Έγινε επίτιμος διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ ο Ντίνος Χριστιανόπουλος, αλλά εγώ δεν ξέρω ποιος τίμησε περισσότερο ποιόν…Διάφοροι γκρίνιαξαν για την ύστερη ενδοτικότητά του απέναντι σε αυτή τη βράβευση, μια και στα μέσα της δεκαετίας του 80 είχε ταχθεί εναντίον των βραβείων και των διακρίσεων, αλλά μάλλον δεν έλαβαν υπόψη την «απολογία του» , όπως καταχωρήθηκε στα ΝΕΑ(2.6.2011) σε ένα άρθρο της Βίκυς Χαρισοπούλου : «είµαι σίγουρος ότι όλοι αυτοί που µε πρότειναν (ως επίτιμο διδάκτορα) µε αγαπούν και µε εκτιµούν. Να κάτσω εγώ να κάνω τον κάργα, να τους κογιονάρω;»
Δεν χωράει η παραμικρή αμφιβολία : Ο Χριστιανόπουλος έκανε αυτή την υποχώρηση ως αντιπροσφορά αγάπης, σε αυτούς που ήθελαν να του δείξουν τη δική τους.
Για περισσότερα από τριάντα χρόνια παρακολούθησα την πορεία του, σημειώνοντας πάντοτε την υπέροχη διαύγεια αλλά και βαθύτητα των νοημάτων του. Σημείωσα την εγγύτητά του με την καβαφική ιδιοσυγκρασία, ακόμη και τις κατά καιρούς θριαμβολογίες του για την διαχρονική απήχηση των καβαφικών στίχων σε σχέση με τους στίχους των σύγχρονων του Αλεξανδρινού ποιητή. Όμως το έργο του Χριστιανόπουλου είχε, σε αρκετές περιπτώσεις, μια μοναδική γείωση στην εποχή του. Μια γείωση που δεν το ευτέλιζε, αλλά αντίθετα το ενδυνάμωνε, κάνοντάς το πραγματικό ορόσημο καταστάσεων:
«Όταν σε περιμένω και δεν έρχεσαι
Ο νους μου πάει στους τσαλακωμένους
Σ’ αυτούς που ώρες στέκονται σε μια ουρά
Έξω από μια πόρτα ή μπροστά σ’ έναν υπάλληλο
Κι εκλιπαρούν με μια αίτηση στο χέρι
Για μια υπογραφή, για μια ψευτοσύνταξη
Όταν σε περιμένω και δεν έρχεσαι
Γίνομαι ένα με τους τσακισμένους
(«Όταν σε περιμένω»,Διαγώνιος 1992)
Ο Χριστιανόπουλος διετέλεσε ανυποχώρητος εχθρός της κουλτουριάρικης ασάφειας, του βερμπαλισμού, της σπουδαιοφανούς ασημαντότητας. Έβαλε εναντίον πολλών και διαφόρων, έκανε ακόμη και τον Ηλία Πετρόπουλο να καταγγέλλει «τις μπούρδες του Χριστιανόπουλου», προκάλεσε την αντιπαλότητα πολλών. Όμως ο λόγος του είχε αμεσότητα, διαύγεια και ταυτόχρονα βαθύτητα.
Δεν χωράει η παραμικρή αμφιβολία : Ο Χριστιανόπουλος έκανε αυτή την υποχώρηση ως αντιπροσφορά αγάπης, σε αυτούς που ήθελαν να του δείξουν τη δική τους.
Για περισσότερα από τριάντα χρόνια παρακολούθησα την πορεία του, σημειώνοντας πάντοτε την υπέροχη διαύγεια αλλά και βαθύτητα των νοημάτων του. Σημείωσα την εγγύτητά του με την καβαφική ιδιοσυγκρασία, ακόμη και τις κατά καιρούς θριαμβολογίες του για την διαχρονική απήχηση των καβαφικών στίχων σε σχέση με τους στίχους των σύγχρονων του Αλεξανδρινού ποιητή. Όμως το έργο του Χριστιανόπουλου είχε, σε αρκετές περιπτώσεις, μια μοναδική γείωση στην εποχή του. Μια γείωση που δεν το ευτέλιζε, αλλά αντίθετα το ενδυνάμωνε, κάνοντάς το πραγματικό ορόσημο καταστάσεων:
«Όταν σε περιμένω και δεν έρχεσαι
Ο νους μου πάει στους τσαλακωμένους
Σ’ αυτούς που ώρες στέκονται σε μια ουρά
Έξω από μια πόρτα ή μπροστά σ’ έναν υπάλληλο
Κι εκλιπαρούν με μια αίτηση στο χέρι
Για μια υπογραφή, για μια ψευτοσύνταξη
Όταν σε περιμένω και δεν έρχεσαι
Γίνομαι ένα με τους τσακισμένους
(«Όταν σε περιμένω»,Διαγώνιος 1992)
Ο Χριστιανόπουλος διετέλεσε ανυποχώρητος εχθρός της κουλτουριάρικης ασάφειας, του βερμπαλισμού, της σπουδαιοφανούς ασημαντότητας. Έβαλε εναντίον πολλών και διαφόρων, έκανε ακόμη και τον Ηλία Πετρόπουλο να καταγγέλλει «τις μπούρδες του Χριστιανόπουλου», προκάλεσε την αντιπαλότητα πολλών. Όμως ο λόγος του είχε αμεσότητα, διαύγεια και ταυτόχρονα βαθύτητα.
