Στην ανάρτηση της 12.11.2010 («Αποζημίωση της φύσης») αναφερόμουν στον πρωτοπόρο του Μοντερνισμού Λε Κορμπυζιέ , που έλεγε ότι «η πόλη είναι κατάσχεση της φύσης από τον άνθρωπο»…. Και που προώθησε την ιδέα μιας αστικής ανάπτυξης σε πυλωτές, με στόχο την εξοικονόμηση επιφανειακού χώρου, που είναι τόσο απαραίτητος για τις ανθρώπινες ανάγκες…
Η «Καταστασιακή Διεθνής» πλειοδότησε έναντι του Κορμπυζιέ, βάζοντας το ζήτημα όχι μόνο των «υπο-κείμενων» επιφανειών (δηλαδή στις πυλωτές, κάτω από τον κτιριακό όγκο…), αλλά και των «υπερ-κείμενων» , αυτών που είναι υπεράνω του κτιρίου και αποτελούν τις ταράτσες : Των επιφανειών που θα μπορούσαν να είναι ταρατσόκηποι ή κάτι ανάλογο….
Το Καταστασιακό όραμα προέβλεπε ότι «…..οι ταράτσες σχηματίζουν έναν υπαίθριο χώρο, που επεκτείνεται σε όλη την επιφάνεια της πόλης και που μπορεί να αποτελείται από αθλητικά γήπεδα, πεδία προσγείωσης αεροπλάνων και ελικοπτέρων, καθώς και να χρησιμεύει για τη διατήρηση μιας βλάστησης. Θα υπάρχουν παντού προσβάσεις στις ταράτσες, με σκάλες και ασανσέρ….»( Internationale Situationniste, Νο 3, «Μια διαφορετική πόλη για μια διαφορετική ζωή», εκδόσεις ΑΚΜΩΝ)…
Η υπόθεση των φυτεμένων ταρατσών κέρδισε αρκετό ενδιαφέρον το τελευταίο διάστημα, όμως σε συνθήκες οικονομικής στενότητας είναι μια υπόθεση αρκετά προβληματική. Υπενθυμίζω ότι πρόσφατα η Ομοσπονδία Κατασκευαστών ζήτησε την αναβολή της εφαρμογής του θεσμού του « ενεργειακού πιστοποιητικού» για ένα χρόνο, δεδομένης της κατάστασης της αγοράς και του γεγονότος ότι υπάρχουν 120.000 ακίνητα προς πώληση - αν φυσικά βρούν αγοραστές…. «Δεν είναι δυνατόν να διανύουμε τη μεγαλύτερη ύφεση στην κτηματαγορά των τελευταίων πενήντα ετών με ανυπολόγιστες συνέπειες για το ένα εκατομμύριο εργατοτεχνίτες (άμεσα ή έμμεσα εμπλεκόμενους με την οικοδομική δραστηριότητα), και με την εφαρμογή του νόμου να δημιουργούμε πλήρη παύση στις πωλήσεις ακινήτων», δήλωσε η Ομοσπονδία των Κατασκευαστών…..
Η νότα αυτή ενδεχομένως να σημαίνει ότι η συζήτηση για την βελτίωση του «ταρατσοτοπίου» όπως και του γενικότερου «δαπεδοτοπίου» (floorscape) των ελληνικών πόλεων μπορεί να είναι …άσφαιρη, όμως αυτό δεν αναιρεί τη θεωρητική γονιμότητά της… Απόδειξη η σχετική ανταπόκριση στον τύπο, π.χ. σε ένα άρθρο με τίτλο «Φυτέψτε τις στέγες των σπιτιών σας» http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=23/11/2010&id=226648 όπου ο ΝΙΚΟΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ αναφέρεται στον νέο πολεοδομικό κανονισμός από 1-1-2011, σύμφωνα με τον οποίο όλα τα νέα κτίρια πρέπει να επιστρέψουν τον φυσικό χώρο που χρειάστηκαν για να χτιστούν, διαθέτοντας κήπους τις ταράτσες τους….
Σύμφωνα με το Δελτίο Τύπου του Τεχνικού Επιμελητηρίου για την σχετική Ημερίδα της 25.11.2010, ένα φυτεμένο δώμα μπορεί να εξασφαλίσει φυσικό κλιματισμό, με ταυτόχρονη μείωση της ηχορύπανσης (έως και κατά 10 ντεσιμπέλ) και της απορροής των υδάτων (κατά 50%-90%), , πέραν των προφανών αισθητικών οφελών του. Την ίδια στιγμή, μπορεί να συμβάλει αισθητά στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, να αναβαθμίσει την αξία ενός ακινήτου, αλλά και να δημιουργήσει οικοσυστήματα στον αστικό ιστό, ενώ –σε αντίθεση με ό,τι συχνά πιστεύεται- το κόστος δημιουργίας του δώματος δεν είναι απαγορευτικό.
Αν και σε νηπιακό στάδιο προς το παρόν, τα πράσινα δώματα έρχονται σταδιακά στην Ελλάδα.
Ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ, Τάσος Κονακλίδης, σημείωσε ότι τα φυτεμένα δώματα δίνουν στους πολίτες τη δυνατότητα να αυτενεργήσουν, αλλά ταυτόχρονα δεν απαλλάσσουν την Πολιτεία και την Τοπική Αυτοδιοίκηση από τις ευθύνες και τα καθήκοντά τους σε αυτό το πεδίο (πχ, επιδεικτικά έργα, πιλοτικές εφαρμογές, κίνητρα και νομοθετικές πρωτοβουλίες). Ξεκαθάρισε, ωστόσο, ότι το ΤΕΕ σε καμία περίπτωση δεν «ανταλλάσει» με πρωτοβουλίες για φυτεμένα δώματα τους ελάχιστους εναπομείναντες δημόσιους ελεύθερους χώρους, που σήμερα κινδυνεύουν με παραχωρήσεις και εμπορευματοποίηση.
Νέα κεφάλαια έρευνας και εκπαίδευσης, με αντικείμενο τα φυτεμένα δώματα, ανοίγει η Γεωπονική Σχολή του ΑΠΘ, όπως γνωστοποίησε η πρόεδρός της, Δήμητρα Προφήτου-Αθανασιάδου. Τα νέα κεφάλαια έρευνας-εκπαίδευσης αφορούν τα εξής αντικείμενα: α) η οικολογία του φυτεμένου δώματος: φυσικές διεργασίες και συμβολή για μια βιώσιμη πόλη, β) η αρχιτεκτονική Τοπίου και η εφαρμογή αρχών σχεδιασμού στα φυτεμένα δώματα της πόλης και γ) φυτικό υλικό και μεσογειακή ταυτότητα. Η Ελλάδα έχει πάνω από 6.000 αυτοφυή φυτά, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα φυτεμένα δώματα. Η κα Προφήτου-Αθανασιάδου υπενθύμισε ακόμη τη δημιουργία του πρώτου Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Αρχιτεκτονικής Τοπίου, σημειώνοντας ότι ο 4ος κύκλος του διετούς μεταπτυχιακού είναι γεγονός.
Την αναγκαιότητα προσαρμογής των εφαρμογών πράσινων δωμάτων στις ξεχωριστές συνθήκες κι ανάγκες κάθε πόλης και χώρας, είτε αυτές αφορούν το κλίμα και την τοπική χλωρίδα είτε τα οικονομικά δεδομένα, επεσήμανε από την πλευρά του ο διευθυντής της IGRA, Wolfang Ansel. «Δεν μπορείς να μεταφέρεις τη φύση, π.χ., από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα», είπε χαρακτηριστικά και συμπλήρωσε ότι, αν για παράδειγμα μια χώρα δεν έχει επαρκή κεφάλαια για γενναίες χρηματοδοτήσεις πράσινων δωμάτων, τότε μπορεί να προσαρμόσει τη στρατηγική της, θεσμοθετώντας κίνητρα άλλου είδους. Ο ομιλητής επεσήμανε τα περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη εφαρμογών, που συνδυάζουν στον ίδιο χώρο «πράσινες» στέγες και φωτοβολταϊκά συστήματα, καθώς τα δεύτερα λειτουργούν αποδοτικότερα όταν βρίσκονται πάνω σε φυτεμένα δώματα.
Η «Καταστασιακή Διεθνής» πλειοδότησε έναντι του Κορμπυζιέ, βάζοντας το ζήτημα όχι μόνο των «υπο-κείμενων» επιφανειών (δηλαδή στις πυλωτές, κάτω από τον κτιριακό όγκο…), αλλά και των «υπερ-κείμενων» , αυτών που είναι υπεράνω του κτιρίου και αποτελούν τις ταράτσες : Των επιφανειών που θα μπορούσαν να είναι ταρατσόκηποι ή κάτι ανάλογο….
Το Καταστασιακό όραμα προέβλεπε ότι «…..οι ταράτσες σχηματίζουν έναν υπαίθριο χώρο, που επεκτείνεται σε όλη την επιφάνεια της πόλης και που μπορεί να αποτελείται από αθλητικά γήπεδα, πεδία προσγείωσης αεροπλάνων και ελικοπτέρων, καθώς και να χρησιμεύει για τη διατήρηση μιας βλάστησης. Θα υπάρχουν παντού προσβάσεις στις ταράτσες, με σκάλες και ασανσέρ….»( Internationale Situationniste, Νο 3, «Μια διαφορετική πόλη για μια διαφορετική ζωή», εκδόσεις ΑΚΜΩΝ)…
Η υπόθεση των φυτεμένων ταρατσών κέρδισε αρκετό ενδιαφέρον το τελευταίο διάστημα, όμως σε συνθήκες οικονομικής στενότητας είναι μια υπόθεση αρκετά προβληματική. Υπενθυμίζω ότι πρόσφατα η Ομοσπονδία Κατασκευαστών ζήτησε την αναβολή της εφαρμογής του θεσμού του « ενεργειακού πιστοποιητικού» για ένα χρόνο, δεδομένης της κατάστασης της αγοράς και του γεγονότος ότι υπάρχουν 120.000 ακίνητα προς πώληση - αν φυσικά βρούν αγοραστές…. «Δεν είναι δυνατόν να διανύουμε τη μεγαλύτερη ύφεση στην κτηματαγορά των τελευταίων πενήντα ετών με ανυπολόγιστες συνέπειες για το ένα εκατομμύριο εργατοτεχνίτες (άμεσα ή έμμεσα εμπλεκόμενους με την οικοδομική δραστηριότητα), και με την εφαρμογή του νόμου να δημιουργούμε πλήρη παύση στις πωλήσεις ακινήτων», δήλωσε η Ομοσπονδία των Κατασκευαστών…..
Η νότα αυτή ενδεχομένως να σημαίνει ότι η συζήτηση για την βελτίωση του «ταρατσοτοπίου» όπως και του γενικότερου «δαπεδοτοπίου» (floorscape) των ελληνικών πόλεων μπορεί να είναι …άσφαιρη, όμως αυτό δεν αναιρεί τη θεωρητική γονιμότητά της… Απόδειξη η σχετική ανταπόκριση στον τύπο, π.χ. σε ένα άρθρο με τίτλο «Φυτέψτε τις στέγες των σπιτιών σας» http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=23/11/2010&id=226648 όπου ο ΝΙΚΟΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ αναφέρεται στον νέο πολεοδομικό κανονισμός από 1-1-2011, σύμφωνα με τον οποίο όλα τα νέα κτίρια πρέπει να επιστρέψουν τον φυσικό χώρο που χρειάστηκαν για να χτιστούν, διαθέτοντας κήπους τις ταράτσες τους….
Σύμφωνα με το Δελτίο Τύπου του Τεχνικού Επιμελητηρίου για την σχετική Ημερίδα της 25.11.2010, ένα φυτεμένο δώμα μπορεί να εξασφαλίσει φυσικό κλιματισμό, με ταυτόχρονη μείωση της ηχορύπανσης (έως και κατά 10 ντεσιμπέλ) και της απορροής των υδάτων (κατά 50%-90%), , πέραν των προφανών αισθητικών οφελών του. Την ίδια στιγμή, μπορεί να συμβάλει αισθητά στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, να αναβαθμίσει την αξία ενός ακινήτου, αλλά και να δημιουργήσει οικοσυστήματα στον αστικό ιστό, ενώ –σε αντίθεση με ό,τι συχνά πιστεύεται- το κόστος δημιουργίας του δώματος δεν είναι απαγορευτικό.
Αν και σε νηπιακό στάδιο προς το παρόν, τα πράσινα δώματα έρχονται σταδιακά στην Ελλάδα.
Ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ, Τάσος Κονακλίδης, σημείωσε ότι τα φυτεμένα δώματα δίνουν στους πολίτες τη δυνατότητα να αυτενεργήσουν, αλλά ταυτόχρονα δεν απαλλάσσουν την Πολιτεία και την Τοπική Αυτοδιοίκηση από τις ευθύνες και τα καθήκοντά τους σε αυτό το πεδίο (πχ, επιδεικτικά έργα, πιλοτικές εφαρμογές, κίνητρα και νομοθετικές πρωτοβουλίες). Ξεκαθάρισε, ωστόσο, ότι το ΤΕΕ σε καμία περίπτωση δεν «ανταλλάσει» με πρωτοβουλίες για φυτεμένα δώματα τους ελάχιστους εναπομείναντες δημόσιους ελεύθερους χώρους, που σήμερα κινδυνεύουν με παραχωρήσεις και εμπορευματοποίηση.
Νέα κεφάλαια έρευνας και εκπαίδευσης, με αντικείμενο τα φυτεμένα δώματα, ανοίγει η Γεωπονική Σχολή του ΑΠΘ, όπως γνωστοποίησε η πρόεδρός της, Δήμητρα Προφήτου-Αθανασιάδου. Τα νέα κεφάλαια έρευνας-εκπαίδευσης αφορούν τα εξής αντικείμενα: α) η οικολογία του φυτεμένου δώματος: φυσικές διεργασίες και συμβολή για μια βιώσιμη πόλη, β) η αρχιτεκτονική Τοπίου και η εφαρμογή αρχών σχεδιασμού στα φυτεμένα δώματα της πόλης και γ) φυτικό υλικό και μεσογειακή ταυτότητα. Η Ελλάδα έχει πάνω από 6.000 αυτοφυή φυτά, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα φυτεμένα δώματα. Η κα Προφήτου-Αθανασιάδου υπενθύμισε ακόμη τη δημιουργία του πρώτου Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Αρχιτεκτονικής Τοπίου, σημειώνοντας ότι ο 4ος κύκλος του διετούς μεταπτυχιακού είναι γεγονός.
Την αναγκαιότητα προσαρμογής των εφαρμογών πράσινων δωμάτων στις ξεχωριστές συνθήκες κι ανάγκες κάθε πόλης και χώρας, είτε αυτές αφορούν το κλίμα και την τοπική χλωρίδα είτε τα οικονομικά δεδομένα, επεσήμανε από την πλευρά του ο διευθυντής της IGRA, Wolfang Ansel. «Δεν μπορείς να μεταφέρεις τη φύση, π.χ., από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα», είπε χαρακτηριστικά και συμπλήρωσε ότι, αν για παράδειγμα μια χώρα δεν έχει επαρκή κεφάλαια για γενναίες χρηματοδοτήσεις πράσινων δωμάτων, τότε μπορεί να προσαρμόσει τη στρατηγική της, θεσμοθετώντας κίνητρα άλλου είδους. Ο ομιλητής επεσήμανε τα περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη εφαρμογών, που συνδυάζουν στον ίδιο χώρο «πράσινες» στέγες και φωτοβολταϊκά συστήματα, καθώς τα δεύτερα λειτουργούν αποδοτικότερα όταν βρίσκονται πάνω σε φυτεμένα δώματα.
YΓ
Η φωτογραφία είναι του γεωπόνου Γρηγόρη Κοτοπούλη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου