προορίζονταν κυρίως για  λειτουργίες  υδατοδεξαμενής…

Αυτή,  η «στερνή γνώση, απουσίαζε πρώτα»….Στις δεκαετίες του 60 και 70 το «σπορ» των αποξηράνσεων και των δεσμεύσεων του «λευκού άνθρακα» - κατά πως λεγόταν τότε το δυναμικό των μεγάλων υδροηλεκτρικών έργων – ήταν στο φόρτε του. Μόλις στην πρώτη δεκαετία του αιώνα μας, αποτράπηκε το σχέδιο μεταφοράς των υδάτων του ποταμού Έβρου στην Ισπανία , σε μια απόσταση 1000 χιλιομέτρων !

Πρόσφατα ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Αγοραστός εκθείασε το έργο της ανασύστασης της Κάρλας και τόνισε τη σημασία του για την αντιπλημμυρική προστασία, για την αντιμετώπιση της ρύπανσης του Παγασητικού ,  της υφαλμύρωσης των υπόγειων υδροφορέων της ευρύτερης περιοχής, κλπ.,  όμως δεν παρέλειψε να υποστηρίξει την ολοκλήρωση των έργων εκτροπής του Αχελώου ! Ο Περιφερειάρχης θα έπρεπε να δώσει  βάση στην οικολογική προβληματική – κι ακόμη θα ήταν καλό  να  έπαιρνε υπόψη του το πόνημα μιας ερευνήτριας του ΕΚΚΕ, της Ελένης Κοβάνη, που είχε ως τίτλο «ΛΙΜΝΩΝ  ΑΠΟΞΗΡΑΝΣΕΙΣ: μελέτη αειφορίας και πολιτισμού»(2002). Το πόνημα της Κοβάνη είχε  εύρος και βάθος, περιείχε οικονομολογικές, περιβαλλοντικές , λαογραφικές και τοπιογραφικές αναφορές – συνιστώντας πολύτιμο οδηγό όχι μόνο για ένα περιφερειάρχη αλλά και για διάφορους   οικολογιζόμενους , που επιδίδονται στη συγγραφή ανάλατων  κειμένων….


Αντιγράφω ένα απόσπασμα από αναφορά  της Κοβάνη  στον περιηγητή Leake, επισκέπτη της περιοχής το 1809, σε περίοδο ξηρασίας, που   «παραθέτει τη φράση με την οποία οι  κάτοικοι των παρακάρλιων οικισμών εξέφραζαν την αγωνία τους για την τύχη του γόνου και της σοδειάς της λίμνης : «ΔΕΝ ΕΚΑΤΕΒΑΣΕ Η ΜΑΝΑ» ….

Η "Μάνα" , στη γλώσσα της τοπικής κοινωνίας, ήταν η λίμνη... Η «εργολαβοκεντρική » κοινωνία του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα προτίμησε να κακοποιήσει  τη Μάνα, όμως ο βιασμός πληρώθηκε και θα πληρώνεται για αρκετό καιρό….