Εκείνοι που μας παίδεψαν βαραίνουν μέσα μας πιο πολύ,
όμως η δική σου τρυφερότητα πόσο καιρό ακόμα θα βαστάξει;
Ό,τι μας γλύκανε, το ξέπλυνε ο χρόνος κι η συναλλαγή,
εκείνοι που μας χαμογέλασαν βουλιάξαν σε βαθιά πηγάδια
και μείναν μόνο κείνοι που μας πλήγωσαν,
εκείνοι που αρνήθηκαν να τους υποταχτούμε.
Εκείνοι που μας παίδεψαν βαραίνουν πιο πολύ...
(« Εκείνοι Που Μας Παίδεψαν», από τη συλλογή «Ανυπεράσπιστος καϋμός»)
Πίσω από μια όψη αδιαλλαξίας και λόγιας σκληρότητας, κρυβόταν ένα πνεύμα ευαίσθητο, ανοικτό στην κοινωνία, οικείο με κάθε στέρηση και κάθε στερημένο:
Πίσω από μια όψη αδιαλλαξίας και λόγιας σκληρότητας, κρυβόταν ένα πνεύμα ευαίσθητο, ανοικτό στην κοινωνία, οικείο με κάθε στέρηση και κάθε στερημένο:
Εσείς που βρήκατε τον άνθρωπό σας κι έχετε ένα χέρι να σας σφίγγει τρυφερά,
έναν ώμο ν' ακουμπάτε την πίκρα σας,
ένα κορμί να υπερασπίζει την έξαψή σας,
κοκκινίσατε άραγε για τη τόση ευτυχία σας,έστω και μια φορά;
κοκκινίσατε άραγε για τη τόση ευτυχία σας,έστω και μια φορά;
Είπατε να κρατήσετε ενός λεπτού σιγή
για τους απεγνωσμένους;
(«Ενός Λεπτού Σιγή» από τη Συλλογή: "Ανυπεράσπιστος Καημός")
Σ’ αυτό το πλατύ μέτωπο ευαισθησιών, όπου υπήρχαν οι απεγνωσμένοι, οι τσακισμένοι, οι υποψήφιοι συνταξιούχοι, οι έχοντες υποστεί ερωτική απόρριψη και «στήσιμο» σε κρίσιμο ραντεβού, υπήρχε θέση και για τις άλλες υπάρξεις του κόσμου : «Αργά το βράδυ βλέπεις τα σκυλιά να περιφέρονται σαν άκακες συμμορίες. Εξουθενωμένα από ανθρώπους και αυτοκίνητα, άλλα μικρά, άλλα μεγάλα, και μερικά κουτσά, δεν έχουν πια κουράγιο ούτε να γαβγίσουν ούτε να δαγκάσουν…»( «Τα σκυλιά», Νεκρή Πιάτσα) Υπήρχε ακόμη θέση, στην ίδια ποιητική συλλογή, και για μια γάτα – «τάχα δεν ξέρει από χάδια , ή μήπως ξέρει και τραβιέται;»
Σ’ αυτό το πλατύ μέτωπο ευαισθησιών, όπου υπήρχαν οι απεγνωσμένοι, οι τσακισμένοι, οι υποψήφιοι συνταξιούχοι, οι έχοντες υποστεί ερωτική απόρριψη και «στήσιμο» σε κρίσιμο ραντεβού, υπήρχε θέση και για τις άλλες υπάρξεις του κόσμου : «Αργά το βράδυ βλέπεις τα σκυλιά να περιφέρονται σαν άκακες συμμορίες. Εξουθενωμένα από ανθρώπους και αυτοκίνητα, άλλα μικρά, άλλα μεγάλα, και μερικά κουτσά, δεν έχουν πια κουράγιο ούτε να γαβγίσουν ούτε να δαγκάσουν…»( «Τα σκυλιά», Νεκρή Πιάτσα) Υπήρχε ακόμη θέση, στην ίδια ποιητική συλλογή, και για μια γάτα – «τάχα δεν ξέρει από χάδια , ή μήπως ξέρει και τραβιέται;»
Σε όλη αυτή τη πορεία του Χριστιανόπουλου, εκτίμησα την εμμονή του στον καθάριο λόγο, που είναι απλός αλλά καθόλου απλοϊκός, που δεν επιτηδεύεται αλλά αντλεί δυνάμεις από τη σχέση του με τη ζωή. Γενικά, απόλαυσα τις βολές του εναντίον των «δήθεν», σε έργα όπως «Τα Αλαμπουρνέζικα Ή Η Γλώσσα Των Σημερινών Κουλτουριάρηδων» (συζήτηση, 1991).
Δεν νομίζω ότι ο αγώνας του δικαιώθηκε, όμως ήταν ένας ωραίος αγώνας…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου